• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

De laatste sigaret

9 juni 2021 door Marc van Biezen Reageer

Met hoofdpersonages in romans van Harry Mulisch loopt het meestal niet goed af: archibald strohalm zakt in Mulisch’ debuut de onderwereld in. De diamant in De diamant brandt op in een vuur. Maurits Akelei in Het zwarte licht is getuige van het einde der tijden, Laura Tinhuizen in Twee vrouwen pleegt zelfmoord, Uli Bouwmeester in Hoogste tijd sterft als gevolg van een beroerte, Dick Bender in De elementen stort ter aarde, Quinten Quist in De ontdekking van de hemel vaart ten hemel, Viktor Werker in De procedure wordt vermoord en Rudolf Herter in Siegfried bezwijkt aan zijn ontmoeting met Hitler. Anton Steenwijk in De aanslag overleeft weliswaar deze bekendste roman van Mulisch maar zijn broer en ouders zijn aan het begin van het verhaal vermoord. Je bent je leven dus bepaald niet zeker in het werk van Mulisch. Niet alleen in zijn romans, maar ook in zijn verhalen en toneelstukken brengt de hoofdpersoon het er zelden levend vanaf.

Dat de dood in het werk van Mulisch steeds op de loer ligt, werd wellicht voorspeld in het eerste gepubliceerde verhaal van zijn hand: De kamer. In dat korte verhaal, dat in februari 1947 in Elseviers Weekblad werd gepubliceerd (Mulisch was toen 19 jaar oud) raakt de verteller geobsedeerd door een kamer waar hij dagelijks langsloopt. Jaren later blijkt het zijn sterfkamer te zijn. Ook het eerste verhaal dat in boekvorm verscheen – Tussen hamer en aambeeld – eindigt niet hoopvol voor de hoofdpersoon: soldaat Waranef wordt geëxecuteerd.

De dreigende dood speelt ook een rol in het korte verhaal De laatste sigaret, dat nimmer in boekvorm is verschenen; het verhaal werd niet zelfstandig gepubliceerd en werd ook niet opgenomen in De verhalen. In De laatste sigaret wordt het noodlot echter afgewend. Een opvallende uitzondering dus op de gang van zaken in een verhaal van Mulisch. Het verhaal werd gepubliceerd in de krant Heemsteeds leven op 6 oktober 1949. In deze krant publiceerde Mulisch enkele korte verhalen.

In De laatste sigaret wachten de soldaten Arthur en Michael in een loopgraaf rustig hun einde af. Ze hebben berekend dat ze nog vijf minuten te leven hebben voordat ze zullen worden getroffen door een naderend trommelvuur.

‘Nog driehonderd seconden, Arthur: over vijf minuten kreperen we. Het is een makkelijk sommetje.’ Hij liet zich zakken en leunde hurkend tegen de wand van de loopgraaf.

Arthur besluit zijn laatste sigaret te roken, maar de zaken nemen een andere wending, ze overleven het vuur dat over ze wordt uitgestort. Het verhaal eindigt tragikomisch met de teleurstelling van Arthur dat het niet zijn laatste sigaret is gebleken:

Het was mijn laatste!….. Mijn laatste was het!….

En schor overvloekte hij het zich verwijderende niets.

Niet elke hoofdpersoon van Mulisch is dus ten dode opgeschreven.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: Harry Mulisch

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Jonathan Griffioen • Abnormale kinderen

Ja, Rutger Kopland is blauw.
M. Vasalis is blauwer,
veel blauwer, rode grond met blauwe
bergen. Kopland is grijzer, ik zag nooit
grijzer blauw.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

LEER DER PROPORTIËN

Het teentje maan dat gisteren te klein was
maar nu zo klein dat ik het op zijn plaats vind staan,
er is steeds minder nodig om het te bedekken,
steeds minder nodig om het te verstaan.

Bron: Het zinrijk, 1971

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

21 juni 2025: J.H. Leopold-lezing

21 juni 2025: J.H. Leopold-lezing

19 mei 2025

➔ Lees meer
10 juni 2025: Lezingenmiddag Indische Letteren

10 juni 2025: Lezingenmiddag Indische Letteren

19 mei 2025

➔ Lees meer
23 mei 2025: Nijmegen taalhoofdstad

23 mei 2025: Nijmegen taalhoofdstad

16 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1903 Cornelis Stutterheim
1904 Leendert van Dis
sterfdag
2020 Hugo Ryckeboer
➔ Neerlandicikalender

Media

Van Hogwarts naar Zweinstein

Van Hogwarts naar Zweinstein

20 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Verschenen: Romanreuzen

Verschenen: Romanreuzen

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
25. alkalommal rendezték meg a Magyarországi Néderlandisztika Napját

25. alkalommal rendezték meg a Magyarországi Néderlandisztika Napját

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d