• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Taalvaardigheid studenten schiet tekort

30 januari 2023 door Carel Jansen Reageer

Hoog tijd voor maatregelen

Lang niet alle studenten kunnen zich goed uitdrukken in het Nederlands. Zo is het aan het begin van hun studie en vaak ook aan het eind. Dat geldt in Nederlandstalige opleidingen en zeker ook in de vele internationale opleidingen die Nederland tegenwoordig kent. Docenten zien dat in de dagelijkse praktijk. Ruim drie jaar geleden werd het ook geconstateerd door toenmalig onderwijsminister Ingrid van Engelshoven. De meerderheid van de Tweede Kamer was het met haar eens. Maar veranderd is er sindsdien nog niets, terwijl er wel dringend iets moet gebeuren.

In september 2019 al stelde de minister vast dat het Nederlands als onderwijstaal en ook als cultuur- en wetenschapstaal niet goed beschermd is. Met een aanpassing van de wet op het hoger onderwijs wilde ze bereiken dat de taalvaardigheid van studenten in het Nederlands wordt vergroot. Dat zou gaan gelden voor alle studenten, of ze nu een Nederlandstalige opleiding volgen of een anderstalige opleiding, en of ze nu studeren aan de universiteit of in het hbo.

De ideeën van de minister werden overgenomen in de Tweede Kamer. In december 2019 werd daar het wetsvoorstel ‘Taal en toegankelijkheid’ met enkele wijzigingen goedgekeurd. In de Eerste Kamer is het voorstel vanwege de demissionaire status van het kabinet Rutte-III nooit behandeld.

Afstel

Intussen heeft de nieuwe onderwijsminister Robbert Dijkgraaf het wetsvoorstel ingetrokken. Hij wil eerst in overleg met de universiteiten en hogescholen over het hele stelsel van hoger onderwijs en onderzoek. Hopelijk leidt dat niet tot afstel van concrete maatregelen om de taalvaardigheid van studenten te bevorderen. Dat zulke maatregelen nodig zijn, blijkt uit een overzicht van de problemen dat vorig jaar in opdracht van de Taalunie is gemaakt.

De meeste moeilijkheden doen zich voor bij het schrijven, onder meer waar het spelling en formulering betreft. Belangrijker echter is dat argumentatievormen en tekststructuren vaak ernstig tekort blijken te schieten. Ook – of juist – nu studenten zich kunnen bedienen van taal-genererende software als ChatGPT, is het cruciaal dat ze leren om een zwakke van een sterke tekstopbouw te onderscheiden en het verschil te zien tussen drogredenen en geldige argumentatie.

Een zwakke taalvaardigheid van onze afgestudeerden kunnen we ons niet permitteren. Over de volle breedte van onze samenleving hebben we hoogopgeleiden nodig met een ruim communicatief repertoire waaruit ze verstandige keuzes maken als ze zich richten tot specialisten of niet-specialisten. Ook voor het rendement van ons hoger onderwijs is de taalvaardigheid van studenten van belang. Zo blijkt uit recent Vlaams onderzoek dat studiesucces niet alleen wordt bepaald door factoren als achtergrondkenmerken, motivatie en vooropleiding. Tegelijk geldt: hoe hoger het niveau van taalvaardigheid, hoe korter de studenten gemiddeld over hun studie doen.

Wonen en werken

Minister Dijkgraaf heeft het parlement inmiddels laten weten dat hij het behoud van het Nederlands als academische taal belangrijk vindt. Maar wat hij concreet gaat doen om de taalvaardigheid van onze studenten te bevorderen, is onduidelijk. Te hopen valt dat hij kiest voor de stevige aanpak die minister Van Engelshoven voorstelde. Zij wilde dat alle opleidingen in het hoger onderwijs voortaan aantoonbaar de beheersing van het Nederlands bij hun studenten bevorderen. Doen ze dat niet, dan komt de accreditatie in gevaar. Het spreekt vanzelf dat Nederlandstalige studenten daarbij een hoger niveau moeten bereiken dan internationale studenten. Maar ook voor die laatsten is het belangrijk dat ze zich kunnen uitdrukken in het Nederlands, de taal van het land waar ze studeren en waar ze allicht daarna ook blijven wonen en werken.

Minister Van Engelshoven had gelijk. Onvoldoende aandacht voor het Nederlands van onze studenten is slecht voor de kwaliteit van het hoger onderwijs, het belemmert de integratie en het is schadelijk voor de rol van onze taal in cultuur en wetenschap. Minister Dijkgraaf is zich daar vast en zeker van bewust. Hopelijk blijkt het ook uit de maatregelen die hij gaat nemen.

Carel Jansen is emeritus hoogleraar Commmunicatie- en Informatiewetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel, Uitgelicht Tags: hoger onderwijs, taalbeheersing

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Willem Bilderdijk • Vroeg en laat

’t Knopjen zweeg en hoorde ’t aan;
Maar de middag kwam haar wreken,
Deed heur’ boezem opengaan,
En de volle roos verbleeken.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

SLUIPEIKEN

O wat zijn de bomen prachtig,
die uit de grond zijn opgehaald,
houten delfstof
waaraan kameleonachtig
gave fossielen hangen,
ieder jaar groen, ieder jaar dor.

Waarom wringen zij zich in bochten?
Is de ruimte dan toch
oog van een naald?

Bron: Spinroc en andere verzen, 1958

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

23 mei 2025: Nijmegen taalhoofdstad

23 mei 2025: Nijmegen taalhoofdstad

16 mei 2025

➔ Lees meer
26 mei 2025: Nederlands Centraal

26 mei 2025: Nederlands Centraal

7 mei 2025

➔ Lees meer
9 mei 2025: een avond over patiëntenliteratuur in Perdu

9 mei 2025: een avond over patiëntenliteratuur in Perdu

7 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1892 Coenraad van Haeringen
➔ Neerlandicikalender

Media

Verschenen: Romanreuzen

Verschenen: Romanreuzen

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
25. alkalommal rendezték meg a Magyarországi Néderlandisztika Napját

25. alkalommal rendezték meg a Magyarországi Néderlandisztika Napját

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Vliegende Hollander. De Mythe bij Gerard Reve, Jef Last en Louis Ferron

De Vliegende Hollander. De Mythe bij Gerard Reve, Jef Last en Louis Ferron

12 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d