Een maand geleden werd in Antwerpen de Taalunie-scriptieprijs uitgereikt, een prijs voor de beste masterscriptie over Nederlandse taalkunde. (De prijs ging dit jaar naar Barbara Snel uit Leiden.) Bij die gelegenheid hield de jonge schrijver Daan Heerma van Voss een toespraakje, waarin hij zich plaatste in de traditie van schrijvers die denken dat hun stijl verbetert door deze … [Lees meer...] overDieventaal
Steeds weer die garnalenhersens
Foto: Perpetualplum Hét glorieverhaal van de Nederlandse recherche in de afgelopen tien jaar was de zoektocht naar de schrijver van de kogelbrieven tien jaar geleden. In de jaren 2002 en 2003 ontvingen allerlei bekende Nederlanders — van Katja Schuurman tot en met koningin Beatrix — een doodsbedreiging in een brief met een kogel. Door allerlei ingenieuze technieken wist de … [Lees meer...] overSteeds weer die garnalenhersens
Een vriendin die meeuwpje zegt
Foto: Ebelien Wie wil er geen vriendin die meeuwpje zegt? Ik had eerder deze week de p nog niet tot de saaiste medeklinker van het Nederlands uitgeroepen of de weetjes en feitjes buitelden binnen. Het interessantst vond ik wat Marcel Plaatsman via Twitter meldde: M'n vriendin zegt dingen als "mouwpje". … [Lees meer...] overEen vriendin die meeuwpje zegt
Een nieuw soort Tante Betje
Het was gisterenmiddag een klein foutje op de website van NRC Handelsblad — een foutje dat bovendien na een paar uur alweer hersteld was: 1.- Het Noorse openbaar ministerie klaagde de 33-jarige massamoordenaar vandaag formeel aan, maar verdwijnt waarschijnlijk niet achter de tralies. Die zin suggereert dat het Noorse openbaar ministerie niet naar de gevangenis hoeft. … [Lees meer...] overEen nieuw soort Tante Betje
Een heel dun boek over de p
Wanneer ik genoeg papier had, zou ik een encyclopedie uitgeven over de klanken van het Nederlands, met voor iedere klinker en medeklinker een apart deel: een boek over de harde en de zachte g, een boek over de lange aa uit slaap, een boek over de b in bal en een extra dik boek over de toonloze e ('sjwa') in slappe. U denkt dat ik overdrijf, maar over ieder van die klanken valt … [Lees meer...] overEen heel dun boek over de p
De wereld in een tussen-n
Het is zoiets kleins, de -en in ideeënwereld, maar je kunt er eindeloos over soebatten. Over de spelling is dat ook al uitentreuren (uitetreuren) gedaan, maar er is meer. De uitspraak, bijvoorbeeld (spreek je die n nu wel of niet uit?), maar ook de betekenis: waarom zeggen we niet ideewereld? Heeft dat er echt iets mee te maken dat het gaat over een wereld van meer dan één … [Lees meer...] overDe wereld in een tussen-n
Wiki-vertaling
Af en toe was de bas gisteren wat opstandig, bij de wereldpremière van de Nederlandse vertaling van Bachs Johannespassie in het Concertgebouw in Amsterdam. Waar bijna iedereen zich aan de tekst uit het boekje hield, week Joost Schouten, want zo heette de bas, af en toe af van de tekst waar de dirigent, Marcel den Dulk, naar eigen zeggen tien jaar aan had gewerkt. Dat gezwoeg … [Lees meer...] overWiki-vertaling
Langzaam lezen
Een van de fijnste dingen die er momenteel op internet gebeuren: de dichter, uitgever, tekstschrijver, redacteur en beheerder van het 'literaire weblog' De Contrabas, Chrétien Breukers, beleeft zijn coming out als een lezer. Op zijn eigen weblog schrijft hij iedere dag over zijn lezersleven. Iedere dag een goedgeschreven kort stukje over het mooiste wat er is — lezen! Uitgevers … [Lees meer...] overLangzaam lezen
Hé jij
Het gesprek kwam in de pizzeria ineens op aanspreekvormen. Vroeger, ja vroeger, kon een mens nog zeggen 'O mijn teerbeminde', zei iemand. Of dat in het Nederlands ooit natuurlijk geklonken heeft, is moeilijk na te gaan, zei een ander. Maar in het Latijn zei men die 'O' wel degelijk van nature, en dat geldt in het zuiden van Italië nog steeds, vertelde de Italiaanse in ons … [Lees meer...] overHé jij
De ondergang van de witregel
De stijl van Gerrit Krol, daar raakt een mens nooit op uitgekeken. Het harde, het bonkige, het koele. Het warme, het elegante, het zachte. Gerrit Krol heeft zijn hele leven Nederlands geschreven dat je meteen herkent als het zijne en over onderwerpen die iedereen interesseren: de liefde, het leven op kantoor en hoe moeilijk het is om echt te zeggen wat je denkt. … [Lees meer...] overDe ondergang van de witregel
Klezmer met één tamboerijn
Toen Het Parool in 2006 een verkiezing van het 'mooiste Amsterdamse woord' uitschreef, won achenebbisj. Dat was lang niet het enige jiddische woord dat in de lijst terecht kwam: ook attenoje ('krijg nou wat'), gebbetje (grapje), en mesjogge ('gek')stonden hoog en hadden een Jiddische oorsprong. Wie in Amsterdam naar 'echt Amsterdams' wil luisteren, hoort nog steeds een … [Lees meer...] overKlezmer met één tamboerijn
Stageplaatsen op het Meertens Instituut
Op het Meertens Instituut is plaats voor 2 of 3 student-assistenten die willen meewerken aan de Taaldetector, een online-app waarmee gebruikers kunnen bepalen uit welke streek een spreker van het Nederlands komt. De werkzaamheden bestaan uit het selecteren van geschikte dialectverschijnselen uit bestaande dialectatlassen en het opstellen van meerkeuzevragen ('Hoe zegt u X in uw … [Lees meer...] overStageplaatsen op het Meertens Instituut
God en Zijn koters
'Een zootje ongeregeld.' Dat vond God van de Joden in de woestijn, althans volgens de bijbelmovie van het boek Leviticus die de IKON gisteren online heeft geplaatst. In die 'bijbelmovies' worden de bijbelboeken een voor een in maximaal een minuut samengevat. Het taalgebruik is dat van de dertiger die denkt dat hij nog best als een jongere klinkt. … [Lees meer...] overGod en Zijn koters
Jacht op de slot-n!
Ik verzamel woorden waarvan je de slot-n móét uitspreken, zelfs als je niet uit Groningen komt. Ik heb er na jaren zoeken pas twee, maar ik geef de moed niet op. Behalve noorderlingen kunnen de meeste Nederlandstaligen jongen op twee manieren zeggen: mét een slot-n of zonder (jonge). Je hoort daarbij een beetje te mengen volgens onbekend recept: als je de hele tijd jongen zegt … [Lees meer...] overJacht op de slot-n!
O uitgekotste wijn van Amsterdam
Geen prettiger lectuur dan gejammer van dode saggerijnen. Zoals Adriaan Roland Holst (1888-1976) die over het culturele leven in Hilversum schreef: O uitgekotste wijn van Amsterdam zijn jullie allen, uit je open monden als drogend bloed uit onverzorgde wonden druipen de woordjes, misselijk en lam, mislukte namaak van mislukte artiesten, snotje, geboren toen de zotheid … [Lees meer...] overO uitgekotste wijn van Amsterdam
Even wat quote’jes over het Engels
De tv was nog niet langs geweest en ze wisten al wat ik ze ging vertellen. "Mensen willen met die Engelstalige functies zich beter voordoen dan dat ze zijn. Vooral die ontzettend vage functies zijn zo belachelijk. Je hebt geen flauw idee wat het inhoudt. Ik ben tegen." Dat stond in ieder geval in het persbericht van het tv-programma Editie-NL dat vrijdag op internet … [Lees meer...] overEven wat quote’jes over het Engels
Koop hier een makkelijke naam
Heeft u al bedacht hoe u de Nederlandse industrie vooruit gaat helpen? Ik wel! Wanneer de regering haar plannen doorzet, wordt het over een paar jaar moeilijk nog geld te krijgen voor onderzoek dat niet op de een of andere manier nuttig is — waarbij 'nuttig zijn' betekent: geld opleveren voor het bedrijfsleven. Welnu, ik ben er uit: ik ga namen beoordelen. … [Lees meer...] overKoop hier een makkelijke naam
Nut
Wat is het nut van een neerlandicus? Dat is een vraag met veel kanten, waaronder een economische — moeten we in tijden van bezuinigingen dat soort flauwekul nog van onze belastingcenten betalen —, maar vooral ook een persoonlijke. Er heeft nog nooit iemand een proefschrift bij me geschreven die niet op een dag vertwijfeld mijn kamer binnenstapte: wat voor zin had nu … [Lees meer...] overNut
Twitter redt Oeteldonks
Gelukkig voor u kunt u tot aswoensdag doorwerken en toch in Oeteldonk zijn: door de tweets te volgen van Driek Pakaon, Boer Knillis en Hendrien. Gisteren berichtte de BBC dat nieuwe media bedreigde talen kunnen redden. Dat geldt zeker ook voor het Oeteldonks, een dialect met een wonderlijke geschiedenis. … [Lees meer...] overTwitter redt Oeteldonks
Marie z’n fiets is kapot
Het Twents is volgens de cabaretier Herman Finkers 'de oudste nog levende wortel in het Nederlandse taalgebied'. Hij schrijft dat in het nieuwe nummer van Onze Taal, dat gisteren in de bus lag. Finkers legt niet echt uit waarop hij deze classificatie baseert — hoezo 'het oudst' —, maar dat maakt niet uit, want zijn opsomming van allerlei bijzondere eigenschappen van zijn … [Lees meer...] overMarie z’n fiets is kapot
Argumentum ad phantasmam
Soms komt er opeens uit het niets een geheel nieuw soort onzinnig argument bij. Drogredenen – argumenten die in een discussie naar voren worden gebracht zonder dat ze de stelling van de spreker ondersteunen – bestaan al sinds onheugelijke tijden. Er zijn ook hele lijsten van met indrukwekkende, vaak Latijnse namen: het argumentum ad hominem (jij zegt het en jij bent een … [Lees meer...] overArgumentum ad phantasmam
Wim Daniëls, volkstaalkundige
Wim Daniëls heeft inmiddels misschien wel net zo veel taalboeken geschreven als alle andere Nederlandse taalkundigen bij elkaar. Daarnaast ontplooit hij allerlei andere activiteiten: hij was een van de initiatiefnemers van het Witte Boekje, hij is stadsdichter van Helmond, hij treedt op in onder andere een eigen cabaretvoorstelling over de voornaam Wim, en dat is nog maar een … [Lees meer...] overWim Daniëls, volkstaalkundige
Waneer? Heb jij je school wel afgemaakt?
Op Twitter is een zekere Jan Berens actief (@jan_spellingman) die onvermoeibaar de hele dag het netwerk lijkt te monitoren op spelfouten. Zodra hij er een vindt, stuurt hij de Twitteraars — zo te zien volslagen onbekenden — berichtjes zoals: - het is mij een doorn in het oog als mensen "locale" en niet "lokale" twitteren - Hier spreekt een neerlandicus. Doe er je … [Lees meer...] overWaneer? Heb jij je school wel afgemaakt?
Met mij
Is liefde mogelijk zonder eigen taal? Zouden er stelletjes bestaan die niet hun eigen woorden en formules en zinswendingen kennen, die niet van die dingen zeggen waarvan ieder ander buiten de relatie zijn wenkbrauwen zou fronsen omdat zij zich niet herinnert dat zij thuis tegen haar liefje ook allerlei rare dingen zegt. … [Lees meer...] overMet mij
Levelen over cijfertjes
Niemand begrijpt zo goed hoe je vertrouwen kunt wekken met taal als de banken, of in ieder geval hun reclamebureaus. De bedrijfstak heeft de afgelopen twintig jaar bijna iedere vorm van Nederlands ingezet: van het met een donkerbruine stem uitgesproken model-Nederlands van de Van Lanschot-reclames via de (min of meer ironische) ballerige toon van de ABN Amro in de jaren … [Lees meer...] overLevelen over cijfertjes
