40 jaar tandeloos (5) Een intrigerend klein motief in Vallende ouders van A.F.Th. van der Heijden vormen de verwijzingen naar joden. Je kunt niet zeggen dat het nu echt een rode draad het, het is een heel klein draadje dat een paar keer, vrij onopvallend in het grote ruime tapijtwerk naar boven komt. Het is misschien niet gek dat in een milieu dat een Oostfront-soldaat … [Lees meer...] over’t Jodinneke
Artikel
Citeren in de Tweede Kamer
Onder de motorkap van Carmiggelt (iv) Inderdaad, Carmiggelt volgde de politiek in zijn stukjes, de politiek volgde hem hoorbaar in de Tweede Kamer ook. Maar dat is inmiddels verleden tijd. Het bekendste ambtelijke woord dat Carmiggelt hetzij uitvond, hetzij bekend maakte is epibreren. Even Van Dale citeren: “1954, door een onbekende ambtenaar bedacht en door de … [Lees meer...] overCiteren in de Tweede Kamer
Was Hem de huur opgezegd?
40 jaar tandeloos (4) Waar hoofdpersoon Albert Egberts vrij aan het begin van Vallende ouders met zijn beste vriend Thjum een relikwie (een paar schoenen) steelt uit een kerk, daar gaat hij tegen het eind van het boek met zijn vroegere beste vriend Flix mee om orgelpijpen te stelen uit een verlaten kerk. De schrijver maakt de symmetrie expliciet door Albert in eerste … [Lees meer...] overWas Hem de huur opgezegd?
‘Die historie van Jason’ : capittel [13]
© British Library Board, Ms. BL add. 10290, fol. 106v Die historie van Jason, Kritische editie van het unieke handschrift Londen BL add. 10290 in combinatie met de Franse brontekst van de vertaler: een anonieme druk [Brugge, ca. 1476 ?] bezorgd door Willem Kuiper en Inge Van Outryve capittel [13] Hoe Zethephius mueyte teghens den coninck Apollo, ende hoe zij onderlinghe strijt … [Lees meer...] over‘Die historie van Jason’ : capittel [13]
Sara Burgerhart en de boeren
De idylle van Klaartje en Pieter Wanneer het de laatste tijd over de roman Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart van Wolff en Deken ging, werd steevast de link gelegd met de ‘me-too’-discussie. Dat is ook niet zo vreemd: Sara wordt immers seksueel belaagd door een als lichtmis aangeduide heer R. Dat wordt beschreven in brief 139. Hoewel het in het afgelegen … [Lees meer...] overSara Burgerhart en de boeren
‘Een Venus-dochter uit Holland was hem gevolgd’
Nederlands, historische archeologie en Vergelegen, Universiteit van Kaapstad Nadat ik mijn verrukkelijke baan als docente Nederlands op het Utrechts Stedelijk Gymnasium op had moeten geven en mee was getrokken naar Zuid-Afrika, kreeg ik werk aan de Universiteit van Kaapstad, University of Cape Town bij het Departement Afrikaans en Nederlands. Daar gaf ik Nederlandse … [Lees meer...] over‘Een Venus-dochter uit Holland was hem gevolgd’
‘Het kleurloze soort vrouwen waarvan de Nijmeegse studentenwereld sinds jaren vergeven was’
40 jaar tandeloos (4) Τoen ik dit voorjaar Manon Uphoff interviewde, tikte ze me op de vingers. Ik legde haar voor dat ik dacht dat ze na haar eerdere fictie, dat zich vooral op een wereld binnenshuis richt, zich met haar werk voor het collectief FixDit, dat zich inzet voor de vrouwelijke stem in de literatuur, meer naar buiten begon te keren. Ze zei toen dat ik een valse … [Lees meer...] over‘Het kleurloze soort vrouwen waarvan de Nijmeegse studentenwereld sinds jaren vergeven was’
Reynaert in de zeventiende eeuw
Geïmponeerd door Reynaerts verhalen laat Koning Leeuw hem van de galg komen.Reynaert de Vos (Delft 1603), p. 31 Ook in het zeventiende-eeuwse Holland zijn de avonturen van Reynaert de Vos stukgelezen: slechts van twee gedrukte edities is een exemplaar overgeleverd. We hebben hier dan ook te maken met efemeer drukwerk: bibliofielen, geleerden en bibliotheken bewaarden … [Lees meer...] overReynaert in de zeventiende eeuw
Kinderboekenspecial: Een beetje veel
Deze zomer publiceren we op Neerlandistiek iedere vrijdag een bespreking van een kinderboek door Eline Zenner. De recensies verschenen eerder op https://www.lees-wijzer.be/boeken/ Heb jij zo wel al eens een keertje de laatste chips opgegeten terwijl je wist dat je er eigenlijk al genoeg op had? Of heb je al ‘ns toch weer een extra paar schoenen gekocht terwijl je wist … [Lees meer...] overKinderboekenspecial: Een beetje veel
Niña Weijers-binge
Een zomer vrij van nut (9) Tot nu toe in Een zomer vrij van nut: Het is februari 2027. Sanne de Bree heeft haar eerste werkdag als universitair docente Nederlandse Taal en Cultuur. Studenten schrijven zich in voor het onderwijs en komen wel naar de universiteit maar niet naar college. Wat moet je leren in een tijd van kunstmatige intelligentie? Het was een enerverende … [Lees meer...] overNiña Weijers-binge
Wat mag je nog zeggen?
In de golf van woke taalactivisme sta je als taalkundige op de uitkijk naar een deskundig becommentarieerde synthese van het nieuwe taalgebruik dat ons van alle kanten komt aanwaaien. En dan vallen er plotseling twee studies op je bureau die beweren een heldere gids te bieden. Dat mag je óók (al niet meer) zeggen De eerste gids is van een voortreffelijke taalkundige. … [Lees meer...] overWat mag je nog zeggen?
Mindful leven in de breedte
40 jaar tandeloos (3) Een belangrijke, te weinig besproken, vraag is hoe serieus moeten we het concept leven in de breedte nemen? De titel van A.F.Th. van der Heijdens cyclus De tandeloze tijd wordt er vaak mee in verband gebracht, en dat is logisch gezien de manier waarop Albert Egberts, de hoofdpersoon, het begrijp bij zijn vriend aan het begin van deel 1 (Vallende … [Lees meer...] overMindful leven in de breedte
Schrijven en aanpassen
Onder de motorkap van Carmiggelt (3) Kronkel wilde liever Terzijde heten. Evenmin is nieuws dat het de naam was van een worm uit een vervolgverhaal in Het Parool voor kinderen, geschreven door Marianne Smeets, het pseudoniem van Jeanne Roos (1916-2001). Van haar kreeg Simon Carmiggelt in 1946 de naam openlijk over, na eerdere plaatsing van een beperkt aantal … [Lees meer...] overSchrijven en aanpassen
‘Handvol’ en ‘handjevol’ zijn geen samenstellingen
Wie een zin als de volgende leest, zou in eerste instantie kunnen denken dat we te maken hebben met de samenstelling handvol: Het woord handvol wordt niet alleen gezien als een samenstelling, maar het wordt ook beschouwd als zelfstandig naamwoord met de betekenis ‘zoveel als in een hand past’. Het is begrijpelijk dat dit woord tot die woordsoort wordt … [Lees meer...] over‘Handvol’ en ‘handjevol’ zijn geen samenstellingen
‘Sorry. Je lijkt op mijn dochter’
Een zomer vrij van nut (8) Tot nu toe in Een zomer vrij van nut: Het is februari 2027. Sanne is net begonnen als universitair docent Nederlandse taal en cultuur en wordt door de coördinator Arjan meegenomen om te lunchen. Arjan vindt dat mensen zoveel mogelijk met elkaar moeten blijven communiceren zonder hulpmiddelen en dat studenten daarom ook moeten blijven leren … [Lees meer...] over‘Sorry. Je lijkt op mijn dochter’
De voortreffelicke Ceneton, ofte ’t gheluckigh tooneelspeelen
Een zomerquiz Wie studie wil maken van Nederlandstalige toneelstukken uit voorbije eeuwen hoeft al lang niet meer stad en land af te reizen om exemplaren ervan in (universiteits)bibliotheken op te vragen. Zo zijn via Google Books talrijke gedigitaliseerde tragedies, blijspelen en kluchten gemakkelijk online te raadplegen. Nog prettiger voor onderzoekers is de Digitale … [Lees meer...] overDe voortreffelicke Ceneton, ofte ’t gheluckigh tooneelspeelen
Een literaire avond met Francine Oomen
Op dinsdag 25 april 2023 organiseerde de SVN, de studievereniging voor neerlandici in Nijmegen, haar jaarlijkse literaire avond. Dit jaar was kinderboekenschrijfster Francine Oomen uitgenodigd. Speciaal voor leden en Vrienden van de SVN reisde ze af naar boekhandel Dekker van de Vegt in Nijmegen. De avond bestond uit een vraaggesprek tussen Francine en Eva Keulen, … [Lees meer...] overEen literaire avond met Francine Oomen
‘Stormen en onweren trekken wij aan’
Poëzie, Ida Gerhardt en de leerlingen van het Utrechts Stedelijk Gymnasium Bij de afgelopen Utrechtse Neerlandistiek bij mijn voordracht/werkswinkel 'Nederlands, wat moet je ermee? DIT!' waren enkele steekwoorden 'poëzie', Ida Gerhardt en de leerlingen van het Utrechts Stedelijk Gymnasium Door de grondige kennismaking tijdens mijn studie Nederlands in Utrecht met poëzie … [Lees meer...] over‘Stormen en onweren trekken wij aan’
Classic Arjan!
Een zomer vrij van nut (6) Tot nu toe in ons feuilleton Een zomer vrij van nut: Sanne is in 2027 een jonge universitair docent die ontdekt dat haar studenten geen schrijfcursus meer willen doen omdat ze het nut er niet van in ziet. Ze praat er op het plein voor het universiteitsgebouw over met de leuke student (m/v/x) Josse. "Hé, kijk eens wie we daar hebben," zei … [Lees meer...] overClassic Arjan!
Etymologica: Kogge
De kogge is een middeleeuws scheepstype, een breed vrachtschip dat met name door de schippers van de Hanze werd gebruikt. De populariteit van dit schip maakt dat de naam ervan in een aantal Europese talen is ontleend, zoals Nicoline van der Sijs heeft laten zien: Deens kogge ‘middeleeuws breed zeilschip’; Noors kogg, kogge ‘breed hanzeatisch oorlogs- en handelsvaartuig’; … [Lees meer...] overEtymologica: Kogge
De stok en de schoenen die Thjum geslagen en geschopt hadden
40 jaar tandeloos (2) Het totaal aantal woorden van de eerste drie delen van De tandeloze tijd is, als we in ieder geval de 'proloog' De slag om de Blauwbrug en het 'intermezzo' Weerborstels meetellen, ongeveer gelijk aan dat van de Bijbel. De overige tot nu toe verschenen delen voegen daaraan nog vrijwel een zelfde aantal toe. En dan zijn we nog niet klaar. Als er ooit … [Lees meer...] overDe stok en de schoenen die Thjum geslagen en geschopt hadden
Jan Siebelink en Gym 3 A
Onlangs sprak ik op de Utrechtse Neerlandistiekdagen over mijn studie Nederlands (1980 - 1987) en wat ik er mee gedaan had. Veel. Heel veel. Les gegeven aan universiteit en school in binnen- en buitenland, onderzoekster in archieven, het aanvullen van History met de schrijfsters in het Nederlands, Latijn, Grieks, Anna Maria van Schurman, etc. Publicaties. Lezingen. … [Lees meer...] overJan Siebelink en Gym 3 A
Alleen maar leuke dingen doen
Een zomer vrij van nut (5) Tot nu toe in Een zomer vrij van nut: de jonge universitair docent Sanne spreekt met haar mentor Jet in februari 2027 over het feit dat studenten eigenlijk niet meer naar college komen nu ze hebben ontdekt dat kunstmatig intelligente stemmen in hun oor hun alles kunnen voorzeggen. Jet vindt dat er harde maatregelen nodig zijn. De stem in Sannes … [Lees meer...] overAlleen maar leuke dingen doen
‘Die historie van Jason’ : capittel [12]
© British Library Board, Ms. BL add. 10290, fol. 106v Die historie van Jason, Kritische editie van het unieke handschrift Londen BL add. 10290 in combinatie met de Franse brontekst van de vertaler: een anonieme druk [Brugge, ca. 1476 ?] bezorgd door Willem Kuiper en Inge Van Outryve capittel [12] Hoe de god Mars den coninck Apollo sende de manier hoe tGuldin Vlies ghewonnen … [Lees meer...] over‘Die historie van Jason’ : capittel [12]
Taalonderwijs aan nieuwkomers – hoe is dat geregeld in Polen, Hongarije en Australië?
Elk land ter wereld heeft met immigratie te maken, en elk landsbestuur moet zich dus de vraag stellen: hoe zorgen we dat immigranten de taal of talen van ons land leren? Hoe organiseren we het onderwijs zo dat nieuwkomers van alle leeftijden kunnen meekomen, ook als zij de instructietaal of -talen nog niet volledig beheersen? En in hoeverre mogen en kunnen immigranten hun eigen … [Lees meer...] overTaalonderwijs aan nieuwkomers – hoe is dat geregeld in Polen, Hongarije en Australië?
