De rector stond bij het grote raam van zijn kamer en overschouwde de campus. Vanuit zijn plekje hier op de bovenste verdieping van het hoogste gebouw van de universiteit had hij een weids zicht dat ook nu weer deed mijmeren over belangwekkende dingen. Zijn dagdromerij werd bruusk verstoord toen iemand zonder aankloppen kwam binnengestoven. Het was Jeanne d’Arc, directrice van het Centrum voor Politicologie, die ook nu weer een muffe geur van verbrande sigaretten verspreidde. Hij nam zijn meest aimabele pose aan, en begroette haar met zoetgevooisde stem.
‘Hi hi, Jeannie, what is there on the hand?’
Jeanne werd meteen witheet, als gloeiende houtskool.
‘Precies dat!’
De rector begreep het niet.
‘Ik vind het belachelijk dat we van de ene op de andere dag plots alleen maar Engels mogen bezigen op de campus. Dat pik ik niet. Dit is voor zover ik weet Nederland. En hier spreekt men Nederlands.’
Dit ging niet makkelijk worden, voelde de rector.
‘Now, you do fall with the door in the house, don’t you! It stays you free to speak Dutch here, in an informal meeting like this one, but you are right: we do want that you speak not Dutch, but English in the classroom or in the official documents.’
Jeanne maakte met open handen een waarom gebaar.
‘We are world burgers, Jeannie. And as a famous politician once said: the Dutch are a nation of undertakers. We undertake because that is good, not only for the peoples from the Netherlands, but also for the peoples of other countries.’
Jeanne liet zich hierdoor niet vermurwen.
‘Dat is echt bullshit. Ik bedoel: grote onzin! Dit gaat ten koste van de kwaliteit van het onderwijs voor onze eigen studenten.’
Maar de rector had zijn tegenargumenten al paraat.
‘That can well be, but I myself am so gay that because of this English so many people from different cultures can now come to here. And Jeannie, you can try to hold it against, but left ways or right ways, it will happen. Everyone on all the universities in the world use English now. It is the modern lingua franca, like we had Latin in the times of the Romanians.’
De gelaatstrekken op Jeanne’s gezicht leken te verzachten. De rector ging nog even door.
‘And international students bring money. You can easy talk, but I have to manage the things in this house so good as I can. Because I am the dirigent of the orchestra, the cappitain of the ship, the cock of the kitchen. And I often have to crack a few hard nudges, like the choice of language.’
Jeanne leek zich gewonnen te geven. De rector stapte op haar toe, en waagde het nu zelfs om zijn hand op haar schouder te leggen.
‘Are you not a little bit overdriving? Give it a try. And if it really does not go in English, then you can go your gang and speak Dutch again. But first tryen! Okay?’
Ze knikte, ze had zich dus laten vermurwen en verliet prompt zonder verdere repliek weer de kamer. Waarna de rector weer naar zijn raam liep, waar hij zich meteen opnieuw een generaal gevoelde die zijn manschappen daar beneden inspecteerde.
Dans une université européenne, il me semble judicieux de communiquer dans une langue européenne. À ma connaissance, l’anglais n’est plus une langue européenne depuis le Brexit ; il est parlé dans certaines anciennes colonies de l’ancien empire britannique. Nous avons mené quatre guerres contre les Anglais et nous serions soudainement obligés de parler une langue non européenne dans nos universités, que la plupart des Néerlandais maîtrisent à peine. D’où viennent tous ces étudiants étrangers ? Ne serait-il pas plus judicieux d’introduire le mandarin et l’hindi comme langues d’enseignement à l’université.
Ik had deze tekst ook in het Duits, Italiaans of Oekraïens kunnen schrijven. Maar om Jeanne d’Arc te eren heb ik de tekst in het Frans geschreven. Tenslotte heeft zij haar hele leven tegen de Engelsen gevochten.
Beukers’ stuk verwart Europa en EU. Bij mijn weten is het Verenigd Koninkrijk nog altijd een Europees land en ligt het in Europa, en is het Engels (naast Welsh, Schots) een Europese taal, ook al maakt het VK geen deel meer uit van de EU. Overigens wordt in Ierland, wel lid van de EU, ook (voornamelijk) Engels gesproken.
Het Engels dat in Nederland aan de universiteiten wordt gesproken breidt zich er uit over de omgeving. Zo sprak ik onlangs een studente in Wageningen aan om de weg te vragen. Ik kon de straat waar ik moest zijn, en die daar wel in de buurt was, niet vinden. Maar ze zei, al voor ik goed en wel was uitgesproken, met een nuffig stemmetje: “I don’t speak Dutch…” Het klonk alsof het minderwaardig was om je in die taal te moeten uitdrukken. Men zou aan de Nederlandse universiteiten een basiscursus Nederlands verplicht moeten stellen. Het is de taal van een gastland. Eer de gastheer.