Dit jaar wil ik alle boeken van Vonne van der Meer lezen.

Kinderschrik, in 2012 verschenen als een klein boekje, is een typisch Vonne van der Meer-verhaal, ook omdat ze het niet helemaal zelf geschreven heeft. Het bestaat uit twee verhalen, waarvan het eerste geschreven is door Van der Meer zelf, en het tweede door Josef Willems. Verschillende verhalen over verschillende mensen die in elkaar haken, weinig dingen zijn kenmerkender voor het schrijverschap van Vonne van der Meer. Het misverstand dat je kunt hebben met zelfs de mensen die je van nabij kent, de geheimen die we allemaal voor elkaar meedragen – zijn belangrijke thema’s.

Het verhaal gaat bovendien over Sinterklaas, een feest waarover Van der Meer enkele van haar beste verhalen schreef. En het raakt een duistere kant aan van de kerk waartoe ze behoort, de katholieke.

Het deel van Van der Meer gaat over een schrijfster die naar een zestigste verjaardag gaat van een goede vriend. Die vriend is op 3 december jarig en als grapje bedenkt de vrouw samen met andere vrienden een act waarbij Sinterklaas naar de verjaardag komt, om goed te maken dat hij er vroeger voor zorgde dat Justus, zo heet de vriend, nooit een goede verjaardag had. Maar in plaats dat Justus geniet, verstijft hij helemaal en begint zelfs te roepen als de Sinterklaas hem fysiek te nabij komt. Het verhaal van Josef Willems gaat over een man, Justus, voor wie de vrienden een zestigste verjaardag organiseren. Als ze daarbij Sinterklaas blijken te hebben uitgenodigd, komen er allerlei herinneringen naarboven aan het feit dat Justus als kind door een pater is verkracht. Later schrijft hij een brief aan zijn vrienden om uit te leggen wat hem is overkomen.

De man in het verhaal heet geen Josef, maar Justus, maar tegelijkertijd is duidelijk dat dit verhaal dichtbij de werkelijkheid ligt die Van der Meer en Willems hebben meegemaakt. In het nawoord schrijft Van der Meer:

De brief waarover Josef Willems op de laatste pagina’s van Kinderschrik schrijft, heeft hij inderdaad geschreven. En verzonden. Toen ik de brief las, dacht ik: wat een verschrikking. Maar ook: wat een verhaal. Alleen mag ik het niet schrijven, want het is zijn verhaal.

Dat is de schrijver aan het woord, iemand die onder de verschrikking het verhaal herkent – en gevoelig is voor het eigendom ervan. Je zou Kinderschrik kunnen zien als een vriendendienst: de bekende schrijver schrijft een inleiding op een tekst van een vriend omdat dit verhaal anders misschien niet de aandacht zou krijgen die het verdient. Op het omslag van het boekje wordt gezegd dat Kinderschrik Willems’ ‘debuut’ is, maar voor zover ik kan zien heeft hij na 2012 niets anders meer gepubliceerd.

Het knappe is dan dat ze het geheel ook echt haar eigen oeuvre in heeft geschreven. Je kunt niet zomaar iemands anders verhaal stelen. Maar je kunt het wel integreren in je eigen verhaal.