Dezer dagen zendt de NTR opnieuw het hoorspel uit dat enkele jaren geleden gemaakt is van deel I van Het Bureau (Meneer Beerta). Wat is dat toch een meesterwerk van radiokunst, sprankelender en verrassender dan het boek. De acteurs zijn allemaal briljant, maar het meest geldt dat voor Joop Keesmaat, die meneer Beerta speelt met een ongekend gevoel voor psychologische nuance. Ik … [Lees meer...] overNieuws over de nageboorte van het paard
Ik ben slechts alleen
Het Nederlands is zo groot, het is nog steeds niet helemaal in kaart gebracht. Gisterenmiddag was het voor mij weer zover: twee doodgewone woorden kregen ineens een nieuwe glans. Ik zat eerlijk gezegd een beetje te suffen, op het congres voor taalgeleerden waar ik mijn Driekoningen doorbracht, maar ineens schrok ik weer op van een lezing die me een van die kleine wondertjes … [Lees meer...] overIk ben slechts alleen
Wordfeud en crisis
Er is een duidelijk verband tussen Scrabble en crisis. De Amerikaanse architect Alfred Mosher Butts (1899-1993) bedacht het woordspel tijdens de vorige grote crisis, in de jaren dertig, toen hij zelf werkloos geworden was en bovendien meende dat zijn medeburgers wel wat afleiding konden gebruiken. Het zal wel geen toeval zijn dat Wordfeud opkomt nu de economische malaise … [Lees meer...] overWordfeud en crisis
DE TAAL WORDT TOP!
Lezers van Neder-L! Jullie mogen het zeggen: moet ik Jan T'Sas ontvrienden of niet? Jan is de hoofdredacteur van Taalschrift, het tijdschrift van de Taalunie, dat wil zeggen van de overheid, en sinds enkele maanden ook mijn vriend op Facebook. Ik heb daar veel plezier van, al ben ik een beetje boos dat hij op mijn verjaardag niet op mijn muur geschreven heeft. Jan schrijft nu … [Lees meer...] overDE TAAL WORDT TOP!
Het persoonlijk aanwijzend voornaamwoord bij Jan Cremer
Dankzij de iPad-app die het Letterkundig Museum sinds kort gratis verspreidt, kan iedereen (nou ja, iedereen met een iPad) nu op ieder moment van de dag, thuis en onderweg, voor editeur spelen. De app bevat het volledige typoscript van Ik, Jan Cremer in facsimile, inclusief correcties van onder meer Cremer zelf en van C.B. Vaandrager. Je kunt er eindeloos in snuffelen en … [Lees meer...] overHet persoonlijk aanwijzend voornaamwoord bij Jan Cremer
Col: De zonnekoning
Noorwegen heeft een schandaal om jaloers op te zijn. Er zijn sterke verdenkingen dat een onlangs opgedoken onbekend toneelstuk van Henrik Ibsen, De zonnegod, niet door Ibsen geschreven is, maar door de (21e-eeuwse) acteur en toneelschrijver Geir Ove Kvalheim, die ook andere stukken van Ibsen zou hebben vervalst, net als van de Nobelprijswinnaar Knut Hamsun. … [Lees meer...] overCol: De zonnekoning
Hoe uw taal gaat veranderen
Weet je wat, ik ga eens wat voorspellen over het Nederlands in 2012. Nu, aan het begin van het jaar, spreekt u het jaartal aan het eind van de vorige zin in uw hoofd nog uit als 'tweeduizendtwaalf'. Straks, voor de volgende oudejaarsavond, zal dat voor velen van u niet meer gelden. Die horen dan 'twintig-twaalf'. Allerlei stagiaires die bij radioprogramma's werken zullen in de … [Lees meer...] overHoe uw taal gaat veranderen
*Smiley neerkrabbelt*
In het januarinummer van Onze Taal staat een mooie beschouwing van Frank Jansen, misschien wel de beste stilist onder de Nederlandse taalkundigen. Dat is ook vaak zijn onderwerp, schrijfstijl, in dit geval die van elektronische communicatie, maar lang niet alle stijlonderzoekers kunnen zelf zo goed schrijven. … [Lees meer...] over*Smiley neerkrabbelt*
Voornemens voor de liefhebber van het Nederlands
Niet langer kalm blijven als iemand zegt dat dit of dat woord moet worden afgekeurd omdat het een 'germanisme' is, maar eindelijk een Bond van Germanismejagers-jagers oprichten. Achterhalen waarom J.F. Martinet, Frederik van Leenhof en Nicolaus Mulerius zijn opgenomen in de erehemel van de DBNL Zo vaak mogelijk de manier van schrijven van ministeries belachelijk maken, met name … [Lees meer...] overVoornemens voor de liefhebber van het Nederlands
Leo Vroman en de aandachtseconomie
Er is geen betere manier, vind ik, om het jaar af te sluiten dan met prachtige interview dat twee redacteuren van het prachtige tijdschrift Vooys hadden met de prachtige schrijver Leo Vroman. (Ook in Trouw staat vandaag ook al een mooi interview, wat is hij toch interviewbaar! Je vraagt je af waarom hij niet iedere week door iedere krant geïnterviewd wordt.) Vroman, … [Lees meer...] overLeo Vroman en de aandachtseconomie
Col: Dichterlijk hun
Ramsey Nasr, de Dichter des Vaderlands, publiceerde gisteren in NRC Handelsblad een meesterlijk gedicht, 'Het dooit onder de korven' (hier is een internetversie). Zijn onlangs verschenen bundel Mijn nieuwe vaderland viel mij tegen, maar dit gedicht is op de valreep hét gedicht van het jaar. Het gedicht wemelt van de beelden, van de gedachten over het leven en (toch ook) de … [Lees meer...] overCol: Dichterlijk hun
Col: Moord en brand schreeuwen over het Engels
Wat is het toch een zegen voor de maatschappij dat taalkundigen het niet voor het zeggen hebben. Je hoort weleens grapjes over de economen met hun blindheid voor de crisis en hun vakgebied dat van nabij beschouwd niet veel meer is dan een brok neoliberale ideologie onder een kwak statistiek. Maar als de taal ooit net zo belangrijk wordt als de centjes, doen wij het vast niet … [Lees meer...] overCol: Moord en brand schreeuwen over het Engels
Kersttoespraak van koningin orgie van lidwoordloosheid
Door Marc van Oostendorp Al dat gepraat over natuur en milieu leidt volgens mij alleen maar af van waar het de koningin dit jaar in haar kersttoespraak echt over ging: de steeds duidelijker wordende gaten in de grammaticale beschrijving van het Nederlands. Maak u geen zorgen, majesteit! Redding is nabij. … [Lees meer...] overKersttoespraak van koningin orgie van lidwoordloosheid
Col: Twitter-ster vs. Wikipedia-geleerde
Het internet gaat hetze wetenschap ingrijpend veranderen, maar niemand weet nog welke kant het opgaat. Er zijn twee richtingen die tegenovergesteld zijn aan elkaar: die van Twitter en die van Wikipedia. De eerste versterkt een aantal zaken die slecht zijn in de huidige wetenschap. De tweede opent prachtige nieuwe mogelijkheden. … [Lees meer...] overCol: Twitter-ster vs. Wikipedia-geleerde
Col: Wat leest Diederik Stapel in de kerstvakantie?
De wetenschapper van het jaar was ongetwijfeld prof. em. Diederik Stapel, de Tilburgse sociaal psycholoog die ook dit jaar regelmatig in het nieuws was met geruchtmakend onderzoek. De redactie van Neder-L vroeg hem daarom wat zijn favoriete boeken van 2012 waren. Wat leest een drukbezet man in zijn vrije tijd? … [Lees meer...] overCol: Wat leest Diederik Stapel in de kerstvakantie?
Col: Couperus zonder variatieluiheid
Ik ben niet de enige die in de kersttijd boeken herleest, en ook niet de enige Nederlandstalige voor wie Couperus een aangewezen auteur is om dat te doen. In de laatste dagen van het jaar trek ik me terug met een stapel Arabesken (het onvolprezen tijdschrift van het Louis Couperus-Genootschap) en in ieder geval De berg van licht. De berg is om een groot aantal redenen een … [Lees meer...] overCol: Couperus zonder variatieluiheid
Col: Je iPhone als leesbril
Ik weet niet of meer mensen dit doen: bij ieder boek dat ik lees raadpleeg ik altijd even internet om te kijken wat anderen vinden van het boek dat ik gelezen heb. Ik kan me niet herinneren dat ik een boek las waarvan ik geen andere lezers kon vinden. Bij recente boeken zijn het soms beroepsrecensenten, bij klassiekers vaak scholieren die een boekverslag geschreven hebben. Maar … [Lees meer...] overCol: Je iPhone als leesbril
Col: Gelukkig kerstfeest?
Wat is er toch veel op de wereld! Veel woorden bijvoorbeeld, en ook veel onzin. Het internet maakt dit allemaal nog eens extra duidelijk: al die woorden en al die onzin heb je bij de hand. Zo verscheen er deze week een bericht — ook op de Nederlandse wetenschapsnieuwssite Scientias — over een onderzoek naar geluksgevoelens op Twitter. Het artikel staat zelf ook online. Het … [Lees meer...] overCol: Gelukkig kerstfeest?
De ontdekking van de Limburgse korte i
Dit jaar was een klein beetje een Willy Dols-jaar. Dit jaar vierden we de honderdste geboortedag van deze Limburgse taalgeleerde, die zelf overigens maar 33 keer zijn verjaardag heeft mogen vieren voor hij in 1944 omkwam in een Duits kamp. Dols' streekgenoot Lei Limpens publiceerde dit jaar een mooie biografie over Dols, die u overigens nog steeds kunt bestellen. Ik vatte dat … [Lees meer...] overDe ontdekking van de Limburgse korte i
Nws: P.C. Hooftprijs Tonnus Oosterhoff
De dichter Tonnus Oosterhoff (Leiden, 1953) heeft de P.C. Hooftprijs voor literatuur gewonnen. Dat werd vandaag bekend gemaakt. 'Oosterhoffs poëzie is' volgens de jury 'in hoge mate vernieuwend, ze heeft de Nederlandse dichtkunst van diverse keurslijven bevrijd, niet planmatig of vanuit een dichterlijke ideologie, maar door persoonlijke oorspronkelijkheid en het bijzondere … [Lees meer...] overNws: P.C. Hooftprijs Tonnus Oosterhoff
Tuigdorp, gefeliciteerd!!!
Er stond al dagenlang op de website van Van Dale dat het 'woord van het jaar' vanochtend om 6:00 zou worden aangekondigd, dus de ware taalliefhebber stond op deze grauwe en regenachtige morgen wat vroeger op om kennis te nemen van deze culminatie van het taaljaar 2011. Vervolgens hebben we op verschillende radiostations Ewoud Sanders en Ruud Hendrickx horen voorbij komen: ook … [Lees meer...] overTuigdorp, gefeliciteerd!!!
De bedwelming van Wytze Hellinga
In de krochten van de Amsterdamse universiteitsbibliotheek bevindt zich een gevaarlijk document: een stencil uit 1968 dat 'Historische taalkunde en de neofiloloog' heet en dat geschreven is door Wytze Hellinga. Degene die het document vindt, raakt bedwelmd door de geest van Hellinga, "een wat manische man, die te veel vroeg van zijn studenten" volgens René van Stipriaan in een … [Lees meer...] overDe bedwelming van Wytze Hellinga
Arnons Zangberg
Nadat hij eerder deze week een saai dictee had gepresenteerd, publiceert Arnon Grunberg vandaag een wat plechtstatig Nederlands, in de Volkskrant. Hij wil dan ook in een essay onderzoeken "hoe ik me verhoud tot de wereld waar ik tegen wil en dank deel van uitmaak". Wat hij constateert is over het algemeen niet erg verrassend: "dat het automatische respect voor het fenomeen … [Lees meer...] overArnons Zangberg
De onvertaalbare canon
Gisteren, de dag dat Neder-L-redacteur Francien Petiet in Amsterdam promoveerde op een proefschrift over de manier waarop in de negentiende eeuw de canon van het Nederlands werd gevormd, publiceerde de 21e-eeuwse canonmachine DBNL De langste dag, een nieuwe deelwebsite waarop hedendaagse dichters werk van hun voorgangers voorlezen. (Het materiaal is gefilmd tijdens de viering … [Lees meer...] overDe onvertaalbare canon
Engels spreken is niet zo aangewezen
Guy Verhofstadt, een oud-premier van België, wilde deze week een daad stellen en sprak Nederlands in het Europees Parlement; een video van het begin van zijn optreden staat hier. Het is om een groot aantal redenen een opmerkelijk gebaar dat veel laat zien over hoe taal feitelijk functioneert in Europa. In de eerste plaats omdat Verhofstadt het zo nadrukkelijk als een gebaar … [Lees meer...] overEngels spreken is niet zo aangewezen