• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Top 40 van de Gouden Eeuw – 17

9 januari 2021 door Kees de With Reageer

Door Margot Kalse en Olga van Marion

Om opnames en uitgave van de Top 40 mogelijk te maken, zijn wij een crowdfundingsactie gestart: steunleiden.nl/project/top-40-van-de-gouden-eeuw
Doneer nu en ontvang de cd en/of het liedboek als beloning!

Nederlanders zingen heel veel, niet alleen in kerken en koren, maar ook op feestjes, bij bruiloften en onder de douche. Dat doen ze al eeuwen. Wie verliefd of verlaten is zingt een popliedje, wie in nood is het Wilhelmus of een psalm, en wie een kind in slaap sust een wiegenlied. Een gouden tijd voor het Nederlandse lied is de periode van de late zestiende en de zeventiende eeuw, wanneer al die liedjes verzameld in liedbundeltjes op de markt komen, geschikt voor jong en oud. Muzieknotatie is niet nodig, want de boekjes bevatten contrafacten: teksten van liedjes met aanduiding van de bekende melodie waarop ze gezongen kunnen worden.
Voor de Top 40 van de Gouden Eeuw hebben we de veertig populairste melodieën uit de Nederlandse Liederenbank geselecteerd, die destijds in het Nederlandse taalgebied het meest gebruikt zijn. Bij deze melodieën hebben we mooie, ontroerende en verrassende liedteksten uit die tijd gezocht om Nederlandstaligen van nu in staat te stellen kennis te maken met de rijkdom van dit cultureel erfgoed. Iedereen kan nu met behulp van de muzieknotatie of de midi-files de liedjes leren zingen. Van tijd tot tijd zullen we een exemplaar uit de Top 40 publiceren, tot we bij de allerpopulairste melodie op nummer 1 zijn.
In het boekje waarin alle liedjes verschijnen, willen we uw commentaar graag verwerken.

Belle Iris

De oorsprong van deze melodie is een muziektheaterstuk voor het Franse hof van de componist Jean-Baptiste Lully en de dichter Isaac de Bensérade: Ballet Royal de l’Impatience. Bij de première op 19 februari 1661 in het Louvre speelde koning Lodewijk XIV de rol van ‘un Grand amoureux’, die in de eerste scène een serenade brengt aan zijn maîtresse, met de tekst ‘Sommes nous pas trop heureux, Belle Iris que vous en semble?’ Hier komt onze wijsaanduiding ‘Belle Iris’ vandaan, evenals ‘Sommes nous pas trop heureux’ en ‘Sur le Balet Royal’, waarmee de melodie ook wel wordt aangeduid. Wij hebben de muziek ontleend aan het handschrift Finspong (ca. 1690), een Recueil de Pieces de musique waarvan transcripties te vinden zijn in de Nederlandse Liederenbank. In de tekst ‘Klagte van een min-sieke Maegt’ die wij voor deze melodie gekozen hebben uit de bundel Het Soes-dijcker Nachtegaeltje, vraagt een vrouw een speciaal cadeau aan Sinterklaas. Ze hoeft geen snoepgoed, ze heeft liever een vrijer, ‘Die mijn minne-lust voldoet’. Tot nu toe heeft ze elk jaar gekregen wat ze verlangde, van mooie oorbellen tot kanten zakdoeken, maar nu wil ze een leuke en betrouwbare vent – geen flierefluiter – die ook goed is in bed. Als daar dan een kindje van komt, zal ze het uit dankbaarheid ‘Klaasje’ noemen.

Klagte van een min-sieke Maegt. Stem: Bell’ Iris.

3. Wat mijn hert maer heeft begeert,
Kreegh ick van u alle Jaren,
Maer ick moet u nu verklaren
Wat dat nu mijn herte deerdt:
‘k Bidde doch hoort u slavinne,
Die van minne-lusten brandt:
Neyght tot my eens vrijers sinne,
Die my op Trouw geeft sijn handt.

4. Gunt my doch een goet mans kind,
Niet te oudt of jongh van jaren,
En in menig’ Const ervaren,
Die my als sijn ziel bemindt:
Geenen dobbelaer of tuysscher,
Geenen dronckaert of lichtmis,
Maer die sich draegt reyn en kuysscher,
En wel rap van leden is.

5. Gundt my doch sulcken man,
Die sijn huys wel kan regeeren
En sijn vrouw wel weet te eeren,
En in ’t bedt onthalen kan:
Die mijn in sijn lieve armen,
Door soete lief-kosery
Tracht my dickwils te verwarmen:
Och! dan sou ick wesen bly.

6. Krijgh ick dan een jonge soon,
Als ick in de kraam sal leggen,
‘k Sal met blijder stemme seggen:
Sint Niclaes is mijn Patroon,
Sint Niclaes sal Peet-oom wesen,
De Naem van ’t Kindt sal Klaesje zijn.
Want door hem ben ick genesen
Van mijn smarte en minne-pijn.

Pendantenoorbellen
Naelthaarspeld
eens vrijers sinnede liefde van een jongeman
tuysschergokker
lichtmislosbol

Tekst uit: Het Soes-dijcker Nachtegaeltje, Singht en Queelt met de Herders en Herderinnetjes, de nieuwste, raerste Amoureuse Liedekens, Vrijagie, en andere Snaeckery (Amsterdam: de Weduwe Loots-Man [na 1678]), pp. 38-39 https://www.dbnl.org/tekst/_soe002soes01_01/_soe002soes01_01_0019.php
Melodie uit: Recueil de Pieces de musique, Handschrift FinspongMS9098: familie de Geer, deel 2 (ca. 1690), p. 11, lied nr. 158. Transcriptie door Wouter Steenbeek in http://www.liederenbank.nl/image.php?recordid=152232&lan=nl

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: Gouden Eeuw, Liedcultuur, liedjes, top40

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Jac. van Hattum • Geboorteplaats

En welke reis hij aanwees op de kaart
en over grenzen trok of buitengaats;
zijn vinger wees dat dorpje aan de vaart:
dit was zijn jeugd; dit zijn geboorteplaats.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

OP EEN AFGEWEZEN HARING

Nee, haring moet je maar niet eten,
op zeebanket rust een bezwaar,
dan krijg je van die gekke dromen
met rare lintjes in het haar.

Bron: Barbarber, december 1971

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

14 juni 2025: Programma rondom Een nieuw geluid

14 juni 2025: Programma rondom Een nieuw geluid

11 juni 2025

➔ Lees meer
23 juni 2025: Boekpresentatie Nicoline van der Sijs

23 juni 2025: Boekpresentatie Nicoline van der Sijs

4 juni 2025

➔ Lees meer
2 oktober 2025: Symposium ‘Podium veur de Streektaol’

2 oktober 2025: Symposium ‘Podium veur de Streektaol’

2 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

sterfdag
1973 Leendert van Dis
2020 Flip G. Droste
➔ Neerlandicikalender

Media

Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

11 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

10 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Taal doe je samen

Taal doe je samen

9 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d