Dit stuk verschijnt in het kader van de Nieuwsbrief Neerlandistiek voor de klas. Het bevat geen origineel onderzoek, maar is een vereenvoudigde weergave van recent onderzoek op het gebied van het Nederlands, speciaal bedoeld voor leerlingen van de middelbare school. Door Marten van der Meulen 'ello guv'nor! Dit is misschien wel het meest stereotype zinnetje voor het plat … [Lees meer...] overDe eerste ‘elft: waarom valt de h weg in sommige dialecten van het Nederlands?
Neerlandistiek voor de klas
Motie KANTL over educatieve master met lesbevoegdheid Nederlands
(Bericht van de KANTL) De Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL) verneemt dat er in Vlaanderen vergevorderde plannen bestaan om ook aan studenten die de opleiding Nederlands van de bachelor Taal- en Letterkunde niet hebben gevolgd toegang te verlenen tot de educatieve master met lesbevoegdheid voor Nederlands.Die studenten hebben evenwel maar de … [Lees meer...] overMotie KANTL over educatieve master met lesbevoegdheid Nederlands
Acht baanbrekers in het moedertaalonderwijs tussen 1769 en 1936
Door Hans Hulshof Pioniers, voortrekkers, wegbereiders, innovators, nieuwlichters, iconen: zij ontsloten elk op hun eigen manier nieuwe wegen en terreinen voor de ontwikkeling van het moedertaalonderwijs. Zij 'vertaalden' nieuwe ideeën op het gebied van taal, filosofie en pedagogiek naar de praktijk van het moedertaalonderwijs in artikelen, schoolboeken en didactische … [Lees meer...] overAcht baanbrekers in het moedertaalonderwijs tussen 1769 en 1936
LitLab: twee nieuwe proeven
Op de site LitLab.nl staan sinds vandaag twee nieuwe proeven klaar over Gender en Digitale literatuur. LitLab is een digitaal laboratorium voor literatuuronderzoek door middelbare scholieren. Beide nieuwe proeven hebben niveau 3, en zijn dus geschikt voor bovenbouw havo-vwo. In de Gender-proef (gemaakt door Luke Schouwenaars) onderzoeken leerlingen een historische tekst over … [Lees meer...] overLitLab: twee nieuwe proeven
De meesterschapsteams Nederlands over een nieuw curriculum
door Peter-Arno Coppen Sinds de meesterschapsteams Nederlands in januari 2016 hun Manifest Nederlands op School publiceerden en daarbij het begrip bewuste geletterdheid introduceerden, heeft de tijd niet stilgestaan. De door de overheid ingezette herbezinning op het onderwijs (Onderwijs 2032) heeft een opvolger gekregen in Curriculum Nu, waarin docentontwikkelteams per … [Lees meer...] overDe meesterschapsteams Nederlands over een nieuw curriculum
Taalkundig onderzoek in de bovenbouw havo
Door Roland de Bonth Lange tijd is het vak Nederlands op middelbare scholen gedomineerd door literatuur – boeken lezen, gedichten analyseren – en taalvaardigheidonderwijs – lezen, schrijven en samenvatten, voordrachten houden, debatten voeren. Het derde onderdeel van ons vak – taalkunde – is jarenlang stiefmoederlijk behandeld. Wordt er in de onderbouw naast zinsontleding en … [Lees meer...] overTaalkundig onderzoek in de bovenbouw havo
Hoe bepaal je de grens van een dialect?
Dit stuk verschijnt in het kader van de Nieuwsbrief Neerlandistiek in de klas. Het bevat geen origineel onderzoek, maar is een vereenvoudigde weergave van recent onderzoek op het gebied van het Nederlands, speciaal bedoeld voor leerlingen van de middelbare school. Door Marten van der Meulen Het zal je vast weleens opgevallen zijn: mensen spreken verschillend in verschillende … [Lees meer...] overHoe bepaal je de grens van een dialect?
Download de poëzielessen 2018
Ook in de klas kan de liefde voor poëzie overgebracht worden. Met de lestips die zijn uitgebracht door de organisatie van de poëzieweek 2018 bijvoorbeeld. U krijgt ze gratis toegestuurd na het invullen van uw e-mailadres op de website van de poëzieweek. Daar kunt u zich ook aanmelden voor de nieuwsbrief. Er zijn drie bundels met lestips voor poëzieonderwijs: één voor de … [Lees meer...] overDownload de poëzielessen 2018
Hoeveel boeken uit de canon moet een leraar Nederlands kennen?
Door Coen Peppelenbos Er zijn tientallen redenen om dit artikel niet te schrijven. Een discussie over de canon gaat binnen de kortste keren over zijwegen. Voordat je weet het heeft een schrijver weer ammunitie voor een column waarin hij ‘Fuck de canon’ kan schrijven zodat hij weer op drie congressen een betaald optreden heeft als ludieke tegenstem in een forumpanel over de … [Lees meer...] overHoeveel boeken uit de canon moet een leraar Nederlands kennen?
Betekenisvol schrijven – Sagaam
Door Roland de Bonth Schrijven is schrappen. Maar voordat je kunt schrappen, moet je eerst hebben leren schrijven. Het aanleren van een goede schrijfvaardigheid is een langdurig proces. Leerlingen krijgen dat niet onder de knie door uitsluitend invullesjes te maken – ‘’vul het juiste verwijswoord in’’ – en door te oefenen met het schrijven van losse zinnen – ‘’maak met de … [Lees meer...] overBetekenisvol schrijven – Sagaam
Wat is het effect van een Italiaans woord in een Nederlandse reclame?
Dit stuk verschijnt in het kader van de Nieuwsbrief Neerlandistiek in de klas. Het bevat geen origineel onderzoek, maar is een vereenvoudigde weergave van recent onderzoek op het gebied van het Nederlands, speciaal bedoeld voor middelbare schoolleerlingen. Door Marten van der Meulen Iedere dag worden we overspoeld door informatie. Een deel van die informatie kiezen we zelf, … [Lees meer...] overWat is het effect van een Italiaans woord in een Nederlandse reclame?
Nederlands onderzoek naar grammaticaonderwijs: hoe staat dat ervoor?
Een korte positiebepaling en wat eerste resultaten Door Jimmy van Rijt Sinds de zogenoemde ‘communicatieve wending’ in het moedertaalonderwijs vanaf eind jaren 60 van de vorige eeuw zijn grammaticaonderwijs en literatuur – toch zeker in de ideologische zin - wat meer naar de achtergrond van het onderwijs Nederlands verdwenen, ten gunste van algemeen communicatieve … [Lees meer...] overNederlands onderzoek naar grammaticaonderwijs: hoe staat dat ervoor?
Een strip over dialectonderzoek
Een strip maken over je onderzoek. Dat doet lang niet elke wetenschapper. Taalonderzoeker Martijn Wieling van de afdeling Informatiekunde in Groningen koos er wel voor. Wieling doet met een articulograaf onderzoek naar tongbewegingen bij dialectsprekers. Met de strip over zijn onderzoek kan hij op een andere manier over zijn werk vertellen en een andere doelgroep bereiken. … [Lees meer...] overEen strip over dialectonderzoek
Oproep: De praktijk van de leeslijst
Door Jeroen Dera Elk jaar behalen zo’n 55.000 havisten en zo’n 35.000 vwo-leerlingen hun diploma aan de middelbare school. Dat betekent dat jaarlijks rond de 90.000 scholieren het onderdeel ‘literatuur’ binnen het schoolvak Nederlands afronden. Gesteld dat die leerlingen daadwerkelijk het voorgeschreven aantal literaire teksten op hun schooltype zouden lezen – minimaal 8 … [Lees meer...] overOproep: De praktijk van de leeslijst
HSN? HSN!
Door Roland de Bonth Wie bij HSN direct denkt aan ‘Hersenstichting Nederland’, ‘Horeca Stichting Nederland’ of ‘Home Shopping Network’, is vast en zeker geen neerlandicus. Binnen de neerlandistiek is die afkorting namelijk onlosmakelijk verbonden met de conferentie ‘Het Schoolvak Nederlands’. De eenendertigste editie van deze conferentie vond dit jaar op 24 en 25 november 2017 … [Lees meer...] overHSN? HSN!
Hoe bestudeer je gesproken taal van vroeger?
Uit de tijdschriften (9) Het onderstaande stuk is onderdeel van de nieuwsbrief Neerlandistiek voor de klas. Anders dan andere stukken hier is het primair gericht voor gebruik in de les, door scholieren. Door Marten van der Meulen Niet iedereen praat hetzelfde. Mensen spreken totaal verschillende talen, en zelfs als ze dezelfde taal spreken, dan spreken ze vaak nog anders, … [Lees meer...] overHoe bestudeer je gesproken taal van vroeger?
13 januari 2018, Utrecht: Wintersymposium 2018 Wiskunde en Taal
zaterdag, 13 januari 2018, 11.00 – 16.00 Aula van het Academiegebouw van de Universiteit Utrecht (Domplein) Wiskunde en taalkunde kennen fascinerende raakvlakken. De wiskunde kan ons iets leren over taaluitingen, aan beide liggen logische denkpatronen ten grondslag – en natuurlijk wordt wiskunde zelf ook gezien als taal! Dat uit zich ook in de schoolprogramma’s: van … [Lees meer...] over13 januari 2018, Utrecht: Wintersymposium 2018 Wiskunde en Taal
Universiteit Antwerpen ontwikkelt online-cursus Middelnederlandse literatuur
Reinaert de vos en Karel ende Elegast nog nooit zo dichtbij (Bericht Universiteit Antwerpen) Vanaf 8 november 2017 staat MOOC Middelnederlands online. Deze Massive Open Online Course bevat educatieve filmpjes over de hoogtepunten uit onze middeleeuwse literatuur, zoals Karel ende Elegast en Reinaert de vos. De MOOC is een initiatief van de Universiteit Antwerpen en is online … [Lees meer...] overUniversiteit Antwerpen ontwikkelt online-cursus Middelnederlandse literatuur
Leefdrift vanuit het nulpunt
‘Laatste kwartier’: de hele (vroege) Wolkers in drie bladzijden Door Rijk Mollevanger Het korte verhaal “Laatste kwartier” van Jan Wolkers uit zijn bundel “Gesponnen suiker” (1963), al in 1960 gepubliceerd in de bloemlezing ”Klein Kaliber” en in het tijdschrift “Podium”, heeft maar weinig waardering gekregen van critici als Kees Fens en Hella Haasse. Ten onrechte, vind ik, en … [Lees meer...] overLeefdrift vanuit het nulpunt
Hoe ontstaat een nieuw woorddeel?
Het onderstaande stuk is onderdeel van de nieuwsbrief Neerlandistiek voor de klas. Anders dan andere stukken hier is het primair gericht voor gebruik in de les, door scholieren. Door Marten van der Meulen Taal is een bouwwerk. Klanken of letters maken woorden, woorden maken zinnen en zinnen maken gesprekken of teksten. Maar woorden bestaan soms ook weer uit woorden. Bij … [Lees meer...] overHoe ontstaat een nieuw woorddeel?
7 maart 2018: docentendag Nijmegen
Op 7 maart 2018 organiseert de vakgroep Nederlandse Taal en Cultuur van de Radboud Universiteit Nijmegen een docentendag, met lezingen over taalkunde, taalbeheersing en letterkunde die aansluiten bij het middelbaar onderwijs. … [Lees meer...] over7 maart 2018: docentendag Nijmegen
Voorjaar 2018, Nascholingscursus ‘Recente Nederlandse en Vlaamse letterkunde’, Nijmegen
In het voorjaar van 2018 organiseert de Opleiding Nederlandse Taal en Cultuur van de Radboud Universiteit Nijmegen een postacademische cursus Recente Nederlandse en Vlaamse Letterkunde en een Docentendag voor leraren Nederlands. Nascholingscursus ‘Recente Nederlandse en Vlaamse letterkunde’ Deze cursus wordt voor de dertiende keer op rij gehouden en is bedoeld voor … [Lees meer...] overVoorjaar 2018, Nascholingscursus ‘Recente Nederlandse en Vlaamse letterkunde’, Nijmegen
Taalcanon lanceert nieuw animatiefilmpje: Kleurt taal je wereldbeeld?
Vandaag lanceert het taalcanonteam een animatiefilmpje over de relatie tussen taal en denken. Het is het vierde filmpje in een reeks, bedoeld voor het voortgezet onderwijs. De filmpjes geven een korte introductie op een onderwerp uit de taalcanon, en kunnen gebruikt worden als opstapje voor een les over taal in de klas. Mensen groeien op in verschillende omgevingen, met … [Lees meer...] overTaalcanon lanceert nieuw animatiefilmpje: Kleurt taal je wereldbeeld?
Neerlandistiek van de toekomst
Studiedag waarin UvA Neerlandici u meenemen naar het vak Nederlands van de toekomst. Wat kunnen uw leerlingen verwachten als ze Nederlands aan de UvA kiezen? Wat zijn de uitdagende thema’s in het onderzoek, hoe wordt er samengewerkt met andere vakgebieden, hoe worden de digitale mogelijkheden benut en hoe krijgt dit allemaal vorm in het onderwijs? Universiteiten zijn de … [Lees meer...] overNeerlandistiek van de toekomst
De pahahaden op, de lahahanen in
Door Roland de Bonth Als de mussen van het dak vallen en de temperatuur in het klaslokaal tot grote hoogte stijgt, klinkt veelvuldig de roep van leerlingen om het schoolgebouw te ontvluchten en in de buitenlucht les te krijgen. Jammer genoeg is het vaak onmogelijk of ongewenst om aan dit verzoek te voldoen. Niet alle scholen hebben immers de beschikking over een schoolplein … [Lees meer...] overDe pahahaden op, de lahahanen in