Door Marc van Oostendorp Waar je bij minister van onderwijs Ingrid van Engelshoven kon vermoeden dat ze zomaar in het wilde weg wat aan het hakken is in de universiteiten omdat iemand tegen haar gezegd heeft dat dit nu eenmaal moest, en haar collega Arie Slob vorige week de euvele moed had te suggereren dat hij de leraren meer geld ging geven zonder dat dit waar bleek te … [Lees meer...] overHet leven een verdienvermogen
Hoz water
Nene is vijf jaar en sinds een paar maanden in Nederland. Inmiddels spreekt ze genoeg Nederlands om iedereen gevraagd en ongevraagd mede te kunnen delen dat ze 'bijna zes' is. Ze gaat sinds vorige week naar groep 2 van de de basisschool en heel snel wassen haar klasgenoten nu de laatste restjes Hongaars uit haar Nederlands. … [Lees meer...] overHoz water
Rijmverdoezeling
Simon Vestdijk was niet alleen medicus, dichter, romanschrijver, essayist en wat niet al, maar in zijn vrije tijd waarschijnlijk ook de belangrijkste theoreticus van het Nederlandse vers die we ooit gehad hebben. Zijn boek De glanzende kiemcel (DBNL) werd niet voor niets decennia als studieboek gebruikt bij de opleiding Nederlands. Hij ging daarbij te werk als een echte … [Lees meer...] overRijmverdoezeling
Weg met de ouders! Roep mee, papa!
De Multatulileescursus (49) - Vorige week zijn we niet erg ver gekomen met onze discussie van bundel V van de Ideën. Eigenlijk hebben we alleen Multatuli's kritiek op Floris V van Bilderdijk echt behandeld. - Dat is dan ook een onderschat deel van het Volledig Werk. - Juist, daar hebben we het vorige week dus over gehad. Ik geloof echter dat er nog wel meer te … [Lees meer...] overWeg met de ouders! Roep mee, papa!
Het regent nog
Wat is het verschil in betekenis tussen 'hij slaapt', en 'hij slaapt nog'? Nog voegt, zegt de Duitse semanticus Sigrid Beck in een nieuw artikel in Linguistics and Philosophy, twee betekenislagen toe aan het werkwoord: hij sliep in het (eventueel recente) verleden ook; en er is de verwachting dat hij in de toekomst niet meer zal slapen. Beide lagen laten zich gemakkelijk … [Lees meer...] overHet regent nog
Harry zegt dat hij erg van het werk van Herman Gorter houdt
Iemand ziet op tegen het forenzen in ons managershorrorfeuilleton De verleden tijd van lijken De nieuwe rector had zijn haar per ongeluk met een wat te lichte tint geverfd. Ongeduldig keek hij naar Wouter, de voormalig hoogleraar Financiële Letterkunde, die nu bezig was om de afdeling Nederlands over te hevelen naar een naburige Technische Universiteit. "Ik vind het … [Lees meer...] overHarry zegt dat hij erg van het werk van Herman Gorter houdt
Een geruststellende groet van gene zijde
'Soms begint iemand hardop tegen iemand te praten.' Zo begint het eerste van de twintig stukken in de nieuwe essaybundel van Guus Middag, De wereld is weer plat, ja. De poëzie van tegenwoordig. Het is een opening die Middags werkwijze kenmerkt: ineens bevindt de schrijver zich ergens, in een nieuwe onbekende wereld. De eerste zinnen van heel veel stukken gaan over zo'n … [Lees meer...] overEen geruststellende groet van gene zijde
Vroeger was ik nu te oud geweest voor tv
Een intrigerend paradoxale kop boven een artikel in Het Parool: 'Vroeger was ik nu te oud geweest voor tv'. Hij staat boven een interview met de 55-jarige presentatrice Caroline Tensen en bevat twee tijdsverwijzingen die elkaar op het eerste gezicht tegenspreken (vroeger en nu) en is onder andere intrigerend doordat je desalniettemin onmiddellijk begrijpt wat Tensen bedoelt. … [Lees meer...] overVroeger was ik nu te oud geweest voor tv
Geen brein zo geschikt om het verschil tussen a en i te horen als het menselijk brein
De fonologie! Het is mijn eigen specialisme van de taalkunde, de klankleer. Zo'n honderd jaar geleden bracht het dé vernieuwing in de taalkunde, omdat de fonologen lieten zien hoe je ook de taal van de eigen tijd op een wetenschappelijke manier kunt bestuderen. In de negentiende eeuw was de historische taalkunde enorm succesvol. De grootste intellectuele ontdekking van de … [Lees meer...] overGeen brein zo geschikt om het verschil tussen a en i te horen als het menselijk brein
Terug
De talloze betekenissen die het woord terug in het Nederlands kan hebben, laten zien dat wij in pijlen denken. In een nieuw artikel in het Journal of Semantics maakt de Utrechtse taalkundige Joost Zwarts een lijst met zes betekenissen die terug als bijwoord kan hebben in het Nederlands, en hij laat zien hoe die heel subtiel zijn, maar dat ze ook allemaal aan elkaar verwant … [Lees meer...] overTerug
Wie niet meer weet dan uit ’n kroniekschryver te leren valt, deed beter te zwygen.
De Multatulileescursus (48) - Wat heerlijk dat Multatuli hier weer aan zijn Woutertje Pieterse begint! Dat is werkelijk mijn favoriete boek van hem. - Je blijkt niet de enige te zijn. Aan het eind van deze vijfde bundel Ideën zegt hij dat heel veel lezers hem verzochten om met Wouter door te gaan. - Ja, en om de soms tientallen pagina's lange uitwijdingen af en toe … [Lees meer...] overWie niet meer weet dan uit ’n kroniekschryver te leren valt, deed beter te zwygen.
Academische gemeenschap
Ik raakte maandag zowaar een paar keer ontroerd, op het Gerecht in Leiden, temidden van de ruim duizend andere wetenschappers en studenten die de 'Ware Opening' bijwoonden. Het was telkens wanneer een spreker gewag maakte van het begrip academische gemeenschap. Het is een begrip dat je helaas te weinig hoort, maar waar vooral te weinig over wordt nagedacht. Toch, besefte ik, … [Lees meer...] overAcademische gemeenschap
Een beetje prettig
Het begon met een enquête over de kwaliteit van de zorg. Linda Duits kreeg hem opgestuurd, en hij bleek de volgende vraag te bevatten: Maar, dacht Linda terecht, dat 'een beetje prettig' klinkt toch heel raar? En toen haalde ze mij erbij op Twitter, en was ik weer een uurtje zoet. Want 'de wachtkamer was een beetje prettig' klinkt inderdaad een beetje raar, maar hoe zou … [Lees meer...] overEen beetje prettig
Ik houd van koffie want koffie
Er is wereldwijd iets eigenaardigs gaande: woorden zoals want en omdat zijn in zo uiteenlopende talen als het Duits, Fins, Frans, Italiaans, Koreaans Noors, Roemeens, Russisch, Slowaaks, Tsjechisch én het Nederlands aan een nieuw leven begonnen. Waar je vroeger want bijvoorbeeld alleen kon gebruiken in zinnen als 'Ik kan niet komen want ik ga naar Lowlands', vind je nu … [Lees meer...] overIk houd van koffie want koffie
Fokke & Sukke moeten harde keuzes maken
(Geplaatst met toestemming van Reid, Geleijnse en Van Tol) … [Lees meer...] overFokke & Sukke moeten harde keuzes maken
Ciaciao
Van de week klaagde iemand in een reactiepaneel op dit blog dat de geesteswetenschappen zo weinig ontdekken, maar die klacht is ongegrond, er worden aan de lopende band dingen ontdekt, in ieder geval door mij. Let op! De ontdekking van de week: het Nederlands lijkt op het Ilokano. Het begon van de week op Twitter met iemand die zich erover verbaasde dat hij zo vaak doei doei … [Lees meer...] overCiaciao
Het is nog niet te laat
Kennelijk kreeg minister Van Engelshoven het vorige week benauwd, en is ze samen met haar ambtenaren bij de drie kopstukken van WO in Actie (Rens Bod, Ingrid Robeyns en Remco Breuker) langs is gegaan. Zo graag wilde ze die opstandige hoogleraren spreken dat ze zelfs in persoon naar Bods kantoor op de universiteit is getogen. Maar dan wel met lege handen, zodat ze met lege … [Lees meer...] overHet is nog niet te laat
Schoenen aan, schoenen uit
Nene is ruim vijfeneenhalf jaar oud en een paar maanden geleden bij ons in Nederland komen wonen. Als een zonnebloem draait haar taal nu van het Hongaars naar het Nederlands. Vrijwel het enige Hongaars dat er nog over is, zijn woorden die de logica van het gesprek moeten duidelijk maken: dus, en, maar. De voornaamwoorden hebben het lang volgehouden, maar zijn inmiddels ook … [Lees meer...] overSchoenen aan, schoenen uit
De graaf van Lumey is woedend!
Over de vormgeving van propaganda in het Geuzenliedboek Door Jos Houtsma Met het uitbreken van de opstand tegen Spanje, barstte er in de late zestiger jaren van de zestiende eeuw een stortvloed los van pamfletten en propagandaliedjes, zowel van voor- als van tegenstanders van het regime. Beroemd is geworden een verzameling van liedjes van het opstandige soort, de … [Lees meer...] overDe graaf van Lumey is woedend!
Maar gij verwacht toch niet, dat de domste kerel alle vraagstukken onderzoeken zal?
De Multatulileescursus (47) - We zouden het, nu we bij deel 15 zijn aanbeland, toch ook eens over die Volledige Werken kunnen hebben. Wat een clubblad was dat toch! - Een clubblad? - Ja, dat wonderlijke in memoriam van Henri A. Ett (1908-1982) waarmee het besluit, heb je dat gelezen? - Ik wist niet dat het ook tot de stof behoorde. - Garmt Stuiveling … [Lees meer...] overMaar gij verwacht toch niet, dat de domste kerel alle vraagstukken onderzoeken zal?
Het gaat juist goed met de geesteswetenschappen
Het is een ijzeren wet van de geschiedenis dat iedereen altijd overal kaalslag ziet, en denkt dat het vroeger allemaal beter was. Het komt deels door de menselijke neiging te focussen op de problemen en veel minder op de mooie dingen die er in de eigen tijd gebeuren. Ik kan de gamma- en de medische wetenschappen niet goed overzien, maar volgens mij beleven de … [Lees meer...] overHet gaat juist goed met de geesteswetenschappen
De onderwijspartij
Ik denk dat ik niet de enige ben die teleurgesteld is in D66. Deze partij heeft de afgelopen jaren vooral in universiteitssteden hoge ogen gegooid met de belofte dat ze wil investeren in het onderwijs. Nu zitten ze dan in de regering en hebben op de zo belangrijke post van minister van OCW iemand gezet die tot nu toe geen enkel teken heeft getoond van warme betrokkenheid … [Lees meer...] overDe onderwijspartij
Tegen het cynisme
Wat je ook vaak hoort als je je inzet voor een goed doel: waarom kies je nu uitgerekend dát doel? Is het niet intens slecht om je in te zetten voor het hoger onderwijs? Waar waren al die professoren toen de zorg werd uitgekleed? Wat deden ze voor de collega's in het primair en secundair onderwijs? Het is allemaal waar. De héle publieke sector is de afgelopen decennia … [Lees meer...] overTegen het cynisme
Er is geen reden om niet naar Leiden te gaan
Het terechtste bezwaar dat je kunt maken tegen actievoeren volgende week maandag (2 september, 15.00-17.00, in Leiden) is nog altijd niet terecht. Dat meest terechte bezwaar is: de interne problemen van de universiteit zijn zo groot, de oplossing is helemaal niet dat er geld bij komt. Er kan zelfs nog wel wat geld af. Het is terecht omdat de wetenschappers zelf zich de … [Lees meer...] overEr is geen reden om niet naar Leiden te gaan
Laat dat academisch jaar niet dicht!
Naarmate de jaren verstrijken, hecht ik steeds meer aan de rituele kant van het academisch bedrijf. Je zou kunnen zeggen dat het komt doordat ik ouder en dus conservatiever of sentimenteler word (doorhalen wat niet verlangd wordt), maar ik geloof dat de oorzaak eerder is dat die rituelen symbolen zijn voor iets dat onder druk staat: de ouderwetse idealen van de … [Lees meer...] overLaat dat academisch jaar niet dicht!
