• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Altijd mei

16 mei 2023 door Peter Altena Reageer

En andermaal stemt de maand mei af op de Mei van Herman Gorter. Volgens de dichter Jan Eijkelboom ‘duurt de Mei al meer dan honderd jaar’ (‘Non omnis moriar’, Jan Eijkelboom, Verzamelde gedichten, p. 404). In 1989 was het eeuwfeest van Mei gevierd met een bijzonder nummer van De Gids en aan dat nummer droegen liefst veertien dichters bij. Toen Eijkelboom zijn gedicht in 2002 bundelde, kon hij met recht zeggen dat ‘de Mei’ de honderd gepasseerd was en nog altijd ‘duurde’.

Gorters Mei blijkt al vele jaren een ijkpunt in de geschiedenis van de Nederlandse literatuur. De openbare voorlezing van Gorters gedicht legt daarvan getuigenis af. Op komende Hemelvaartsdag is het Mei-dag in Zutphen, waarin in de tuin van Dat Bolwerck Gorter in honderd stukken, in honderd stemmen zal klinken. Komt dat zien, komt dat horen!

Als een van de honderd voorlezers ben ik al enige weken in de ban van Gorter. De mij toegewezen versregels heb ik al vele malen stil en hardop voorgedragen. Prachtige regels, maar ook woorden als ‘storrem’ en ‘berregt’ – hoe dit zonder aanstellerij te lezen: inslikken mag niet, maar opzichtig verlengen, lijkt me evenmin de bedoeling – en een viertal vragen, waarvan de eerste ‘Wat is er in de verte schemering?’.

Gorters Mei is niet alleen een datum, maar ook een ongelooflijk productief gedicht. De veertien dichters uit 1989 bewezen dat, maar ook Eijkelboom in 2002 en Ramsey Nasr in 2010, bij de opening van de Boekenweek. In ‘Radicaal intiem’ huldigt Nasr de ‘titanen’ in zijn leven als lezer. Op ‘een dinsdag in de klas’, boterhammen in gereedheid, tekende ‘de meest ontontkoombare’ van die titanen voor ‘een inbraak van vlees’. De dichter veroverde de scholier. De naam van Gorter valt niet, maar de ‘luchtgeluidjes’, het ‘windgezang’ en het ‘hele wolkenvolk’ wijzen in zijn richting. Gorter, ‘de meest onontkoombare’. In 2002 en 2003 besprak ik dit rijke gedicht in de zesde klas en leerlingen troffen in ‘Radicaal intiem’ behalve Gorter ook nog Leopold, én de lezer Nasr. We wisten ons in Nasrs gedicht geen raad met de ‘gouden vlâ’, maar in een mail bekende hij dat die woorden knipoogden naar Gorters Mei. Het gedicht van Nasr nodigt op gulle wijze uit om de Tachtigers te lezen, al was het maar om te speuren naar vlâ.

In 2021 vierde A.H.J. Dautzenberg in Een wandeling in Mei de poëzie van Gorter en de overweldigende natuur in het Gulpdal in Zuid-Limburg. In zijn inleiding kiest Dautzenberg positie: wat hij in Mei bewondert, is ‘de overvloedige levenslust van het voorjaar’, terwijl hij de ‘liefdeslast’ van Gorter zoetsappig vindt en de ‘verheven verwijzingen naar de klassieke oudheid’ minder interessant. De wandelaar in het gedicht van Dautzenberg ziet en denkt en herinnert, al hebben de waarnemingen de overhand. Reeksen van bomen passeren de revue, het water stroomt, vogels verschijnen alsof de vogelencyclopedie leeggeschud wordt – en bij herhaling zijn er flitsen herinneringen aan voorbij geluk.

Het gedicht van Eijkelboom, waarin hij de Mei een lang leven gunde, verwees in de titel naar een van de Oden van Horatius, zoals Kees van ’t Hof, de bezorger van de Verzamelde gedichten, in zijn aantekeningen noteerde: ‘Niet alles van mij zal sterven’. Deze gedachte treedt in het werk van Eijkelboom bij herhaling naar voren, zoals in het prachtige ‘Tuin Dordrechts Museum’, maar wat voor Eijkelboom waar is, is dat in het kwadraat voor Herman Gorter en zijn Mei. Mei blijft en komt terug, ieder jaar weer.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: A.H.J. Dautzenberg, Herman Gorter, Jan Eijkelboom, poëzie

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Willem Bilderdijk • De Noordsche taal

U, Zustertaal der echt Germaansche spranken,
Uit eenen wel met de onze voortgevloeid,
U vlieten ook mijn Nederlandsche klanken;
Herbloei ook gy, als onze rank herbloeit!

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

VERKEER

Als hielden handen opgeheven naar
een lus zich vast in openbaar vervoer,
zie ik de bomen en hoe roerloos blad
zich vastklemt aan de takken die zich spreiden.

Bron: datering: 1973; postuum gepubliceerd in Tirade, maart-april 1992

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

Online (zomer)cursus Dutch for Reading Knowledge

Online (zomer)cursus Dutch for Reading Knowledge

24 mei 2025

➔ Lees meer
31 oktober 2025: Nedersaksisch symposium

31 oktober 2025: Nedersaksisch symposium

23 mei 2025

➔ Lees meer
26 mei 2025: promotie Viorica Van der Roest

26 mei 2025: promotie Viorica Van der Roest

22 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

Geen neerlandici geboren of gestorven

➔ Neerlandicikalender

Media

Memory, War and Translation

Memory, War and Translation

22 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Van Hogwarts naar Zweinstein

Van Hogwarts naar Zweinstein

20 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Verschenen: Romanreuzen

Verschenen: Romanreuzen

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d