De historisch taalkundige Nicoline van der Sijs ontvangt voor haar uitzonderlijke prestaties op het gebied van de neerlandistiek de Everwinus Wassenbergh Penning. Dit werd zojuist bekendgemaakt in het radioprogramma De Taalstaat. De penning – de ‘Nobelprijs van de neerlandistiek’ – wordt jaarlijks uitgereikt aan iemand die volgens de jury gedurende vele jaren een brede en wezenlijke bijdrage aan de neerlandistiek heeft geleverd. Van der Sijs krijgt de penning op 4 april 2025 overhandigd tijdens de Neerlandistiekdagen in Nijmegen.

Nicoline van der Sijs (1955), momenteel emeritus hoogleraar aan de Radboud Universiteit en gastonderzoeker aan het Instituut voor de Nederlandse Taal in Leiden, is een van de productiefste en bekendste historisch taalkundigen van Nederland. Met haar werk heeft ze niet alleen gezorgd voor nieuwe wetenschappelijke inzichten in de ontwikkeling van de Nederlandse taal door de eeuwen heen, maar ook een breed publiek weten te bereiken.

Een van de belangrijkste inzichten die Van der Sijs naar voren heeft gebracht, is dat de geschiedenis van het Nederlands alleen te begrijpen is wanneer we inzien dat de taal voortdurend in contact heeft gestaan met andere talen. Daarnaast heeft ze laten zien dat de ontwikkeling van de taal veel meer het resultaat is geweest van planning en menselijke inspanning dan vaak werd aangenomen. Al lange tijd pleit zij voor het gebruik van computers en digitale gegevensbestanden in het onderzoek naar de taalgeschiedenis.

Opmerkelijk is dat de doorgaans lijvige boeken waarin Van der Sijs haar bevindingen presenteert, vaak bestsellers werden. Ze werden niet alleen besproken in de vakpers, maar ook in landelijke kranten en lagen in grote stapels bij de boekhandel. Ook met haar jarenlange bijdragen aan bijvoorbeeld het tijdschrift Onze Taal heeft ze een groot publiek weten te boeien met haar inzichten in het Nederlands. Niet voor niets was zij de enige taalwetenschapper in de top drie van ‘taalpioniers van de eeuw’, zoals onlangs opgesteld door Onze Taal.

Van der Sijs is bovendien bijzonder bedreven in het mobiliseren van mensen voor haar projecten. Het brede publiek ziet zij niet alleen als toeschouwers, maar als actieve deelnemers. Ze is beroemd om haar grootschalige projecten waarbij vrijwilligers hebben meegewerkt aan het overtikken van oude bijbelvertalingen en zeventiende-eeuwse kranten. Dit heeft ertoe geleid dat de geschiedenis van het Nederlands, in vergelijking met talen van vergelijkbare omvang, uitzonderlijk goed gedocumenteerd is. Doordat Van der Sijs bijna 24 uur per dag klaarstaat voor deze vrijwilligers, heeft ze ook de harten van honderden van hen veroverd.

De Everwinus Wassenbergh Penning wordt sinds 2020 jaarlijks (met uitzondering van coronajaar 2021) uitgereikt tijdens de Neerlandistiekdagen. De prijs ging eerder naar Hans Bennis, Frank Willaert, Marita Mathijsen en Michiel van Kempen. Het initiatief voor de prijs komt van het tijdschrift Neerlandistiek, en de jury bestaat uit de leden van de redactie en de redactieraad van dit tijdschrift. De prijs is vernoemd naar Everwinus Wassenbergh (1742-1826), de eerste hoogleraar Nederlands ter wereld, werkzaam aan de toenmalige Universiteit van Franeker.