Door Siemon Reker Het was een lang debat over het coronavirus afgelopen donderdag in de Tweede Kamer. Ik zie vooraf dat een van de drie aanwezige bewindslieden (Grapperhaus, Justitie en Veiligheid) zich naar het gestoelte van de voorzitter begeeft en een eerbiedige buiging maakt voor mevrouw Arib. Zij beantwoordt dat met een even minzame nijging van haar kant. Als alle … [Lees meer...] overEen Haagse familiariseringstendens: Mark doe dat nou niehiet
taalgebruik
EFNIL Masterscriptiewedstrijd
Oproep aan masterstudenten (toegepaste) taalwetenschap, taalsociologie, taalrecht, taalethiek en aanverwante talige onderzoeksdomeinen (Persbericht EFNIL) EFNIL (the European Federation of National Institutions for Language / de Europese Federatie van Nationale Taalinstellingen) roept masterstudenten op om deel te nemen aan de wedstrijd voor de beste Europese … [Lees meer...] overEFNIL Masterscriptiewedstrijd
28 juni, Leiden: Paneldiscussie ‘Hij, zij of hen? Hoe moet de universiteit jou aanspreken?’
‘Beste reizigers…’ Genderneutrale aanspreekvormen, non-binair taalgebruik: het debat op een inclusievere Nederlandse taal is immens. Hoe zorgen we dat de taal niet achterblijft op de maatschappij? Hoe moeten leraren studenten aanspreken in een collegezaal? Hoe zit het met officiële brieven die de universiteit rondstuurt? Zijn neutrale aanspreekvormen zoals hen/hun te … [Lees meer...] over28 juni, Leiden: Paneldiscussie ‘Hij, zij of hen? Hoe moet de universiteit jou aanspreken?’
De taal van Wilders: Ok lijken en difficulteren
Door Marc van Oostendorp Over de taal van Geert Wilders heeft menigeen zich al gebogen, er is zelfs al jaren geleden een heel boek over verschenen, en toch blijft hij ons, zelfs nu het einde van zijn carrière in zicht lijkt, verbazen. Wat te denken, bijvoorbeeld, van deze recente tweet: Kamervoorzitter Arib leek gisteren ok toen ik haar sprak over Mohammedcartoon … [Lees meer...] overDe taal van Wilders: Ok lijken en difficulteren
Alleen de taal is Alders
Door Jos Joosten Het was ongetwijfeld voor iedereen even onverwacht als voor mij en voor Hans Alders zélf. Het trending nieuws van gisteren: voor het eerst in zijn veertigjarige politiek-maatschappelijke carrière neemt Hans Alders een uitgesproken standpunt in! Meer nog: hij is consequent en handelt ernaar! Zijn standpunt droeg hij fier uit in maar liefst zeven A4-tjes aan de … [Lees meer...] overAlleen de taal is Alders
Appelsap nippen
Hoe komt het dat mensen tijdens vraaggesprekken de hele tijd aan drankjes lijken te nippen? Wat zegt ons dat over de journalistiek? (Bekijk deze video op YouTube.) … [Lees meer...] overAppelsap nippen
We zitten met een onthullende zinsconstructie
Door Marijke De Belder In een groots feministisch gebaar zei Gatz deze week op het laatste nippertje zijn deelname aan een studentendebat met een all male panel af. Toen hij daarover in het actualiteitenprogramma De Afspraak geïnterviewd werd, zei hij terloops de volgende zin: “In Brussel en Vlaanderen is het nu zo dat we met geritste lijsten zitten.” (13’58’’) Zelf zit ik … [Lees meer...] overWe zitten met een onthullende zinsconstructie
Die Utrechters, die Friezen, die Limburgers: een verbazend staatje
Door Siemon Reker Wát een aandacht in de afgelopen dagen voor Groningen en de aardbevingen daar. En dat terwijl NRC Handelsblad het geheime rapport tussen overheid en mijnbouwfirma’s al enkele dagen lang na de scoop van het Dagblad van het Noorden links laat liggen. Dat rapport dat ook voor twee specialisten nieuw was in de hoorzitting gisteren in de Tweede … [Lees meer...] overDie Utrechters, die Friezen, die Limburgers: een verbazend staatje
Stijl en taal, dichterlijke vrijheid en grenzen
De poëzie van Mustafa Kör Door Fabian R.W. Stolk Tot de plaatsen waartegen zich onze bezwaren richten en waarvan de overdenking uitwijst, dat de dichter er niet in geslaagd is precies onder woorden te brengen hetgeen hij bedoelde, kan men afwijkingen van de grammaticale vormen alleen dan rekenen, wanneer zij niet een kennelijk plastische of muzikale werking beoogen en ook … [Lees meer...] overStijl en taal, dichterlijke vrijheid en grenzen
De bus kwam van links
Door Ad Foolen In het praatprogramma Pauw (30 oktober, minuut 36) vertelt een man over een onverwacht telefoontje waarin hij een onaangename mededeling moest vernemen. Hij vervolgt: “Daar schrok ik van, toen kwam de bus van links”. Uit de context kunnen we opmaken dat de spreker met de uitdrukking toen kwam de bus van links wil zeggen dat hij bij het horen van het onaangename … [Lees meer...] overDe bus kwam van links
WhatsAppachtig taalgebruik
Door Lucas Seuren Onlangs kreeg ik een mailtje doorgestuurd waarin de zender, een docent van een hogeschool, de studenten waarschuwde dat ze zich in hun mailtjes moeten houden aan de ‘professionele omgangsvormen’. Gebeurt dat niet, dan krijgen ze het mailtje terug met het verzoek om het te herformuleren. Aanleiding voor deze waarschuwing was dat er ‘steeds vaker gebruik … [Lees meer...] overWhatsAppachtig taalgebruik
Nee, fucking hard juist
Door Marc van Oostendorp De jeugd! Altijd op zoek naar manieren om haar bewondering uit te drukken. En altijd moeten dat nieuwe begrippen zijn, omdat iedere nieuwe generatie weer nieuwe dingen bewondert, die natuurlijk heel anders zijn dan de dingen die de oude generatie bewonderde. En zo kun je laten horen tot welke generatie je behoort door tot op hoge leeftijd het … [Lees meer...] overNee, fucking hard juist
Trumps fantastische taalgebruik: 3 redenen waarom het werkt (of niet)
Door Christine Liebrecht Fantastisch was de satirische welkomstboodschap van Arjen Lubach aan Donald J. Trump waarin hij Nederland voorstelde aan de kersverse president van de Verenigde Staten. Amerika mocht in de ogen van de machtigste man van de wereld dan misschien wel op een staan (‘America first!’), maar mag ons kikkerlandje dan op de tweede plaats komen (‘The Neterlands … [Lees meer...] overTrumps fantastische taalgebruik: 3 redenen waarom het werkt (of niet)
Culturele omwentelingen: etsen bekijken en chill
Door Freek Van de Velde In zijn stuk ‘Seinfeld als wetenschap’ vertelt Lucas Seuren over het wedervaren van het personage George, een man die na een afspraakje ongelukkigerwijs de uitnodiging voor koffie al te letterlijk interpreteert. Lachen, want de meeste mensen zullen die faux pas als een aandoenlijke wereldvreemdheid interpreteren. Seuren vertelt in zijn stukje dat de … [Lees meer...] overCulturele omwentelingen: etsen bekijken en chill
Is ‘jij’ netter dan ‘je’?
Door Maartje Lindhout Wat is dat toch dat sommige mensen hardnekkig jij, jou en jouw schrijven in plaats van gewoon je? Vandaag weer. Een onbekende beantwoordde mijn e-mail en koos ervoor me te tutoyeren. Geen probleem wat mij betreft. We wisten beide van elkaar dat we twintigers waren. Ik had hem overigens - terecht of onterecht - gevousvoyeerd, want ja, we kenden elkaar dan … [Lees meer...] overIs ‘jij’ netter dan ‘je’?
Nieuw weblog: de taal van Mark Rutte
De taalkundige Siemon Reker is deze week met een interessant nieuw weblog begonnen, dat geheel en al gewijd is aan de taal van Mark Rutte. Behalve nauwkeurige analyse van de taal van onze premier uit ruwweg de afgelopen zes jaar raadpleegde Reker ook allerlei andere online-bronnen. Hieronder bij wijze van voorproefje, een van Rekers blogs, verschenen onder de titel Bevallen … [Lees meer...] overNieuw weblog: de taal van Mark Rutte
Lang leve de kommaneukers?
Door Marc van Oostendorp Het is een bekende anekdote, die Jolenta Weijers onlangs ophaalde op het weblog van het NWO-project Begrijpelijke taal. Ze trekt er, zoals veel mensen, alleen de verkeerde conclusie uit. Of in ieder geval een onvolledige. Een man is veroordeeld ter dood. Terwijl hij over de binnenplaats van de gevangenis in de richting van de galg schrijdt, komt er … [Lees meer...] overLang leve de kommaneukers?
‘Een spreker met gebonden handen en een zak over het hoofd’
Door Marc Kregting Behalve op een onwillige echtgenoot stuit Renate Rubinstein in haar scheidingsboek Niets te verliezen en toch bang (1978) op de stoorzender die voornaamwoord heet. Wanneer ze ‘zij/haar’ gebruikt, meent ze, dan denken lezers dat ze over zichzelf schrijft. Maar wanneer ze dat koppel vervangt door ‘hij/zijn’, dan heft ‘de “feministisch” getrainde lezer – dat is … [Lees meer...] over‘Een spreker met gebonden handen en een zak over het hoofd’
Zelf concrete voorbeelden gebruiken
Door Marc van Oostendorp Het vak van taalbeheersing en communicatiewetenschap wordt in Nederland maar matig gepopulariseerd. Er bestaat wel wat (boekje van Van Eemeren en Grootendorst over argumentatie naar aanleiding van cartoons van Peter van Straaten, boekje van Jaap de Jong over toespraken naar aanleiding van Max Havelaar, een weblog van het project Begrijpelijke taal), … [Lees meer...] overZelf concrete voorbeelden gebruiken
Onheerlijk, onhelder Nederlands
Door Marc van OostendorpOnlangs verscheen het aanstekelijke boekje Heerlijk helder van Jan Hautekiet en Ann De Craemer. Naar aanleiding daarvan in mijn zondagochtendminicollege een bespiegeling over onheerlijk, onhelder Nederlands. … [Lees meer...] overOnheerlijk, onhelder Nederlands
Zó niet cool
door Maartje LindhoutAf en toe hoor ik het iemand zeggen, soms ben ik dat zelf: Dat is echt zó niet aardig, zó niet cool, zó niet leuk. Altijd met nadruk op ‘zo’. Volgens mij is dit een redelijk nieuw verschijnsel. Als je dit zegt, wil je benadrukken dat iets in sterke mate alles behalve aardig, cool of leuk is. Toch? Hoe zit het met dit verschijnsel? Hoe ver kun je gaan en is … [Lees meer...] overZó niet cool
Uiteenlopend volgens Karel van het Reve
Door Marc van OostendorpKarel van het Reve had een bijzondere manier van schrijven en spreken: zijn toon ademt zoveel nuchter ik-laat-me-de-kaas-niet-van-het-brood-eten uit, dat je geneigd bent ieder zijn beweringen klakkeloos aan te nemen. Iemand die zo tegen onzin is, die moet de wereld toch wel zien zoals hij is?Dat verschijnsel valt goed te illustreren aan de hand van de … [Lees meer...] overUiteenlopend volgens Karel van het Reve
Beleefd zijn in de zeventiende en de achttiende eeuw
Door Marc van OostendorpIn 1664 schreef Maartje Jaspers een brief aan haar zeevarende echtgenoot Gerrit Ariaanse van den Broek waarin ze hem vertelde hoe ze hem miste. "Ick seer verlangh," schreef ze, "om van ul eens schrijvens te hebbe, want ick suent den drieden mei geen schrivens van ul gesien en hebt (...) o doet toch sooveel en schrift eens metten eerste soo … [Lees meer...] overBeleefd zijn in de zeventiende en de achttiende eeuw
De directeur van het Rijks museum weet het beter
Door Marc van OostendorpWim Pijbes van het Rijksmuseum – ja de man die beroemd werd doordat hij een halve spatie introduceerde in de naam van zijn instelling– liet dit weekeinde met veel aplomb in Trouw weten dat hij zodra hij aantrad de tekstbordjes liet veranderen. Want wat er op die oude bordjes stond, dat was echt zó vreselijk ouderwets:"Ik heb extra … [Lees meer...] overDe directeur van het Rijks museum weet het beter
Vergadertalen
Door Leonie CornipsLimburg is een grensprovincie bij uitstek. Het maakt deel uit van maar liefst vier Euregio’s. Drie van die Euregio’s zijn naar de grote rivieren genoemd: Maas-Rijn, Rijn-Waal, Rijn-Maas-Noord en Euregio Benelux Middengebied. In die Euregio’s overleggen bestuurders uit Duitsland, Nederland en België regelmatig met elkaar. In welke taal of talen doen ze dat? … [Lees meer...] overVergadertalen
