Bron MAND, Deel 2 (kaart 2.6.1.1)Deze week kregen we op het Meertens Instituut bericht van de uitgever dat de Morfologische en de Syntactische Atlas van de Nederlandse Dialecten (MAND en SAND) binnenkort worden verramsjt. Binnenkort liggen ze bij de voormalige Selexyz-winkels.Ik heb een paar hoofdstukken bijgedragen aan deel II van de MAND. Het liefst is mij het … [Lees meer...] overHun geit
Zo min mogelijk er zeggen
Door Marc van Oostendorp Eindelijk is het er, las ik gisteren in Onze Taal: een boek over er. Volgens de beschrijving bevat het boek "oefeningen die buitenlanders die Nederlands leren, kunnen helpen het gebruik van er onder de knie te krijgen." Ik ontmoette op een feestje vorige week toevallig iemand die dacht dat je in geschreven taal het woord er moest vermijden. Het … [Lees meer...] overZo min mogelijk er zeggen
Praten Friezen slomer?
Het klonk tamelijk spectaculair, het nieuws dat de Friese website It Nijs gisteren bracht. Ook andere media besteedden er aandacht aan. De website van Onze Taal schreef bijvoorbeeld:Nederlandse moedertaalsprekers spreken sneller Nederlands dan Friese moedertaalsprekers. Dat wil zeggen, de van huis uit Friestaligen houden hun klinkers wat langer aan. Dat blijkt uit onderzoek van … [Lees meer...] overPraten Friezen slomer?
Ik ga nu naar Parijs
Gisterenavond luisterde ik tijdens een lange treinreis naar James Higginbotham, een fascinerende taalfilosoof, die onder andere nadenkt over woorden zoals nu en ik – woorden die steeds weer van betekenis veranderen. (Ik betekent iets anders als Mark Rutte het zegt dan wanneer Ilja Pfeijffer het zegt. En nu betekent iets anders nu ik dit schrijf wanneer u dit … [Lees meer...] overIk ga nu naar Parijs
Steeds meer hij wilt: nieuwe spelling?
Maandagochtend maak ik altijd een uitstapje, want dan ben ik op Radio Noord-Holland met een taalrubriek.Op die uitzendingen krijg ik altijd veel reacties van luisteraars, en dat is misschien wel mijn intensiefste contact met mensen die wel 'gewone taalgebruikers' worden genoemd. Deze week bijvoorbeeld:Ik heb een brandende vraag voor Marc van Oostendorp.Ik hoor en lees … [Lees meer...] overSteeds meer hij wilt: nieuwe spelling?
Een achttiende-eeuwse zzp’er
Levens en werken van Gerrit PaapeGerrit Paape (1752-1803) was er van overtuigd dat zijn levenbeschrijving zozeer de moeite waard was als spiegel voor zijn tijdgenoten dat hij er zelf maar enkele schreef. De beroemdste ervan is Mijne vrolijke wijsgeerte in mijne ballingschap, waarvan de titel al een miniatuur-zelfportret vormt. Paape verkeerde in de jaren tachtig enkele jaren in … [Lees meer...] overEen achttiende-eeuwse zzp’er
Wij en de buitenstaander
'Heeft u een idee waarom we 'we' zeggen?' vroeg de journaliste Nicole Carlier me het afgelopen weekeinde. Ze schreef er ook een leuke blogpost over (haar weblog is sowieso heel prettig om te lezen):Ik hoor mijzelf vaak iets tegen mijn zoon zeggen als: ‘Gaan we lekker even in bad?’. Terwijl hij dan de enige is die in bad gaat. Ik help wel, maar ik ga er niet in zitten.Er zijn … [Lees meer...] overWij en de buitenstaander
Klankencyclopedie van het Nederlands (4): de [l]
[l] De klank [l] maak je door de punt van je tong vlak achter je tanden te zetten, en dan de lucht links en rechts van dat puntje naar buiten te laten stromen, terwijl je stembanden trillen. Wat je met de grote lap tongvlees doet dat achter dat puntje zit, kan variëren. Je kunt het helemaal optillen – dan krijg je wat wel een dunne l genoemd wordt. Je kunt hem ook … [Lees meer...] overKlankencyclopedie van het Nederlands (4): de [l]
Prachtig, mooi en informatief: hebbes!
Geachte mevrouw Peeters,Ik weet dat u dit leest, want sinds een paar dagen staat het volgende bericht onder een van mijn blogposts op Neder-L:Beste heer Van Oostendorp,Bedankt voor uw prachtige columns, pardon.. blogposts! Wij vinden deze zo mooi en informatief dat we ze vanaf vandaag op onze website publiceren (http://www.taalnieuws.com). Ook worden ze verspreid via onze … [Lees meer...] overPrachtig, mooi en informatief: hebbes!
Aankomende week
Regelmatig vervoegen mensen zich ter redactie van Neder-L met de mededeling dat ze 'de laatste tijd steeds vaker' iets horen. Dat vinden wij prettig, wij willen altijd dolgraag weten wat er de laatste tijd steeds vaker te horen is. U bent dus altijd welkom, wij schenken u koffie en thee en laten ondertussen onze assistent noteren wat u de laatste tijd zoal steeds vaker gehoord … [Lees meer...] overAankomende week
Afrikaanse elites
Taalgebruik en taalpolitiek bij de PVVHoera! Het nieuwe verkiezingsprogramma van de PVV is binnen. Dat is altijd smullen, bijvoorbeeld omdat de toon zoveel persoonlijker is: geen commissie die over ieder woord wikt en weegt, maar gewoon Martin Bosma die snel in razende vaart een stuk in elkaar knalt.De consequenties voor het taalgebruik zijn al elders op het internet … [Lees meer...] overAfrikaanse elites
Verdwijnend Engels: Plenty
Is het Engelse leenwoord op zijn retour? Sommige woorden bevinden zich inmiddels al zo lang in het Nederlands dat ze langzamerhand misschien uit de gratie raken. Ik denk dat plenty daar een voorbeeld van is, al kan ik het moeilijk bewijzen. 'Ik heb plenty redenen om dat te doen' – dat hoor ik mijn vader (een moderne 70er) nog wel zeggen – maar zeggen jongeren het ook nog? … [Lees meer...] overVerdwijnend Engels: Plenty
‘D’olje komt assan booven’
Getouwtrek om het Frans-VlaamsWordt er in Frankrijk nog Nederlands gesproken? Alleen al over de formulering van die vraag kun je grote ruzie krijgen, blijkt uit het julinummer van de Nederlandse editie van National Geographic. In dat nummer is uitgebreide aandacht voor 'stervende talen' en de redactie die het 'Frans-Vlaams' als een voorbeeld beschouwt, heeft er een … [Lees meer...] over‘D’olje komt assan booven’
Hoe vogel werd tot voël in het Afrikaans
Toen de Amsterdamse taalkundige Hans den Besten bijna twee jaar geleden overleed, liet hij een computer achter met een aantal manuscripten die samen de bouwstenen hadden moeten worden voor een boek over het Afrikaans. Dat boek is er nooit gekomen, maar gelukkig heeft Ton van der Wouden de gelegenheid gekregen om de afgelopen paar jaar in ieder geval al die artikelen te … [Lees meer...] overHoe vogel werd tot voël in het Afrikaans
Jac. van Ginneken: Jodenhaat of plagiaat?
Wanneer ik oud en der dagen zat ben, trek ik me terug en schrijf een biografie over Jac. van Ginneken S.J. (1877-1945), de kleurrijkste taalkundige die Nederland gekend heeft: iemand die in zijn tijd zo ongeveer alle vormen van taalwetenschap beoefende, vooral als ze nieuw en uitdagend waren – die fonetische experimenten uitvoerde door menselijke spraak met roetwalmen op papier … [Lees meer...] overJac. van Ginneken: Jodenhaat of plagiaat?
Waarom De Vries en niet De Fries?
We zaten gisterenavond aan de waterkant bij café De Omval en het gesprek kwam op de Friezen. Hoe komt het toch dat de familienaam De Vries is en er niemand De Fries heet? Die naam wijst toch op herkomst uit Friesland?(Dat laatste is strikt genomen waar, maar er zit een kleine draai aan. Er zijn geen mensen meer die De Fries heten. Volgens de Nederlandse … [Lees meer...] overWaarom De Vries en niet De Fries?
Gezocht: Bloggers voor Neder-L
Neder-L bestaat dit jaar twintig jaar als elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek, maar maakt de laatste maanden ineens een sterke groei door als weblog: die groei geldt zowel het aantal berichten als het aantal bezoekers. Het eerste is in het afgelopen jaar verdubbeld, het tweede ongeveer verachtvoudigd.Om te kunnen blijven groeien, zijn we doorlopend op zoek naar … [Lees meer...] overGezocht: Bloggers voor Neder-L
Klik hier voor een leuke blogpost
Tot enkele maanden geleden schreef ik columns voor Neder-L. Een paar maanden geleden besloot ik dat ik dit niet meer doe – ik schrijf nu blogposts. De term column voelde niet goed. Waarom niet? Dat wil de website columntips.nl ons geloof ik leren; of beter gezegd het boekje dat de makers van de website ons willen slijten, Check je column. Schrijftips voor columns en … [Lees meer...] overKlik hier voor een leuke blogpost
Een nieuwe lente en een nieuwe tweet
Mijn troost op Twitter heet pentametron. Wanneer ik de berichten in mijn timeline voorbij zie komen, valt me soms iets op. Getwitterd proza vormt een distichon, want mensen schrijven metrisch en ze rijmen:Just saw a pregnant woman smoking..why? the angels sang a whiskey lullaby Another boring game involving Spain. You see the weirdest people on the trainDie … [Lees meer...] overEen nieuwe lente en een nieuwe tweet
De socialisme-gedachte
Daar was Hans weer, die Nederlandse les geeft aan hoogbegaafde buitenlanders die met de wonderlijkste problemen komen. Die schrijft Hans dan op:Zo kreeg ik nu te lezen: De socialisme-ideologie en de kapitalisme-ideologie. Ik heb dat braaf verbeterd in: de socialistische ideologie of de ideologie van het socialisme. Maar is het niet eigenlijk … [Lees meer...] overDe socialisme-gedachte
Liever een business school dan Sanskriet in 1913
De beroemde Zwitserse taalkundige Ferdinand de Saussure (1857-1913) zou het in onze tijd niet makkelijk hebben gehad: hij publiceerde de laatste dertig jaar van zijn leven maar heel sporadisch, en dan nog vooral korte artikeltjes in obscure feestbundels als een andere taalkundige jarig was, en had meestal niet meer dan een stuk of drie studenten in de collegezaal. Hij had het … [Lees meer...] overLiever een business school dan Sanskriet in 1913
Europa met alleen Engels
Verschillende media brachten de afgelopen dagen verslag uit van het nieuwe Eurobarometer-onderzoek naar de beheersing van en belangstelling voor vreemde talen in Europa. (Dat rapport bestaat in het Duits, Engels en Frans.)De meeste bevindingen in het rapport zijn weinig opmerkelijk, zeker voor wie de eerdere editie uit 2005 kende, en al helemaal voor iemand die vooral … [Lees meer...] overEuropa met alleen Engels
Klankencyclopedie van het Nederlands (3): de [d]
[d] De [d] heeft in de geschiedenis van het Nederlands veel geleden. Hij is verzwakt tot een [j] in goeie en kwaaie en in sommige woorden zelfs helemaal weggevallen, zoals in weer en voer, die natuurlijk afkomstig zijn van weder en voeder. … [Lees meer...] overKlankencyclopedie van het Nederlands (3): de [d]
Alsnog
Om de Nederlandse taal te kunnen bijhouden in haar voortdurende onstuimige ontwikkeling, moet een geleerde heden ten dage Facebook lezen. Wat mij in ieder geval nog niet was opgevallen: dat jongeren alsnog op een andere manier gebruiken. Mijn Utrechtse collega Jacomine Nortier kwam er echter mee in haar laatste statusupdate: Het valt mij bij het lezen van scripties en [...] … [Lees meer...] overAlsnog
Geef kippenfilet een kans
Waarom zeg je kipsaté maar kippenbout? Gisterenmiddag kreeg ik een e-mail van Daan Wesselink, een Utrechtse student, over deze brandende kwestie, waarover hij met een paar medestudenten gediscussieerd had: Men zegt kippenbout, kippekracht, en kippenhok, maar ook kipkluif, kipragout en kipsaté. We dachten dat de regel was dat je geen tussen-e gebruikt als het van kip gemaakt is … [Lees meer...] overGeef kippenfilet een kans
