Door Lucas Seuren Vorige week schreef ik een stukje over wat taalkundigen bestuderen; gaat het om het cognitief systeem dat ten grondslag ligt aan taal, of wat ik ‘taal in de wereld om ons heen’ noemde. Marc van Oostendorp merkte daarbij terecht op dat taal helemaal niet in de wereld zit, maar dat er menselijke cognitie nodig is; elektrische impulsen in onze hersenen. Zowel … [Lees meer...] overZit taal in ons hoofd of in de wereld om ons heen?
Artikel
De vertilburgisering van de wetenschap
Mijn leven is getekend doordat ik een groot deel van mijn studietijd (eind jaren tachtig) en mijn hele promotietijd (begin jaren negentig) heb doorgebracht aan Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant. Ik zie ik het academisch bedrijf nog vaak door een Tilburgse bril. En dat maakt me soms een beetje angstig. Het was een curieuze faculteit – ik spreek … [Lees meer...] overDe vertilburgisering van de wetenschap
30 augustus 2019, Antwerpen: Jaarcongres Werkgroep de Zeventiende Eeuw –
Deugd & OndeugdMorele scherpslijperij in de zeventiende-eeuwse Nederlanden Programma Keynote (Promotiezaal) Johan Koppenol (VU) – Deugd verheugt: Moreel management in de Republiek Sessie I: Rampspoed (Kapel) Hanneke van Asperen (RUNijmegen) – Van twist in de Republiek naar storm op de Zuiderzee Marieke van Egeraat (RUNijmegen) – God of … [Lees meer...] over30 augustus 2019, Antwerpen: Jaarcongres Werkgroep de Zeventiende Eeuw –
Gedicht: Brief aan Aagje Deken / Antwoord aan Betje Wolff
Brief aan Aagje Deken 29 april 1777 Ach Deken! Deken ach! Mijn waarde Wolff! Mijn man,In 't holst des nachts... 'k zit voor zijn ledikant te lezen;Hij spreekt met mij, hij sterft, valt in mijn arm! Ik kanniet schrijven. Hemel! moest ik juist alleenig wezen! Geen ziekte, zelfs geen koorts! Zoo zegt hij nog: 'k Ben wel;Slechts wat vermoeid; dit komt van gistren nog te … [Lees meer...] overGedicht: Brief aan Aagje Deken / Antwoord aan Betje Wolff
Nederlandse Rijksoverheid tevreden over eigen beleid voor minderheidstalen
Door Henk Wolf De Nederlandse Rijksoverheid heeft zichzelf ertoe verplicht zorg te dragen voor vijf kleine talen: het Fries, Nedersaksisch, Limburgs, Jiddisch en Romanes. Dat is gebeurd door het Europees Handvest voor regionale talen en talen van minderheden te ratificeren. Om de drie jaar onderzoekt een groep deskundigen (juristen, politici, onderzoekers) in opdracht van de … [Lees meer...] overNederlandse Rijksoverheid tevreden over eigen beleid voor minderheidstalen
Syntaxis als een strijd tussen fetisjisten en solipsisten
Door Marc van Oostendorp Het kan controversieel zijn om in geleerde kring iets te beweren wat buiten die geleerde kring de meeste mensen denken. Wij deskundigen hebben jarenlang geduldig aan de buurvrouw uitgelegd dat het zó niet zit, en dan komt er ineens alsnog een collega met zó. De laatste jaren komt de Britse taalkundige Geoffrey Pullum met een dergelijk standpunt … [Lees meer...] overSyntaxis als een strijd tussen fetisjisten en solipsisten
Gedicht: Anton van Wilderode • Een vreemdeling
Een vreemdeling Ik ben hier vreemd. Zal nooit of nimmer wennenaan leven langs de weg, in openluchtwonen, bewegen. Ik wil steeds terugnaar mijn koel land van canada’s en dennen. Een binnenhuis, het haardvuur in de avond,foto’s en schilderijen aan de wand,brieven en boeken, altijd bij de hand,van alle vrienden die ik zag begraven. Ik wil bruin akkerland zien en de beemdmelkwit … [Lees meer...] overGedicht: Anton van Wilderode • Een vreemdeling
Het is even met Henk
Door Henk Wolf Toen er nog geen nummerherkenning was, moest je jezelf als beller expliciet bekendmaken aan de persoon die de hoorn had opgenomen. Daar zijn allerlei standaardzinnetjes voor: Je spreekt met Flip.Jansen spreekt u.Flip hier! Een in Friesland gebruikelijk zinnetje is (in de Friese en de Nederlandse versie): It is even mei Henk.Het is even met … [Lees meer...] overHet is even met Henk
Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience te Antwerpen verwerft zeldzame oude druk
Door Willem Kuiper De inmiddels fameuze Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience te Antwerpen heeft met financiële steun van het Dotatiefonds voor boek en letteren een zeldzame oude druk van Jan van Ghelen kunnen aankopen: Hier beghint den droeflijcken strijt opten Berch vanden Ronceuale in Spaengien gheschiet daer Roelant ende Oliuier metten fleur van kerstenrijck verslaghen … [Lees meer...] overErfgoedbibliotheek Hendrik Conscience te Antwerpen verwerft zeldzame oude druk
Verschenen: speciaal nummer Verslagen & Mededelingen over Anton van Wilderode
De Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren (KANTL) in Gent organiseerde op 14 november 2018 een colloquium gewijd aan Anton van Wilderode. Intussen bewerkten de sprekers van dit colloquium hun bijdrage tot artikelen, die gebundeld verschijnen in de vorm van een themanummer van het KANTL-tijdschrift Verslagen & Mededelingen. Dit nummer, dat werd samengesteld … [Lees meer...] overVerschenen: speciaal nummer Verslagen & Mededelingen over Anton van Wilderode
Geen zin in een leuk stukje
Ja, ik schrijf altijd van die leuke stukjes over interessant nieuw of minder nieuw neerlandistisch onderzoek, of met observaties over taal, of met milde grapjes over de managementcultuur. Maar vandaag heb ik geen zin. Sinds vrijdag ben ik heel bezorgd en heel boos. De idiote aanbevelingen uit het vreselijke rapport Van Rijn lijken nu te worden overgenomen door de minister … [Lees meer...] overGeen zin in een leuk stukje
Gedicht: Jan Luyken jr. • De leraar
Maurits Mok (1907-1989) schreef onder het pseudoniem Jan Luyken jr. een pastiche op Jan Luiken's Spiegel van het Menselijk Bedrijf (uit 1694). Bij Luiken was 'de Leeraar' overigens een prediker. De Leraar De wijsheid die hij heeft vergaardgiet hij in les na lesuit over schepselen wier aardzich dank zij dit procesveredelt van naïviteittot het omheind bestaaneens burgers die … [Lees meer...] overGedicht: Jan Luyken jr. • De leraar
Aagje Deken stierf aan verdriet
Door Marita Mathijsen Zo bekend was Betje Wolff dat haar overlijden in de Haarlemsche Courant gemeld werd. Ze stierf op 5 november 1804, 66 jaar oud. Haar vriendin Aagje Deken volgde haar negen dagen later, nog geen 63 jaar oud. Zevenentwintig jaar hadden ze bij elkaar geleefd en lief en leed gedeeld. Ze waren in 1788 samen naar Frankrijk gevlucht voor het geweld van de … [Lees meer...] overAagje Deken stierf aan verdriet
‘De voordeelige koop’ (1819)
Jeugdverhalen over joden (43) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis Eereprijs voor leerzame en gehoorzame kinderen, een prijsboek dat in 1819 werd samengesteld door Jean Baptiste Didier Wibmer (1792-1836), bevat twee verhalen waarin diverse joodse straathandelaren voorkomen: ‘De voordeelige koop’ en ‘Het zware loterijbriefje’. Beide verhalen zijn van … [Lees meer...] over‘De voordeelige koop’ (1819)
Un(nen) oma?
Kristel Doreleijers studeerde Nederlands in Utrecht en werkt tegenwoordig op het Meertens Instituut. In september gaat ze in Tilburg werken aan een proefschrift onder begeleiding van professor Jos Swanenberg. Dat proefschrift zal gaan over de manier waarop jongere sprekers van het Brabants omgaan met het verschil tussen mannelijke, vrouwelijke en onzijdige woorden. Wat vertelt … [Lees meer...] overUn(nen) oma?
Jonathas ende Rosafiere – Aflevering 3
'Jonathas ende Rosafiere' is een Middelnederlands verhaal op rijm dat vermoedelijk tussen de 14e en 16e eeuw in Vlaanderen ontstond. Er hangt veel mysterie rond de tekst, want er zijn slechts vijf fragmenten van overgeleverd... En met die fragmenten gingen Antwerpse studenten aan de slag! Vandaag aflevering 3. Hubert Meeus als JonathasValerie Rousseau als RosafiereNina … [Lees meer...] overJonathas ende Rosafiere – Aflevering 3
Gedicht: Jan Luyken • De leeraar
Uit Jan en Kasper Luiken's Spiegel van het menselyk bedrijf (1694): De leeraarDie gaaren eeuw'ge welvaart zag,Die preek' zich zelf den gantsen dag Die 't volk ter hemelwaart zal leiden,Moet zelf van 't stof der aarde scheiden,Dat leer en leeven t'zaamen gaa:En elk is hier de wacht bevoolen,Om door kwaá voorgang niet te doolenMen volg 'et spoor van Christus na. … [Lees meer...] overGedicht: Jan Luyken • De leeraar
Arthur de docent
Onderwijskritiek in Siebelink’s Jas van belofte Door Johan Copier Leraren in verhalen zijn vaak droevige figuren die nadat ze het aangelegd hebben met een leerling of de vrouw van een collega, ontslagen worden. Dat blijkt uit Meesters van papier, de studie van Ton Bastings over de leraar in de Nederlandse literatuur. Bastings vindt de fictieve docent van Siebelink in … [Lees meer...] overArthur de docent
Is dan niet ons geheel leven één teleurstelling?
De Multatulileesursus (36) Door Marc van Oostendorp - Met Miljoenenstudiën liet Multatuli toch wel zien dat hij een van onze grootste schrijvers was, echt op wereldniveau. - Vind je? Het is toch volkomen onleesbaar? - Niet onleesbaarder dan Ulysses. - Al die eigenaardige uitwijdingen over het roulettespel, laat staan die over kwesties waar geen touw aan vast … [Lees meer...] overIs dan niet ons geheel leven één teleurstelling?
Gedicht: Ed Leeflang • Een kloosterlijke geest
Een kloosterlijke geest, in liefde voorde mens — De Mens — ontstoken,schrijft op het bord : ‘Jij hoort erbij!’Geen kind kijkt blij. Helaas.Quincy heeft cervelaatworst,Chantal gestampte muisjes, Dennis(de moederkoeken zijn ook volvan wereldtalen) pindakaas.Dit wisselen zij uit. … [Lees meer...] overGedicht: Ed Leeflang • Een kloosterlijke geest
Bourgondische raadsels uit Den Hof der Liefde
Door Marti Roos Den hof der liefde is een 18e-eeuwse, kleine handleiding voor het hofmaken. Het bevat raadgevingen over houding en gedrag, voorbeelden voor de jongen om een meisje aan te spreken, hetgeen al snel wordt gevolgd door het huwelijksaanzoek en het katholieke doopritueel, met daartussen een aantal gedichten. Hierop volgt een verzameling van 110 genoeglijke raadsels … [Lees meer...] overBourgondische raadsels uit Den Hof der Liefde
Een glas mineraalwater: het internationale landstaalbeleid van Nederland en Vlaanderen
Door Lars Bernaerts, Iris van Erve, Jan Konst, Henriette Louwerse, Jelica Novakovic, Els Stronks en Johan Vanparys(Bestuur IVN) Vierenhalve cent – wanneer je het uitschrijft lijkt het nog wat, maar het is natuurlijk bitter weinig. Wat kun je met € 0,045 doen? Wanneer vijftig mensen dit bedrag inleggen, kunnen ze op een terras in Amsterdam of Antwerpen samen een glas … [Lees meer...] overEen glas mineraalwater: het internationale landstaalbeleid van Nederland en Vlaanderen
Hij mag ook geen döner, dan lijkt hij teveel op een Turk
Door Marc van Oostendorp Wat doe je als je in Venlo woont, je doet vmbo-basis en ze je een kut-Marokkaan noemen? Dan neem je dat label en je speelt ermee. In een nieuw artikel in het Journal of Sociolinguistics legt de Maastrichtse onderzoeker Pomme van de Weerd uit hoe dat gaat. Honderden uren heeft ze op die vmbo in Venlo doorgebracht en ze voerde vele gesprekken met … [Lees meer...] overHij mag ook geen döner, dan lijkt hij teveel op een Turk
Jonathas ende Rosafiere (2)
'Jonathas ende Rosafiere' is een Middelnederlands verhaal op rijm dat vermoedelijk tussen de 14e en 16e eeuw in Vlaanderen ontstond. Er hangt veel mysterie rond de tekst, want er zijn slechts vijf fragmenten van overgeleverd... En met die fragmenten gingen Antwerpse studenten aan de slag! Vandaag aflevering 2. Hubert Meeus als JonathasValerie Rousseau als RosafiereNina … [Lees meer...] overJonathas ende Rosafiere (2)
Gedicht: Ellen Warmond • Rekenen
Rekenen 1 + 1 is alleen maar tweevoor schoolse ogen1 + 1 is niemand is een ander maar telkens verloren en telkensanders teruggevonden draagik je uitkomst met me mee— een rond getal tussen goed en kwaad —ik reken je voor aan de stad aan de straatdan aan de deur (een open vraag)aan de trap van gister naar vandaag … [Lees meer...] overGedicht: Ellen Warmond • Rekenen