Ik denk soms dat ik de enige ben die nog af en toe op Meldpunt Taal kijkt, maar dat is natuurlijk onzin, want als ik de enige was, was er voor mij ook niets te zien. En er verschijnen nog steeds regelmatig meldingen op. Misschien wel van steeds dezelfden, misschien van telkens anderen, omdat de meldingen anoniem zijn kun je dat niet zien. Maar er zijn pareltjes bij, inkijkjes in leven heel anders dan de mijne maar minstens even geobsedeerd door taal:
Veel organisaties hechten aan een ‘dure’ naam. Meestal is dat tegenwoordig een Engelse, soms nog een Latijnse. Maar omdat de klassieke talen ongeveer vijftig jaar geleden in ons land als onbelangrijk zijn afgeschreven, is de kennis daarvan dikwijls gebrekkig. Dit wordt echter geen beletsel geacht om een instelling toch met een Latijnse naam op te sieren. Met een foutieve naam soms, maar geen haan die daar nog naar kraait. […]
Een Brabantse fotoclub tooide zich ooit met de naam ‘Bellus imago’. Ik wees hun er op dat ‘imago’ – het Latijnse woord voor ‘beeld’ – een vrouwelijk zelfstandig naamwoord is, waardoor het bijvoeglijk naamwoord ook de vrouwelijke vorm moet aannemen. ‘Bella imago’ – met de betekenis ‘mooi beeld’ – zou dus correct zijn. Het antwoord dat ik kreeg luidde: ‘Zoals wij als club er tegenaan kijken: “Bellus Imago” is een eigennaam en staat als zodanig buiten de officiële regels voor spelling. “Alles” is dan toegestaan. Als “Bellus Imago” in een volzin zou zijn gebruikt en in de bedoelde betekenis van schattige foto dan zou u natuurlijk volledig gelijk hebben. Edoch, wij menen de creatieve vrijheid te mogen hebben om dit als woordspeling en eigennaam zo te doen. We handhaven daarom deze 10 jaar geleden gekozen naam, nogmaals onder dankzegging voor uw research.’ [,,.]
Ik [beschouw] de ‘creatieve vrijheid’ van fotoclub Bellus Imago als een eufemisme […] voor gemakzucht en minachting voor tenminste één der klassieke talen. Dat mij dit tegenstaat, is misschien verklaarbaar, omdat ik ooit een volijverige gymnasiast was en als beginsel huldig: je doet iets goed of je doet het niet.
Zoet moet hij zijn, die drang om je te ergeren aan de naam van een Brabantse fotoclub, en dan ook nog een e-mail te sturen aan die club om ze proberen te bewegen om hun naam te veranderen zodat ook zelfbenoemde volijverige gymnasiasten er iets mee kunnen. Het antwoord van die club is ook natuurlijk prachtig – alsof de vervoeging van bellus domus iets met de ‘spellingwet’ te maken heeft – al hebben ze dan wel weer gelijk dat iedereen iedere naam mag gebruiken die hij of zij zelf verkiest.
Een hele psychologische theorie heeft deze melder ontworpen, die zijn tegenstanders in detail beschrijft .– ze hechten aan een dure naam, maar vervuld van gemakzucht en minachting voor het Latijn –, een duidelijk teken dat hij geobsedeerd is door die tegenstanders: hij wil ze begrijpen.
Nu moet ik toegeven dat het mij onduidelijk is hoe iemand precies denkt die zijn fotoclub Bellus imago noemt. Maar hoe volijverig ik ooit ook was als gymnasiast, de obsessie van de melder is mij misschien wel iets nader, maar uiteindelijk toch ook vreemd.
Zo herkenbaar. Zo erger ik me al tijden aan een detacheringsbureau dat Styx heet… klinkt in mijn oren erg luguber.
Ik heb ooit een hele waslijst gehad van onjuiste mythologische beelden. Ik herinner me restaurant “Odysseus’ Palace” in Zoetermeer (Odysseus doodde zijn gasten); de handel in wiet Chimaera (logo: Pegasus); schoenwinkel Oedipus op de Groenplaats in Antwerpen (“zwelvoet”); restaurant Simeon Stylites (de man was een asceet); reisbureau Xenofon (van de 14.000 man keerden er 6.000 terug); reisbureau Odysseus Travel (niemand keerde terug; reisbureau is inmiddels ter ziele).
In Algerije is de naam van de sober levende Augustinus nu verbonden aan een wijnmerk en een merk brie.
Odysseus doodde zijn gasten? Had hij die vrijers uitgenodigd?
Een zin die met ‘Edoch’ begint, en dan een komma: ook niet voor de cultuurpessimistische poes
Als niet zo volijverige, maar wel vol enthousiaste ex-gymnasiast en geobsedeerd door taal, stel ik voor om deze polemiek (om ook maar een aan de andere klassieke taal ontleend woord te gebruiken) ook een naam te geven: bellum imaginis. 😉
Toch maar even: de “woordspeling” ontgaat mij, de hele discussie is voor mij wat onwezenlijk, verschillende werelden die elkaar niet zullen vinden. Wat dacht u van “CarMIna” met klemtoon op de hoofdletters(meestal gevolgd door “burana”)? Het beste lijkt mij als wetenschappers weer Latijn (of Latijns) met elkaar gaan praten, dan is dat gedoe met ondeskundigen afgelopen.
Van vorig jaar herinner ik me dat ik eerst op de radio telkens een aankondiging hoorde over een uitvoering van de CarMIna burana en dat werd na een week of twee CARmina.
Jammer dat we niet te horen krijgen hoe het met de mail, die de ‘melder’ ongetwijfeld ook verzonden heeft, aan de Casa Rosso is afgelopen. Trouwens, de alomtegenwoordige Vero Moda heeft toch ook gewoon een foute naam, of ontgaat mij daar iets?
Bij Vero Moda kan je zo welwillend zijn ‘vero’ als een adverbium te beschouwen. Maar Domus Magnus (https://www.domusmagnus.com) kan echt niet.
‘Vero moda’ is welgevormd Esperanto voor ‘modische waarheid’ (-o is een uitgang voor zelfstandig naamwoorden en -a voor adjectieven, mod- de stam voor mode (‘modo’) en ver- de stam voor waarheid).
Of de naamgevers weten dat ze een fout hebben gemaakt, weet ik niet maar voor hen is een aanpassing niet im Frage (sic!)
Misschien bedoelt de club wel: bel es Imago (voor een mooie foto). Bell us (Engels) kan weer niet, want dat zou moeten zijn: call us. 😉 😉
In Tilburg is een winkel die Casa Blanco heet: http://www.tillywoodmagazine.nl/hippe-dingen-bij-casa-blanco/
Ik vermoed dat het een gelatiniseerd gallicisme is: nogal wat fotowinkels en kappers heten “belle image”.
Ik las gister de mij onbekende Latijnse vervoeging ‘dominomus’.
Het bleek te betekenen: dood spelbedreigend vogeltje.
tis nepis potente negrote blijkt geen uitspraak van cato maior te zijn, maar anders be-spatie-d en geplakt wordt duidelijk dat het hier over een groot mobiel urinoirtje gaat.
potentis
En dan kun je er ook nog over discussieren of het Bella Imago moet zijn of Imago Bella.
Lipvetmerk ‘Labello’ is ook nog een voorbeeld om piswoest over te worden.
Het onzijdige ‘virus’ was ook in het Latijn onzijdig. Zojuist hoor ik Dolf Jansen het meervoud ‘viri’ gebruiken. Doet hij dat opzettelijk?