• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Familienaamanagrammen en -palindromen

13 juli 2022 door Gerrit Bloothooft Reageer

Familiewapen Droogleever Fortuy(ij)n

Je kunt de letters van een familienaam husselen en dan komt er soms een andere familienaam tevoorschijn (anagram). Ik deed dat voor de 82.218 familienamen met Nederlandse oorsprong, die ook uit 19e eeuw bekend zijn. Het is een beetje flauw maar dan is Droogleever Fortuijn met Fortuijn Droogleever met 19 letters het langste anagram. Gewoon een omwisseling van een dubbele familienaam. Met de komende wetswijziging die het mogelijk maakt dat ouders hun familienamen mogen combineren als familienaam van kinderen zullen dat er heel wat meer worden. Jansen van Rosendaal is met Jansen van Donselaar een volgend lang anagram, ook al geldt de verandering alleen de laatste naam. Als enkelvoudige naam is Grimmelikhuijzen met Grimmelijkhuizen met 16 letters het langste familienaam anagram, maar de verplaatsing van een enkele letter is nog niet zo spectaculair. Met de twaalf letters van Engelbertink en Tinkelenberg wordt er echter flink geschud, een mooie combinatie. Bij Bergschneider en Schneiderberg, en Meulenbroek en Broekmeulen is het eenvoudig een omwisseling van de samenstelling. De langste enkelvoudige namen met ieder drie anagrammen zijn Sterenberg, Roodbergen, Severijnse en Krasenberg. In Van Grootel kan het voorvoegsel in Langevoort en Nagelvoort worden opgenomen, net zoals de tien letters in Van der Last en Van der Stal als Landsvater kunnen worden samengenomen, dat bedenk je niet zo snel. Bij negen letters zijn er tientallen en bij tien letters al honderden anagrammen mogelijk die hier niet kunnen worden opgenomen.

Anagrammen van familienamen met 10 tot 19 letters, geordend op frequentie in zowel rijen als kolommen. Alleen namen met de meeste anagrammen worden bij 10 en 11 letters gegeven.

Dat het aantal namen met een anagram afhangt van het totaal aantal verschillende familienamen met die lengte verbaast niet. De meeste namen met een anagram vinden we bij zes letters, maar relatief de meeste hebben 3, 4 of 5 letters: wel 43% van die namen heeft een anagram. Hoe langer een naam, hoe minder waarschijnlijk het is dat er een anagram bestaat. Hierboven zagen we dat het dan vooral namen met een een onveranderd voorvoegsel zijn.

Bij namen met minder dan 10 letters zijn er grotere groepen namen die onderling een anagram zijn. Zoals de vijf namen Van der Lem, Velderman, Van der Mel, Vermandel en Verdelman. Of de zeven namen (zonder voorvoegsel nu) Driessen, Dreissen, Snieders, Dierssen, Driessens, Derissen en Sienders. De grootste groep vormen de negen namen Ernest, Ernste, Erents, Enters, Erenst, Rentes, Sterne, Eernst, Ertsen.

Anagrammen van familienamen met 7 tot 9 letters, geordend op frequentie in zowel rijen als kolommen. Alleen namen met de meeste anagrammen worden gegeven.

De kortste namen met een anagram zijn Ak en Ka, Ab en Ba, As en Sa, alhoewel daar met Ak, Ka, en Ba namen uit een andere taal zijn binnengeslopen ook al zijn ze in de 19e eeuw een keer genoteerd. As en Sa zijn echter wel namen van Nederlandse oorsprong, maar dat blijft een lastig begrip. Ook voor andere namen is de oorsprong niet altijd even duidelijk. Niettemin worden de hier opgenomen namen nu in Nederland gedragen.

Anagrammen van familienamen met 2 tot 6 letters, geordend op frequentie in zowel rijen als kolommen. Alleen namen met de meeste anagrammen worden gegeven.

Er zijn anagrammen waarbij de familienamen het spiegelbeeld van elkaar zijn, zoals Klok en Kolk. Het maximale aantal letters daarvoor is zeven. De meeste combinaties zijn toeval, maar zo’n gespiegelde familienaam werd wel eens bewust gekozen voor kinderen die in de koloniën bij inlandse vrouwen waren verwekt. Het bekende voorbeeld Rhemrev (Vermehr) zit hier niet bij omdat Vermehr nu niet meer in Nederland voorkomt.

Spiegelanagrammen, per aantal letters maximaal tien frequente.

Een bijzondere klasse van namen zijn ten slotte palindromen, waarbij een familienaam van voor naar achter en van achter naar voor hetzelfde is. Met acht letters zijn Snellens en Kinkink de langste en de van een waternaam afgeleide familienaam Aa de kortste. In totaal zijn er 74 familienaam palindromen. Ook hier is beperkt tot Nederlandse familienamen, maar die toeschrijving is niet altijd zeker. Raadpleeg daarvoor ook de familienamenbank.

Familienaam palindromen, op lengte en frequentie geordend.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel, Naamkunde Tags: anagram, familienaam

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Jan van Harten • Boeket

Na zijn heengaan bleef mijn moeder
goed verzorgd achter. Soms was ze druk
bezig om losse gedichten van mij
te lezen om ze daarna te verscheuren.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

FATUM

De hond drinkt uit zijn spiegelbeeld
het hele plasje leeg.
 

Bron: Barbarber, december 1967

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

26 mei 2025: promotie Viorica Van der Roest

26 mei 2025: promotie Viorica Van der Roest

22 mei 2025

➔ Lees meer
25 mei & 21 juni 2025: Leidse Zang voor Kerk en Kroeg

25 mei & 21 juni 2025: Leidse Zang voor Kerk en Kroeg

21 mei 2025

➔ Lees meer
21 juni 2025: J.H. Leopold-lezing

21 juni 2025: J.H. Leopold-lezing

19 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1920 Cyriel Moeyaert
➔ Neerlandicikalender

Media

Memory, War and Translation

Memory, War and Translation

22 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Van Hogwarts naar Zweinstein

Van Hogwarts naar Zweinstein

20 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Verschenen: Romanreuzen

Verschenen: Romanreuzen

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d