Vijf jaar na het verbod op het woord ‘melk’in plantaardige dranken, heeft het Europees Parlement nu toch ook ingestemd met een verbod op namen zoals ‘burger’ en ‘worst’ bij plantaardige producten. Volgens voorstanders van het verbod zijn zulke termen misleidend voor de consument. Het gaat om de zogenaamde … [Lees meer...] overDe discussie over de vlees-/vega-/plantaardige burger/schijf/disk
Uitgelicht
Ik zou dat niet pikken als ik jou was
Wat is stoken precies? ‘Ik zou dat niet pikken als ik jou was.’ Je merkt meteen dat iemand zoiets nooit neutraal tegen een ander zal zeggen in een gesprek. Een persoon probeert met zo’n uitspraak namelijk een ander te beïnvloeden. En misschien zelfs uit de tent te lokken… Wat het meest voor de hand ligt, is dat een persoon die verantwoordelijk is voor een dergelijke … [Lees meer...] overIk zou dat niet pikken als ik jou was
‘Soms heb ik de allerleukste baan van de wereld.’
Waarom jonge mensen zoals Lieke Griffioen nog steeds docent Nederlands worden Het tekort aan docenten Nederlands is nijpend en nijpt vooral in de Randstad, terwijl de instroom en het behoud van docenten onvoldoende zijn om het tij te keren. Vorig jaar schooljaar (2024-2025) waren scholen dan ook het hardst op zoek naar leraren Nederlands. Daar waren 1.350 voltijdbanen voor … [Lees meer...] over‘Soms heb ik de allerleukste baan van de wereld.’
Zware besparingen bij de KANTL
Een klap voor het Nederlands in Vlaanderen (Persbericht KANTL) Minister van Cultuur Caroline Gennez heeft beslist dat de werkingsmiddelen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren (KANTL) vanaf 2026 met 180.000 euro (22%) zullen worden verminderd. De beslissing is niet gekoppeld aan een evaluatie of inhoudelijke motivatie. Vanaf 2027 dreigt een … [Lees meer...] overZware besparingen bij de KANTL
Komma’s uit de jaren ’70
De recente vakantie in Ierland was voor mij aanleiding om Trinity te herlezen. Met dat boek is mijn interesse in de Ierse geschiedenis begonnen. Mijn vader was een grote fan van Leon Uris. Als ik het me goed herinner, heb ik al diens boeken uit de kast thuis gelezen toen ik in mijn eerste studiejaar een tijdje ziek was en daarom bij mijn ouders … [Lees meer...] overKomma’s uit de jaren ’70
Ontmoeting met Remco
Memorabele memoires (2): Remco Campert In deze rubriek blikt dichter Gerry van der Linden op bijzondere ontmoetingen terug. In de winter van 1974 liep ik met mijn geliefde en drie kunstenaarsvrienden langs een oud pakhuis aan de Oude Schans in Amsterdam, we zochten een plek om te wonen en werken. We spraken een grote man aan, handen als kolenschoppen, die in de … [Lees meer...] overOntmoeting met Remco
Prijsvraag Algemeen Letterkundig Lexicon
Van ab ovo tot zwanenzang en van alwetende verteller tot zelfspot. In het Algemeen Letterkundig Lexicon (ALL) vindt men de betekenis, oorsprong en verklaring van niet minder dan 4780 literaire termen. Het werd voor velen een onmisbare bron van betrouwbare kennis en inspiratie. Om dit waardevolle naslagwerk nog meer onder de aandacht te brengen én verder te verbeteren schrijft … [Lees meer...] overPrijsvraag Algemeen Letterkundig Lexicon
Onder de wol met Betje en Aagje
Als je tot laat naar een beeldscherm zit te turen, kun je slaapproblemen krijgen. Het blauwe licht van het scherm vertraagt de aanmaak van het slaaphormoon melatonine. Daardoor blijft je lichaam alerter en val je moeilijker in slaap. Het advies is dan ook om minstens een uur voordat je gaat slapen contact met beeldschermen te vermijden, zodat het lichaam de kans krijgt om te … [Lees meer...] overOnder de wol met Betje en Aagje
AS in Opus Gran
Niet lang nadat Harry Mulisch op 30 oktober 2010 overleed, begon ik aan een queeste waarvan de basis al was gelegd door letterkundigen Rudy Cornets de Groot en Marita Mathijsen. Het was hen opgevallen dat er personen in Mulisch’ werk voorkomen waarvan de voornaam met een A en de achternaam met een S begint. Voorbeelden zijn Archibald Strohalm in de gelijknamige debuutroman en … [Lees meer...] overAS in Opus Gran
Een bruggenbouwster naar een immens continent
Ana Maria van Valen In de serie Tekstportretten laat Jan Renkema iemand poseren in zijn tekstatelier, ter gelegenheid van een bijzondere aanleiding. Ana Maria van Valen is dit jaar als docente in Surabaya voorzitter geworden van het pas opgerichte Netwerk Internationale Neerlandistiek in Azië. NINA is het forum voor neerlandistiek in China, India, Indonesië, Japan, … [Lees meer...] overEen bruggenbouwster naar een immens continent
U mag hier even tekenen
Bij de dood van John Searle (1932-2025) Het gaat in de wetenschap geloof ik niet aan om dat te zeggen, maar ik was een fan toen de Amerikaanse taalfilosoof John Searle (1932-2025) in 2009 een lezing gaf in Nijmegen, bij de opening van de International Max Planck Research School for Language Sciences. Het ontroerde me toen hij bij zijn uitleg van het begrip illocutionary … [Lees meer...] overU mag hier even tekenen
Hugo Brandt Corstius – Gek, gedreven en gevreesd
Leven en werk van een geniale schrijver en een niet zo productieve taalkundige Waarom lezen mensen eigenlijk biografieën? Dat heb ik me altijd afgevraagd. Hele kasten in boekwinkels staan er vol mee. Nu heb ik zelf eindelijk ook een biografie gelezen, en ik vond het fascinerend. Hoeveel biografieën in boekvorm zijn er eigenlijk verschenen van taalkundigen? Vanuit de … [Lees meer...] overHugo Brandt Corstius – Gek, gedreven en gevreesd
Lintje voor Peter-Arno Coppen voor zijn inzet voor de neerlandistiek
Hoogleraar Vakdidactiek Peter-Arno Coppen van de Radboud Universiteit ontvangt op vrijdag 26 september 2025 tijdens zijn afscheidsrede een koninklijke onderscheiding ontvangen voor zijn jarenlange inzet voor de neerlandistiek. Coppen geldt als een van de grootste autoriteiten op het gebied van de vakdidactiek van de taalkunde in Nederland. Zijn werk is wetenschappelijk … [Lees meer...] overLintje voor Peter-Arno Coppen voor zijn inzet voor de neerlandistiek
Verschenen: Zodat taal boeit
Taal is belangrijk in het leven van ieder mens, en toch wordt er op school maar weinig aandacht besteed aan taalkunde. Deze veelkleurige wetenschap biedt echter vele interessante en belangrijke inzichten: hoe het Nederlands zich over de eeuwen heeft ontwikkeld, waarom jongerentaal bestaat, welke woordsoorten nieuwe woorden toelaten en nog veel meer. Gelukkig wint de … [Lees meer...] overVerschenen: Zodat taal boeit
De middelste zin van Peter-Arno Coppen: Ik heb gezegd
Een afscheidsrede is een goed moment om de middelste zin van je loopbaan uit te spreken: ‘Ik heb gezegd’. Er is al veel gezegd voordat je die formule uitspreekt. Maar er komt hopelijk nog minstens evenveel. Peter-Arno Coppen neemt vandaag afscheid van de universiteit waaraan hij zijn hele werkzame leven verbonden was en waar hij daarvoor had gestudeerd. Hij heeft een … [Lees meer...] overDe middelste zin van Peter-Arno Coppen: Ik heb gezegd
Livestream afscheidsrede Peter-Arno Coppen
Vanmiddag vindt de afscheidsrede plaats van Peter-Arno Coppen aan de Radboud Universiteit en onder meer redacteur van Neerlandistiek (in de laatste hoedanigheid neemt hij geen afscheid!) De lezing begint om 16 uur, en is hier te zien via een livestream. In plaats van een afscheidscadeau vraagt Peter-Arno mensen een schenking te doen ten bate van Neerlandistiek (!) Update … [Lees meer...] overLivestream afscheidsrede Peter-Arno Coppen
Met goed fatsoen
Het is een makkelijke voorspelling, maar ik doe ’m toch: de komende tijd gaan we het woord fatsoen vaker lezen en horen. De aanleiding zal duidelijk zijn: de verkiezingen. Fatsoen is een heel oud woord. We gebruiken het al sinds de vijftiende eeuw. Aanvankelijk in de betekenis ‘vorm, model’, later vooral voor ‘manier van doen, handelwijze’. Via het Frans gaat het terug op … [Lees meer...] overMet goed fatsoen
Etymologica: Girlpower, van economische term naar geuzennaam
Voor de meeste mensen geldt dat girlpower meteen verbonden wordt met vrouwelijke emancipatie, maar de eerste keer dat girlpower geïntroduceerd werd in het Nederlands vanuit het Engels was dat niet in deze betekenis. Girlpower was namelijk oorspronkelijk een maateenheid. Later wordt het woord opnieuw geleend en blijft het hangen in de … [Lees meer...] overEtymologica: Girlpower, van economische term naar geuzennaam
Over verlies, verandering en veerkracht
Wie wordt er niet weemoedig om het verlies van de kleine en grote talen in Nederland? Wie treurt er niet om het verlies van het Zeeuws, het Veluws, het Keltisch of het Portugees? Taalkundigen, docenten, studenten, sprekers en iedereen die een taal koestert, voelt de pijn wanneer structuren afbrokkelen, nuances verdwijnen, waardering afneemt en opleidingen inkrimpen. Bij zijn … [Lees meer...] overOver verlies, verandering en veerkracht
#boeitmeniet
Een nieuwe trend op de socials De afgelopen weken is er een nieuwe trend ontstaan op TikTok en Instagram, de #boeitmeniet-trend. In korte filmpjes geven jongeren (en soms wat oudere jongeren) een opsomming van allerlei dingen die ze oninteressant vinden. En dat vinden anderen dan juist weer interessant. In de filmpjes komen de meest uiteenlopende zaken voorbij: … [Lees meer...] over#boeitmeniet
Hoe eeuwenoude mannelijkheid jongens van romans weghoudt
Ik las twee artikelen van 'een zekere' Paul Sebes, 'een man die ik verder niet ken' – zijn woorden, niet de mijne* – waarin hij stelt dat de literaire roman en literaire non-fictie als intellectuele en verbeeldende krachtbron verdwijnen uit het centrum van onze cultuur: 'mannen lezen minder, het uitgeefvak feminiseert, Nederlanders leven massaal op sociale media en lezen steeds … [Lees meer...] overHoe eeuwenoude mannelijkheid jongens van romans weghoudt
Overleden: Ben Salemans (1955-2025)
Ons bereikt het bericht dat Ben Salemans (geboren 10 december 1955) dit weekeinde onverwacht is overleden. Salemans was in 1992 de oprichter van Neder-L (dat nu Neerlandistiek heet) en tot 2011 de hoofdredacteur van dit tijdschrift. Daarna werkte hij in het middelbaar onderwijs in Maastricht. Hij promoveerde in het jaar 2000 op het proefschrift Building Stemmas with the … [Lees meer...] overOverleden: Ben Salemans (1955-2025)
Over moraalridderschap
In een grappig stukje lijstte Ewoud Sanders woorden op, besteed aan de terugtreding van het voltallige NSC-smaldeel uit het demissionaire kabinet. Hij lichtte er één speciaal toe: ‘shitshow’. Inderdaad een bijzonder woord dat bijdetijds klinkt. Het past misschien bij de toffe mengtaal waarin Tom Lanoye zijn geactualiseerde Reynaert de vos liet denken. … [Lees meer...] overOver moraalridderschap
Antisemitisme ontward
Meer dan de geschiedenis van een woord Sinds de Hamas-aanval op Israël van 7 oktober 2023 is de aandacht voor antisemitisme spectaculair gestegen. In het jaar daarvoor publiceerden Nederlandse nieuwsmedia bijna 3.000 stukken die het woord ‘antisemitisme’ bevatten. In het jaar erna waren dat er meer dan 8.500 (data uit Nexis Uni). Antisemitische incidenten laten zich minder … [Lees meer...] overAntisemitisme ontward
In memoriam Renée van Bezooijen (1952-2025)
Op 21 mei 1952 werd Renée Alice Martha Goverina van Bezooijen geboren in het Belgische Kortrijk, op 21 juli 2025 overleed ze in het Friese Kûbaard. Twee plaatsen waarvan de naam begint met en K, en dan houdt de gelijkenis meteen op. Het is tekenend voor Renée, die zich in een veranderlijke loopbaan ontwikkelde van klankgeleerde tot kunstenaar (zonder dat eerste overigens … [Lees meer...] overIn memoriam Renée van Bezooijen (1952-2025)
