Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (58)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpIn een bekend artikel heeft Gert de Jager er ooit op gewezen dat het sonnet bij uitstek een visueel genre is. Vooral dichters die naar hun werk in geschreven vorm kijken (en niet vooral luisteren naar hun gedichten) … [Lees meer...] overKlinkletters kijken in de 18e eeuw
Kun je je voorstellen?
Door Marc van OostendorpOpgelet, een beroemde Nederlandse schrijfster gaat binnenkort de volgende zin gebruiken, in ieder geval als ze durft:'Ik word daar depressief van, kun je je voorstellen?'Zoals goede schrijvers dat doen, heeft ze onlangs wel eerst advies gevraagd aan het Meertens Instituut. Allerlei meelezers vonden dat je toch echt dat moest invoegen in die zin. … [Lees meer...] overKun je je voorstellen?
Het poëtische woord van 2016: maar
Door Marc van OostendorpWaarover dicht de Nederlander anno 2016? Over tegenstellingen, over het feit dat dingen niet zijn wat ze lijken. Die conclusie kunnen we trekken uit de Turing Gedichtenwedstrijd 2016. Van de gepubliceerde top-100 met gedichten uit die wedstrijd heb ik gisterenmiddag een woordenwolk gemaakt: je ziet hem hiernaast.Om hem te begrijpen moet je wel weten dat … [Lees meer...] overHet poëtische woord van 2016: maar
Had je maar nooit een gedicht gezien
Door Marc van Oostendorp Ik loop al een week in een hoofd met een regel uit de nieuwe bundel van Menno Wigman, Slordig met geluk. Het gaat om de laatste regel van het eerste gedicht van de eerste afdeling, 'Rien ne va plus'. Voor de contekst geef ik er ook een paar eerdere regels bij: En nu, haast zesendertig, ziek en mensenschuw, door poëzie van alles om je heen … [Lees meer...] overHad je maar nooit een gedicht gezien
De bleke pornoster en de huilende moeder
Door Marc van Oostendorp Wat is er gaande in de Vlaamse dichtkunst? Ik lees maar de hele tijd gedichten waarin uitdrukkingen staan die zijn gevormd op de malde/een X Y, waarbij X een bijvoeglijk naamwoord is en Y een zelfstandig naamwoord. Vermoedelijk is Delphine Lecompte ermee begonnen, of in ieder geval heeft zij het genre tot grote hoogte opgezweept. Jaar in jaar uit … [Lees meer...] overDe bleke pornoster en de huilende moeder
De lucht is guur
Door Marc van OostendorpIn een van de essays in Hans Groenewegens laatste boek, De lezer van poëzie en mystiek, bespreekt de auteur Hadewijch, Kees Ouwens en Bertolt Brecht. Hebben die dan iets met elkaar te maken? Tja, zegt Groenewegen in de inleiding, "het enige intuïtieve verband dat men schrijvend zichtbaar heeft gemaakt, is dat de drie losse onderdelen onder één titel zijn … [Lees meer...] overDe lucht is guur
Praten als een vlogger. 4 tips die je leven gaan veranderen
Door Marc van OostendorpHier zijn vier tips hoe ook jij kunt leren praten als een echte vlogger! … [Lees meer...] overPraten als een vlogger. 4 tips die je leven gaan veranderen
Van mijn balijnenrok de haak
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (57)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpIn de achttiende eeuw komt een nieuwe sonnettenmode over Europa. Het genre is dan inmiddels natuurlijk al eeuwenoud en ook in de Nederlanden al zo'n 150 jaar bekend (ter vergelijking: gisteren was het 150 jaar geleden … [Lees meer...] overVan mijn balijnenrok de haak
Wij kunnen geen Sapfische oden horen
Door Marc van OostendorpPaul Claes, volgens Piet Gerbrandy de 'geleerdste Belg aller tijden', heeft een nieuwe vertaling gepubliceerd van vijftig oden van Horatius. Het probleem voor iedere vertaler is daarbij: welke vorm moet je gebruiken.Een van de zaken waarmee Horatius opzien baarde was namelijk precies die versvorm. Uit de klassieke Griekse poëzie had hij allerlei … [Lees meer...] overWij kunnen geen Sapfische oden horen
Hoe lang duurt het pellen van een mandarijn?
Door Marc van OostendorpIk ken weinig dichtbundels waarin de liefde voor het grote getal zo uitbundig wordt gevierd als het deze week met de Herman de Coninck-prijs bekroonde Lichtmeters van Ruth Lasters. Waarom hebben dichters dat niet eerder ontdekt, denk je dan – de wonderlijke poëzie van het heel, heel grote, van de vele lichtjaren.Dat geldt bijvoorbeeld voor … [Lees meer...] overHoe lang duurt het pellen van een mandarijn?
LinkedIn for Academics
Er worden zaken aan elkaar verbonden in ons spannende managersfeuilletonDoor Marc van OostendorpHet duurde tot enkele weken na kerstmis voordat de boomlange promovenda Sophie weer enigszins naar buiten durfde. Het eerste wat ze ondernam, was een persoonlijkheidsvormende cursus, om er een beetje in te komen."Waarom doe je dit niet," had Wouter, haar baas op de Whatsapp gezegd … [Lees meer...] overLinkedIn for Academics
Het weblog als wetenschappelijk tijdschrift
Door Marc van OostendorpWat voor rol speelt de persoonlijkheid in de wetenschap? Het klassieke antwoord kennen jullie: geen enkele. De wetenschapper is volkomen neutraal en laat wanneer hij zijn laboratorium, bibliotheek of veldwerkveld betreedt al haar hobby's, politieke en religieuze overtuigingen, culturele preoccupaties en sociale achtergrond achter in een speciaal daartoe … [Lees meer...] overHet weblog als wetenschappelijk tijdschrift
Tevreden altijd naar huis gaan
Wat we nog niet weten over het werkwoord (12)Door Marc van OostendorpHet leukst zijn natuurlijk de subtiele verschillen, zoals die tussen de volgende twee zinnen. Je verwisselt twee woorden van plaats en ineens staat er iets anders:Jan gaat altijd op zaterdag dansen.Jan gaat op zaterdag altijd dansen.In de eerste zin druk je uit dat als Jan gaat dansen, het altijd zaterdag is: … [Lees meer...] overTevreden altijd naar huis gaan
Call for papers: jaarcongres Werkgroep Zeventiende Eeuw
Op 27 augustus 2016 vindt in Leuven het jaarcongres van Werkgroep Zeventiende Eeuw plaats met als thema Oud… maar niet versleten! Ouderdom in de zeventiende eeuw. Waar jeugdcultuur in het verleden vaak het voorwerp van onderzoek was, weten we immers opvallend weinig over “ouderencultuur.” Dit congres wil de schijnwerpers op de lange zeventiende eeuw richten. Daarnaast willen we … [Lees meer...] overCall for papers: jaarcongres Werkgroep Zeventiende Eeuw
IJdelhooft en Harry Muesli
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (56)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpHet is hoogst vermoeiend dat culturen de hele tijd veranderen. Er zijn mensen die denken dat P.C. Hooft en Joost van den Vondel onleesbaar zijn geworden doordat 'ze' – de regering, de elite, de politiek-correcten – de … [Lees meer...] overIJdelhooft en Harry Muesli
Wordt het niet hoog tijd om onze vertrouwde maar volstrekt achterhaalde ‘1-taal’ in te ruilen voor de eerste echte ‘2-taal’?
Onverwachte taalvragen aan de Nationale Wetenschapsagenda (11) Door Marc van Oostendorp Ja! Ik heb een wat verlate inspiratie gekregen voor een goed voornemen: ik ga mijn in augustus een roemloze schijndood gestorven serie 'onverwachte taalvragen aan de Nationale Wetenschapsagenda' weer nieuw leven inblazen. Alleen al onder de hoofdvraag 'Wat zijn de oorzaken van taalvariatie?' … [Lees meer...] overWordt het niet hoog tijd om onze vertrouwde maar volstrekt achterhaalde ‘1-taal’ in te ruilen voor de eerste echte ‘2-taal’?
Weg met de literaire argumenten!
Door Marc van OostendorpToen een paar maanden geleden de aardige neerlandici uit Nijmegen mij vroegen om een lezing te komen geven over de canon, dacht ik dat het een gemakkelijke opdracht zou zijn: een half uurtje praten over de vraag of Willem Godschalck van Focquenbroch nu wel of niet in de top-100 aller tijden hoort. Maar ik was de lezing, die ik gisteren gehouden heb, nog … [Lees meer...] overWeg met de literaire argumenten!
Waarom je een taal moet gaan studeren
Door Marc van OostendorpWat moet je studeren? Wat voor overwegingen moeten een rol spelen? Dat je na vijf jaar maandelijks een bedrag van vijf cijfers krijgt overgemaakt? Dat je gezellige studietijd hebt? Dat je je hart volgt?Nee, natuurlijk niet! Het leven is te belangrijk voor zulke frivole keuzes. Wie zijn hart volgt, kiest waarschijnlijk voor de auto en het mooie … [Lees meer...] overWaarom je een taal moet gaan studeren
Lezen, leven en studeren met Reynaert de Vos
Door Marc van OostendorpWillem die Madocke maecte had er tijdens zijn meest slapeloze nachten natuurlijk niet van kunnen dromen dat er aan het begin van de 21e eeuw in Sint-Niklaas nog een Reynaertgenootschap zou bestaan dat ieder jaar een aanstekelijk jaarboek zou uitgeven: Tiecelijn.Toch is dat genootschap er, en het jaarboek wordt zelfs gratis via het internet verspreid.Het … [Lees meer...] overLezen, leven en studeren met Reynaert de Vos
Jan was nauwelijks thuis toen Marie belde
Wat we nog niet weten over de werkwoordelijke groep (11)Door Marc van OostendorpEn daar zijn we weer! De succesvolle reeks blogposts wat we nog niet weten over het werkwoord werd vorig jaar in juni voorlopig afgesloten. Maar inmiddels zijn we alweer een ruim half jaar verder, en de hoeveelheid dingen die we nog niet weten is almaar toegenomen.In april verschijnt een … [Lees meer...] overJan was nauwelijks thuis toen Marie belde
Kikkers zijn overleden componisten
Door Marc van OostendorpWaarom heeft niemand mij over het bestaan van Marieke Rijneveld ingelicht, vraag ik me af in mijn zondagochtendcollege af. En ik leg aan de hand van haar gedicht Als alles rond is uit hoe zij te werk gaat.Het besproken gedicht op Google Books. … [Lees meer...] overKikkers zijn overleden componisten
P.C. Hooft was kaal!
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (55)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpStel je bent Anna Roemer Visscher, en stel je hebt voor je goede vriend P.C. Hooft een pruik gemaakt. En hij bedankt je dan met een sonnet dat zo begint:D' aelouwde dichters kloeck in wijsheit nae te spoorenBeschrijven … [Lees meer...] overP.C. Hooft was kaal!
Een nieuw leerboek – maar niet ideaal
Door Marc van OostendorpEen neerlandicus kan maar beter geen Italiaanse taalgeleerde als vrouw hebben. Het kleinste uitstapje in de historische taalwetenschap wordt ongenadig afgestraft: zoiets als het Latijn hebben wij toch maar mooi niet.Toch is er inmiddels een redelijk stevige canon van kennis opgebouwd over de geschiedenis van het Nederlands. Een belangrijkste prestatie … [Lees meer...] overEen nieuw leerboek – maar niet ideaal
De 13e eeuw was beter dan de 18e
Door Marc van OostendorpEen van de wonderlijkste kwesties in de wetenschapsagenda – die verzameling vragen waarop de Nederlandse wetenschappers zich op aandringen van het Nederlandse volk moeten bezinnen – is: 'Hoe objectief zijn canons?'Ik heb geen idee wat het Nederlandse volk daarmee bedoelt. Het klinkt een beetje als de vraag 'Hoe plat is de aarde?': zou het … [Lees meer...] overDe 13e eeuw was beter dan de 18e
De vergissing van Saussure?
Door Marc van Oostendorp Dit jaar precies een eeuw geleden verscheen een van de invloedrijkste boeken uit de geschiedenis van de taalwetenschap: de Cours de linguistique générale (Cursus Algemene Taalwetenschap) van Ferdinand de Saussure (1857-1913). Het boek verscheen postuum en bevat uitgewerkte collegeaantekeningen van de beroemde taalwetenschapper die bekend was … [Lees meer...] overDe vergissing van Saussure?
