Niemand begrijpt zo goed hoe je vertrouwen kunt wekken met taal als de banken, of in ieder geval hun reclamebureaus. De bedrijfstak heeft de afgelopen twintig jaar bijna iedere vorm van Nederlands ingezet: van het met een donkerbruine stem uitgesproken model-Nederlands van de Van Lanschot-reclames via de (min of meer ironische) ballerige toon van de ABN Amro in de jaren … [Lees meer...] overLevelen over cijfertjes
De Annie M.G. Schmidt van het taalboek
Hoera! Het gaat vandaag sneeuwen en dooien, dus u hoeft die nare schaatsen niet meer onder te binden. Ga snel naar de boekwinkel en bezorg uzelf een heerlijke zondagmiddag op de bank met de nieuwe Paulien Cornelisse, En dan nog iets. Paulien Cornelisse is voor het taalboek wat Annie M.G. Schmidt was voor het kinderboek: … [Lees meer...] overDe Annie M.G. Schmidt van het taalboek
Butterfly Black
Butterfly Black 300 grams Arctic Volume White 200 grams Acroprint Milk 100 grams Zelden een beter recept gelezen. Maar pas op: er zijn nog andere ingrediënten, en ook de kok doet ertoe. … [Lees meer...] overButterfly Black
Polmo en andere vergeten ezelsbruggetjes
De mens is voortdurend van alles en nog wat uit zijn hoofd aan het leren en na een tijdje gaat hij dood en is al die kennis verloren. ('Ja, ik dacht, het wordt tijd voor een opbeurende gedachte op de zaterdagochtend.') Ik denk bijvoorbeeld vaak aan het bijbelboek Prediker: 'wie kennis vermeerdert, vermeerdert smart.' ('Als ik dood ben, is dat citaat ook alweer een vindplaats … [Lees meer...] overPolmo en andere vergeten ezelsbruggetjes
Het Nederlands beschermen: ha, ha, ha!
Gisteren werd bekend dat de Stichting Nederlands haar jaarlijkse 'Lofprijs' heeft uitgereikt aan de cabaretier Herman Finkers. Dat nieuws zal niet de voorpagina's halen — die stichting, die zich vooral inzet tegen de invloed van het Engels op het Nederlands, is klein en het is niet duidelijk hoe de keuze precies tot stand komt. En toch is de keuze ook opvallend en een teken aan … [Lees meer...] overHet Nederlands beschermen: ha, ha, ha!
Gedichten tegen het cynisme
Wanneer ik 's ochtends vroeg bang ben dat het cynisme me overvalt, open ik mijn e-mailbox en zoek het laatste bericht van Laurens Jz. Coster. Als de mailserver het niet tijdelijk begeven heeft — dat is in de afgelopen jaren een enkele keer voorgekomen — vind ik daar altijd een Nederlandstalig gedicht: de afgelopen week bijvoorbeeld van onder andere Guido Gezelle, Hedwig … [Lees meer...] overGedichten tegen het cynisme
Taaltje
Doe uw ogen dicht en stel u de Zwarte Markt in Beverwijk voor. Een handelaar heeft zojuist bij een collega voor een tientje een radio op de kop getikt, in de hoop die voor een paar euro meer te kunnen verkopen. Hij heeft die radio uitgestald in zijn eigen kraampje. Er komt een klant die naar het toestel kijkt. Welke woorden spreekt die handelaar? Dit is hoe Nico Dijkshoorn het … [Lees meer...] overTaaltje
Woedend om een rijmpje
Hugo Brandt Corstius is een man met een zeldzaam talent: grote haat oproepen. Zijn laatste boekje, Rijmlijm heeft er bijvoorbeeld voor gezorgd dat Huub Beurskens hem een 'boekstavende, kale stotteraar' noemde, terwijl columnist Benno Barnard in Knack sprak van een 'geest van agressie en scherpzinnige stompzinnigheid'. Wat is er aan de hand? … [Lees meer...] overWoedend om een rijmpje
Het nieuwe ‘lijkt’
Dit weekeinde werd er wel even gejuicht op de Neder-L-burelen (normaal gesproken een plaats voor stille contemplatie) toen de nieuwe column van Peter Middendorp op de website van de Volkskrant verscheen. Middendorp is de beste stilist onder de Nederlandse parlementaire verslaggevers. Deze keer schreef hij eindelijk iets op in een officiële bron dat we al heel lang om ons heen … [Lees meer...] overHet nieuwe ‘lijkt’
Col: Taalgala en tranen
Taalkundigen hebben een vreemd idee van feest. Dat bleek gisteren maar weer eens, toen de Utrechtse hoogleraar Frank Wijnen het laatste deel van de Grote Taaldag, het deel dat al vijftien jaar 'Taalgala' heet, opende met een toespraak die stijf stond van de somberheid: de toekomst voor de taalwetenschap in Nederland is inktzwart, de regering breekt alles af, waar moet dat heen … [Lees meer...] overCol: Taalgala en tranen
Doodziek, dóómm en slimmer
Was u net van plan om vandaag voor dag en dauw op te staan, en dan ligt er sneeuw en ijs! U wilde natuurlijk naar de Grote Taaldag in Utrecht en u was vastbesloten zich door niets en niemand van dat voornemen te laten weerhouden, maar u had buiten weeralarm oranje gerekend. Ik ben zelf al vertrokken om samen met mijn collega Björn Köhnlein van het Taalportaal een presentatie … [Lees meer...] overDoodziek, dóómm en slimmer
Aanmaningen
Op dagen dat de KNMI zegt dat het weeralarm 'oranje' is en de NS zijn treinen alvast wat later laat vertrekken in verband met 'verwacht weer', op zulke dagen ben ik blij dat ik lid van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde ben. En dat ik mijn contributie stelselmatig te laat overmaak. … [Lees meer...] overAanmaningen
Col: De boekencommunist
Laten we de komende drie, vier jaar van discussie over de toekomst van de boekhandel en het uitgeversbedrijf overslaan. Iedereen weet dat dat debat precies dezelfde vorm gaat krijgen als bij de muziekindustrie van de afgelopen jaren. Bijna alle argumenten over en weer gelden voor boeken net zo goed als voor platen — als we dat nu met zijn allen afspreken, dan zijn we wat … [Lees meer...] overCol: De boekencommunist
Een heel oud dingetje
Taal is voor de Volkskrant niks dan ellende. Waar in andere kranten nog weleens iemand iets positiefs, of in ieder geval iets neutraals, mag zeggen over het onderwerp, kom je de kolommen van de Volkskrant niet in als je niet minstens vijf duidelijk zichtbare rimpels van kwaadheid in je voorhoofd gegroefd hebt staan. Dat zal de reden zijn dat ze uitgerekend Jean-Pierre Geelen … [Lees meer...] overEen heel oud dingetje
Mein Schwester en ander modern Europees
Spreken we over honderd jaar in heel Europa dezelfde taal? Of dat dan toch in ieder geval in de steden (en gezien de leegloop van het platteland woont in 2112 waarschijnlijk bijna iedereen in de stad)? Wie boeken leest als het vorige week verschenen Ethnic styles of speaking in European Metropolitan Areas (John Benjamins, Amsterdam; redactie Friederike Kern en Margret Selting), … [Lees meer...] overMein Schwester en ander modern Europees
Col: Rijk worden? Word wetenschappelijk uitgever!
Terwijl bijna alle uitgevers angstige tijden doormaken — worden er niet teveel boeken uitgegeven? Gaan we niet vreselijk lijden onder de elektronische boeken? Gaan de piraten ons niet van al onze inkomsten beroven — lijkt er één tak van de uitgeverswereld te zijn waar men zich vooral zorgen maakt over de vraag hoe men nog sneller zijn centjes kan tellen. Dat is de … [Lees meer...] overCol: Rijk worden? Word wetenschappelijk uitgever!
Col: Je moet je leven veranderen
Het was voor veel media een geinig berichtje, gisterenmiddag: een Belgische wegpiraat die 'onophoudelijk aan het slippen' was 'op een rotonde' is veroordeeld tot het lezen van de roman Tonio van A.F.Th. van der Heijden, dit alles met instemming van de auteur, in ieder geval volgens De Telegraaf: "Zo zou het eigenlijk over de hele wereld moeten"", stelt hij. "Als de wegpiraat … [Lees meer...] overCol: Je moet je leven veranderen
Keuzes
Goede studenten kunnen vaak alles goed. Adriaan kon lange tijd niet kiezen of hij nu wetenschapper wilde worden, of musicus. Hij had voor allebei talent en omdat Leiden een bijzondere band heeft met het conservatorium in Den Haag, viel het ook te combineren, al was dat niet makkelijk. Hoe goed Adriaan als musicus precies was, weet ik niet, maar het conservatorium wilde hem … [Lees meer...] overKeuzes
Col: Crisis in 1458
Google kan wel inpakken. Gisterenavond kreeg ik een seintje dat er een nieuwe kleine zoekmachine voor het Nederlands online is, Kronos. Hij is nog in staat van ontwikkeling, ik heb hem nog nergens aangekondigd gezien, de interface is wat eenvoudiger dan die van andere zoekmachines. Maar hij biedt iets anders: historische diepte. … [Lees meer...] overCol: Crisis in 1458
Col: Koffietijd
De nieuwste ontdekking van de taalwetenschap: uit zorgvuldige statistische analyse blijkt dat het programma Koffietijd, van RTL4, op het verkeerde moment van de dag wordt uitgezonden. Sinds kort hebben onderzoekers een nieuw instrument om de juiste betekenis van allerlei woorden vast te stellen: Twitter. Daar zijn honderdduizenden mensen bezig iedere dag hun leven te … [Lees meer...] overCol: Koffietijd
Col: De mens is een wezen dat stamelt
NRC Handelsblad heeft een moeilijk te plaatsen nieuwe bijlage, met de wat moeizame titel Mens&. Hij verschijnt al een aantal weken, maar op de voorpagina vroeg de verantwoordelijk redacteur, Gijsbert van Es, zich gisterenavond ineens af waar Mens& nu precies over gaat. Wat is dat eigenlijk, een mens? Van Es' antwoord op zijn eigen vraag lijkt te zijn: een mens is een … [Lees meer...] overCol: De mens is een wezen dat stamelt
Col: Gevrouwte
Wat een mooie verzameling: Menno Wigman verzamelt mooie woorden en schrijft ze op in een schrift. Dat vertelde de dichter gisteren bij Kunststof. Wigman kwam met zijn interviewer (Jellie Brouwer) over zijn woordencollectie te spreken toen hij een gedicht had voorgelezen dat de nieuwe bundel zijn titel gaf en dat zo begint (hier staat het helemaal): … [Lees meer...] overCol: Gevrouwte
Col: Een literaire succesformule
Iets wat ieder boek over technologiegeschiedenis enorm opfleurt: verhalen over domoren die in de tijd dat er een nieuwe uitvinding werd gedaan luidkeels begonnen te roepen dat zoiets toch echt niet kon: nooit zal de mens een voet op de maan zetten, nooit kan een auto harder rijden dan 20 km per uur, nooit wordt een computer wereldkampioen schaken. Laat ik nu eens zo'n domoor … [Lees meer...] overCol: Een literaire succesformule
De gewone taalgebruiker is lief
Wat vindt de gewone taalgebruiker van taal? Peter-Arno Coppen, mijn collega hier op Neder-L, lijkt te denken dat hij een verschrikkelijke zuurpruim is, iemand die zich de hele dag ergert aan hoe andere mensen praten en vooral bezig is met taalfouten op te sporen om daar groen en geel over te worden. Op onze eigen Neder-L-pagina's verweet Coppen me gisteren dat ik me niet … [Lees meer...] overDe gewone taalgebruiker is lief
Col: Mijn taalergernis
Hier is een vraag die veel mensen kennelijk dwarszit: ergeren taalkundigen zich dan nooit aan al die taalverloedering? Wij hebben toch een opleiding gehad, we weten het verschil tusen een eerste persoon en een tweede — hoe komt het dan dat wij altijd zo lankmoedig reageren op het ineenstorten van de taal? … [Lees meer...] overCol: Mijn taalergernis
