Schaf het instituut van Dichter des Vaderlands maar af. Of nee, laten we het overnemen, nu de plaats vakant is. Degenen die de titel tot nu toe onder zich hielden, dreigen hem nu te verkwanselen. Tijd dat wij hem ons eigen maken.
De afgelopen dagen kwam het bericht dat de huidige (en dus laatste) die deze titel droeg, hem niet meer wil. In plaats daarvan wil Babs Gons zich voortaan Dichter der Nederlanden noemen. Ook de Fotograaf, de Componist, de Denker, de Schoenlapper en wat wij nog meer allemaal Des Vaderlands hadden – allemaal willen ze nu der Nederlanden worden genoemd.
“De aanspreektitel Dichter des Vaderlands bestaat niet meer,” schreef, onder andere, de NOS gisteren. Maar dat is natuurlijk onzin: als deze mensen die titel niet meer willen, betekent dat alleen maar dat hij nu open ligt voor anderen. Andere organisaties kunnen hem natuurlijk gebruiken, net zoals trouwens de titel Dichter der Nederlanden eerder is gebruikt: het ANV noemde Joke van Leeuwen ooit zo, en dezelfde NOS schreef toen dat de titel bestond náást die van Dichter des Vaderlands.
Maar terug naar de nieuwe Dichter die Der Nederlanden wil zijn. “Met deze titel,” zo vermeldt het persbericht (geciteerd door Tzum), “kiezen de samenwerkende organisaties voor een open en tijdloze titel, die alle inwoners van het Koninkrijk der Nederlanden betrekt bij de activiteiten van de ambassadeur.”
Je zou denken dat ‘der Nederlanden’ ook ironisch is, maar het ANV bedoelde het toen niet zo – die wilde er vooral mee uitdrukken dat het ook over Vlaanderen ging. Tzum citeert bovendien de gloednieuwe Dichter der Nederlanden:
Mensen vonden het gedateerd, patriarchaal, koloniaal, etcetera. Natuurlijk, het was ooit als ludieke titel bedacht maar aan de reacties was te merken dat de van oudsher ironische boodschap vaak niet overkwam. En gut ja, zelfs de bedenkers van de titel en de functie hadden nooit gedacht dat de titel door anderen overgenomen zou worden en zo lang in leven zou blijven. Die juichen het overigens toe dat er nu gekozen wordt voor deze titel.
Op internet lees ik her en der dat dit een teken is dat de mensen ironie niet meer begrijpen, en niet meer aanvoelen, maar Gons hoort duidelijk niet bij die mensen. Ze denkt alleen dat anderen die ironie niet doorzien. Daarom is het kennelijk tijd voor een andere titel – een die ook niet ironisch mag zijn, want dat zouden de mensen toch niet begrijpen. Ik denk niet dat er toestemming aan Joke van Leeuwen of het ANV is gevraagd om de titel Der Nederlanden over te nemen.
Vinkenoog
De naamsverandering klinkt vooral als een poging door de huidigen Des Vaderlandsen om serieuzer genomen te worden. Ze willen niet voortdurend uitleggen dat de titel ironisch is. Maar moeten we die taak – zwaar onderbetaald, gedragen door een paar organisaties die dat allemaal óók maar verzonnen hebben – nu ineens zo serieus nemen? Gaan we nu doen alsof er echt iemand is die de last van de vaderlandse Nederlandse Nederlandense dichtkunst kan torsen?
Wat geeft Babs Gons, of willekeurig wie, het recht om het instituut ‘Dichter des Vaderlands’ als afgeschaft te verklaren? Als zij zomaar zichzelf de titel Der Nederlanden kan toeëigenen, dan kunnen anderen dat doen met Des Vaderlands. Toen Komrij ineens aftrad, organiseerde de dichter en websitehost Bart FM Droog een eigen verkiezing, los van de oorspronkelijke organisatie, voor een ad interim: Simon Vinkenoog. Die heeft er wat mij betreft altijd bij gehoord. Het wordt nu weer tijd dat wij, het Lezersvolk des Vaderlands, het heft weer in eigen handen nemen. Babs Gons wil niet meer, wie maken we dan tot de échte Dichter des Vaderlands? Wie helpt mee organiseren?
Ik zou Drs.P. noemen. Niemand wist beter hoe metrum en rijm werkten. En als Nederlandse Zwitser heeft de goede doctorandus twee vaderlanden, dus iedereen tevreden.
Als we dan toch een overledene bekronen, dan Anthonis de Roovere.
Nee, nee, het moet natuurlijk Mark Rutte worden. Die kan bovendien aan aantal andere vacatures vervullen: theoloog, componist. En misschien zelfs schoenlapper.
Marc Rutte kan lachen als een primaat met open mond, zoals je in de sport geregeld tegenkomt. Dit gedrag wijst op een erfenis die biologisch is vastgelopen. Zeldzaam is een uitdrukking van een schrijver die het gelaat laat zien en niet een “fotokop”. Marc Rutte is lapper, een gaper, een boeter, met een opengevallen mond. Nooit zal je hem zien of je moet naast hem zitten op de bank. Marc, stuur eens een berichtje.
Dat met open mond lachen is een vorm van empathie. Zijn partijgenoot Zalm had daar ooit veel succes mee.
Ik wil het wel doen voor 5 euro en een complimentje
Ik ben beschikbaar.
Als je niet bestaat Evi bestaat ook Dichter heffes Vaderlands niet. Een heteroniem is nog erger dan den des heffe.
Lees ook het artikel van Jos Joosten van vandaag.
In deze tijden van ontbinding en roep om Verbinding zou ik gaan voor een Verbindende titel. Dichter der Verenigde Nederlanden.
Daarnaast zou ik de gedichten van de diverse Dichters der Verenigde Nederlanden in één bundel tezamen met daarin de verzamelde kersttoespraken van de koning uitgeven en die bundel geheel en al gratis uitreiken aan middelbare scholieren en wel op koningsdag. Andere burgers kunnen dan de volgende koningsdag die bundel, ingebonden en dus niet ingenaaid, tweedehands en enigszins verfomfaaid bekomen tegen een zeer schappelijk prijsje.
Op het Vrije vers heb ik met dezelfde autoriteit als wie dan ook destijds alle medewerkers, mezelf incluis, benoemd tot Dichter des Vaderlands, dus de titel bestaat nog steeds en er zijn nog steeds vele tientallen Dichters des Vaderlands.
Maar waarom dat gekke, zeg maar gerust bizarhrhuh, instituut van Dichter des Vaderlands, Dichter der Verenigde Nederlanden, Stadsdichter van Luttelgeest en Spoken Words Artist van Moddergat? Het spookt in Modderhgat, virtuele serie zonder eind van Discovery Channel. Zouden we niet gewoon, of desnoods zeer ongewoon, al die pretmatige, Tros-achtige, naar niets smakende, jawel een zinspeling op Bourdieu, kul moeten afschaffen en ons gewoon, of zeer tegen onze al te gemakkelijke gewoontes in, weer, of helemaal opnieuw, richten op kwaliteitsrijke kunst? Ja hoor, er bestaat wel degelijk zoiets als kwaliteit. En zouden we niet, verstandig als we soms kunnen zijn, Evi Aarens terug dienen te fluiten en haar op haar eigen en geëigende plaats te zetten? Mevrouw Evi, ik hou, voor zo ver ik van iets kan houden, van uw intellectuele en emotionele eigenzinnigheid, dus, als het u belieft en bovenal evenzeer behaagt, verlaagt uzelve niet tot de populistische, quasi-intellectuele pretcultuur. Uiteraard, twist met mij en niet in geringe mate. Maar er staat wel wat er staat. Dat dan wel weer. 🙂
Maar heer Ronald V., ik bén de quasi-intellectuele pretcultuur.
Ik vind het ook passen. Plus, een Dichter des Vaderlands uit Engeland, tot voor kort een Europese kolonie, dat is natuurlijk ook heel progressief.
Hoe denken jullie over een ‘dichter der Moedertaal’?
Ophouden met dit dagelijks geneuzel en gezever!! Dichter des Vaderlands is de titel. Laat het zo.
Tja, het is ook nooit goed bij deze taalpuristenkliek.
Ik zou zeggen als je kunt
spreken in je moerstaal, kun je
ook dichten in je moerstaal.
Maar van dit geneuzel ga ik
Janken, ook in mijn moerstaal.
Je kunt er altijd op vertrouwen dat die woke figuren een probleem weten te maken van iets waar echt helemaal niemand zich aan stoort. En dan zichzelf op een voetstuk plaatsen omdat ze het allemaal zo goed weten.
Maar irritant is het wel, omdat op deze manier Nederland gedegradeerd wordt van ons vaderland tot zomaar een land.
Wat vinden jullie van
Dichter der Lage Landen?
maar dan sluit je de Caraibische eilanden weer uit. En waar blijft Suriname??
Dichter des Moedertaals is ook een optie. Het gaat om taal, niet om geografie.
Beste Marc,
Een zeer raak stuk, al zet ik kanttekeningen bij deze passage:
“Maar moeten we die taak – zwaar onderbetaald, gedragen door een paar organisaties die dat allemaal óók maar verzonnen hebben – nu ineens zo serieus nemen? Gaan we nu doen alsof er echt iemand is die de last van de vaderlandse Nederlandse Nederlandense dichtkunst kan torsen?”
Al jaren geleden pleitte ik ervoor dat de Dichter des Vaderlands (DdV of whatever) aangesteld zou moeten worden door de regering en/of het parlement, en niet door één krant en één omroep (zoals aanvankelijk het geval was). Dat is helaas nooit gebeurd, waardoor de DdV altijd een officieuze rol heeft gespeeld, wiens gekraai juist daarom altijd tandeloos was en is. Da’s jammer.
De onderbetaling is ergens een misvatting – de eerste DdV-en boerden goed, dankzij de vele goed betaalde op- en voordrachten. Dat heet: toen de termijn nog vijf respectievelijk vier jaar was – wat de DdV-en de tijd gaf langlopende projecten te starten en te begeleiden, inclusief dat van het DdV-schap zelve.
Ook waren de eerste DdV lieden van statuur, die alleen daarom al door de media (en dan bedoel ik door het hele spectrum) serieus werden genomen en hun rol als poëzie-ambassadeurschap goed wilden en konden vervullen.
Maar toen… stelde het handjevol organisatoren in toenemende mate óf beginnende óf totaal niet voor de functie geschikte dichters aan (ik herinner me een tamelijk onthullend NRC-interview uit december 2013 met de toenmalige, waarin duidelijk werd dat de poëet knettergek was. Een interview dat kennelijk zó beschamend was dat het zelfs voor NRC-abonnees niet in het online NRC-archief valt terug te vinden – maar dit terzijde). En verkortte het later de termijn tot twee jaar – wat feitelijk de doodsteek voor het DdV-schap was.
Hoe het ook zij: de huidige DdV heeft al eerder blijk gegeven weinig weet te hebben van de (poëzie)geschiedenis (zie https://reportersonline.nl/spoken-word-iets-nieuws-de-mythe-ontrafeld/ ). Me dunkt dat ze er beter aan doet terug te treden. En verder door het leven gat als ambteloos burger.
Het Nederlandse DdV-schap (sedert 2000) is gebouwd is op de Engelse traditie van poet laureate – een traditie die teruggaat tot 1668. Het is te bizar voor woorden dat die prille laaglandse traditie na amper 25 jaar om zeep geholpen dreigt te worden.
Tot slot: “Het wordt nu weer tijd dat wij, het Lezersvolk des Vaderlands, het heft weer in eigen handen nemen. Babs Gons wil niet meer, wie maken we dan tot de échte Dichter des Vaderlands? Wie helpt mee organiseren?”
Hoewel mijn huidige werkzaamheden me weinig tijd laten: count me in.
https://www.nrc.nl/nieuws/2013/12/28/misschien-moet-ik-opper-vlakkiger-worden-1329772-a155044
PS: Dieptepunten van dat interview uit 2013 en enig commentaar zijn bewaard gebleven op:
https://web.archive.org/web/20151205061736/http://nederlandsepoezie.eu/?p=1077
PPSS: Ook heel erg vreemd dat Bab Gons helemaal voorbijgaat aan België, waar ook een Dichter des Vaderlands / Poet national / Nationaler Dichter opereert.
https://www.dichterdesvaderlands.be/
Ik constateer dat u mijn reactie d.d. 28 februari jl.. heeft verwijderd, waaruit ik opmaak dat ook u geen ironie kunt herkennen.
grappig. Ik had voor mijzelf een klein wedje gesloten wanneer de eerste reacties over ‘witte man/blanke man/masculien’ zouden vallen. Ik gokte: SNEL. Wel, zie Tzum vandaag.
Toch een beetje mensenkennis, die Verwer ;-0
0