• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Top 40 van de Gouden Eeuw – 37a

18 juli 2020 door Kees de With Reageer

Door Margot Kalse en Olga van Marion

Nederlanders zingen heel veel, niet alleen in kerken en koren, maar ook op feestjes, bij bruiloften en onder de douche. Dat doen ze al eeuwen. Wie verliefd of verlaten is zingt een popliedje, wie in nood is het Wilhelmus of een psalm, en wie een kind in slaap sust een wiegenlied. Een gouden tijd voor het Nederlandse lied is de periode van de late zestiende en de zeventiende eeuw, wanneer al die liedjes verzameld in liedbundeltjes op de markt komen, geschikt voor jong en oud. Muzieknotatie is niet nodig, want de boekjes bevatten contrafacten: teksten van liedjes met aanduiding van de bekende melodie waarop ze gezongen kunnen worden.
Voor de Top 40 van de Gouden Eeuw hebben we de veertig populairste melodieën uit de Nederlandse Liederenbank geselecteerd, die destijds in het Nederlandse taalgebied het meest gebruikt zijn. Bij deze melodieën hebben we mooie, ontroerende en verrassende liedteksten uit die tijd gezocht om Nederlandstaligen van nu in staat te stellen kennis te maken met de rijkdom van dit cultureel erfgoed. Iedereen kan nu met behulp van de muzieknotatie of de midi-files de liedjes leren zingen. Van tijd tot tijd zullen we een exemplaar uit de Top 40 publiceren, tot we bij de allerpopulairste melodie op nummer 1 zijn.
In het boekje waarin alle liedjes verschijnen, willen we uw commentaar graag verwerken.

Psalm 6

De dichter Filips van Marnix, Heer van St. Aldegonde (1540-1598), berijmde alle 150 psalmen in het Nederlands vanuit de oorspronkelijke Hebreeuwse tekst ‘op de ghewoonlijcke Francoische wyse’, dus op de melodieën van het Geneefse psalter van 1562. Het Boeck der Psalmen Davids werd in 1580 uitgegeven door Gillis vanden Rade, eigenaar van een bloeiende boekdrukkerij in Antwerpen, waar hij protestantse propaganda drukte, onder andere voor Willem van Oranje. In de tekst van psalm 6 horen we koning David op een moment waarop hij in doodsangst verkeert. Hij lijdt zowel lichamelijk als geestelijk ondragelijke pijn. Vanaf zijn ziekbed dat nat is van zijn tranen, smeekt hij de Heer om verlossing van de druk die hij ervaart.

David cranck sijnde bidt den toorne ende de straffe Gods af, aenroept syne barmhertigheydt, ende begheert heylinge. Op de ghewoonlijcke Francoische wyse [overghesett]

3. Mijn siel is my benouwet,
Mijn hert’ is schier verflouwet
Van ancxt tot inden doot.
My is vervaerlijck banghe,
Maer du, o Heer, hoe langhe
Verlaetstu my in noot?

4. Wil dy tot mijnwaerts wenden
End’ mijn siel vol ellenden
Verlossen uyt dees’ pijn.
Behoud my, slae my gade
End’ wil om dijn ghenade
Mijn salichmaker syn.

5. Dewijl’ van dy gheen melding
In ‘s doodes overwelding
Doch nymmermeer gheschiet,
Wien soud’ m’oock connen noemen
Die dynen lof mocht roemen
Sijnd’ onder ‘s doots ghebiet?

6. Mijn treuren doet my smachten,
Dies my t’bedd’ alle nachten
Swemt in een tranen badt.
Met weenen onbesweken
Doe ick mijn koetse leken
End’ maeckse gheheel nat.

7. D’oog is my van te treuren
End’ schreyen t’elcke euren
By nae gantz uytgheteert,
End’ van steed’s te sterrooghen   
Op mijns verdruckers pooghen
Is heel moed’ opghespeert.

8. Laet van my stracx vertrecken,
Al die haer handt uytstrecken
Om boosheyt te begaen.
Dewyle Godt almachtich
Mijns weenens stemme clachtich
Beghint te hooren aen.

9. De Heer verhoort mijn claghen,
End’ laet hem wel behaghen
Mijn hertelijck ghebet.
Mijn smeecken seer ootmoedich
Ontfangt de Heere goedich
End’ ernstich daer op lett.

10. Dies sullen die my haten
Beschaemt zijn uyter maten
End’ staen in grooten schrick.
Sy sullen wederkeeren
Met schand’ end’ met oneeren,
Stracx op een ooghenblick.

Philips van Marnix Heer van St. Aldegonde  

koetsebed
lekenlekken
sterrooghenturen (onderwerp = d’oog)
moed’moeizaam
opghespeertopengesperd
stracxsnel

Tekst uit: Philips van Marnix, Het Boeck der psalmen Dauids. Wt de Hebreische Spraecke in Nederduytschen dichte, op de ghewoonlijcke Francoische wyse overghesett (Antwerpen, Gillis vanden Rade, 1580), fol. A6r. https://www.dbnl.org/tekst/marn001boec01_01/marn001boec01_01_scans.pdf (pdf p.27).
Melodie uit: Petrus Dathenus, De Psalmen Davids, Ende Ander Lofsanghen, Wt Den Francoyschen dichte in Nederlandschen overghesett, De welcke men voortaen in de Nederlandsche Ghemeynten ghebruycken zal (z.pl., 1566), Psalm VI. https://books.google.nl/books?id=5ORNAAAAcAAJ

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: Gouden Eeuw, Liedcultuur, liedjes, top40

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Jolanda Kooijmans • Constant

de koeien kauwend en herkauwend in het kikkerbadje
onder de hoge lucht die een zoete pudding is
met ganzen in lange slierten vloekend en tierend
in een groots verband

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

LOOPMUIS

Niet eenzamer, maar even eenzaam,
welk huis hij kiest of welke plaats,
zijn poten laten hem niet los,
hij loopt, soms eet hij uit zijn poot,
hij loopt,
tot hij zijn graf haalt, inderhaast.

Bron: Enkele gedichten, 1973

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

26 mei 2025: Nederlands Centraal

26 mei 2025: Nederlands Centraal

7 mei 2025

➔ Lees meer
9 mei 2025: een avond over patiëntenliteratuur in Perdu

9 mei 2025: een avond over patiëntenliteratuur in Perdu

7 mei 2025

➔ Lees meer
16 mei 2025: In contact met collecties

16 mei 2025: In contact met collecties

5 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1777 Nicolaas Anslijn
1910 Jo Daan
1941 Ton van der Geest
sterfdag
2013 Marijke Spies
➔ Neerlandicikalender

Media

De Vliegende Hollander. De Mythe bij Gerard Reve, Jef Last en Louis Ferron

De Vliegende Hollander. De Mythe bij Gerard Reve, Jef Last en Louis Ferron

12 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

➔ Lees meer
Nachoem W. Wijnberg

Nachoem W. Wijnberg

11 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Kruispunt/Croisement: Nederlands in Noord-Frankrijk

Kruispunt/Croisement: Nederlands in Noord-Frankrijk

10 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d