• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Springerig en toch geordend

3 december 2020 door Marc van Oostendorp Reageer

Er is wel gezegd dat de uitvinding van het alfabet verband hield met het feit dat de mens leerde dat de wereld niet op een logische manier georganiseerd is – en dat we er dus een willekeurige volgorde aan moeten opleggen.

Er is, concludeert Diedrik van der Wal in zijn encyclopedische Alles begint met een A, al geen reden te vinden waarom het alfabet begint met de A. Dat dit zo is, is misschien wel een van de eerste volkomen willekeurige dingen die een mens uit zijn hoofd leert. In ieder geval zolang dat alfabet nog zijn nut heeft – wat in een wereld van databases eigenlijk steeds minder zijn geval is.

Als ik zeg dat Van der Wals boek encyclopedisch is, bedoel ik dat hij zo ongeveer alles beschrijft wat je zou kunnen vertellen over de 27 letters van het Nederlandse alfabet: hoe de letters eruit zien, zowel in druk als in handschrift, hoe ze klinken, wat hun geschiedenis is, en tal van andere weetjes. In het hoofdstuk over de M (mijn favoriete letter) komt onder andere aan bod wat het verschil is tussen de scherphoekige en de ronde versie van de letter, waarom zoveel talen een woord hebben voor mama met een m erin, waarom een M niet hetzelfde is als een omgekeerde W, waarom mmm samen met zzz het enige Nederlandse drieletterwoord is waarin alle drie de letters hetzelfde zijn, waarom de m midden in (de) hemel staat, en hoe de letter oorspronkelijk een ‘driebeen’ werd genoemd en pas later een ‘driepoot’.

Hij doet dat alles met een bewonderenswaardige precisie. Op het gebied van mijn eigen specialisatie – de uitspraak – heb ik hem niet op een lacune of vergissing kunnen betrappen.

Zoals het alfabet in een encyclopedie de hele wereld ontsluit, zo ontsluit Van der Wal aan de hand van de individuele letters een groot aantal informatie over taal, en over het Nederlands. De vormgeving van Piet Schreuders sluit precies aan bij de stijl van het boek – springerig en toch geordend, vrolijk en toch serieus.

En alles met een geweldig oog voor detail. Schrijver en vormgever hebben met elkaar gemeen dat ze in ieder detail in staat zijn de hele wereld te zien. Het alfabet is daarvoor natuurlijk ook het ideale onderwerp: ordening en chaos, spreken en schrijven, taal en teken.

Diedrik van der Wal. Alles begint met A. Amsterdam, De Harmonie, 2020. Bestelinformatie op de website van het boek.
Disclaimer: Van der Wal werkt net als ik op het Meertens Instituut (ik als onderzoeker, hij bij de bibliotheek). Ik zou bij de presentatie van zijn boek een toespraak houden; die presentatie ging niet door vanwege Covid.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: alfabet, letters

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

W.L. Penning • Het monster

Doller dan ooit is ’t monster losgebroken,
En menschen worden wilde beesten;
Helsch viert het kwaad zijn gloriefeesten –
Tot de overmacht heeft rechtgesproken

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

HONDSDAGEN

Niet groen rijpt het gras dit jaar,
bomen dragen hun bladeren wit,
het licht is niet uit het veld
te slaan, de dag reikt aan
de dag, in dromen zoeken
de nachten onderdak.

Bron: Uit de hoge boom geschreven, 1967

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

18 juli 2025

➔ Lees meer
19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

15 juli 2025

➔ Lees meer
1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1949 Jeroen Groenendijk
sterfdag
1963 Jan Naarding
2008 Rein Bloem
➔ Neerlandicikalender

Media

The form of the adjective in Dutch

The form of the adjective in Dutch

20 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Literaire Letterenshow met Mustafa Stitou en Auke Hulst

De Literaire Letterenshow met Mustafa Stitou en Auke Hulst

19 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

15 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 3 Reacties

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d