Door Marc van OostendorpIk kan me de 16 oktober 1995 nog tot in groot detail voor de geest halen. Het is de dag dat ik mij voor het eerst dr. mocht noemen nadat ik in Tilburg dit proefschrift had verdedigd. Voor de gelegenheid heb ik dat proefschrift weer eens doorgenomen. Hoe verouderd was het inmiddels?Aan de ene kant vind ik het nog steeds niet zo verouderd. Het … [Lees meer...] overTwintig jaar doctor
Wit licht: een bont gebeuren
Door Marc van Oostendorp“Het licht, Gods witte licht, breekt zich in kleuren’, dichtte Martinus Nijhoff, “Kleuren zijn daden van het licht dat breekt. / Het leven breekt zich in het bont gebeuren, / En mijn ziel breekt zich als ze in woorden breekt.”Het lijkt mij moeilijk om zo’n gedicht te lezen zonder er een religieuze dimensie in te zien – om als het ware om het woord … [Lees meer...] overWit licht: een bont gebeuren
Flirten in het lab
Door Marc van OostendorpEr wordt wel onderzoek gedaan naar de vraag hoe je een begrijpelijke bijsluiter bij een medicijn maakt, een niet al te toespraak schrijft voor de minister van Verkeer en Waterstaat of hoe je de nieuwsbrief van een bedrijf kunt inrichten. Maar hoe je een gesprek met een meisje via de Whatsapp gaande houdt zodat zij alleen maar met je wil zoenen, daar … [Lees meer...] overFlirten in het lab
Uitrekenen wat ‘elke student lacht’ betekent
Door Marc van Oostendorp Ik weet wel dat sommige lezers er anders over denken, maar wat mij betreft kan geen poezenplaatje op internet op tegen tekeningen als de volgende: Hier wordt voorgerekend hoe je de betekenis van de zin 'Laura ziet Karel niet' kunt bepalen uit de samenstellende delen. Boven ieder woord staat de logische formule voor dat woord (eigennamen zijn … [Lees meer...] overUitrekenen wat ‘elke student lacht’ betekent
De taalkunde wordt gratis!
Door Marc van Oostendorp Het zoemde al een tijdje rond, maar later vandaag – aan het begin van de internationale open access week – wordt het openbaar gemaakt: er komt meer gratis taalkunde! De resultaten van taalkundig onderzoek wordt in ieder geval fysiek toegankelijk voor iedereen die dat wil. Een aantal belangrijke internationale taalkundige tijdschriften vertrekt … [Lees meer...] overDe taalkunde wordt gratis!
Leren programmeren voor neerlandici
Door Marc van OostendorpGisteren begon een belangrijke week: de codeweek! In mijn video van deze week leg ik uit waarom het óók voor studenten Nederlands, nuttig is om te leren programmeren. … [Lees meer...] overLeren programmeren voor neerlandici
Een soetelijcker Arst de kuur uijtwercken moet
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (41)Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpBinnen enkele decennia werd het sonnet in de Lage Landen van een uiting van hoogstaande kunstzinnigheid tot een gebruiksvoorwerp, iets waarmee je een enigszins grappig briefje vorm kon geven, zoals Tesselschade Roemers … [Lees meer...] overEen soetelijcker Arst de kuur uijtwercken moet
Topneerlandici
Door Marc van Oostendorp De financieel geograaf Ewald Engelen haalde deze week in zijn Socrateslezing (en vorig weekeinde in NRC Handelsblad) fel uit naar de discipline als wetenschap: die zou nog steeds te zelfvoldaan zijn en te weinig aandacht hebben voor alternatieve opinies, in eigen kring of in aanpalende disciplines. Op zeker moment haalt Engelen er ook een … [Lees meer...] overTopneerlandici
De Dikke Van Dale als filosofisch traktaat
Door Marc van Oostendorp Wat is taal? Zijn het de klanken die we uitstoten? De woorden die ergens opgeslagen zijn in onze hersenen? De structuur van de zinnen in de archieven van NRC Handelsblad? Ik ben nu al bijna twintig jaar taalkundige, maar ik mag nog altijd graag luisteren naar mensen die het uitleggen, want ik ben er nog steeds niet uit. Het voorwoord van Van … [Lees meer...] overDe Dikke Van Dale als filosofisch traktaat
De Dikke Van Dale als dichtbundel
Door Marc van OostendorpDat de Nederlandse hoofdredacteur van Van Dale, Ton den Boon, een verwoed lezer is, weten we. Hij schreef eerder over onder ander Kloos, Nijhoff en Lucebert. Dat laat zijn sporen na in de Grote Van Dale (de uitgever zegt tegenwoordig Dikke Van Dale, maar vroeger mocht je dat nooit zeggen van diezelfde uitgever, en nu zit ik aan dat Grote vast, … [Lees meer...] overDe Dikke Van Dale als dichtbundel
De nieuwe Van Dale: even aanlokkelijk als een iPhone
Door Marc van Oostendorp Toen ik erheen ging, vreesde ik dat ik naar een begrafenis ging: de presentatie van de nieuwste, vijftiende druk van het Van Dale Groot Woordenboek der Nederlandse Taal. Het bleek een feestje. Het lijkt logisch om te denken dat dit nu weleens de laatste Van Dale op papier zou kunnen zijn, want wie wil er nu nog zo'n papieren bakbeest in huis als je … [Lees meer...] overDe nieuwe Van Dale: even aanlokkelijk als een iPhone
Nederlandse les: niet alleen voor schrijfsituaties
Door Marc van Oostendorp Waarom lukt het maar niet om het schoolvak Nederlands leuker, interessanter, boeiender en leerzamer te maken? Hoe komt het toch dat het vak nu zo weinig tot de verbeelding spreekt bij leerlingen, en dat ze het idee hebben dat ze er zo weinig van leren? De docent Nederlands Peter Kortz weet de problemen op de website van de Volkskrant deze … [Lees meer...] overNederlandse les: niet alleen voor schrijfsituaties
3 tips voor beter populariseren!
Door Marc van OostendorpIn mijn minizondagochtendcollege van dit Weekend van de Wetenschap vertel ik jullie alles wat ik weet over populariseren. … [Lees meer...] over3 tips voor beter populariseren!
Vacature AiO-plaats metriek, Meertens Instituut, Amsterdam
The Meertens Institute is a research institute of the Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences (KNAW), concentrating on research and documentation of Dutch language and culture. In the institute, linguists, ethnologists and historians work together. The institute offers a PhD position m/f on metrics for 1 FTE.Project description:In the late 16th Century, … [Lees meer...] overVacature AiO-plaats metriek, Meertens Instituut, Amsterdam
Een blij hoop hemelhertie
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (40)Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpAls deze geschiedenis van het Nederlandse sonnet ooit klaar is, moet deze kroniekenschrijver een nieuw onderwerp kiezen. Soms droomt hij weg boven zijn veertien regels en denkt aan die dagen, wanneer hij eindelijk een … [Lees meer...] overEen blij hoop hemelhertie
Rusland bombardeert Syrië / in Syrië
Door Marc van Oostendorp Het viel gisteren een aantal mensen op: verschillende kranten kopten Rusland bombardeert in Syrië. Wat deed dat voorzetsel daar? Waarom kunnen we niet zeggen dat Rusland Syrië bombardeert? De Taaladviesdienst van Onze Taal kwam op Twitter met een suggestie: het zou hier gaan om het feit dat Rusland niet héél Syrië bombardeert, maar alleen … [Lees meer...] overRusland bombardeert Syrië / in Syrië
Ik ben je hondje niet
Door Marc van Oostendorp Ik kan me voorstellen hoeveel lol Wouter en Pepijn moeten hebben gehad terwijl ze de verzameling aanlegden waarvan ze vandaag een deel presenteren in hun boek Dat hoor je mij niet zeggen! Het is een curieuze verzameling, zoals hij tot nu toe niet bestaat: het gaat niet om spreekwoorden of gezegden, het gaat ook niet om thuistaal, het gaat om … [Lees meer...] overIk ben je hondje niet
Wijn is onze kunst
Door Marc van Oostendorp Waarom zou je in Nederland of in Vlaanderen adverteren in een andere taal dan het Nederlands? Waarom zou je bijvoorbeeld je personeelsadvertentie vullen met Engelse of Italiaanse woorden? Het gebeurt regelmatig: sla er maar een willekeurig tijdschrift op na. Maar levert het ook wat op? Het nieuwe nummer van het Dutch Journal of Applied … [Lees meer...] overWijn is onze kunst
Een nieuwe opname van Lucebert!
Door Marc van OostendorpDe uitkomsten van een experiment met Lucebert zijn bekend! Zestig jaar geleden onderwierp de jonge neerlandicus P.P.J. van Caspel in het Fonetisch Laboratorium van de Universiteit van Amsterdam een aantal jonge dichters – waaronder Lucebert, Jan Elburg, Bert Schierbeek en Remco Campert – aan allerlei experimenten. Hij snoerde bijvoorbeeld ze in een … [Lees meer...] overEen nieuwe opname van Lucebert!
‘Ik heb een vraag’
Door Marc van Oostendorp Ik heb een opmerking. Veel mensen die na een lezing een vraag moeten stellen, steken hun hand op en als ze dan het woord krijgen, schrapen ze hun keel en zeggen: 'Ik heb een vraag'. De kwestie is nu: waarom doen die mensen dat? Ik weet het niet. Toch doe ik het zelf ook, al voeg ik er sinds ik erop ben gaan letten vaak iets aan toe, om het niet zo … [Lees meer...] over‘Ik heb een vraag’
Een informaticus in Toronto
Door Marc van OostendorpIk wil een nieuwe, onregelmatige serie maken van video's met neerlandici, over de vraag waarom ze Nederlands zijn gaan studeren. Vandaag de eerste aflevering, met Barend Beekhuizen, die deze week promoveerde in Leiden en volgende week begint bij de afdeling computer science van de Universiteit van Toronto. … [Lees meer...] overEen informaticus in Toronto
Myn zielzon was vervaaren
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (39) Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan? Door Marc van Oostendorp Wonderlijker, veel wonderlijker dan dat er woorden bij komen in een taal is het dat er af en toe ook woorden verdwijnen. Goed, dat het woord telex aan zijn aftocht begonnen is, valt te begrijpen omdat de … [Lees meer...] overMyn zielzon was vervaaren
Een polytheïstisch traktaat in de 17e eeuw
Door Marc van Oostendorp Ystroom, het epische gedicht van de 17e-eeuwse dichter Joannes Antonides van der Goes, is een van de interessantste boeken van de Nederlandse literatuur. Vanmiddag wordt een nieuwe editie online gepresenteerd, en bovendien verschijnt bij uitgeverij Verloren een vertaling in modern Nederlands proza door Jan Bloemendal. Ik hoop dat iemand bij die … [Lees meer...] overEen polytheïstisch traktaat in de 17e eeuw
In co-creatie het HR-domein steviger op de kaart zetten
Ons managersfeuilleton De verleden tijd van lijken neemt een ijzingwekkende wending"Wouter", snikte de boomlange promovenda Sophie toen ze haar promotor, de hooggeleerde Pieterse, lijkbleek achter zijn tablet-laptop zag zitten. "Wat is er aan de hand met je!""Het is met me gedaan, Sophie!" stamelde de hoogleraar Financiële Letterkunde (ooit auteur van het roemruchte artikel … [Lees meer...] overIn co-creatie het HR-domein steviger op de kaart zetten
De hon uitlaten
Door Marc van OostendorpDat ze in streken zoals Midden-Limburg hunj zeggen als meervoud van hontj (hond), kan sommige mensen tot grote opwinding opzwepen. Er is nu zelfs een heel boek over het verschijnsel verschenen omdat het ook in een groot deel van Noord-Duitsland voorkomt, namelijk overal waar hier stippen staan:Het is ook nogal wat. … [Lees meer...] overDe hon uitlaten
