Door Marc van Oostendorp Sommige taalonderwerpen lijkt iedereen interessant te vinden, behalve de taalkundige. Leenwoorden zijn daar een voorbeeld van: begin in een volle bus een gesprek over taal, en binnen de kortste keren worden leenwoorden daarin genoemd; maar heel veel taalwetenschappelijk onderzoek is er niet naar dat verschijnsel. Het boek Borrowing van de … [Lees meer...] overLeenwoorden uitspreken: je eigen keuze
Artikel
Vlogboek – Een nieuw literair universum? Over het werk van Niña Weijers & Maartje Wortel
(Bekijk deze video op YouTube.) Onlangs verscheen de nieuwe roman van Niña Weijers, Kamers antikamers, en dat boek gaat een opvallende verbinding aan met Dennie is een star van Maartje Wortel. De schrijfsters voeren elkaar op als personage, maar ook inhoudelijke elementen en gesprekken komen terug. Is dit nu simpelweg het resultaat van de vriendschap tussen deze twee … [Lees meer...] overVlogboek – Een nieuw literair universum? Over het werk van Niña Weijers & Maartje Wortel
Jonathas ende Rosafiere – Aflevering 1
'Jonathas ende Rosafiere' is een Middelnederlands verhaal op rijm dat vermoedelijk tussen de 14e en 16e eeuw in Vlaanderen ontstond. Er hangt veel mysterie rond de tekst, want er zijn slechts vijf fragmenten van overgeleverd... En met die fragmenten gingen wij aan de slag! Ons doel: dit spannende en mysterieuze middeleeuwse verhaal een tweede leven geven als dynamisch … [Lees meer...] overJonathas ende Rosafiere – Aflevering 1
Gedicht: Tom Lanoye • Programma
Gister stond Tom Lanoye op Poetry met onder meer dit gedicht: Programma Weet ik veel hoe poëzie eruitmoet zien. Niet dat statische,dat uniforme. Daar hou ik nietzo van. Dezelfde toon herhaaldtot in den treure, en dat dan“vormvastheid” noemen, of “eeneigen stem”, dat soort gelul.Nee, daar hou ik niet zo van. Geef mij dan maar het favorietesnoepgoed uit mijn jeugd. Detoverbal. … [Lees meer...] overGedicht: Tom Lanoye • Programma
‘De verkeerde vrees’ (1782)
Jeugdverhalen over joden (42) Door Ewoud Sanders ‘De verkeerde vrees’ (1782)Auteur: Hieronymus van Alphen (1746-1803) Keesje zag eens Joden loopen,Om wat ouds! wat ouds! te koopen;Hij werd bang, ja bleek van schrik;Hij kroop weg, en ging aan ’t huilen.Pietje spotte met dat schuilen;En zei lagchend: doe als ik! Kees zei: zoudt gij niet ontstellen,Als gij hun eens aan … [Lees meer...] over‘De verkeerde vrees’ (1782)
Wees precies
Door Marc van Oostendorp Dat we van onze gesprekspartners normaliter een zekere precisie verlangen, valt gemakkelijk aan te tonen. Neem nu de volgende zinnen (die ik vertaal uit dit artikel). Een zon schijnt.Al Jans ouders zijn aanwezig op de ouderavond.Jan gelooft dat Parijs in Frankrijk ligt. Alle drie deze zinnen zijn vreemd. Ze lijken te veronderstellen dat we … [Lees meer...] overWees precies
Gedicht: Jules Deelder • Alphabetisch
Jules Deelder was gister op 't Poetry-festival de ster van de avond met onder meer dit gedicht: Alphabetisch Alfabetisch gezienstaat alles voor nietsAdam voor Eva enauto voor fiets Hel komt voor hemelDuivel voor godHaat staat voor liefdeSleutel voor slot … [Lees meer...] overGedicht: Jules Deelder • Alphabetisch
Voor het eerst veertig
Door Henk Wolf Vindt u de onderstaande zin onlogisch? Toen ze voor het eerst veertig was, heeft ze een auto gekocht. Er zullen Nederlandstaligen zijn die deze zin raar vinden. Voor hen kan voor het eerst alleen 'de eerste van diverse malen' betekenen. En omdat een mens doorgaans maar één keer veertig wordt, is de zin voor hen inhoudelijk vreemd. Er zullen ook … [Lees meer...] overVoor het eerst veertig
Van test naar tekst
Door Roland de Bonth Wetenschappelijk onderzoek laat zich – als zovele andere zaken – goed vergelijken met een ijsberg. Alleen het topje – een artikel of boek – is zichtbaar, terwijl het grootste gedeelte ervan aan het zicht onttrokken is – het proces van oriënteren & vaststellen, zoeken & plannen, selecteren, meten & verzamelen en verwerken … [Lees meer...] overVan test naar tekst
Twee minderjarige jongelui met iets als mutsjes op ’t hoofd, die door kleur en grootte aan rode ouwels deden denken.
De Multatulileesursus (35) Door Marc van Oostendorp - Dit was voor het eerst in mijn lezersleven dat ik voorbij de eerste hoofdstukken van de Miljoenenstudieën gekomen ben. - Ik blijf het lastig vinden. Er zit zo weinig draad in. Het zijn discussies over allerlei onderwerpen, maar die zijn niet allemaal even boeiend. - Qua vorm is een van de interessante aspecten van … [Lees meer...] overTwee minderjarige jongelui met iets als mutsjes op ’t hoofd, die door kleur en grootte aan rode ouwels deden denken.
Gedicht: Leo Vroman • Bloemen
Bloemen Als alle mensen eensklaps bloemen warenzouden zij grote bloemen zijn met lange snorren.Vermagerde vliegen, dode torrenzouden blijven haken in hun haren.Tandenstokers, steelsgewijs ontsproten,zouden zwellen tot gedraaide tafelpoten,katoenen knoppen zouden openscheurentot pluchen harten die naar franje geuren,en op de bergen zouden gipsen zuilen staandie gipsen druiven … [Lees meer...] overGedicht: Leo Vroman • Bloemen
Het Nederlands is ook een beetje een gebarentaal
Door Henk Wolf Het menselijke brein zit zo in elkaar dat het allerlei regelmatigheden ontdekt in de taal van anderen en die zo onthoudt dat ze ook weer gebruikt kunnen worden, grotendeels onbewust. Al in onze vroegste jeugd gaan de hersenen met dat project aan de slag. Dan verwerven kinderen hun moedertalen. Blijkbaar bestaat er een voorkeur voor om in die moedertalen … [Lees meer...] overHet Nederlands is ook een beetje een gebarentaal
Verschenen: Couperus Cahier XVII. Tot leven gewekte verbeelding. Couperus en het toneel
Op maandag 10 juni 2019 is in het Louis Couperus Museum in Den Haag het zeventiende Couperus Cahier gepresenteerd: Tot leven gewekte verbeelding. Couperus en het toneeldoor Rob van der Zalm. De afgelopen honderd jaar zijn veel romans van Couperus bewerkt voor het toneel, van Eline Vere en De boeken der kleine zielen tot De stille kracht. Rob van der Zalm schetst in dit … [Lees meer...] overVerschenen: Couperus Cahier XVII. Tot leven gewekte verbeelding. Couperus en het toneel
Vacature: Lecturer Afrikaans, Pretoria
In pursuit of the ideals of excellence and diversity, the University of Pretoria wishes to invite applications for the following vacancy: Department of Afrikaans, Lecturer The University of Pretoria's commitment to quality makes us one of the top research Universities in the country and gives us a competitive advantage in international science and technology … [Lees meer...] overVacature: Lecturer Afrikaans, Pretoria
Zomercursus in Gent ontvangt 120 buitenlandse studenten Nederlands
Door Yves T’Sjoen In de zomervakantie strijken weer 120 buitenlandse studenten Nederlands neer in Gent. De deelnemers zijn in overleg met en op voorstel van buitenlandse docenten geselecteerd. Zoals de voorbije drie jaar is de Universiteit Gent de gastinstelling in de Lage Landen voor de nieuw gemodelleerde Taalunie Zomercursus Nederlands – taal, cultuur en beroep. De … [Lees meer...] overZomercursus in Gent ontvangt 120 buitenlandse studenten Nederlands
Was taal altijd hetzelfde?
Door Marc van Oostendorp We beleven volgens sommigen bijzondere tijden. Zelfs gediplomeerde taalkundigen heb ik het weleens horen zeggen: ja, talen veranderen altijd en overal, maar in onze tijd gaat het wel heel hard. Mensen die dat zeggen geven vaak wel een verklaring waarom onze tijd zo anders zou zijn dan andere tijden (sociale media, de tweefasestructuur, de … [Lees meer...] overWas taal altijd hetzelfde?
Gedicht: Willem Hussem • Zomerregen
Zomerregen Vanmorgen regent het. Er is geen wind.Het tikken van het droppen van de bomen,Bijna geworden tot een ruisend stromen,Vervult de kamer waar ik mij bevind. Slechts 't dunne glas der ramen dat mij scheidtVan wat een zaligheid is in het leven:De zomerregen die, als is het even,De stem en 't ritme heeft der eeuwigheid. * … [Lees meer...] overGedicht: Willem Hussem • Zomerregen
Het Nederlands in het buitenland levert veel voordelen op voor Nederland en Vlaanderen
Economische en culturele meerwaarde van de studie Nederlands in Italië en Polen aangetoond (Bericht Nederlandse Taalunie) De docenten en studenten Nederlands in het buitenland leveren Nederland en Vlaanderen veel voordelen en kansen op economisch, diplomatiek en cultureel terrein. Maar in vergelijking met andere Europese landen investeren Nederland en Vlaanderen zeer … [Lees meer...] overHet Nederlands in het buitenland levert veel voordelen op voor Nederland en Vlaanderen
Trots op de studenten en trots op de taal
Door Marchje Kramer “HUH? Kun je Nederlands studeren in het buitenland?” “Waarom leren studenten Nederlands als ze Engels kunnen spreken?” Een paar voorbeelden van vragen die ik krijg als ik vertel dat ik een halfjaar Nederlandse les heb gegeven aan de University of Sheffield. Het liefst had ik iedereen met deze vragen willen meenemen naar de talenfaculteit in Jessop … [Lees meer...] overTrots op de studenten en trots op de taal
Plagiaat is pas uitgesloten als de software het laatste woord heeft gesproken
Iemand heeft een tien gegeven in ons managersfeuilleton De verleden tijd van lijken "Goed," zei Wouter, de voormalig hoogleraar Financiële Letterkunde die nu voorzitter was van de proefvisitatiecommissie. "Dan wilde ik maar beginnen." Hij keek de leden van zijn vroegere vakgroep streng maar welwillend aan. "Als ik wat harde noten kraak, is dat natuurlijk niet omdat ik … [Lees meer...] overPlagiaat is pas uitgesloten als de software het laatste woord heeft gesproken
Gedicht: J.W. Schulte Nordholt • Polyphemus
Polyphemus Toen ik een kind was, speelde ik in mijn dromende hoofdrol uit de sprookjes die ik las.Ik vond het huis tussen de donk're bomen,ik vocht met draken, reuzen, maar ik wasbang in het donker dat ze zouden komen. O jeugd voorbij! Toen ik, nog eens bezield,de reus het ronde oog wist te doorsteken,heb ik de spiegel van mijn droom vernield;en met mijn angst is mijn geluk … [Lees meer...] overGedicht: J.W. Schulte Nordholt • Polyphemus
basiliek / kathedraal
Verwarwoordenboek Vervolg (122) Door Jan Renkema In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. Mocht u ook een … [Lees meer...] overbasiliek / kathedraal
Nieuwe artikelen Over Taal
Twee nieuwe bijdragen in het (vernieuwde) online Tijdschrift Over Taal (ISSN 2593-8347 - jaargang 57 - juni 2019): - Natiolecten: het beleid en de praktijk in de naslagwerken (door Reglindis De Ridder en Miet Ooms). “Wij wilden nagaan of de naslagwerken die momenteel beschikbaar zijn voor het Nederlands, voldoende bekend zijn en ook volstaan.” Reglindis De Ridder is … [Lees meer...] overNieuwe artikelen Over Taal
Nieuw onderzoek naar Europese hongersnoden
Binnen het programma van de Nationale Wetenschapsagenda, Onderzoek op Routes door Consortia (NWA-ORC), is een project toegekend dat zal gaan over de herinneringscultuur en educatieve praktijken rond Europese hongersnoden. Het gaat per 1 oktober 2019 van start onder de titel Heritages of Hunger: Societal Reflections on Past European Famines in Education, Commemoration and … [Lees meer...] overNieuw onderzoek naar Europese hongersnoden
Jubileumboek van een bedrijf dat ten onder ging
Door Marc van Oostendorp "Het is waarachtig geen toeval", schrijft Bob Jongschaap aan het begin van zijn boek Martinus Nijhoff N.V. 1853-2002, "dat zelfs van de bekendste Nijhoff-telg, de dichter Marinus Nijhoff, geen volwaardige biografie bestaat". Daarvoor is volgens Jongschaap het leven van de Nijhoffs op het persoonlijk vlak te weinig opwindend. De familie Nijhoff was … [Lees meer...] overJubileumboek van een bedrijf dat ten onder ging