• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

komeet / meteoor

23 september 2020 door Redactie Neerlandistiek 2 Reacties

Verwarwoordenboek Vervolg (185)

Door Jan Renkema

In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek.

Mocht u ook een ‘verwarpaar’ behandeld willen zien, plaats dan een reactie onder deze rubriek. Kijkt u dan wel even op de website om te zien of de woorden al zijn opgenomen.

komeet / meteoor    

De woorden verschillen in betekenis.

komeet                       kosmische ‘vuile sneeuwbal’ die aan de rand van ons zonnestelsel in een jaar of tien rond de zon draait

  • Men denkt wel dat de ster van Bethlehem eigenlijk de komeet van Halley was, die eens in de 76 jaar zichtbaar is.

meteoor                     kosmisch brok steen dat licht geeft door verbranding bij het binnengaan van de dampkring

  • Bij een heldere hemel zullen we vannacht een meteorenzwerm kunnen zien.

Een komeet wordt ook wel ‘staartster’ genoemd, maar alleen de ‘staart’ klopt in deze naam.

Een komeet bestaat uit bevroren gassen en gesteente. Als een komeet in zijn baan de zon nadert wordt het ijs gasvormig, en ontstaat een lichtgevende staart. Eigenlijk zijn het twee staarten: een witte van steengruis en een blauwe van gas.

Een meteoor wordt ook wel ‘vallende ster’ genoemd, maar het is geen ster. Onze taal is heel precies als het gaat om de verschijningsvormen van kosmische brokken steen, die wij meteoren noemen. We spreken van een meteoroïde als zo’n brok steen in de ruimte zijn banen draait. Zodra zo’n steenbrok in de aardatmosfeer of nog dichter bij de aarde in de dampkring terechtkomt, en daardoor lichtgevend verbrandt of verdampt, spreken we van een meteoor. Meestal verbrandt zo’n steenklomp dan helemaal. Maar als er toch een brokstuk(je) op de aarde terechtkomt, spreken we van een meteoriet of meteoorsteen.

Verwarrend is dat we ook nog hemellichamen hebben die worden aangeduid met planetoïde of asteroïde.

  • Een gangbare hypothese over het uitsterven van de dinosauriërs zo’n 65 miljoen jaar geleden is de inslag van een planetoïde met een doorsnee van ongeveer tien kilometer.

De benaming ‘asteroïde’ stamt nog uit de tijd dat men dacht dat het hier om ‘sterachtigen’ gaat. Inmiddels weten sterrenkundigen dat het rotsachtige brokstukken zijn die net als planeten rond de zon draaien. Ze worden ook wel dwergplaneten genoemd. En voor de sterrenkundigen onder ons: Het verschil met meteoroïden is dat ze in hun baan niet zo dicht bij de zon komen dat ze door smelten licht gaan geven. Het verschil met kometen is dat er minder variatie is in chemische verbinding, en dat de baan rond de zon minder eivormig is.

De woorden komeet en meteoor worden ook figuurlijk gebruikt.

  • Dennis is korter dan een maand bij Ajax en hij schiet als een komeet omhoog.
  • Deze dichteres verscheen als een meteoor aan het dichterlijk firmament.

De betekenis is dan ‘snel stijgend’ of ‘een korte flitsende carrière maken’. Maar als ik dichteres was, zou ik niet blij zijn met de meteoorvergelijking: je brandt dan wel snel op. En als ik Dennis was, zou ik me wel zorgen maken over mijn toekomst, wanneer ik weer wat verder van de zon af sta.

Afbeelding van skeeze via Pixabay

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: Verwarwoordenboek, woordbetekenis

Lees Interacties

Reacties

  1. Drabkikker zegt

    23 september 2020 om 13:20

    Ha, dank voor dit stuk. Een bijkomende verwarrendheid bij kometen is dat die staart de associatie met “snelle beweging” oproept, terwijl ze (aan de hemel althans) niet voor het oog zichtbaar van plaats veranderen, en ook nog eens niet in de richting die de staart impliceert.

    Beantwoorden
  2. Kornelia zegt

    29 september 2020 om 15:45

    Ik ben geïnteresseerd naar de verwar woorden; lijf en lichaam. (aan den lijve ondervonden, lijfelijk(heid), etc.)

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Willem Bilderdijk • Vertalen

Geloof my vry, wat andren snoeven;
Die d’ echten smaak en geur wil proeven,
Drink’ uit de oorspronkelijke flesch!

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

JUNI ’57

Met niets meer bij me dan het te vlug geleefde,
nog in de flarden van haar vertrek gekleed,
loop ik het land op om naar de lucht te kijken
en hoe mijn liefde allengs in niets meer leek
op die voor haar.

Het is een juninacht – de kortste nacht
bijna. Ik voel met mijn hoofd het hooi van de opper
waartegen ik zit. Ik zie een blijvende
zonsondergang boven een vuurtorenlicht
en weinig sterren.

Bron: Spinroc en andere verzen, 1958

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

21 juni 2025

➔ Lees meer
26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

18 juni 2025

➔ Lees meer
Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

17 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

sterfdag
1991 Cornelis Stutterheim
➔ Neerlandicikalender

Media

De structuur van wetenschappelijke artikelen

De structuur van wetenschappelijke artikelen

21 juni 2025 Door Marc van Oostendorp Reageer

➔ Lees meer
Het culturele landschap van Frits van Oostrom

Het culturele landschap van Frits van Oostrom

19 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De internationale positie van het Engels

De internationale positie van het Engels

14 juni 2025 Door Marc van Oostendorp Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d