Vandaag is het 400 jaar geleden dat Bredero overleed, en daarom is 2018 Bredero-jaar. Zie Bredero2018.nl. Sonnet Ick twijfel, lieve Lief, wat my eerst mocht vercrachten* De schoonheyt van u Ziel of van u rijpe* Jeucht, Of u verlicht verstant, of u volmaakte Deucht, Of wat ick sal voor 't Eelst van dese dingen achten. O soete straffe strijt!* o stribblighe* … [Lees meer...] overGedicht: G.A. Bredero • Sonnet
17e eeuw
Rusten tussen Kalverstraat en Rokin: de zoektocht naar graf 426
Door Maarten Biermans In 1985 is er in de Nes een herdenkingssteen aangebracht vlakbij Bredero's geboortehuis. Die steen én het standbeeld op de Nieuwmarkt van Jerolimo en een van de snollen uit de Spaanse Brabander zijn de meest tastbare herinneringen aan Bredero's aanwezigheid in de stad. Met het oog op zijn 400e sterfdag lag het voor de hand om na te gaan of ook zijn … [Lees meer...] overRusten tussen Kalverstraat en Rokin: de zoektocht naar graf 426
De verrassing van de tijdloosheid
Door Roos Blufpand Om eerlijk te zijn, had ik nog nooit van Bredero gehoord. Of misschien wel op de middelbare school, maar ik was hem vergeten. Toen ik het mailtje kreeg met de vraag of ik twee bewerkingen wilde maken van zijn liedjes, was het eerste wat ik deed mijn moeder bellen, docent Nederlands in het voortgezet onderwijs. Ze begon meteen vol enthousiasme te vertellen … [Lees meer...] overDe verrassing van de tijdloosheid
Bredero op de universiteit
Door Jeroen Jansen Zes jaar geleden begon het te borrelen. De eerste concrete ideeën over het Bredero-jaar 2018 volgden snel. Een schooleditie van de Spaanse Brabander was hard nodig, in de reeks Tekst in Context. Studenten dachten mee over het ontwerp en de invulling. Een van hen maakte een actualiserende opdracht: de beroemde discussie over immigranten in het derde … [Lees meer...] overBredero op de universiteit
Bredero’s soele somer
Door Marieke van Delft Honderd jaar geleden werd de sterfdag van G.A. Bredero sober herdacht. Een paar kranten schreven op 23 augustus 1918 iets over hem, maar evenementen worden niet genoemd. Het Nieuwsblad van het Noorden vermeldde wel dat er een speciale Bredero-uitgave op stapel stond. Die vormde mijn eerste contact met Bredero en leidde tot mijn eerste publicatie. Ik … [Lees meer...] overBredero’s soele somer
Een Hollandse botmuil ontdekt Bredero
Door Aleid Truijens Wat een prachtboekje, die uitgave van De Spaansche Brabander door Jeroen Jansen. Nooit gedacht dat ik zo’n boek in één adem uit zou lezen. Natuurlijk kende ik het wel, van de middelbare school (drie titels uit de 17e eeuw op je lijst) en mijn studie Nederlands (dertig primair teksten per eeuw). Ik geloof dat die aantallen zijn teruggebracht, maar reden … [Lees meer...] overEen Hollandse botmuil ontdekt Bredero
Kackerlack in Amsterdam
Door Marc van Oostendorp In het toneelstuk 'Moortje' van Bredero vertelt een van de personages, Kackerlack, op een bepaald moment over een tocht die hij met een vreemdeling door Amsterdam heeft gemaakt. Die monoloog is een van de mooiste schetsen van 17e-eeuws Amsterdam die ik ken. (Bekijk deze video op YouTube.) … [Lees meer...] overKackerlack in Amsterdam
Vondels Maria Stuart (1646) en de vrijheid van meningsuiting
Door Ton Harmsen Geloof is niet rationeel, en dat geldt zeker voor het katholieke geloof. Gerard Kornelis van het Reve brengt dat onder woorden in Een eigen huis (1979): . Apologie . Toen ik rooms-katholiek werd, . werd mijn haar, dat grijs begon te worden, . opeens weer donkerblond. . Mijn bloeddruk daalde, . … [Lees meer...] overVondels Maria Stuart (1646) en de vrijheid van meningsuiting
25 augustus 2018: Congres ‘1618: Paniek in de republiek’
Datum: Zaterdag 25 augustus 2018 Locatie: Dordrechts Museum en Hof van Nederland (Dordrecht) 1618 – Paniek in de Republiek. Op 19 november 1618 verscheen een heldere komeet aan de ochtendhemel die in heel Europa voor grote paniek zorgde en in vele traktaten en pamfletten bediscussieerd werd. Wat kon deze staartster te betekenen hebben? In de Republiek bracht de komeet de … [Lees meer...] over25 augustus 2018: Congres ‘1618: Paniek in de republiek’
23 augustus 2018: Bredero-avond, Amsterdam
Brederodagen 1985: een vrolijk anachronisme
Door Bert Nap Je trouwdag of de geboorte van je kind vergeet je niet. Ze zetten een mensenleven even stil. In 1985 merkte ik hoe zoiets ook kan gebeuren met een oude binnenstad. Bredero’s vierhonderdste geboortedag groeide op 16 en 17 maart 1985 uit tot een groots volksfestijn, een vrolijke chaos. Heel Nederland liep uit om zich te vergapen aan Amsterdams vroeg … [Lees meer...] overBrederodagen 1985: een vrolijk anachronisme
Gerbrand Adriaensz. Bredero’s Spaanschen Brabander: An English Appreciation
Door Nigel Smith English readers and playgoers should take Bredero most seriously, for he is more perceptive and more brilliantly entertaining than nearly all of his English contemporaries, and in his plays he often reveals himself to be the equal of Shakespeare and Ben Jonson. I’ll confine my comments to the Spaanschen Brabander (1617), the one Bredero play that has … [Lees meer...] overGerbrand Adriaensz. Bredero’s Spaanschen Brabander: An English Appreciation
Gerbrand Adriaenszn Bredero, een vroege Carmiggelt?
Door Margriet de Roever In ... 2018 zullen er weer herdenkingen zijn’, las ik een halve eeuw geleden in het Maandblad Amstelodamum. Dat wijdde toen bij Bredero’s 350ste sterfdag een nummer aan de dichter, met een vervolg in de aflevering daarop. Door modernere indices zou dan meer over hem aan het licht kunnen komen. Dat mag zo zijn, maar één akte daaruit is mij altijd … [Lees meer...] overGerbrand Adriaenszn Bredero, een vroege Carmiggelt?
Eva Roch krijgt Bredero’s Lied-boeck met een supplement
Toen ik vorige maand in de rijke Collection Frits Lugt in Parijs de kluchten van Noozeman voor Ceneton ging fotograferen maakte ik van de gelegenheid gebruik om nog een paar topstukken aan te vragen. Hij verzamelde voornamelijk tekeningen, schilderijen en kunstenaarsbrieven, maar verwierf ook een rijke collectie meestal geïllustreerde boeken; Daphne Wouts beschreef voor de … [Lees meer...] overEva Roch krijgt Bredero’s Lied-boeck met een supplement
Liederen van Bredero in een Haarlems handschrift uit 1611
Door Ad Leerintveld Veel literair werk uit het begin van de zeventiende eeuw is ontstaan in het clubverband van de rederijkerskamer. Bredero was vanaf 1611 lid van de Amsterdamse kamer ‘D’Eglentier’. Helaas zijn er van Bredero maar bitter weinig eigenhandig geschreven teksten overgeleverd. Garmt Stuiveling heeft ze in zijn Memoriaal van Bredero gereproduceerd. Beroemd is … [Lees meer...] overLiederen van Bredero in een Haarlems handschrift uit 1611
Slimme slaven en knullige knechten
Door Ton Harmsen De Romeinse komedie (waarvan Plautus en Terentius de belangrijkste auteurs zijn) beschikt over een vast arsenaal aan personages. De oude man (senex) is vaak knorrig, vermogend en gierig. Zijn zoon is meestal onbezonnen, onstuimig en verliefd. Het arme meisje, de geliefde van de zoon, blijkt later een uitstekende schoondochter te zijn. De oude dokter stelt … [Lees meer...] overSlimme slaven en knullige knechten
De onbekende Franse bron van Bredero’s Rodd’rick ende Alphonsus
Bredero zal het zelf waarschijnlijk niet hebben geweten, maar voor zijn tragedie Rodd'rick ende Alphonsus was hij enige dank verschuldigd aan de Franse schrijver Nicolas de Montreux. Door Annemieke Houben Rodd'rick ende Alphonsus, Bredero's tragedie over twee bevriende jonge ridders die hun hart verliezen aan dezelfde vrouw, werd in 1611 voor het eerst op de planken gebracht. … [Lees meer...] overDe onbekende Franse bron van Bredero’s Rodd’rick ende Alphonsus
Bredero’s Amsterdam op de kaart
Door Reinder Storm Voor een denkbeeldige tijdreis is een oude stadsplattegrond een uitstekende inspiratiebron. Proberen we dus Bredero in zijn eigen omgeving te ontmoeten, dan kunnen we het best eens op een contemporaine kaart kijken. Zoals te lezen is in het naslagwerk van dr. Marc Hameleers over kaarten van Amsterdam, zijn er tot halverwege de 19de eeuw ruim 250 kaarten … [Lees meer...] overBredero’s Amsterdam op de kaart
Wak!
Door Alan Moss Een leraar op mijn middelbare school was er heilig van overtuigd dat kinderen visueel zijn ingesteld. In zijn borstzakje droeg hij een etui met gekleurde markers. Aantekeningen gaf hij in de vorm van schilderijen, rebussen en felle diagrammen. Zijn lessen nam ik vast ter harte bij het lezen van De klucht van de koe, want op de achterzijde van het stencil dat ik … [Lees meer...] overWak!
Bredero – 400 jaar ’t Kan verkeeren!
Op 23 augustus 2018 is het 400 jaar geleden dat de dichter en toneelschrijver Gerbrand Adriaensz. Bredero overleed. Een populaire Amsterdammer die zijn publiek recht bij het hart wist te pakken. We gaan hem vieren, want zijn motto geldt nog altijd: geniet van het leven, maar bedenk dat ’t kan verkeeren! Wie was Bredero? We beleven het opnieuw in de volkse scènes uit zijn … [Lees meer...] overBredero – 400 jaar ’t Kan verkeeren!
Laarzen op het toneel
Door Ton Harmsen ‘Het vers sta wacker op zijne voeten’, schrijft Vondel in de Aenleidinge – een prachtige personificatie die leidt tot overwegingen over het schoeisel van het vers, de dichter en de toneelspeler. Vorige week schreef Roland de Bonth over de hooggekurkte laarzen, die naar toneelteksten verwijzen; hij wijst erop dat Balthasar Huydeoper dit woord gebruikt met de … [Lees meer...] overLaarzen op het toneel
14 september 2018, Amsterdam: Tragedie van Bredero op binnenplaats Amsterdam Museum
Op 14 september 2018 gaat op de beeldschone jongensbinnenplaats van het Amsterdam Museum Bredero’s tragikomedie Lucelle in première. Deze nieuwe productie van Theater Kwast is een ware Romeo & Juliet bewerking met onverwachte komische wendingen, zoals die alleen uit de pen van de beroemde Amsterdamse toneelschrijver kon vloeien. Lucelle Onder de neus van een rijke … [Lees meer...] over14 september 2018, Amsterdam: Tragedie van Bredero op binnenplaats Amsterdam Museum
Online: Het pamflet Poëtae Heautontumorumenoi, Of, Penne-krygh, Tusschen de Reformateurs der Poëzy, en E.B.I.S.K.A.
In november 1670 verscheen het pamflet Poëtae Heautontumorumenoi, of, Penne-krygh tusschen de Reformateurs der Poëzy, en E.B.I.S.K.A. Er was toen al een jaar lang een felle polemiek gaande tussen een aantal Schouwburgregenten, aangevuld met auteurs van wie de toneelstukken op de Schouwburg in première gingen (E.B.I.S.K.A.), en het gezelschap dat onder het motto Nil Volentibus … [Lees meer...] overOnline: Het pamflet Poëtae Heautontumorumenoi, Of, Penne-krygh, Tusschen de Reformateurs der Poëzy, en E.B.I.S.K.A.
Paris en Helene: Pieter Bernagie imiteert Hooft
De titel van het treurspel dat Pieter Bernagie in 1685 schreef is al bijzonder: Helena van Troje, eigenlijk Helena van Sparta en nog preciezer Helena de dochter van Zeus en Leda, de vrouw die ab ovo geboren is, heet hier Helene. Bernagie zal het wel op z'n Frans uitgesproken hebben. In ieder geval was hij trots op zijn Paris en Helene: in zijn voorrede weerlegt hij de bekende … [Lees meer...] overParis en Helene: Pieter Bernagie imiteert Hooft
Vondel op Goede Vrijdag
Door Ton Harmsen Over Goede Vrijdag zijn beroemde gedichten geschreven. Huygens wijdt er één van zijn Heilighe Daghen aan, Revius een sonnet dat in elke bloemlezing staat. Beide calvinisten tonen zich schuldbewust. Huygens is bereid om zijn botten te laten breken voor zijn zondigheid. Hij plaatst zelfs een kanttekening bij Jezus’ woord consummatum est: ‘’Tvoldaen voldoet mij … [Lees meer...] overVondel op Goede Vrijdag
