Welkom bij mijn leesclub! Het schooljaar begint en ik deel graag mijn ideeën over lezen en leesonderwijs. Dit is een aangepaste versie van de lezing die ik hield bij de lancering van lezeninhetvo.nl. Wil je niet alleen geïnspireerd, maar ook goed geïnformeerd worden? Bekijk de website! Vandaag bespreken we de vraag: Hoe maak je van tieners lezers? Ik ga deze kwestie ontleden … [Lees meer...] overHoe maak je van tieners lezers?
Uitgelicht
Elias of het gevecht met de nachtegalen voor het eerst in het Spaans
In 2019 stelde de uitgever van de Spaanse uitgeverij La Umbría y la Solana mij voor om een literaire klassieker uit het Nederlands te vertalen. De uitgeverij, met een catalogus die vooral uit melancholische uit het Portugees vertaalde titels bestaat, leek een ideale plek om Elias of het gevecht met de nachtegalen in het Spaans te publiceren. Ondanks het feit dat het een … [Lees meer...] overElias of het gevecht met de nachtegalen voor het eerst in het Spaans
Etymologica: Huisvlijt
Op 13 augustus vergeleek de Volkskrant de campagneposter van PVV-leider Geert Wilders, met een blonde vrouw en een vrouw met hoofddoek, als ‘zijn nieuwste staaltje huisvlijt’. Dat is geen positieve kwalificatie: de meeste mensen zullen net als ik huisvlijt associëren met gemacrameede tafelkleedjes en zelfgekleide asbakken uit de jaren zeventig. Van Dale is overigens milder in … [Lees meer...] overEtymologica: Huisvlijt
Aanstekelijke alfabetische atletiek
Als aanvang Aangeschaft annex aanschouwd: alleszins aardige avonturenroman aangaande Afrika-reizigers alsook Afrika-bewoners. Auteur Abish ambieert: alles alfabetisch aangeharkt acceptabel aaneenrijgen – allereerst alleen A als aanvangsletter aanwendend, Angelsaksisch angehaucht. Bovenstaande alinea beschrijft Abish’ boek Alphabetical Africa, benevens – … [Lees meer...] overAanstekelijke alfabetische atletiek
Een tijdsinvestering met onzekere uitkomst
De debuutjaren van Renate Dorrestein In september zal de biografie over het leven van Renate Dorrestein (1954-2018), geschreven door Iris Pronk en getiteld Altijd te paard, verschijnen. Aan het begin van de zomer verscheen in de reeks Privédomein Buitenstaanders in brieven, een uitgave met de e-mailcorrespondentie tussen Renate Dorrestein en Alex Boogers. Voor mij een … [Lees meer...] overEen tijdsinvestering met onzekere uitkomst
Windvogel en Cupido
Een onderzoek naar herkomst en betekenis van Nederlands klinkende Khoisan namen Kennis van de herkomst en betekenis van familienamen draagt bij aan identiteitsvinding, een actueel onderwerp bij de Khoisan bevolking in Zuid-Afrika. Barends en Koopman, Wildschut en Bootsman. Zomaar een paar Nederlandse achternamen die ook in Zuid-Afrika voorkomen. Ze zijn daar ontstaan of … [Lees meer...] overWindvogel en Cupido
Boven de dagelijkse dufknekels
Ik moest vanmorgen denken dat het schrijven me tegenwoordig heel wat beter afgaat dan vroeger. Ik wist niet hoe te beginnen. Buhh! Was onzeker over het wat, herschreef teveel en was over het resultaat niet tevreden omdat ik mezelf niet terugvond in de stijve formuleringen. Gewoon m’n toon nog niet gevonden. Jarenlang iedere dag wat schrijven heeft geholpen. Eigenlijk schrijf ik … [Lees meer...] overBoven de dagelijkse dufknekels
‘Wij willen mensen het donker laten beleven’
Meriam Tuinhof, 26 jaar, werkt bij de Natuur en Milieufederatie Noord-Holland en Groningen en presenteert als zzp’er evenementen en informatieavonden. ‘In beide rollen probeer ik mensen met elkaar te verbinden.’ De klimaatverandering gaat mij aan het hart. Wat zouden we kunnen doen om klimaatverandering te beperken en anderen daarin mee te nemen? Meriam Tuinhof … [Lees meer...] over‘Wij willen mensen het donker laten beleven’
De letteren op de planken
Bespreking van Liefs, Sara Het is alweer een paar weken geleden sinds ik vol van verbazing, waardering en trots de SVN-theatervoorstelling Liefs, Sara bijwoonde – en nog altijd ben ik er niet over uitgesproken en zijn de laatste gedachten er nog niet over gedacht. In de theaterzaal van de Radboud Universiteit werden we als publiek onderdeel van een theatrale en muzikale … [Lees meer...] overDe letteren op de planken
Argentinië: twee keer prijs voor vertalingen uit het Nederlands!
Docenten en neerlandici Micaela van Muylem en Catalina Cepernic kregen in 2024 en in 2025 een prijs voor hun werk als vertaalsters kinder- en jeugdliteratuur. Hun vertalingen werden vereerd door ALIJA, Argentijnse vereniging voor kinder- en jeugdliteratuur. In februari 2023 kreeg Micaela van Muylem een e-mail van uitgeverij kinder- en jeugdliteratuur La Brujita de Papel … [Lees meer...] overArgentinië: twee keer prijs voor vertalingen uit het Nederlands!
Een (on)bekende brief van François HaverSchmidt
In het Familiearchief Telting in Tresoar in Leeuwarden bevindt zich een kleine verzameling documenten aangaande de letterkundige Eelco Verwijs (1830-1879). Ze werd in 1999 aan het Rijksarchief Friesland (voorganger van Tresoar) geschonken door S. Gratama te Baarn. De verzameling is vooral belangrijk vanwege een aantal brieven over het Oera Linda-boek, gewisseld tussen de … [Lees meer...] overEen (on)bekende brief van François HaverSchmidt
In het donker en in het licht
De groslijst 2025 van de Librisprijs De Librisprijs is zonder twijfel de belangrijkste commerciële literatuurprijs van ons taalgebied. Het is een prijs die intussen al toegekend werd aan romans van de grote namen, zoals Arnon Grunberg, A.F.Th. van der Heijden, Connie Palmen, Tommy Wieringa en Ilja Leonard Pfeijffer. De laatste paar jaar lijkt de trend dat juist onbekendere … [Lees meer...] overIn het donker en in het licht
In memoriam Joke van der Wiel (1946-2025)
Enige herinneringen Bij voorbaat wil ik me verontschuldigen voor het dikwijls opvoeren van mijzelf in deze herinneringen aan mijn collega Joke van der Wiel. Het jarenlange hechte parallelle parcours van onze carrières moge deze positionering rechtvaardigen. Meer dan vijfenvijftig jaar geleden ontmoette ik Joke. Het zal in de tweede week van september 1969 zijn geweest, … [Lees meer...] overIn memoriam Joke van der Wiel (1946-2025)
Reduplicatie
ft. bóbr kurwa! Eén van mijn favoriete websites is The World Atlas of Language Structures. Je kunt er op een interactieve kaart allerlei verschillende taalfenomenen bestuderen. Hieronder de kaart voor het fenomeen ‘reduplicatie’, oftewel (gedeeltelijke) woordherhaling. Zo kom je erachter dat reduplicatie een wijdverbreid fenomeen is. Met een hoop verschillende … [Lees meer...] overReduplicatie
Een voorjaarsvraag – een zomerantwoord?
Confuc (17) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. De vakantietijd lijkt ook een goede gelegenheid om eindelijk eens lastige Kamervragen te beantwoorden. Op 16 maart … [Lees meer...] overEen voorjaarsvraag – een zomerantwoord?
Anton van Duinkerken en Joseph Roth
In memoriam Amici Joseph Roth Stralend van trots zullen later mijn kind'ren hun kind'ren verhalen:Vader heeft Joseph Roth nog gekend, en zij twee waren vrienden,Kwamen bijeen en vervloekten in hun verschillende talenDe slechtheid van hun ontluisterden tijd, wiens geest zij niet dienden. Vraagt er dan een: ‘Joseph Roth nog gekend? dien aangrijpenden schrijver?Zegt ons, hoe … [Lees meer...] overAnton van Duinkerken en Joseph Roth
Land van redenaars en debat
Het magnum opus van Henk te Velde Iedereen die zich met de studie of praktijk van Nederlandse politieke welsprekendheid bezighoudt, krijgt op enig moment het smalende commentaar: “Bestaat die dan?” Dat en hoe die bestaat (en de afgelopen twee eeuwen bestaan heeft) is het onderwerp van de omvangrijke studie van de Leidse hoogleraar Nederlandse Geschiedenis Henk te … [Lees meer...] overLand van redenaars en debat
Comment on dit ça?
We staan in de tuin van de moeder van mijn schoonbroer, ergens in de velden rond Saint-Malo. Ze maakt Bretoense galettes voor ons op een echte pannenkoekenplaat. ‘Ons’, dat is vanavond mijn schoonbroer, zijn twee zussen en partners en kind, zijn vrouw (mijn zus dus), hun kinderen, mijn kinderen, mijn man en ik, mijn moeder en haar partner, en natuurlijk de vrouw des huizes zelf … [Lees meer...] overComment on dit ça?
“Taal kan iets doen met je moraal”
Psycholinguïst Susanne Brouwer over wat taal doet met ons geweten Wat gebeurt er met je wanneer je hoort: “Als je deze man van de brug duwt, red je vijf anderen”? De meeste mensen voelen weerstand. Maar wat als je het dilemma in het Engels hoort? Dan verschuift de balans. “Mensen kiezen in hun tweede taal vaker voor de rationele optie: vijf redden ten koste van één,” vertelt … [Lees meer...] over“Taal kan iets doen met je moraal”
Hoera! Neerlandistiek heeft een stichting!
Vandaag is een mooie mijlpaal bereikt: met de oprichting van Stichting Neerlandistiek krijgt het platform een stevige basis voor de toekomst. Meer structuur, meer continuïteit – allemaal om de rijkdom van de neerlandistiek duurzaam te blijven delen en iedereen mee te laten delen. Drie kundige bestuurders uit alle hoeken van het land – Iris van Erve, Carel Jansen en Vibeke … [Lees meer...] overHoera! Neerlandistiek heeft een stichting!
Soep met boterhammen, of: getrouwde vrouwen die schrijven
Een hoogleraar Oudere Nederlandse letterkunde in de eenentwintigste eeuw, die heeft vast geen tijd om te lunchen. En als hij dan eens tijd maakt om te lunchen, dan is dat vast een chique aangelegenheid. Een hoogleraar Oudere Nederlandse letterkunde in de eenentwintigste eeuw, die was vast als promovendus altijd al heel hard aan het werk, die bracht zijn zomerse werkdagen … [Lees meer...] overSoep met boterhammen, of: getrouwde vrouwen die schrijven
Tre donne
Tre donne was de titel van een een theatraal concert, een visueel kostuumspektakel waarin drie Nederlandse sopranen - Jennifer van der Hart, Wendy Roobol en Janneke Stoute - een stem gaven aan het 16de-eeuwse trio Tre Donne di Ferrara, drie virtuoze zangeressen aan het hof van Hertog Alfonso d’Este II van Ferrara: Laura Peverara, Livia d’Arco en Anna Guarini. Drie sopranen die … [Lees meer...] overTre donne
Het grote literaire friet-patatonderzoek
Sinds november 2018 houdt de neerlandicus Rob Passchier bij welk woord er in de boeken die hij leest wordt gebruikt voor gefrituurde aardappelstaafjes. Hij doet hiervan verslag via sociale media – tot en met december 2024 was dit Twitter (later: X), tegenwoordig BlueSky. Hieronder zijn verslag in de vorm van screenshots. Volg het account Dhr. R.H. (@dhrrh.bsky.social) voor … [Lees meer...] overHet grote literaire friet-patatonderzoek
Een koffietje doen
Toen ik laatst van het universiteitsgebouw naar het station wandelde, liepen er twee meiden voor mij. Ze waren nogal druk in gesprek en uit automatisme luisterde ik mee. De inhoud van het gesprek deed me niet zo veel, maar er viel mij wel iets op: het constante gebruik van dezelfde soort constructie. Zo ging de ene vanavond een drankje doen en de dag daarop dan een … [Lees meer...] overEen koffietje doen
Taalverandering in Duckstad: van 1952 tot 2025
Als kind las ik in de auto de oude jaargangen van de Donald Duck hardop voor. Ik kwam daarbij allerlei moeilijke woorden tegen, zoals ‘mentaliteit’, die mijn vader mij dan uitlegde. Zo groeide mijn woordenschat behoorlijk dankzij een stripblad! In de recente nummers van de Donald Duck vallen ingewikkelde woorden me niet meer op. Ligt dat aan mijn volwassen woordenschat of is … [Lees meer...] overTaalverandering in Duckstad: van 1952 tot 2025
