Tijdens de grote demonstratie van afgelopen zondag, over de oorlog in Gaza, waar om en nabij de honderdduizend deelnemers in meeliepen, was er ook taalkundig veel te beleven. Er waren spandoeken met allerlei teksten, maar vooral ook heel veel grote stukken karton waar mensen hun zinnen op hadden geviltstift:
“Bombardeer geen ziekenhuizen”
“Peace now”
“Stop Bibi stop”
“Laat kinderen niet in de steek”
“Stop violence”
“Volg internationaal recht”
“Kabinet doe iets”
“End Dutch complicity”
Beknopt. Kort en krachtig. En het kon altijd korter:
“No more”
“Free”
Of nóg korter zelfs, met alleen een groot rood uitroepteken op het karton: “!” Erg veel gebiedende wijzen al met al, met en zonder werkwoord erin. Maar ook de nodige aforismen en citaten:
“Genocide is geen zelfverdediging”
“Stille diplomatie is de collaboratie van nu”
“Wie zwijgt stemt toe”
“Silence is complicity”
“Van wegkijken is nog nooit iemand scherper gaan zien”
“Evil will triumph when good men do nothing”
Die laatste uitspraak keerde in het Nederlands terug, op een ander stuk karton, elders in de demonstratie, dat het Engelse citaat onbedoeld voorzag van een soort voetnoot over de herkomst: “Maarten Luther: ‘Voor het slagen van het kwaad is niets anders nodig dan dat goede mensen niets doen’ ” Verschillende demonstranten hadden gezien dat Schoof rijmt op doof:
“Schoof: hou je niet doof”
“Kabinet Stoof is blind & doof”
“Kabinet Schoof ziende blind horende doof”
Natuurlijk waren er meer rijmvondsten:
“Tering regering”
“Schoof grow a spine and draw a line”
“PVV, is massamoord oké?”
De naam van onze premier bleek zich ook goed te lenen voor woordspelingen:
“Don’t be a Dick!”
“De rode lijn is te ver vooruit geSCHOOFd”
“Schoof u Internationaal Recht aan de kant?”
Er was een alliteratie: “Geen geld voor genocide”. En een doordenkertje: “mevrouw Yesilgöz, u wilt het ontkennen van genocide strafbaar stellen?” Er was iets dat op een retorische vraag leek: “Hoe wil Nederland de geschiedenisboeken in?” En hoe noem je de stijlfiguur waarbij twee zaken op een betekenisvolle manier naast elkaar geplaatst worden ook al weer:-. In: “My grandpa was a jew, and now Gaza is a concentration camp”
Sommigen haalden de wereldgeschiedenis erbij: “Het begon in 1948”. Anderen hielden het dichter bij huis: “Ik loop ook voor mijn moeder (90 jaar!)” En er waren de nodige allusies (variaties op bekende uitspraken en zegswijzen):
“Wir haben es gewusst”
“Give a shit”
“Make human rights great again”
Dan was er nog de stijlfiguur van de feiten die voor zich spreken:
“17.000 kinderen gedood = 17 VO-scholen vol”
“Geen voedsel, geen water, geen ziekenhuizen, dit is genocide”
Engels en Nederlands stonden soms broederlijk naast elkaar op het karton:
“Never again, toch?”
“Kabinet shame on you”
Ik trof een aardig neologisme aan: “Lafland”, in: “Nederland Lafland”. En hoe zou je de hier gebruikte stijlfiguur moeten noemen: “Geen -ocide!” Een zin in de vorm van een portemanteauwoord?
Ook was er de stijlfiguur van het geen-woorden-hebben: “Ik heb geen woorden”. En soms leidden ongeduld en ergernis tot een lager stijlniveau: “Schoof laffe zak doe eens wat!”
Briljant. Geweldig. Grote dank voor het optekenen en delen. Ook de foto van de Hoge Raadsheer spreekt boekdelen. Prachtig tijdsdocument van de grootste demo (100.000+) in twintig jaar. Op naar de 200.000+ want Schoof is doof en dat blijft-ie – op alle fronten, ook onderwijs en wetenschappen. Nederland, word wakker! Fight for their rights = your rights. Use them or lose them.
En was er geen spandoek of karton met de tekst: Free van Hamas? Of iets in die trant?
Dat is een leus die inwoners van Gaza zelf al een een poosje roepen…
Nee mevrouw. Jammer dat u niet bent komen kijken, dan had u het zelf kunnen zien.
Het waren vreedzame demonstranten. Geen trollen ruziezoekers en querulanten die het internationale recht op verzet tegen een bezetting voor zichzelf volstrekt vanzelfsprekend vinden, maar datzelfde recht aan andere bezette volkeren ontzeggen; die een daad van verzet (de splinter) uitvergroten en de disproportionele reactie: genocide, uitzonderlijke wreedheid, etnische zuivering en landroof (de balk) weigeren te zien c.q. vergoelijken; en die de relevante context van 77+ jaar NAKBA >>> bezetting, landroof, moord en doodslag, verdrijving, apartheid, discriminatie, vernedering, intimidatie, mensenrechtenschendingen, gijzelneming en gevangenzetting van onschuldige burgers, vaak ook kinderen, zonder aanklacht advocaat proces veroordeling en zonder een vooraf vastgesteld einde aan de straf-zonder-rechter, destructie en diefstal van huizen olijfgaarden moskeeën kerken ziekenhuizen scholen universiteiten erfgoed enz. <<< die relevante context van 77+ jaar NAKBA onbenoemd laten, mogelijk ook niet kennen of niet willen kennen, puur om die uitgekauwde splinter nog maar weer eens te herhalen, om te provoceren, te grieven, te stoken. Nee, dat soort mensen waren er niet in Den Haag. Gelukkig niet.
Het was een vreedzaam protest tegen genocide en tegen het (politiek, economisch en met wapens) steunen van genocide, nu al 593 dagen en nachten lang. Een demonstratie voor het internationale recht, de internationale rechtsorde, 'the rule of law' (rechtsstaat) en de mensenrechten. Een hartstochtelijk pleidooi voor medemenselijkheid, proportionaliteit, een staakt-het-vuren, humanitaire hulp, vrede en gerechtigheid.
Jammer dat u er niet was. U had het vast ook heel mooi gevonden en van harte gesteund.
Bent u in Gaza geweest? Heeft u die borden gezien? Misschien kunt u ervoor zorgen dat de 2,5 miljoen mensen in Gaza die willens en wetens worden uitgehongerd weer toegang kunnen krijgen tot voedsel. Of ga eens langs Abed in Almere dan kan hij u persoonlijk vertellen wat er gebeurd in Gaza.
Heeft u gehoord van Holodomor¿ Het was een van de grootste rampen in Oekraïne in de moderne geschiedenis; het aantal doden lag tussen 2,5 en 7,5 miljoen. Ná wetenschappelijke studie kwam men uit op 5 miljoen. Ik hoorde het van mijn vader in 1960. (Amerikaan.) Hij vertelde mij over dat meer dan 2500 mensen tijdens de Holodomor veroordeeld zijn voor kannibalisme. Dit beeld kwam terug toen ik de foto’s zag van… Ik ga géén vergelijk maken, maar ik laat u herinneren hoe zelfs nu Oekraïne onder haar geschiedenis lijdt.
Ik geloof dat er genoeg plaatsen op het internet zijn om de situatie in het Midden-Oosten te bespreken. Ik verzoek deelnemers hier zich te beperken tot onderwerpen die de taal- en letterkunde van het Nederlands raken.
Jazeker waren er ook dat soort teksten. Ik zag bijvoorbeeld deze tekst: “Tegen genocide is geen antisemitisme. Ook tegen Hamas”.
En teksten voor een tweestatenoplossing, zoals deze (alweer een allusie): “2 peoples must be free, from the river to the sea”.
Hartelijke dank, Berthold van Maris, voor uw antwoord. U bent de enige, die inhoudelijk heeft gereageerd op mijn vraag!
Graag gedaan.
Dat het altijd nog beknopter kan zag ik tijdens de tweede grote Gaza-demonstratie (15 juni). Een man had een bordje met het opschrift:
“protest
bordje”