Dat de 18eeeuw in Nederland, anders dan de traditie ons doet geloven, geenszins een tijd van stilstand en gezapigheid was, is al sinds enige tijd geen geheim meer. Onderzoek gestimuleerd door de Stichting Jacob Campo Weyerman en gepubliceerd in het Mededelingenblad van die stichting – nu toe aan het eerste nummer van de 37ejaargang! – maakt dat telkens weer duidelijk. Maar dat de 18eeeuw een tijdperk was van leugen en bedrog, is minder bekend.
Het nieuwste nummer van de Mededelingen laat echter nauwelijks een andere conclusie open.
In dit nummer een gedetailleerd en goed gedocumenteerd artikel van Ton Jongenelen over hoe dominee Pieter Poeraet de bediening van zijn gemeente in Nederhorst den Berg verwaarloosde en de administratie niet bijhield, omdat hij tijd nodig had voor zijn bijbaan als hoofdredacteur van De Boekzaal der Geleerde Wereld, alwaar hij zich vooral opwond over de spelling van het Nederlands. Toen deze journalistieke en literaire functie hem door een nieuwe uitgever ontnomen werd en hij dus zijn bijverdiensten kwijtraakte, deed Poeraet een greep in de kerkelijke kas, hetgeen hem uiteindelijk zijn positie kostte.
Naast deze bijdrage bevat de Mededelingen een artikel van Peter Altena over een 18e eeuwse voorloper van Diederik Stapel, de alchemist, oplichter en namaak-baron Johann Heynrich von Syberg, waarin Altena duidelijk maakt hoe Weyerman, iemand van wie men verwacht dat hij vanwege zijn uitdagende satirische tijdschriften niet gauw geneigd was te geloven in de schone schijn van anderen, toch geloof hechtte aan de beloften op speculatieve winsten die Syberg hem voorspiegelde en hoe Weyerman tevergeefs trachtte zijn collega-oplichter met afpersing te dwingen over de brug te komen.
Tenslotte bewijst Jac Fuchs in dit nummer dat een bloemstilleven in het bezit van het museum in Lille en dat op naam staat van de bekende bloemenschilder Jan Frans van Son niet van diens hand kan zijn. De datering 1705 kan niet kloppen, want toen was van Son al enige jaren overleden, toont Fuchs aan de hand van een grote hoeveelheid archivalia aan. En ook de signatuur lijkt vervalst.
Dit en nog veel meer interessants in:
Mededelingenblad van de Stichting Jacob Campo Weyerman, jaargang 37, no 1, zomer 2014, ISSN 0167-4609.
Een abonnement op het tijdschrift, tevens lidmaatschap van de stichting, bedraagt € 30,– per jaar. Voor studenten € 20,–. Over te maken op: bankrekeningnummer NL57 INGB 0003 8481 48, t.n.v. Stichting Jacob Campo Weyerman, Leiden.
Voor losse nummers en verdere informatie: www.weyerman.nl
Laat een reactie achter