Waarom vertrouwen het wint van verwijten Timmermans en Klaver bewezen hun partij geen dienst door te negatief te spreken. Jettens positivisme – in lijn met retorisch onderzoek – heeft wel gewerkt. Jokkende Jetten. Palingpopulisten. Ondanks alle goede voornemens regende het ook deze verkiezingen verwijten. En wat daarbij opviel: niet zelden kwam de aanval vanuit … [Lees meer...] overTussen bruggen en loopgraven
Uitgelicht
Van leesplezier naar literair onderzoek
Feike Dietz over het succes van LitLab Hoe maak je literatuuronderwijs uitdagender, relevanter én leuker voor middelbare scholieren? Negen jaar geleden gingen UvA -onderzoeker Feike Dietz en collega's van verschillende universiteiten met die vraag aan de slag. Het resultaat: LitLab, een digitaal laboratorium waarin leerlingen niet alleen lezen, maar ook onderzoeken, … [Lees meer...] overVan leesplezier naar literair onderzoek
Fadar Unser
Een Oudnederlandse reconstructie van het Onze Vader Wellicht hét belangrijkste en meest fundamentele gebed van het Christelijke geloof, het Onze Vader, is door de eeuwen heen in honderden, al dan niet in duizenden talen omgezet. Het is vaak het eerste gebed dat nieuwe Christenen leren, en was dus ook van cruciaal belang bij het bekeren van heidense volkeren, ook in de Lage … [Lees meer...] overFadar Unser
‘Nu sta ik tegenover de huwelijkstrouw nogal luchthartig’
Vraaggesprek met Speenhoff Ik moest vanmorgen denken dat ik me zo in de beroemde Speenhoff verdiept heb, dat ik een interview met hem kan schrijven zonder dat ik hem ooit gesproken heb. Kan ook niet want de man was al voor mijn geboorte overleden. Hij werd in 1903 een zeer bekende Nederlander die met het klimmen der jaren steeds conservatiever werd. Zijn opvattingen … [Lees meer...] over‘Nu sta ik tegenover de huwelijkstrouw nogal luchthartig’
Twee vroege verhalen van Theo Thijssen herontdekt
Soms heb je gewoonweg geluk. Enkele maanden terug zat ik in een luimig avonduurtje te lezen in de biografie over Theo Thijssen (1879-1943) van Peter-Paul de Baar. Ik had me voorgenomen in mijn zomervakantie eens Kees de jongen te herlezen, samen met een paar andere romans van Thijssen, en ik dacht: laat ik eerst beginnen met zijn biografie. Ik las daarin onder andere over de … [Lees meer...] overTwee vroege verhalen van Theo Thijssen herontdekt
Zeggen juli dat ook?
Een tijd geleden stelde iemand mij een verrassende vraag: 'Yoïn, zijn er meer talen op de wereld waarin sommige maandnamen dezelfde uitspraak hebben als voornaamwoorden? In het Nederlands heb je mei en mij, en juli en jullie.' Ik raakte even van mijn à propos. Juli en jullie spreek je toch niet hetzelfde uit? Ik niet althans. Maar zij wel - en wat blijkt: ze is lang niet de … [Lees meer...] overZeggen juli dat ook?
Etymologica: Eskimo-ijsjes
Wellicht is het u ontgaan, maar in september van dit jaar heeft de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un het Engelse leenwoord ice cream in de ban gedaan. Jong-un wil het Koreaans namelijk zuiveren van westerse invloed. Woorden als aiseukeurim (ice cream) en haembeogeo (hamburger) moeten van hem worden vervangen door eseukimo respectievelijk dajin-gogi gyeopppang, letterlijk … [Lees meer...] overEtymologica: Eskimo-ijsjes
Groet aan Jozef Deleu
Het woord cultuurdrager wordt vaak ironisch gebruikt, maar er zijn mensen die je niet beter dan zo kunt beschrijven. Mensen op wie een deel van de cultuur vanaf een bepaald moment rust, en van wie je je afvraagt hoe het verder moet als zij niet langer kunnen of willen steunen. Zo iemand is Jozef Deleu, schrijver, dichter, en oprichter van twee van de belangrijkste culturele … [Lees meer...] overGroet aan Jozef Deleu
Kies voor taal
Taalbeleid in de verkiezingsprogramma's van de grootste vijftien partijen Over een weekje (29 oktober) mogen we alweer stemmen voor de Tweede Kamerverkiezingen. Bij mijn stemkeuze speelt taalbeleid uiteraard een belangrijke rol. Ik kies het liefst voor een partij die inclusief taalbeleid voorstelt, en ben daarin vast niet de enige. Daarom heb ik nagelezen wat de vijftien … [Lees meer...] overKies voor taal
Een oefening in gemeenschap, in vertrouwen, in vrijgevigheid
Laudatio voor het tijdschrift Neerlandistiek Uitgesproken op zondag 19 oktober 2025 in Antwerpen Dames en heren,vrienden van het Nederlands,en bovenal: makers, lezers en dragers van de Neerlandistiek, Er zijn momenten waarop een gemeenschap even stil mag staan bij zichzelf. Vandaag is zo’n moment. Want vandaag vieren we een initiatief dat meer is dan een tijdschrift, … [Lees meer...] overEen oefening in gemeenschap, in vertrouwen, in vrijgevigheid
De discussie over de vlees-/vega-/plantaardige burger/schijf/disk
Vijf jaar na het verbod op het woord ‘melk’in plantaardige dranken, heeft het Europees Parlement nu toch ook ingestemd met een verbod op namen zoals ‘burger’ en ‘worst’ bij plantaardige producten. Volgens voorstanders van het verbod zijn zulke termen misleidend voor de consument. Het gaat om de zogenaamde … [Lees meer...] overDe discussie over de vlees-/vega-/plantaardige burger/schijf/disk
Ik zou dat niet pikken als ik jou was
Wat is stoken precies? ‘Ik zou dat niet pikken als ik jou was.’ Je merkt meteen dat iemand zoiets nooit neutraal tegen een ander zal zeggen in een gesprek. Een persoon probeert met zo’n uitspraak namelijk een ander te beïnvloeden. En misschien zelfs uit de tent te lokken… Wat het meest voor de hand ligt, is dat een persoon die verantwoordelijk is voor een dergelijke … [Lees meer...] overIk zou dat niet pikken als ik jou was
‘Soms heb ik de allerleukste baan van de wereld.’
Waarom jonge mensen zoals Lieke Griffioen nog steeds docent Nederlands worden Het tekort aan docenten Nederlands is nijpend en nijpt vooral in de Randstad, terwijl de instroom en het behoud van docenten onvoldoende zijn om het tij te keren. Vorig jaar schooljaar (2024-2025) waren scholen dan ook het hardst op zoek naar leraren Nederlands. Daar waren 1.350 voltijdbanen voor … [Lees meer...] over‘Soms heb ik de allerleukste baan van de wereld.’
Zware besparingen bij de KANTL
Een klap voor het Nederlands in Vlaanderen (Persbericht KANTL) Minister van Cultuur Caroline Gennez heeft beslist dat de werkingsmiddelen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren (KANTL) vanaf 2026 met 180.000 euro (22%) zullen worden verminderd. De beslissing is niet gekoppeld aan een evaluatie of inhoudelijke motivatie. Vanaf 2027 dreigt een … [Lees meer...] overZware besparingen bij de KANTL
Komma’s uit de jaren ’70
De recente vakantie in Ierland was voor mij aanleiding om Trinity te herlezen. Met dat boek is mijn interesse in de Ierse geschiedenis begonnen. Mijn vader was een grote fan van Leon Uris. Als ik het me goed herinner, heb ik al diens boeken uit de kast thuis gelezen toen ik in mijn eerste studiejaar een tijdje ziek was en daarom bij mijn ouders … [Lees meer...] overKomma’s uit de jaren ’70
Ontmoeting met Remco
Memorabele memoires (2): Remco Campert In deze rubriek blikt dichter Gerry van der Linden op bijzondere ontmoetingen terug. In de winter van 1974 liep ik met mijn geliefde en drie kunstenaarsvrienden langs een oud pakhuis aan de Oude Schans in Amsterdam, we zochten een plek om te wonen en werken. We spraken een grote man aan, handen als kolenschoppen, die in de … [Lees meer...] overOntmoeting met Remco
Prijsvraag Algemeen Letterkundig Lexicon
Van ab ovo tot zwanenzang en van alwetende verteller tot zelfspot. In het Algemeen Letterkundig Lexicon (ALL) vindt men de betekenis, oorsprong en verklaring van niet minder dan 4780 literaire termen. Het werd voor velen een onmisbare bron van betrouwbare kennis en inspiratie. Om dit waardevolle naslagwerk nog meer onder de aandacht te brengen én verder te verbeteren schrijft … [Lees meer...] overPrijsvraag Algemeen Letterkundig Lexicon
Onder de wol met Betje en Aagje
Als je tot laat naar een beeldscherm zit te turen, kun je slaapproblemen krijgen. Het blauwe licht van het scherm vertraagt de aanmaak van het slaaphormoon melatonine. Daardoor blijft je lichaam alerter en val je moeilijker in slaap. Het advies is dan ook om minstens een uur voordat je gaat slapen contact met beeldschermen te vermijden, zodat het lichaam de kans krijgt om te … [Lees meer...] overOnder de wol met Betje en Aagje
AS in Opus Gran
Niet lang nadat Harry Mulisch op 30 oktober 2010 overleed, begon ik aan een queeste waarvan de basis al was gelegd door letterkundigen Rudy Cornets de Groot en Marita Mathijsen. Het was hen opgevallen dat er personen in Mulisch’ werk voorkomen waarvan de voornaam met een A en de achternaam met een S begint. Voorbeelden zijn Archibald Strohalm in de gelijknamige debuutroman en … [Lees meer...] overAS in Opus Gran
Een bruggenbouwster naar een immens continent
Ana Maria van Valen In de serie Tekstportretten laat Jan Renkema iemand poseren in zijn tekstatelier, ter gelegenheid van een bijzondere aanleiding. Ana Maria van Valen is dit jaar als docente in Surabaya voorzitter geworden van het pas opgerichte Netwerk Internationale Neerlandistiek in Azië. NINA is het forum voor neerlandistiek in China, India, Indonesië, Japan, … [Lees meer...] overEen bruggenbouwster naar een immens continent
U mag hier even tekenen
Bij de dood van John Searle (1932-2025) Het gaat in de wetenschap geloof ik niet aan om dat te zeggen, maar ik was een fan toen de Amerikaanse taalfilosoof John Searle (1932-2025) in 2009 een lezing gaf in Nijmegen, bij de opening van de International Max Planck Research School for Language Sciences. Het ontroerde me toen hij bij zijn uitleg van het begrip illocutionary … [Lees meer...] overU mag hier even tekenen
Hugo Brandt Corstius – Gek, gedreven en gevreesd
Leven en werk van een geniale schrijver en een niet zo productieve taalkundige Waarom lezen mensen eigenlijk biografieën? Dat heb ik me altijd afgevraagd. Hele kasten in boekwinkels staan er vol mee. Nu heb ik zelf eindelijk ook een biografie gelezen, en ik vond het fascinerend. Hoeveel biografieën in boekvorm zijn er eigenlijk verschenen van taalkundigen? Vanuit de … [Lees meer...] overHugo Brandt Corstius – Gek, gedreven en gevreesd
Lintje voor Peter-Arno Coppen voor zijn inzet voor de neerlandistiek
Hoogleraar Vakdidactiek Peter-Arno Coppen van de Radboud Universiteit ontvangt op vrijdag 26 september 2025 tijdens zijn afscheidsrede een koninklijke onderscheiding ontvangen voor zijn jarenlange inzet voor de neerlandistiek. Coppen geldt als een van de grootste autoriteiten op het gebied van de vakdidactiek van de taalkunde in Nederland. Zijn werk is wetenschappelijk … [Lees meer...] overLintje voor Peter-Arno Coppen voor zijn inzet voor de neerlandistiek
Verschenen: Zodat taal boeit
Taal is belangrijk in het leven van ieder mens, en toch wordt er op school maar weinig aandacht besteed aan taalkunde. Deze veelkleurige wetenschap biedt echter vele interessante en belangrijke inzichten: hoe het Nederlands zich over de eeuwen heeft ontwikkeld, waarom jongerentaal bestaat, welke woordsoorten nieuwe woorden toelaten en nog veel meer. Gelukkig wint de … [Lees meer...] overVerschenen: Zodat taal boeit
De middelste zin van Peter-Arno Coppen: Ik heb gezegd
Een afscheidsrede is een goed moment om de middelste zin van je loopbaan uit te spreken: ‘Ik heb gezegd’. Er is al veel gezegd voordat je die formule uitspreekt. Maar er komt hopelijk nog minstens evenveel. Peter-Arno Coppen neemt vandaag afscheid van de universiteit waaraan hij zijn hele werkzame leven verbonden was en waar hij daarvoor had gestudeerd. Hij heeft een … [Lees meer...] overDe middelste zin van Peter-Arno Coppen: Ik heb gezegd
