Toen de zogenaamde ‘Dichter des Vaderlands’ bedacht werd, was het al een stom plan – uitgevonden door een stel corpsballen aan een borreltafel bij Poetry International. NRC Handelsblad werd al snel mede-initiatiefnemer voor het idee dat destijds kaderde in de ‘Nationale gedichtendag.’ Via stemming zou de eerste ‘Dichter des Vaderlands’ gekozen worden. NRC kondigde het aan op … [Lees meer...] overDen vaderlant ghetrouwe
Artikel
Wim Brands
Wim Brands, die aan twee ogen niet genoeg had. Het liefst dook hij in je, begroef hij zich in de boezem van jou, een ander en als die er niet was, zag hij zijn vader. Jammer dat zijn psychiater niet door had dat in het binnenbrein ook ogen zitten. Tekening: Robert Kruzdlo … [Lees meer...] overWim Brands
Leve de nieuwe Dichter des Vaderlands
Schaf het instituut van Dichter des Vaderlands maar af. Of nee, laten we het overnemen, nu de plaats vakant is. Degenen die de titel tot nu toe onder zich hielden, dreigen hem nu te verkwanselen. Tijd dat wij hem ons eigen maken. De afgelopen dagen kwam het bericht dat de huidige (en dus laatste) die deze titel droeg, hem niet meer wil. In plaats daarvan wil Babs Gons zich … [Lees meer...] overLeve de nieuwe Dichter des Vaderlands
‘Komen ze in contact met een kinderversie van het verhaal en…’
Een discussie over Arendt Van Oostrom over De Putter. De Putter over Van Oostrom (1) De lof van Frits van Oostrom voor mijn bijdragen aan het Reynaertonderzoek is niet gering. In zijn boek De Reynaert. Leven met een meesterwerk bedankt hij mij zelfs speciaal voor het delen van visies en leessuggesties. Na zoveel lof wil je dan ook wel weten hoe Van Oostrom zich verhoudt … [Lees meer...] over‘Komen ze in contact met een kinderversie van het verhaal en…’
De enige vrouw in al zijn blaadjes
Veertig jaar debuteerde Vonne van der Meer. In het kader daarvan wil ik dit jaar haar werk lezen of herlezen. Veertig jaar geleden verscheen het debuut van Vonne van der Meer, Het limonadegevoel & andere verhalen. In die veertig jaar is de bundel alleen maar sterker geworden, in ieder geval als je de recensies uit die tijd leest, want dan krijg je … [Lees meer...] overDe enige vrouw in al zijn blaadjes
Middelnederlandse Karelromans
Vijftig canonteksten in de klas (7) Het leermiddel over Karel ende Elegast is zowel bedoeld voor leerlingen die het verhaal al gelezen hebben als voor leerlingen die er in de klas pas mee kennismaken. Behalve vragen en opdrachten voor de leerlingen bevat het ook achtergrondinformatie voor de leerkracht, die de leerlingen achteraf ook zelf als correctiemodel kunnen … [Lees meer...] overMiddelnederlandse Karelromans
Ruzie maken in het Frans-Vlaams
Weinig Nederlanders weten hoe lang de Franse overheid er alles aan heeft gedaan om de Nederlandse streektaal te dwarsbomen. Dat komt om te beginnen doordat weinig Nederlanders lijken te beseffen dat de noordwesthoek van Frankrijk ooit, eeuwen geleden, bij Vlaanderen hoorde, en dat daar dus dialecten gesproken werden die zeer sterk verwant zijn aan het West-Vlaams, en daarbij … [Lees meer...] overRuzie maken in het Frans-Vlaams
Etymologica: Never change a winning team
Onlangs raakte ik gefascineerd door de sportslogan ‘never change a winning team’. Tot mijn verbazing vond ik ze in geen enkel Engels woordenboek terug. Ook de achtenswaardige Oxford English Dictionary had er nog nooit van gehoord. De catchphrase wordt wel eens toegeschreven aan de Britse voetballer Alfred Ernest Ramsey (1920-1999) maar een zoektocht in de … [Lees meer...] overEtymologica: Never change a winning team
Doe eens wat voor het Nederlands
Mensen vragen me in deze duistere tijden weleens of ik, hoogleraar Nederlands, nu niet aan de goede kant zit. Nationalisme tiert welig en de regering bindt de strijd aan met het Engelstalige onderwijs. Nu valt het leven aan de goede kant nogal tegen. Ik heb er 8 jaar geleden al op gewezen dat de leider van inmiddels de grootste partij in het Nederlandse parlement … [Lees meer...] overDoe eens wat voor het Nederlands
‘Die historie van Meluzine’ (Gheraert Leeu, Antwerpen 1491) : capittel [60]
Die wonderlike, vreemde ende schone historie van Melusinen zoals gedrukt door Gheraert Leeu te Antwerpen in 1491. Kritische editie met reproductie van het unieke exemplaarKBR Brussel Inc B 1369,in combinatie met de proza-versie van Je(h)an d’Arras, bezorgd door Willem Kuiper en Inge Van Outryve. Amsterdam 2024 Bibliotheek van Middelnederlandse … [Lees meer...] over‘Die historie van Meluzine’ (Gheraert Leeu, Antwerpen 1491) : capittel [60]
Ik wil poëzie niet meten en toetsen
Vorige week vertelde Sholeh Rezazadeh tijdens haar schrijversbezoek aan onze school hoe oprecht verbaasd ze was toen ze erachter kwam dat 'ons centraal eindexamen' op de middelbare school geen poëzie bevat. In bredere zin verbaasde ze zich er sowieso over dat poëzie zo weinig in de Nederlandse samenleving verweven zit. Dat was zij anders gewend. Niet lang daarna las ik het … [Lees meer...] overIk wil poëzie niet meten en toetsen
Algehele promotiestop
Iemand steekt een stok in het bestuurlijke wiel, in een aan Robbert-Jan Henkes opgedragen aflevering van ons managershorrorfeuilleton De verleden tijd van lijken. "Femke", zei Maribella zoetsappig tegen haar collega. "Wat word jij toch op een afschuwelijke manier bejegend." De jonge UD keek verbaasd op. "Dat valt toch wel mee?" "Nee," zei Maribella. "Wouter vernedert … [Lees meer...] overAlgehele promotiestop
Een vreemde tovenaar
Brieven van Frans Lodewijk Pannekoek aan Gerard Reve Zonder de vriendschap van Gerard Reve met Frans Lodewijk Pannekoek in hun Friese jaren zou waarschijnlijk slechts een enkele kunstverzamelaar van de etser en schilder Pannekoek hebben gehoord. Wat de beeldend kunstenaar betreft was dat misschien ook het beste geweest. In tegenstelling tot Reve, was FLP wars van het … [Lees meer...] overEen vreemde tovenaar
Waarom niet gewoon bij het begin beginnen?
Korte samenvatting van het voorafgaande. Enige maanden geleden begon ik me na een opdracht te heroriënteren op het genre dat mij het nauwst aan het hart ligt: het essay. Dat leidde tot een lezing en een eerste overdenking daarvan. Tevoren wist ik al dat het genre veranderd was. Maar niet dat wat ik als schoolmeester bij studenten voor een slordigheid hield … [Lees meer...] overWaarom niet gewoon bij het begin beginnen?
De schreeuw en het appje
Confuc (7) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Wat voorafging. In Nederland zijn op dit moment meer delinquenten dan cellen en cipiers. PVV-staatssecretaris … [Lees meer...] overDe schreeuw en het appje
Mag ik als migrant bijdragen aan de Nederlandse literatuur?
Vorig jaar ontving de schrijfster Annemarie van Niékerk de Henriette Roland Holstprijs van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Haar dankwoord verscheen eerder op Tzum. Wij plaatsen vanwege het grote belang van de aangesneden discussie hier een bewerkte versie. 1 Ik ben de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde dankbaar voor deze prachtige prijs. [...] De … [Lees meer...] overMag ik als migrant bijdragen aan de Nederlandse literatuur?
En toch varieert het
De laatste tijd moet ik af en toe aan Galileo Galilei denken. Op school leerde iedereen al dat hij het wetenschappelijke inzicht dat de aarde om de zon draait tegen de kerkelijke autoriteiten openlijk moest afzweren – de zon draaide immers volgens het gezond verstand om de aarde – en daarbij stiekem eppur si muove zou hebben gemompeld 'toch beweegt ze'. In de Verenigde … [Lees meer...] overEn toch varieert het
Smulders in Duplo
Het lezen van Voor God en den Congo! Het wel en wee van een afvallige Witte Pater (1880-1957) was een bijzondere, fascinerende ervaring. De schrijver van dit omvangrijke en rijke boek leerde ik kennen toen ik mij in 1990 meldde als eerstejaarsstudent bij de opleiding Nederlandse Taal- en Letterkunde aan de Universiteit Utrecht. Wilbert Smulders leidde het college … [Lees meer...] overSmulders in Duplo
Een juichklap voor Ann De Craemer
Er huizen twee zielen in de borst van Ann De Craemer. Dat schrijft ze in haar nieuwe, elegante boek Taal is een kat, een bundeling van columns die ze de afgelopen jaren schreef. De ene ziel is die van de taalgebruiker en de andere die van de taalkundige: Als taalgebruiker kan ik me blauw ergeren aan taalfouten. Mijn mondhoeken trekken scheef wanneer aan de feestdis iemand … [Lees meer...] overEen juichklap voor Ann De Craemer
Ontzuil de universiteit
In De nieuwe standenstaat presenteert journalist en schrijver Martin Sommer het perspectief van Nederland als een standenstaat “waarin een nieuwe aristocratie, die de waarheid in pacht meent te hebben, de onder hen gestelden – mensen met ‘foute’ opvattingen – bestraffend toespreekt.” Het lezen van dit boek is een niet helemaal onverdeeld genoegen, vooral omdat het een … [Lees meer...] overOntzuil de universiteit
Literaire taal bestaat wél
Over de zwoele avonden van Abdelkader Benali Tot mijn verbazing ontdekte ik een tijdje geleden dat er collega's waren die dachten dat je 'literaire taal' niet kunt definiëren. Is literatuur geen kunst, en kenmerkt kunst zich niet door voortdurende vernieuwing? En is literaire taal dan niet als kwikzilver voortdurend onderhevig aan verandering? Ik denk dat het een … [Lees meer...] overLiteraire taal bestaat wél
Niet extraparlementair maar extra parlementair
Op Parlement.com las ik over het onderscheid tussen meerderheidskabinetten en minderheidskabinetten en dat ‘een tweede manier om kabinetten te onderscheiden, is[:] de formatiemethode. Spelen de (beoogde) regeringsfracties een belangrijke rol bij de formatie en achten zij zich gebonden aan een regeerakkoord, dan is er sprake van een parlementair kabinet. Zijn de … [Lees meer...] overNiet extraparlementair maar extra parlementair
Kinderen van sterk volk zijn Brabants menschen
Anton van Duinkerkens Brabantse herinneringen Anton van Duinkerken was een schrijver van de fierheid. Andere dichters hebben over gevoelens van liefde, of woede, of eenzaamheid geschreven, maar in de Nederlandse literatuur waren er weinigen die zo goed de trots onder woorden konden brengen: van trots over zijn geloof ("Jawel, mijneer, ik noem mij katholiek") tot en met … [Lees meer...] overKinderen van sterk volk zijn Brabants menschen
Etymologica: De herde
Hoor de hoeven over de heide gaan, de kiezen kauwen op kruid en struik, en bij hamel de bel van hals bengelen. Hier treedt een kudde, of een herde, om te spreken met een oud woord dat nog in herder schuilt en verwant is aan scheren—maar niet hoe u denkt. Rovers zelfs Al sinds zijn vroegste overlevering in onze taal wordt kudde voor groepen en troepen van … [Lees meer...] overEtymologica: De herde
‘Als je dorst hebt, er is cola.’
Er zijn mensen die denken dat alles in de taal geregeld moet worden. Als mensen dingen op twee verschillende manieren zeggen ('ik ben groter dan/als jou', 'ik wil dat boek gelezen hebben/hebben gelezen'), dan moet één van de twee voorzien worden van het label 'goed' en de ander van het label 'fout'. Maar zelfs die mensen moeten toegeven dat dit niet geldt voor de volgorde van … [Lees meer...] over‘Als je dorst hebt, er is cola.’
