• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

De toekomst van het wetenschappelijk tijdschrift

13 februari 2013 door Marc van Oostendorp 1 Reactie

Door Marc van Oostendorp

De toekomst van het wetenschappelijk publiceren is misschien wel gisteren begonnen. Het heet PeerJ.

Er gaat iets gebeuren, de komende jaren. Er moet iets gebeuren. Terwijl in de grote wereld buiten de wetenschap uitgeverijen het steeds moeilijker krijgen – waarom zou je nog zo’n organisatie nodig hebben die een strik om je werk binden en het dan in de boekwinkel leggen wanneer je zelf rechtstreeks met de iPad van de lezer in contact kunt komen – hebben in de wetenschap de commerciële uitgeverijen nog een redelijk stevige grip op de markt.

De komt door de manier waarop de carrièrestructuur van een onderzoeker internationaal gegroeid is. Alle belangrijkste, eigenlijk vrijwel de enige maat, voor wetenschappelijk succes zijn gebaseerd op publicatie in een erkend tijdschrift: hoeveel heb je er in een jaar, hoeveel verschijnen er in een jaar die naar jouw werk verwijzen, enz. Het is natuurlijk heel moeilijk om een ‘erkend’ tijdschrift van de grond te krijgen – je moet al een tijdje bestaan en belangrijke artikelen gepubliceerd hebben, maar mensen willen alleen maar belangrijke artikelen plaatsen in tijdschriften die al erkend zijn. En dus is die markt extreem conservatief – in mijn eigen vak, de fonologie, zijn er de afgelopen jaren nauwelijks nieuwe titels bij gekomen.

Nu wordt er wel een beetje gemorreld: de eerbiedwaardige Koninklijke Nederlandse Academie voor Wetenschappen hield vorige week zelfs een bijeenkomst over Open Access: het idee dat tijdschriftartikelen gratis voor iedereen (‘de belastingbetaler’) via internet toegankelijk zijn. Het probleem daarbij is dat er volgens de commerciële uitgevers dan nog steeds iemand moet betalen – namelijk de auteur.

Terwijl het helemaal niet duidelijk is dat het zo wel moet. Natuurlijk kost het publiceren van artikelen geld – voor opmaak, voor de servers, enzovoort – maar in de eerste plaats is mij nooit duidelijk geworden waarom dit nu zo enorm veel meer geld zou moeten kosten dan het online publiceren van een willekeurig ander tijdschrift (waar toch doorgaans niet tientallen miljoenen mee gepaard gaan). En in de tweede plaats zouden Universiteitsbibliotheken zo’n taak best op zich kunnen nemen – ze zouden het kunnen betalen omdat ze immers die dure abonnementen niet meer hoeven te betalen.

Maar het gaat verder. Je zou eigenlijk nog veel meer willen veranderen aan het publicatieproces. Een belangrijke schakel in de publicatie van een artikel is nu peer review – je artikel wordt anoniem beoordeeld door enkele vakgenoten. Dat vertraagt het proces vaak enorm – de reviewers hebben geen tijd en vergeten het, komen dan met enkele opmerkingen die verwerkt moeten worden, maar wanneer ze zijn verwerkt zijn ze niet meer beschikbaar, zodat iemand anders ernaar moet kijken, enz. Bovendien werkt peer review natuurlijk conservatief: een artikel dat niemand tegen de schenen schopt, overleeft het proces veel gemakkelijker dan een wat dwars artikel. En zo zijn er meer bezwaren.

Het interessante van het nieuwe tijdschrift, PeerJ, is dat het op al die vlakken aan het experimenteren is. Volgens het manifest dat de uitgever op zijn weblog plaatste, wil hij uiteindelijk alle wetenschappelijke artikelen gratis maken – voor lezers én schrijvers, en willen ze experimenteren met nieuwe vormen van publiceren, van het beoordelen van artikelen (bijvoorbeeld door een artikel eerst te publiceren en dan automatisch te laten checken hoe gunstig erop wordt gereageerd in andere wetenschappelijke publicatiefora) en ook in het plaatsen.

PeerJ is nu vooral gericht op de medicijnen en de biologie. Wij zullen in ons vak nog wel even wachten – maar een doorbraak gaat er bij ons komen. Ik ben benieuwd!

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: open access, wetenschapscommunicatie

Lees Interacties

Reacties

  1. bas janssen zegt

    14 februari 2013 om 01:11

    Ik las hier eerder deze week over in the Guardian en daar werd ook de Open Library of Humanities genoemd, geïnspireerd op PLOS. Ziet ernaar uit dat ze nog in de planningsfase zitten, maar dat is in de toekomst wellicht wat voor de fonologie en aanverwante disciplines.

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Jac. van Hattum • Geboorteplaats

En welke reis hij aanwees op de kaart
en over grenzen trok of buitengaats;
zijn vinger wees dat dorpje aan de vaart:
dit was zijn jeugd; dit zijn geboorteplaats.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

OP EEN AFGEWEZEN HARING

Nee, haring moet je maar niet eten,
op zeebanket rust een bezwaar,
dan krijg je van die gekke dromen
met rare lintjes in het haar.

Bron: Barbarber, december 1971

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

14 juni 2025: Programma rondom Een nieuw geluid

14 juni 2025: Programma rondom Een nieuw geluid

11 juni 2025

➔ Lees meer
23 juni 2025: Boekpresentatie Nicoline van der Sijs

23 juni 2025: Boekpresentatie Nicoline van der Sijs

4 juni 2025

➔ Lees meer
2 oktober 2025: Symposium ‘Podium veur de Streektaol’

2 oktober 2025: Symposium ‘Podium veur de Streektaol’

2 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

sterfdag
1973 Leendert van Dis
2020 Flip G. Droste
➔ Neerlandicikalender

Media

Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

11 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

10 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Taal doe je samen

Taal doe je samen

9 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d