Nederland heeft misschien wel het oudste volkslied ter wereld: het Wilhelmus. Sinds ongeveer 1570 wordt het gezongen, tegenwoordig vooral bij sportwedstrijden en op Koningsdag. Maar hoe klonk dit lied 450 jaar geleden? En zingen we nog wel hetzelfde? De tekst van het Wilhelmus gaat over heel veel onderwerpen, zoals religie, oorlog en leiderschap. We bekijken de tekst meer in … [Lees meer...] overHet Wilhelmus – leer alles over het Nederlandse volkslied
17e eeuw
Het lijden van Christus
Door Jos Joosten Wanneer wij vroeger als kind over een kleinigheidje jammerden of klaagden, had mijn vader nog weleens als reactie: ‘Ach, onsliefheertje heeft zoveel geleden!’. Het was een evidente dooddoener die hij ongetwijfeld ook weer uit zijn jeugd had meegenomen. Maar ook (of: zelfs juist) zo’n dooddoener geeft allicht aan hoe diepgeworteld het besef en meevoelen met … [Lees meer...] overHet lijden van Christus
Lucas Schermer (1688-1711): Sonnet on Amarel
Nederlandse sonnetten voor de Engelssprekende wereld (5) Door Cornelis W. Schoneveld Close to the water of a fountain streamingSat in the shade of trees the beauteous Amarel,Who lapped the flowing crystal water from a shell;Her face had Coridon with fiery sparkles teeming: He sighed, O beauty! must I endlessly be dreaming Of comradeship; and will it ever turn … [Lees meer...] overLucas Schermer (1688-1711): Sonnet on Amarel
Window of my eyes
Constantijn Huygens over Jan Vos Door Jos Joosten Een tijdlang kende het het onderdeel literatuurgeschiedenis van de Nijmeegse Opleiding Nederlands een wat gecompliceerde opbouw, die onder meer behelsde dat je ook professioneel over de periodemuren mocht blikken. Ikzelf heb dat steeds reuze leuke en leerzame colleges gevonden om te geven. Zo mocht ik onder andere een … [Lees meer...] overWindow of my eyes
J.W.P. [v.] D[AM] (?): To the East-India Company
Nederlandse sonnetten voor de Engelssprekende wereld (3) Door Cornelis W. Schoneveld ? J.W.P. [v.] D[AM] (1621-1706) You, wealthy Folk, with cinnamons and ointments healing, Pearls, precious stones, and other valuables in clove,Spread through the East, do prove the power you love,Warehouses stacking to the full, by your wide dealing:Now does the Briton … [Lees meer...] overJ.W.P. [v.] D[AM] (?): To the East-India Company
Een goudmijn in de Kunstberg
Door Ton Harmsen Het is de droom van iedere onderzoeker: spectaculair materiaal vinden dat nog door niemand bekeken is. Wat de zeventiende-eeuwse Nederlandse letterkunde aangaat is dat niet eens zo moeilijk, maar als je een hele stapel toneelstukken vindt die nergens beschreven zijn is dat toch een groot feest. Onlangs verscheen in de Koninklijke Bibliotheek Brussel, op de … [Lees meer...] overEen goudmijn in de Kunstberg
‘Naömi’ (1828)
Jeugdverhalen over joden (76) Door Ewoud Sanders Auteur: Charles Benjamin Tayler (1797-1875)Uit het Engels vertaald door Anna Maria Moens (1777-1832) Herkomst en drukgeschiedenis ‘Naömi’ is een verhaal in de bundel Mogt het U behagen!, of Belangrijke tafereelen geschetst door een’ landprediker (1828). Het gaat om een vertaling van May you like it, by a country … [Lees meer...] over‘Naömi’ (1828)
Call for Papers: Jaarcongres Werkgroep Zeventiende Eeuw
De culturele dimensie van de Nederlandse expansie overzee Universiteit Utrecht, vrijdag 28 augustus 2020 “Het is alleen gelt en geen wetenschap die onse luyden soeken aldaer [in Indië], ’t gunt is te beklagen”, treurde de Amsterdamse burgemeester en VOC-bestuurder Nicolaes Witsen in 1712. De Nederlandse handelscompagnieën staan om veel bekend, maar niet om hun interesse … [Lees meer...] overCall for Papers: Jaarcongres Werkgroep Zeventiende Eeuw
Scriptieprijs Werkgroep De Zeventiende Eeuw
In het jaar 2000 heeft de Werkgroep De Zeventiende Eeuw de DZE-scriptieprijs ingesteld. Sindsdien wordt deze prijs jaarlijks – en vanaf 2007 tweejaarlijks – uitgeloofd voor een uitstekende masterscriptie op het gebied van de zeventiende-eeuwse cultuur in de Nederlanden, in de ruime betekenis van het woord. … [Lees meer...] overScriptieprijs Werkgroep De Zeventiende Eeuw
3 t/m 5 januari 2020, Amsterdam: Gijsbreght van Aemstel
Voor het derde jaar op rij opent Theater Kwast het jaar met Vondels Gijsbreght van Aemstel, van 3 t/m 5 januari 2020. Voor het derde jaar op rij is er weer van alles aan toegevoegd en veranderd. Zo spreekt dit jaar voor het eerst Bisschop Gozewijn zijn legendarische alexandrijnen, keert de Viola de Gamba na dik twee eeuwen terug in Vondels Schouburgh op de Keizersgracht en zijn … [Lees meer...] over3 t/m 5 januari 2020, Amsterdam: Gijsbreght van Aemstel
Het oudste Sinterklaasverlanglijstje
Door Ton Harmsen Jan Steen schildert voor ons een pakjesavond met vreugde en verdriet, maar Sinterklaasgedichten zoals wij die kennen, met grappige cadeau-aanbiedingen en plagerige opmerkingen waren er in de zeventiende eeuw nog niet. De zeer schaarse Sint-Nicolaasgedichten gaan niet over geschenken, maar over huwelijksaanzoeken. De heilige Nicolaus heeft ooit aan drie arme … [Lees meer...] overHet oudste Sinterklaasverlanglijstje
De rede: bron van geluk voor iedereen
Door Olga van Marion en Ton van der Wouden Adriaan Koerbagh (1633-1669) is wel de best bestudeerde onbekende Nederlandse filosoof van de vroege Verlichting. Binnen de kring rond Spinoza was hij misschien niet de meest genuanceerde, maar wel de moedigste. Zo schreef Koerbagh bewust in het Nederlands en wilde hij zijn filosofie delen met een groot publiek. In zijn woordenboek … [Lees meer...] overDe rede: bron van geluk voor iedereen
Te verschijnen: De rede, bron van geluk voor iedereen, over Adriaan Koerbagh
Verschijnt 15 november (Persbericht Vantilt) Filosoof Hannah Laurens belicht in De rede, bron van geluk voor iedereen het denken van Adriaan Koerbagh, een ‘vergeten’ radicale verlichtingsfilosoof en vriend en tijdgenoot van Spinoza. Het boek verschijnt bij een tentoonstelling over Koerbaghs leven en denken, die op 15 november opent in Het Spinozahuis in Rijnsburg. Boek … [Lees meer...] overTe verschijnen: De rede, bron van geluk voor iedereen, over Adriaan Koerbagh
A recently-discovered translation from Dutch to Siraya
Door Christopher Joby It's not often in one's career that one comes across a book or manuscript that has lain 'hidden' for several hundred years, but by chance this happened to me recently. In Amsterdam in 1661, the Dutch missionary Daniël Gravius published a volume comprising his translations of the Gospels of St. Matthew and St. John in the Formosan language, Siraya, a … [Lees meer...] overA recently-discovered translation from Dutch to Siraya
Jan, de zoon van Marten en Oopjen
Door Marja Geesink De herdenking van het 350ste sterfjaar van Rembrandt wordt in Leiden gevierd met een tentoonstelling over de jonge Rembrandt in de Lakenhal vanaf 2 november. De universiteit van Leiden doet dit o.a. met het ophangen van Marten Soolmans’ portret aan de gevel van het Kamerlingh Onnes Gebouw van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Het … [Lees meer...] overJan, de zoon van Marten en Oopjen
Mercator sapiens, de wijze koopman en the wise merchant
Onlangs verscheen bij AUP The wise merchant, een Engelse vertaling van de inaugurele rede die Caspar Barlaeus heeft uitgesproken op 9 januari 1632 toen hij hoogleraar werd aan het Athenaeum Illustre in Amsterdam. De vertaling is van Corinna Vermeulen en de inleiding van Anna-Luna Post. Het boek brengt de gebeurtenissen in Amsterdam in de winter van 1631/1632 in herinnering: … [Lees meer...] overMercator sapiens, de wijze koopman en the wise merchant
Inleiding bij De Rembrandt-tutorials
Door Roland de Bonth Met tal van activiteiten vierden we in het Rembrandtjaar 2006 dat Rembrandt van Rijn 400 jaar geleden op 15 juli 1606 werd geboren. Dit jaar gedenken we dat op 4 oktober 1669, precies 350 jaar geleden dus, hij zijn laatste adem uitblies. Net als 13 jaar geleden komen ook nu liefhebbers van deze internationaal vermaarde schilder ruimschoots aan hun … [Lees meer...] overInleiding bij De Rembrandt-tutorials
De Rembrandt-Tutorials. Volledige uitgave, naar beste vermogen bezorgd
door Roland de Bonth & Dirk Geirnaert Hieronder volgen de volledige teksten die ten grondslag hebben gelegen aan de serie van zes lessen waarin Rembrandt zelf zijn 21e-eeuwse leerlingen onderwijst hoe een portret moet schilderen. Les 1 - Van de voorbereijdinge ende tschetsen Gij begeert van mij te verneemen hoe gij Rembrandts schilderij soudet konnen hanteeren? … [Lees meer...] overDe Rembrandt-Tutorials. Volledige uitgave, naar beste vermogen bezorgd
Vondel over de Amsterdamse gouden eeuw
Een van de mooie dingen van lezen, van goed lezen, is dat je zelfs in de op het eerste gezicht meest afgekloven teksten, die al door honderden anderen van commentaar zijn voorzien, ineens iets nieuws kan lezen. Dat doet de Nijmeegse promovenda Lilian Nijhuis voor in haar artikel 'Voorbij het voorbeeld van Vergilius' in het nieuwe nummer van het tijdschrift De zeventiende eeuw. … [Lees meer...] overVondel over de Amsterdamse gouden eeuw
22 september 2019, Den Haag: Hofstede Lezing ’Jacob Westerbaen’, dr. Ad Leerintveld
Na de wetenswaardige Hofstede Lezing ‘Constantijn Huygens’ van dr. Ineke Huysman en de Hofstede Lezing ‘Jacob Cats’ van prof. dr. Johan Koppenol, volgt 22 september a.s. de derde en laatste Hofstede Lezing ‘Jacob Westerbaen’ in Villa Ockenburgh. Met deze drie lezingen krijgt u verdiepende informatie over de levens en dicht- en tuinkunst van Constantijn Huygens, Jacob Cats … [Lees meer...] over22 september 2019, Den Haag: Hofstede Lezing ’Jacob Westerbaen’, dr. Ad Leerintveld
We kunnen prima zonder gouden eeuw
Door Ivo Nieuwenhuis Toen het Amsterdam Museum vorige week aankondigde om de term ‘gouden eeuw’ in de ban te doen, waren voor velen de rapen gaar. Niet alleen politici, maar ook diverse wetenschappers lieten van zich horen, inclusief neerlandici. Met name emeritus hoogleraar middeleeuwse letterkunde Herman Pleij reageerde fel. Met veel pathos sprak hij in De Volkskrant … [Lees meer...] overWe kunnen prima zonder gouden eeuw
Goud wat er blinkt
Door Jos Joosten De verandering van ‘Gouden Eeuw’ in ‘zeventiende eeuw’ door het Amsterdam Museum (wie zegt trouwens eens iets over de naamswijziging van het Amsterdams Historisch Museum in een foeilelijk anglicisme?) is niet alleen vaag maar ook monopoliserend. Correct was de aanduiding pas geweest als men zou zijn gaan spreken over de ‘zeventiende eeuw van de Amsterdamse … [Lees meer...] overGoud wat er blinkt
De Gouden Eeuw in de letterkunde hadden de politici al lang afgeschaft
Door Coen Peppelenbos In de jaren zeventig, toen de enige echte koningin Juliana nog de baas was en de zomers een beetje normaal zomers deden, gingen we weleens een paar dagen op vakantie met het hele gezin. Duitsland was toen ongeveer het summum van ver. Ik herinner me vaag een vakantie in Nassau an der Lahn en later een vakantie in Zell am Mosel. De tochten vanuit … [Lees meer...] overDe Gouden Eeuw in de letterkunde hadden de politici al lang afgeschaft
Hetgeen geen vers en is, dat moet nootsaeklick proos zijn
Door Ton Harmsen Een toneelstuk lezen stimuleert de verbeelding. De lezer is zijn eigen regisseur: hij moet zich de situatie voorstellen, en de mimiek en intonatie waarmee een personage zijn woorden uitspreekt. Een goed geregisseerde toneelvoorstelling of een verfilming daarvan kan een uitstekende leeshulp zijn. In Nederland bestaat geen doorlopende traditie van opvoeringen … [Lees meer...] overHetgeen geen vers en is, dat moet nootsaeklick proos zijn
Een Godt, ô Melibé, verleende ons deze rust. Vondel over vluchtelingen
Door Ton Harmsen Hoe veilig je als Romein ook was, je kon wel van je land verdreven worden. Het overkwam boeren en herders in 42 voor Chr., toen Octavianus (de latere keizer Augustus) na de slag bij Philippi zijn legers moest afdanken. Om de veteranen te vriend en bij de hand te houden gaf hij hen land in de Povlakte, waarvoor honderden grote en kleine boeren hun bezit … [Lees meer...] overEen Godt, ô Melibé, verleende ons deze rust. Vondel over vluchtelingen
