Door Michiel de Vaandom zn. m. 'naaf'Kiliaan (1599) noemt dom een “sicambrisch” (≈ Gelders) woord voor ‘duim’. In het Ned. wordt het vooral in modern dialecten gevonden. Op kaart 3.6 ´naaf van het wiel´ van de TNZN domineert het type dom(p) in de centrale dialecten, waaronder het Zuidhollands, het gehele Brabants, het Westlimburgs en het Zuidoostvlaams. Klankvarianten als domme … [Lees meer...] overAddenda EWN: dom en dommekracht
Website familienaam.be vernieuwd en uitgebreid
De website familienaam.be, die het publiek in staat stelt om de verspreiding van de familienamen in België op te zoeken, is in een nieuw kleedje gestoken, met de steun van de Universität zu Köln en Familiekunde Vlaanderen.De site is uitgebreid met de familienamen uit 2008, die nu raadpleegbaar zijn naast deze van 1998. Zo ziet men hoe het aantal naamgenoten in België … [Lees meer...] overWebsite familienaam.be vernieuwd en uitgebreid
Zelfmoord van een gouverneur met een bochel
De letterkundige Marita Mathijsen heeft onlangs een eigen weblog begonnen, 'Het laatste nieuws uit de negentiende eeuw'. Wij plaatsen hier met toestemming het stukje van gisteren door; volg Mathijsen vanaf nu op haar eigen weblog! Door Marita Mathijsen In 1836 neemt Jacob van Lennep voor zijn zonen een Engelse gouverneur aan, Leopold James Lardner. Lardner had een … [Lees meer...] overZelfmoord van een gouverneur met een bochel
Mededelingen Stichting Jacob Campo Weyerman: Leugen en bedrog in de 18 de eeuw
Dat de 18eeeuw in Nederland, anders dan de traditie ons doet geloven, geenszins een tijd van stilstand en gezapigheid was, is al sinds enige tijd geen geheim meer. Onderzoek gestimuleerd door de Stichting Jacob Campo Weyerman en gepubliceerd in het Mededelingenblad van die stichting – nu toe aan het eerste nummer van de 37ejaargang! – maakt dat telkens weer duidelijk. Maar dat … [Lees meer...] overMededelingen Stichting Jacob Campo Weyerman: Leugen en bedrog in de 18 de eeuw
Krantenknipsels en kakkerlakken. Nagelaten werk van Tip Marugg
Recent doken enkele krantenartikelen van Tip Marugg (1923-2006) op. Ze zaten tussen honderden andere krantenknipsels verborgen in dozen die jarenlang door een particulier waren verzameld, daarna geschonken aan de bibliotheek van Curaçao en pas tien jaar later bekeken en beoordeeld – in elk geval te laat om nog in het Verzameld Werk (2009) opgenomen te worden. Het gaat om … [Lees meer...] overKrantenknipsels en kakkerlakken. Nagelaten werk van Tip Marugg
30 augustus 2014: congres Werkgroep De Zeventiende Eeuw
Aankondiging congres Werkgroep De Zeventiende EeuwEen Gouden LeertijdOpleiding en vorming van jongeren binnen en buiten de universiteit in de zeventiende-eeuwse NederlandenZaterdag 30 augustus 2014, Academiegebouw Rijksuniversiteit GroningenIn 2014 viert de Rijksuniversiteit Groningen haar vierde eeuwfeest. Na Leuven en Leiden is Groningen de derde universiteit in de … [Lees meer...] over30 augustus 2014: congres Werkgroep De Zeventiende Eeuw
Addenda EWN: deimt
Door Michiel de Vaandeimt zn. o. 'oude oppervlaktemaat'Een Fries leenwoord in het Noordhollands en het Gronings. Bronwoord was Oudfries deimeth, samenstelling van dei ‘dag’ en meth ‘mad’, vgl. Ned. mad ‘met de zeis afgemaaid stuk grond’. De onbeklemtoonde tweede lettergreep van deimeth ging na of misschien al voor de ontlening verloren. Hollands deymt, gen. deymts, mv. … [Lees meer...] overAddenda EWN: deimt
Eredoctoraat Universiteit Gent voor Breyten Breytenbach
Het Bestuurscollege van de Universiteit Gent heeft in zijn vergadering van eind juni beslist Breyten Breytenbach het institutionele eredoctoraat toe te kennen. Op voordracht van het Gentse Centrum voor de Studie van het Afrikaans en van Zuid-Afrika (Prof. Jacques van Keymeulen, Prof. Yves T’Sjoen en Dr. Annelies Verdoolaege) en na voorafgaandelijke goedkeuring door rector Anne … [Lees meer...] overEredoctoraat Universiteit Gent voor Breyten Breytenbach
Leiden krijgt taalmuseum
Leiden krijgt in 2015 een taalmuseum. Een publieksinstituut waarin taal in al haar facetten centraal staat. Waar wetenschap en maatschappelijke ontwikkelingen samenkomen voor een breed publiek. Niet in een gebouw, maar op diverse plekken in de stad. Dynamisch, eigentijds, flexibel en betaalbaar. Op 29 september worden de precieze plannen gepresenteerd.Midden in de … [Lees meer...] overLeiden krijgt taalmuseum
De Grote(-)Vondelquiz
Doe mee aan onze zomerse quiz! Met een aantrekkelijke hoofdprijs!Door Roland de BonthTijdens mijn studietijd aan de toenmalige Katholieke Universiteit Nijmegen – midden jaren tachtig – maakte ik kennis met de oprichter van Neder-L, Ben Salemans. Samen met Frans Schaars werkte hij aan een project om een concordantie te vervaardigen van het volledige dramatisch oeuvre … [Lees meer...] overDe Grote(-)Vondelquiz
Addenda EWN: den 2 zn. m. ‘bergzolder; dorsvloer, erf, hofplaats’.
Door Michiel de VaanOudste attestatie van een voorvorm van den is danea ‘dorsvloer’ in de Reichenauer Glossen (ca. 750, kopie eind 8ee.). Denne komt vanaf de zestiende eeuw voor als ‘vloer’, ‘scheepsdek’, ‘scheepsruim’, ‘bergplaats’ en ‘dorsvloer’. In moderne dialecten bestaat den ‘dorsvloer’ vooral in Limburg en in het zuiden van Brabant; in Zeeland en Vlaanderen slaat den, … [Lees meer...] overAddenda EWN: den 2 zn. m. ‘bergzolder; dorsvloer, erf, hofplaats’.
Schelden kost geld
Een vroegmiddeleeuws Nederlands woord voor passieve homoseksueel Door Peter Alexander Kerkhof In de vroege zesde eeuw vond er een gebeurtenis van groot taalkundig belang plaats. Toen lieten de Franken namelijk hun gewoonterecht opschrijven. De Franken waren een Germaanstalige volkerengroep die in de vijfde eeuw het Romeinse rijk waren binnengevallen en een koninkrijk hadden … [Lees meer...] overSchelden kost geld
Addenda EWN: degel
degelzn. m. 'ijzeren plaat van een drukpers'.Door Michiel de VaanOudste attestatie in de betekenis ‘plaat van een drukpers’ is deghel (1567). Het homoniem deghel ‘aarden pot, smeltkroes’ noemt Kiliaan “sax. sicam.”, dus ongeveer Oost-Nederlands en Gelders. Dat stemt overeen met de vindplaats deegel in het Kleefse woordenboek Teuthonista (1477). Daarna komt aerden deghel … [Lees meer...] overAddenda EWN: degel
Addenda EWN: Inleiding
Vanaf vandaag verzorgt Michiel de Vaan een nieuwe etymologische rubriek voor Neder-L, met addenda op het Etymologisch Woordenboek van het Nederlands. Hieronder staat de inleiding; in een volgend bericht verschijnt meteen aflevering 1. (Redactie)Het Etymologisch Woordenboek van het Nederlands(2003–2009) moest door tijd- en geldgebrek duizenden woorden onbehandeld laten. … [Lees meer...] overAddenda EWN: Inleiding
Herman Brinkman wint de Vijfjaarlijkse Prijs van de KANTL
Herman Brinkman wint de Vijfjaarlijkse Prijs van de KANTL voor de studie van oudere taal, literatuur en cultuur in de NederlandenDe Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde heeft haar Vijfjaarlijkse prijs voor de studie van oudere taal, literatuur en cultuur in de Nederlanden 2014 toegekend aan medioneerlandicus Herman Brinkman (Huygens Instituut voor … [Lees meer...] overHerman Brinkman wint de Vijfjaarlijkse Prijs van de KANTL
Vergadertalen
Door Leonie CornipsLimburg is een grensprovincie bij uitstek. Het maakt deel uit van maar liefst vier Euregio’s. Drie van die Euregio’s zijn naar de grote rivieren genoemd: Maas-Rijn, Rijn-Waal, Rijn-Maas-Noord en Euregio Benelux Middengebied. In die Euregio’s overleggen bestuurders uit Duitsland, Nederland en België regelmatig met elkaar. In welke taal of talen doen ze dat? … [Lees meer...] overVergadertalen
Wat de Sultan kan leren van de Revisor
Door Martijn Benders Het was naar ik meen ergens rond 1880 toen schrijvers en dichters het idee kregen om een soort gezamenlijk huiskamertje te beginnen dat 'literair blad' moest gaan heten. Gezellig, maar het ging destijds zoals het hoort gepaard met veel pretenties en bravoure - hier werd het hoogste van de menselijke geest geëtaleerd, het summo numinevan de … [Lees meer...] overWat de Sultan kan leren van de Revisor
Doe mee aan onderzoek over debatteren in het voortgezet onderwijs
Docent Nico van der Woude is bezig met promotieonderzoek naar de functie en effecten van debatteren in het voortgezet onderwijs in Nederland. Het onderzoek aan de Universiteit Utrecht richt zich op de vraag of debatteren een onderwijskans biedt. Debatteren, presenteren en argumenteren zijn einddoelen voor het voortgezet onderwijs, maar er is weinig wetenschappelijk … [Lees meer...] overDoe mee aan onderzoek over debatteren in het voortgezet onderwijs
Die leksikograaf als ekostryder
Deur Fred PheifferIn die hersiening van ’n gevestigde woordeboek, een wat al ’n hele paar dekades oud is, kry die leksikograaf dikwels nie net met konkrete hersieningskwessies te doen nie, maar ook nie-konkrete. Konkrete hersieningskwessies het byvoorbeeld te doen met woorde en uitdrukkings wat verouderd geraak het en met betekenisverskuiwing, op grond van die taalaanvoeling … [Lees meer...] overDie leksikograaf als ekostryder
Vertaalseter Riet de Jong-Goossens krijgt erepenning Suid-Afrikaanse Akademie vir wetenskap en kuns
De Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns heeft een Erepenning toegekend aan de Nederlandse vertaalster Riet de Jong-Goossens. De Jong-Goossens ontvangt de Erepenning vanwege haar grote verdiensten als vertaler van Afrikaanstalige literatuur in het Nederlands. ‘Op deze manier’, aldus dr. Dioné Prinsloo, CEO van de SA Akademie, ‘kan een breed … [Lees meer...] overVertaalseter Riet de Jong-Goossens krijgt erepenning Suid-Afrikaanse Akademie vir wetenskap en kuns
Registration SHARP 2014 – Religions of the Book is now open
The Organizing Committee of SHARP 2014 – Religions of the Book is very pleased to let you know that the registration for the conference is now open.You can register by following this link:http://www.sharp2014.be/registration.htmlPlease log in with your account and password (on the right column of the screen). This is the same account used for submissions. If you have not … [Lees meer...] overRegistration SHARP 2014 – Religions of the Book is now open
Promotie Taalbewustzijn onder Poolse studenten Nederlands
Op vrijdag 27 juni 2014 zal aan de Adam Mickiewicz Universiteit in Poznań (Polen) de publieke verdediging van het proefschrift van Robert de Louw plaatsvinden. In het proefschrift „Taalbewustzijn en taalattitudes tegenover twee variëteiten van het Nederlands onder Poolse studenten Nederlands” wordt onderzocht hoe bewust Poolse studenten Nederlands zich zijn van de verschillen … [Lees meer...] overPromotie Taalbewustzijn onder Poolse studenten Nederlands
Pas verschenen: M. Sergier & S. Vanasten (red.) Over literaire kritiek gesproken. Het boek Hugo.
In talrijke opzichten heeft Hugo Bousset sinds de jaren 1970 met zijn begeesterende, geëngageerde en persoonlijke visie op literatuurbeschouwing mee gestalte gegeven aan de reflectie over de moderne Nederlandstalige literatuur. Als eerbetuiging ontving hij naar aanleiding van zijn emeritaat als hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde aan de Université Saint-Louis (Brussel) … [Lees meer...] overPas verschenen: M. Sergier & S. Vanasten (red.) Over literaire kritiek gesproken. Het boek Hugo.
Renaissance en Baroktheater over de Opstand terug op het toneel
Op zaterdag 4 oktober trapt theatergroep Kwast een nieuwe serie renaissance- en baroktheatervoorstellingen af met een stuk dat twee eeuwen lang voor volle zalen zorgde, populairder was dan de Gijsbrecht van Aemstel en nu vrijwel vergeten is; Reynerius Bontius Beleg en Ontset der stadt Leyden (1645). Het stuk beschrijft het klassieke verhaal van het Leidens ontzet. … [Lees meer...] overRenaissance en Baroktheater over de Opstand terug op het toneel
Aankondiging van Praagse Perspectieven 10 te Praag op 30 en 31 oktober 2014.
Op 30 en 31 oktober 2014 organiseert de sectie Nederlands van de Karelsuniversiteit te Praag de tiende aflevering van Praagse Perspectieven onder de thema’s De circulatie van Nederlandstalige literatuur(Letterkunde) en Codewisseling(Taalkunde). De bijeenkomst wordt gehouden in het gebouw van het Oostenrijks Cultureel Forum, Praag 1, Jungmannovo nám.18, in de bibliotheek. … [Lees meer...] overAankondiging van Praagse Perspectieven 10 te Praag op 30 en 31 oktober 2014.
