• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

jokken / liegen

3 november 2021 door Jan Renkema 2 Reacties

Verwarwoordenboek vervolg (241)

In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de digitale versie van het Verwarwoordenboek op www.schrijfwijzer.nl.

Wilt u ook een ‘verwarpaar’ behandeld zien? Plaats dan een reactie onder deze rubriek. Kijkt u dan wel even op de website om te zien of de woorden al zijn opgenomen.

jokken / liegen    

De woorden verschillen heel subtiel in betekenis.

jokken                        niet de waarheid spreken: ontkennen dat iets gebeurd is

  • Als kinderen jokken dat ze iets niet gedaan hebben, bedoelen ze misschien dat het niet met opzet ging.

liegen             niet de waarheid spreken: de waarheid verdraaien

  • Mijnheer de premier, ik zeg niet dat u de Kamer onjuist informeert, ik zeg ook niet dat uw uitspraken niet overeenkomen met de feiten, ik zeg dat u liegt!

Jokken is minder erg dan liegen. Over jokken wordt ook iets milder geoordeeld; dat is  ‘niet goed’. Maar liegen, een andere waarheid presenteren (zo’n ‘alternatief feit’), dat is gewoon ‘fout’. Bij liegen gaat het om een leugen, bij jokken om een leugentje.

Afbeelding van jacqueline macou via Pixabay

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: Verwarwoordenboek, woordbetekenis

Lees Interacties

Reacties

  1. Bas Levering zegt

    3 november 2021 om 15:05

    Ouders reserveren ‘jokken’ zo grofweg voor kinderen tussen vijf en zeven. Liegen, bewust onwaarheid spreken om iemand anders nadeel te berokkenen of om er zelf voordeel aan te hebben, kunnen kinderen pas vanaf een jaar of zeven. Onder de vijf (leeftijdsgrenzen zijn vanzelfsprekend niet scherp te trekken) kennen kinderen het verschil tussen waar en onwaar nog niet en is het dus raar om van liegen te spreken. Ze halen waar en onwaar (fantasie en werkelijkheid) nog door elkaar. Om die reden spreken we in het geval kinderen van onder de vijf die onwaarheid spreken van fantaseren. Ze kunnen niet anders.
    Als we van kinderen zeggen dat ze jokken hebben ze al wel het verschil tussen waar en onwaar ontdekt, maar vallen we hen nog niet hard, omdat ze de consequenties van hun onware uitspraak nog niet kunnen overzien. Dat jokkende kinderen het verschil tussen waar en onwaar kennen kunnen we gemakkelijk bevestigd krijgen. Als we in zo´n geval zeggen ´Jij jokt hè´, zal het kind ons uitbundig toeknikken. Van de intentionele leugen is geen sprake.
    Het fasen-onderscheid fantaseren-jokken-liegen is zeer verhelderend. Van volwassenen kun je eigenlijk alleen maar in ironische zin zeggen dat ze jokken. De term is gereserveerd voor kinderen tussen vijf en zeven. Een fantaserende volwassene duiden we wel aan met de tem ‘enfant terrible’

    Bas levering & Max van Manen (1997) Klein geheim. Over privacy, intimiteit en de ontwikkeling van het zelf. Hoofdstuk 11. Utrecht: De Tijdstroom.

    Beantwoorden
  2. Jim van Beusekom zegt

    7 november 2021 om 17:34

    Ha, Jan. Misschien wil je eens aandacht geven aan het verwarwoordenpaar anders/verschillend. Voor mij zijn die echt verschillend, dus niet anders. In NRC las ik gisteren:
    „Het preachen, gij zult, daar ben ik niet van”, zei Rutte, de liberaal, met De Jonge aan zijn zijde. „Misschien zitten we daar ook een beetje anders in”, beaamde De Jonge, de domineeszoon.
    De Jonge bedoelt dat Rutte en hij verschillend hierin zitten. Maar door het gebruik van het woord anders kun je het ook verkeerd lezen, namelijk dat hij zich aansluit bij het standpunt van Rutte en inziet dat anderen dan Rutte en hij er anders over denken.
    Ik hoor graag hoe jij hiertegen aankijkt.
    Groet van Jim

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Maarten van der Graaff • Peiskam

ik zit met kruimels op mijn jas in de stiltecoupé
ik word morsiger ik weet iets van poëzie
de forenzen zien het morsige in mij
ik ruik naaldbomen ik ruik potgrond

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

ARS POETICA

Waar puin ligt en een oude fiets
keerde mijn schoen een kistje om,
ik keerde op mijn schreden,
keerde het om, ik dacht misschien
ligt het toch liever andersom.

Bron: Het Zinrijk, 1971

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

18 juni 2025

➔ Lees meer
Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

17 juni 2025

➔ Lees meer
3 juli 2025: afscheidssymposium Johan Koppenol

3 juli 2025: afscheidssymposium Johan Koppenol

17 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

sterfdag
1962 Joseph Endepols
➔ Neerlandicikalender

Media

De internationale positie van het Engels

De internationale positie van het Engels

14 juni 2025 Door Marc van Oostendorp Reageer

➔ Lees meer
Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

11 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

10 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d