Vanmiddag vindt de afscheidsrede plaats van Peter-Arno Coppen aan de Radboud Universiteit en onder meer redacteur van Neerlandistiek (in de laatste hoedanigheid neemt hij geen afscheid!) De lezing begint om 16 uur, en is hier te zien via een livestream. In plaats van een afscheidscadeau vraagt Peter-Arno mensen een schenking te doen ten bate van Neerlandistiek (!) Update … [Lees meer...] overLivestream afscheidsrede Peter-Arno Coppen
Uitgelicht
Met goed fatsoen
Het is een makkelijke voorspelling, maar ik doe ’m toch: de komende tijd gaan we het woord fatsoen vaker lezen en horen. De aanleiding zal duidelijk zijn: de verkiezingen. Fatsoen is een heel oud woord. We gebruiken het al sinds de vijftiende eeuw. Aanvankelijk in de betekenis ‘vorm, model’, later vooral voor ‘manier van doen, handelwijze’. Via het Frans gaat het terug op … [Lees meer...] overMet goed fatsoen
Etymologica: Girlpower, van economische term naar geuzennaam
Voor de meeste mensen geldt dat girlpower meteen verbonden wordt met vrouwelijke emancipatie, maar de eerste keer dat girlpower geïntroduceerd werd in het Nederlands vanuit het Engels was dat niet in deze betekenis. Girlpower was namelijk oorspronkelijk een maateenheid. Later wordt het woord opnieuw geleend en blijft het hangen in de … [Lees meer...] overEtymologica: Girlpower, van economische term naar geuzennaam
Over verlies, verandering en veerkracht
Wie wordt er niet weemoedig om het verlies van de kleine en grote talen in Nederland? Wie treurt er niet om het verlies van het Zeeuws, het Veluws, het Keltisch of het Portugees? Taalkundigen, docenten, studenten, sprekers en iedereen die een taal koestert, voelt de pijn wanneer structuren afbrokkelen, nuances verdwijnen, waardering afneemt en opleidingen inkrimpen. Bij zijn … [Lees meer...] overOver verlies, verandering en veerkracht
#boeitmeniet
Een nieuwe trend op de socials De afgelopen weken is er een nieuwe trend ontstaan op TikTok en Instagram, de #boeitmeniet-trend. In korte filmpjes geven jongeren (en soms wat oudere jongeren) een opsomming van allerlei dingen die ze oninteressant vinden. En dat vinden anderen dan juist weer interessant. In de filmpjes komen de meest uiteenlopende zaken voorbij: … [Lees meer...] over#boeitmeniet
Hoe eeuwenoude mannelijkheid jongens van romans weghoudt
Ik las twee artikelen van 'een zekere' Paul Sebes, 'een man die ik verder niet ken' – zijn woorden, niet de mijne* – waarin hij stelt dat de literaire roman en literaire non-fictie als intellectuele en verbeeldende krachtbron verdwijnen uit het centrum van onze cultuur: 'mannen lezen minder, het uitgeefvak feminiseert, Nederlanders leven massaal op sociale media en lezen steeds … [Lees meer...] overHoe eeuwenoude mannelijkheid jongens van romans weghoudt
Overleden: Ben Salemans (1955-2025)
Ons bereikt het bericht dat Ben Salemans (geboren 10 december 1955) dit weekeinde onverwacht is overleden. Salemans was in 1992 de oprichter van Neder-L (dat nu Neerlandistiek heet) en tot 2011 de hoofdredacteur van dit tijdschrift. Daarna werkte hij in het middelbaar onderwijs in Maastricht. Hij promoveerde in het jaar 2000 op het proefschrift Building Stemmas with the … [Lees meer...] overOverleden: Ben Salemans (1955-2025)
Over moraalridderschap
In een grappig stukje lijstte Ewoud Sanders woorden op, besteed aan de terugtreding van het voltallige NSC-smaldeel uit het demissionaire kabinet. Hij lichtte er één speciaal toe: ‘shitshow’. Inderdaad een bijzonder woord dat bijdetijds klinkt. Het past misschien bij de toffe mengtaal waarin Tom Lanoye zijn geactualiseerde Reynaert de vos liet denken. … [Lees meer...] overOver moraalridderschap
Antisemitisme ontward
Meer dan de geschiedenis van een woord Sinds de Hamas-aanval op Israël van 7 oktober 2023 is de aandacht voor antisemitisme spectaculair gestegen. In het jaar daarvoor publiceerden Nederlandse nieuwsmedia bijna 3.000 stukken die het woord ‘antisemitisme’ bevatten. In het jaar erna waren dat er meer dan 8.500 (data uit Nexis Uni). Antisemitische incidenten laten zich minder … [Lees meer...] overAntisemitisme ontward
In memoriam Renée van Bezooijen (1952-2025)
Op 21 mei 1952 werd Renée Alice Martha Goverina van Bezooijen geboren in het Belgische Kortrijk, op 21 juli 2025 overleed ze in het Friese Kûbaard. Twee plaatsen waarvan de naam begint met en K, en dan houdt de gelijkenis meteen op. Het is tekenend voor Renée, die zich in een veranderlijke loopbaan ontwikkelde van klankgeleerde tot kunstenaar (zonder dat eerste overigens … [Lees meer...] overIn memoriam Renée van Bezooijen (1952-2025)
Hoe maak je van tieners lezers?
Welkom bij mijn leesclub! Het schooljaar begint en ik deel graag mijn ideeën over lezen en leesonderwijs. Dit is een aangepaste versie van de lezing die ik hield bij de lancering van lezeninhetvo.nl. Wil je niet alleen geïnspireerd, maar ook goed geïnformeerd worden? Bekijk de website! Vandaag bespreken we de vraag: Hoe maak je van tieners lezers? Ik ga deze kwestie ontleden … [Lees meer...] overHoe maak je van tieners lezers?
Elias of het gevecht met de nachtegalen voor het eerst in het Spaans
In 2019 stelde de uitgever van de Spaanse uitgeverij La Umbría y la Solana mij voor om een literaire klassieker uit het Nederlands te vertalen. De uitgeverij, met een catalogus die vooral uit melancholische uit het Portugees vertaalde titels bestaat, leek een ideale plek om Elias of het gevecht met de nachtegalen in het Spaans te publiceren. Ondanks het feit dat het een … [Lees meer...] overElias of het gevecht met de nachtegalen voor het eerst in het Spaans
Etymologica: Huisvlijt
Op 13 augustus vergeleek de Volkskrant de campagneposter van PVV-leider Geert Wilders, met een blonde vrouw en een vrouw met hoofddoek, als ‘zijn nieuwste staaltje huisvlijt’. Dat is geen positieve kwalificatie: de meeste mensen zullen net als ik huisvlijt associëren met gemacrameede tafelkleedjes en zelfgekleide asbakken uit de jaren zeventig. Van Dale is overigens milder in … [Lees meer...] overEtymologica: Huisvlijt
Aanstekelijke alfabetische atletiek
Als aanvang Aangeschaft annex aanschouwd: alleszins aardige avonturenroman aangaande Afrika-reizigers alsook Afrika-bewoners. Auteur Abish ambieert: alles alfabetisch aangeharkt acceptabel aaneenrijgen – allereerst alleen A als aanvangsletter aanwendend, Angelsaksisch angehaucht. Bovenstaande alinea beschrijft Abish’ boek Alphabetical Africa, benevens – … [Lees meer...] overAanstekelijke alfabetische atletiek
Een tijdsinvestering met onzekere uitkomst
De debuutjaren van Renate Dorrestein In september zal de biografie over het leven van Renate Dorrestein (1954-2018), geschreven door Iris Pronk en getiteld Altijd te paard, verschijnen. Aan het begin van de zomer verscheen in de reeks Privédomein Buitenstaanders in brieven, een uitgave met de e-mailcorrespondentie tussen Renate Dorrestein en Alex Boogers. Voor mij een … [Lees meer...] overEen tijdsinvestering met onzekere uitkomst
Windvogel en Cupido
Een onderzoek naar herkomst en betekenis van Nederlands klinkende Khoisan namen Kennis van de herkomst en betekenis van familienamen draagt bij aan identiteitsvinding, een actueel onderwerp bij de Khoisan bevolking in Zuid-Afrika. Barends en Koopman, Wildschut en Bootsman. Zomaar een paar Nederlandse achternamen die ook in Zuid-Afrika voorkomen. Ze zijn daar ontstaan of … [Lees meer...] overWindvogel en Cupido
Boven de dagelijkse dufknekels
Ik moest vanmorgen denken dat het schrijven me tegenwoordig heel wat beter afgaat dan vroeger. Ik wist niet hoe te beginnen. Buhh! Was onzeker over het wat, herschreef teveel en was over het resultaat niet tevreden omdat ik mezelf niet terugvond in de stijve formuleringen. Gewoon m’n toon nog niet gevonden. Jarenlang iedere dag wat schrijven heeft geholpen. Eigenlijk schrijf ik … [Lees meer...] overBoven de dagelijkse dufknekels
‘Wij willen mensen het donker laten beleven’
Meriam Tuinhof, 26 jaar, werkt bij de Natuur en Milieufederatie Noord-Holland en Groningen en presenteert als zzp’er evenementen en informatieavonden. ‘In beide rollen probeer ik mensen met elkaar te verbinden.’ De klimaatverandering gaat mij aan het hart. Wat zouden we kunnen doen om klimaatverandering te beperken en anderen daarin mee te nemen? Meriam Tuinhof … [Lees meer...] over‘Wij willen mensen het donker laten beleven’
De letteren op de planken
Bespreking van Liefs, Sara Het is alweer een paar weken geleden sinds ik vol van verbazing, waardering en trots de SVN-theatervoorstelling Liefs, Sara bijwoonde – en nog altijd ben ik er niet over uitgesproken en zijn de laatste gedachten er nog niet over gedacht. In de theaterzaal van de Radboud Universiteit werden we als publiek onderdeel van een theatrale en muzikale … [Lees meer...] overDe letteren op de planken
Argentinië: twee keer prijs voor vertalingen uit het Nederlands!
Docenten en neerlandici Micaela van Muylem en Catalina Cepernic kregen in 2024 en in 2025 een prijs voor hun werk als vertaalsters kinder- en jeugdliteratuur. Hun vertalingen werden vereerd door ALIJA, Argentijnse vereniging voor kinder- en jeugdliteratuur. In februari 2023 kreeg Micaela van Muylem een e-mail van uitgeverij kinder- en jeugdliteratuur La Brujita de Papel … [Lees meer...] overArgentinië: twee keer prijs voor vertalingen uit het Nederlands!
Een (on)bekende brief van François HaverSchmidt
In het Familiearchief Telting in Tresoar in Leeuwarden bevindt zich een kleine verzameling documenten aangaande de letterkundige Eelco Verwijs (1830-1879). Ze werd in 1999 aan het Rijksarchief Friesland (voorganger van Tresoar) geschonken door S. Gratama te Baarn. De verzameling is vooral belangrijk vanwege een aantal brieven over het Oera Linda-boek, gewisseld tussen de … [Lees meer...] overEen (on)bekende brief van François HaverSchmidt
In het donker en in het licht
De groslijst 2025 van de Librisprijs De Librisprijs is zonder twijfel de belangrijkste commerciële literatuurprijs van ons taalgebied. Het is een prijs die intussen al toegekend werd aan romans van de grote namen, zoals Arnon Grunberg, A.F.Th. van der Heijden, Connie Palmen, Tommy Wieringa en Ilja Leonard Pfeijffer. De laatste paar jaar lijkt de trend dat juist onbekendere … [Lees meer...] overIn het donker en in het licht
In memoriam Joke van der Wiel (1946-2025)
Enige herinneringen Bij voorbaat wil ik me verontschuldigen voor het dikwijls opvoeren van mijzelf in deze herinneringen aan mijn collega Joke van der Wiel. Het jarenlange hechte parallelle parcours van onze carrières moge deze positionering rechtvaardigen. Meer dan vijfenvijftig jaar geleden ontmoette ik Joke. Het zal in de tweede week van september 1969 zijn geweest, … [Lees meer...] overIn memoriam Joke van der Wiel (1946-2025)
Reduplicatie
ft. bóbr kurwa! Eén van mijn favoriete websites is The World Atlas of Language Structures. Je kunt er op een interactieve kaart allerlei verschillende taalfenomenen bestuderen. Hieronder de kaart voor het fenomeen ‘reduplicatie’, oftewel (gedeeltelijke) woordherhaling. Zo kom je erachter dat reduplicatie een wijdverbreid fenomeen is. Met een hoop verschillende … [Lees meer...] overReduplicatie
Een voorjaarsvraag – een zomerantwoord?
Confuc (17) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. De vakantietijd lijkt ook een goede gelegenheid om eindelijk eens lastige Kamervragen te beantwoorden. Op 16 maart … [Lees meer...] overEen voorjaarsvraag – een zomerantwoord?
