Het Oekraïens tegenoffensief verloopt moeizaam en de belangrijkste oorzaak daarvan is dat de Russen honderdduizenden mijnen hebben gelegd, waar zeer moeilijk doorheen te komen is. Dat ze er zoveel konden leggen heeft ermee te maken dat de Russen veel oorlogstuig bewaren, zodat er ook mijnen liggen die nog uit de Eerste Wereldoorlog stammen. Mijnen heb je in verschillende soorten. Sommige zijn persoonsgericht. Daar hoef je alleen maar op te gaan staan om het ding tot ontploffing te brengen. Andere vereisen grote druk, zoals een tank die kan uitoefenen. Dit zijn de zogenaamde tankgerichte mijnen. Maar er zijn ook mijnen gelegd die tot een zeer recente generatie behoren. Ze worden met raketten afgeschoten en landen met kleine parachutes op zes uitschuifbare poten. Een seismische sensor boort zich in de grond. De mijnen maken vervolgens een digitale print van de positie van het mijnenveld. Ze herkennen trillingen in de bodem die overeenkomen met voetstappen. Ze kunnen data opslaan en analyseren en op basis daarvan een clusterbom afschieten zodra een persoon of groep personen tussen de zeven en zestien meter van de mijn is. Daarbij vliegt het ding uit elkaar en slingert een kleine tweeduizend getande ringen de ruimte in op één tot andere meter hoogte om zo veel mogelijk vitale organen toe te takelen. Sinds kort is er ook een variant die pantserwagens en tanks zwaar kan beschadigen. In de Gazet van Antwerpen werd deze nachtmerrie van de Oekraïeners kort als volgt samengevat (https://www.gva.be/cnt/dmf20230728_95738192):

• de mijn waar je niet eens op moet trappen om te ontploffen

Wat is er met deze zin aan de hand?

Beknopte zinnen

Het deel om te ontploffen in de bovenstaande zin heet een beknopte zin. In dergelijke zinnen ontbreekt de persoonsvorm en wordt het gezegde vertegenwoordigd door een infinitief of deelwoord. In schema:

Beknopte zinnen
Infinitiefzin	Om te kunnen leven heb je voedsel nodig Hij dwong mij ertoe om het werk af te maken Zij gaf mij een boek ommee te nemen op vakantie
Deelwoordzin	Trillend van de kou sloot hij de deur achter zich Op het station aangekomen, zag zij haar trein wegrijden

Voor beknopte zinnen geldt de regel equi-deletie. Dat betekent dat het niet-gelexicaliseerde onderwerp van de beknopte zin overeen moet komen met een nominale constituent in de hogere zin die naar dezelfde referent verwijst in de werkelijkheid. Zij moeten dus coferentieel zijn. Die constituent in de hogere zin kan een subject zijn, maar ook een object, zoals in de tweede en derde zin te zien is. Alle zinnen in de tabel voldoen aan die regel.

De zin om te ontploffen in ‘de mijn waar je niet eens op moet trappen om te ontploffen’ kan dus worden gekarakteriseerd als een ‘foutief beknopte zin’. In feite staat er dat het niet nodig is om op de mijn te trappen als je wilt ontploffen. De zin zou als volgt aangepast kunnen worden:

• de mijn waar je niet eens op moet trappen om deze te laten ontploffen

Is de geconstateerde fout nu veroorzaakt doordat de beknopte zin is ingebed in een bijvoeglijke bijzin die mijn als antecedent heeft. Dat zou mogelijk kunnen zijn. Doordat het ontploffen bij het verwerken van deze constructie wordt gekoppeld aan die mijn, zou de lezer misschien ook minder snel het gevoel kunnen krijgen dat er iets aan deze zin rammelt.