Door Christopher Joby Although the primary reason for the Dutch going to Japan from around 1600 onwards was to trade, they often brought gifts with them in order to endear themselves to local rulers including the shogun. Among the gifts they presented to Japanese were telescopes, clocks and peep-boxes. Peep-boxes were devices into which the viewer could peer and see different … [Lees meer...] overSnowy view of Holland
18e eeuw
Bespottelijke vrouwen en de boerse Nederlandse taal
Door Marc van Oostendorp Dat samenlevingen soms overstappen op een andere taal, is bekend. Dat de meeste mensen dat een ongunstige ontwikkeling vinden eveneens. In zo'n geval rijst natuurlijk al snel de vraag: wiens schuld is dat eigenlijk? In de loop van de geschiedenis blijkt het antwoord daarop vaak te zijn geweest: van de vrouwen. Ik ben de laatste tijd wat … [Lees meer...] overBespottelijke vrouwen en de boerse Nederlandse taal
21- 22 februari 2019, Nijmegen: Conference Foreign Eyes on the Republic
European Perspectives on the Republic and the Dutch in the Long Eighteenth Century 21 – 22 February 2019 Radboud University Nijmegen Please register on www.foreigneyes.nl What images did the Dutch evoke during the long eighteenth century? By examining both the international importance of the Republic as well as the development and dissemination of European stereotypes … [Lees meer...] over21- 22 februari 2019, Nijmegen: Conference Foreign Eyes on the Republic
Volkswoede, volksopvoeding, bouwen en breken in de 18e eeuw
Nieuw nummer Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman Het onlangs verschenen, nieuwe nummer van de Mededelingen opent met Ton Jongenelens artikel over de doelistenopstand van 1748 en daarin botsen de nette burgers met het woedende ‘gemeen’. Bijna iedereen lijkt in die dagen een ‘geel hesje’ te dragen. Jongenelen laat zien dat de ‘doelisten’ veel meer bereikten dan … [Lees meer...] overVolkswoede, volksopvoeding, bouwen en breken in de 18e eeuw
22 februari 2019, Leiden: symposium Vereniging ‘Het Bilderdijk-Museum’
Spelen, leven, sterven. Bilderdijk en het gezinsleven PROGRAMMA 14.00: Opening door Gert-Jan Johannes 14.05: Eveline Koolhaas-Grosfeld: Jacob de Vos Wzn en Willem Bilderdijk. Twee vroege 'striptekenaars' over hun kinderen’ 14.30: Gert-Jan Johannes: ‘En hier vliegt hy, om de klucht…’ Bilderdijk als pionier van de luchtreis per vlieger … [Lees meer...] over22 februari 2019, Leiden: symposium Vereniging ‘Het Bilderdijk-Museum’
Uitslag van de Worm-en-donder-kerstquiz
Door Roland de Bonth Vlak voor Kerstmis verscheen op Neerlandistiek de Worm-en-donder-kerstquiz (zie hier). Omdat zondag 6 januari 2019 de laatste mogelijkheid was om de gevraagde zin op te sturen, is het nu tijd om zowel de oplossing als de uitslag bekend te maken. Allereerst de oplossing. Hieronder staan de 32 titels uit de opgave, gevolgd door de voor- en achternaam van … [Lees meer...] overUitslag van de Worm-en-donder-kerstquiz
De Worm-en-donder-kerstquiz
Door Roland de Bonth Na de kerstactie, het kerstgala en het kerstontbijt begint vandaag voor alle docenten in het voortgezet onderwijs – en ook voor heel veel andere neerlandici – een tweeweekse kerstvakantie. Een tijd van bezinning maar ook een periode om eindelijk Worm en donder van kaft tot kaft te lezen, het door Inger Leemans en Gert-Jan Johannes geschreven deel uit de … [Lees meer...] overDe Worm-en-donder-kerstquiz
Vlogboek – Imaginaire reisverhalen in de 18e eeuw
In deze video bespreekt Jörgen het imaginaire reisverhaal, een genre dat in de 18e eeuw is ontstaan. Verhalen waarin het verlichtingsdenken centraal staat. Van filosofische robinsonades tot maatschappijkritische boeken vol apen. Geciteerde boeken: Hendrik Smeeks - Beschrijvinge van het magtig Koninkryk Krinke Kesmes J.A. Schasz M.D. - Reize door het Aapenland Betje Wolff … [Lees meer...] overVlogboek – Imaginaire reisverhalen in de 18e eeuw
‘Voorbeeld van groote eerlijkheid in een jood’ (1799)
Jeugdverhalen over joden (14) Door Ewoud Sanders De eerste Nederlandse vertaling van deze Duitse zedengeschiedenis verscheen in een vierdelig werk waarvan geen exemplaren bewaard zijn gebleven: Godsdienst, deugd, natuur en voorzienigheid: een leesboek voor het algemeen (1798-1803). Het tweede deel, waarin dit verhaal in 1799 werd afgedrukt, werd besproken in het … [Lees meer...] over‘Voorbeeld van groote eerlijkheid in een jood’ (1799)
Het eeuwige leven van een raadselboekje
Door Marti Roos Lucia. My dunckt ’t waer best wy hier wat raetseltjens vertelden. Amaril. Dit is viesvaesery en mach by ons niet gelden. Zo discussiëren de herderinnen in De Conincks toneelstuk Herdersche ongestadicheyt (1638). Raadsels beschouwt Amaril als nutteloos tijdverdrijf – wat hen niet weerhoudt vervolgens blindemannetje te spelen. Jammer, want nu … [Lees meer...] overHet eeuwige leven van een raadselboekje
Gezocht: vrijwilligers transcriptieproject Wikiscripta Neerlandica II
Als doorstart van het transcriptieproject Wikiscripta Neerlandica dat liep binnen het NWO-onderzoeksprogramma ‘Brieven als Buit’, hebben de Vrije Universiteit Brussel en Universiteit Leiden met steun van het ANV nu een nieuw transcriptieproject gelanceerd: Wikiscripta Neerlandica II. Met de hulp van vrijwilligers willen we handgeschreven Noordelijke en Zuidelijke bronnen uit … [Lees meer...] overGezocht: vrijwilligers transcriptieproject Wikiscripta Neerlandica II
Vlogboek – Tijdschriften in de 18e eeuw
In deze video bespreekt Jörgen de opkomst van het tijdschrift in de achttiende eeuw: geleerdentijdschriften, satirische bladen en spectatoriale tijdschriften. Onder invloed van de Verlichting vullen auteurs verschillende periodieke geschriften vol besprekingen, roddels, satire en beschouwende stukken. Genoemde auteurs en tijdschriften: Pieter Rabus - De boekzaal van … [Lees meer...] overVlogboek – Tijdschriften in de 18e eeuw
Mooi Nederlands (3): boek
Door Marc van Oostendorp Medewerkers van de afdeling Nederlandse Taal en Cultuur van de Radboud Universiteit kiezen deze week – de week tussen de oraties van Marc van Oostendorp en van Lotte Jensen, twee nieuwe Nijmeegse hoogleraren – mooie brokken Nederlands. We gaan van groot naar klein. Vandaag kiest Ivo Nieuwenhuis een mooi boek – Reize door het Apenland, van … [Lees meer...] overMooi Nederlands (3): boek
‘De barmhartige jood’ (1781)
Jeugdverhalen over joden (8) Door Ewoud Sanders Elementen in ‘De barmhartige jood’ doen enigszins denken aan de parabel die Jezus vertelt over de barmhartige Samaritaan (Lucas 10:30-37). Dit verband werd ook in sommige uitgaven gelegd. Zo wordt in Pligt en belang (1814 en 1853) in een noot naar dit Bijbelse verhaal verwezen. ‘De barmhartige jood’ is minstens elf keer … [Lees meer...] over‘De barmhartige jood’ (1781)
‘De dankbare jood’ (1781)
Jeugdverhalen over joden (6) Door Ewoud Sanders De oorspronkelijke versie van dit verhaal verscheen in 1780 onder de titel ‘Der dankbare Jude’ in Kinderzeitung, een uitgave van de Duitse theoloog, pedagoog en schrijver Christian Gottfried Boeckh (1732-1792). De eerste Nederlandse vertaling werd een jaar later opgenomen in Geschenk voor de jeugd, een uitgave die was … [Lees meer...] over‘De dankbare jood’ (1781)
Call for Papers: Foreign Eyes on the Republic. European Perspectives on the Republic and the Dutch in the Long Eighteenth Century
Radboud University Nijmegen, the Netherlands 21 — 22 February, 2019 What images did the Dutch evoke during the long eighteenth century? By examining both the international importance of the Republic as well as the development and dissemination of European stereotypes about the Dutch, such as cleanliness or frugality, this conference aims to overlap and juxtapose a plethora … [Lees meer...] overCall for Papers: Foreign Eyes on the Republic. European Perspectives on the Republic and the Dutch in the Long Eighteenth Century
Nieuw nummer Mededelingen Weyerman
Zojuist verscheen een nieuw nummer van de Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman, met véél aandacht voor de literatuur van de achttiende eeuw en het leven dat daarin tintelt. Het nummer, het eerste van jaargang 41, opent met twee artikelen over werk van Weyerman. Kornee van der Haven betrapt Weyerman bij diens vertelpraktijk op ‘wanordelijke orde’. Daarbij baseert … [Lees meer...] overNieuw nummer Mededelingen Weyerman
Poezengedicht 6: Hubert Gregorius van Vrijhoff – Op de kat van Laura
• Toelichting onderaan. Op de kat van Laura My lust maegt Laurae’s kat te roemen. Een kat, vol deugden waert te noemen. Een kat, den grootsten lofzang waert. Een kat, zo schoon van kleur, als staert. Een kat, die nimmer is ’t onvreden. Een kat, noit spoorloos in haer reden. Een kat, die Poëzy verstaet. Een kat, die altoos lolt op maet. Een kat, die d’ondeugt noit … [Lees meer...] overPoezengedicht 6: Hubert Gregorius van Vrijhoff – Op de kat van Laura
Pieter Leuter, de ‘Nederlandsche Vrouwen’ en de keurslijven
Vrouwenlof of juist niet? Door Peter Altena Machine om keurslijven aan te rijgen Wie over de Rotterdamse dichter Pieter Leuter spreekt of schrijft, moet zich beheersen om niet in moppigheid over diens achternaam te vervallen. Willem Bilderdijk noemde de collega-dichters van Leuter Leuterianen en ik ben bang dat Bilderdijk daarbij gniffelde. Of ik me ook in … [Lees meer...] overPieter Leuter, de ‘Nederlandsche Vrouwen’ en de keurslijven
Meet the Bumas: Van faam tot naam
Door Thomas Pierrart Als fervent onderzoeker van alles wat met fictionele reisverhalen te maken heeft, begon ik onlangs aan een artikel te werken over Reis door de Elizeesche Velden (1753), een satirische reis naar het dodenrijk, die in het midden van de 18de eeuw geschreven werd door de Leeuwardse literator Johannes Buma (1694-1756). In tegenstelling tot zijn … [Lees meer...] overMeet the Bumas: Van faam tot naam
Hooggekurkt
Een achttiende-eeuwse aanvulling op het WNT Door Roland de Bonth Kurkentrekkers leiden steeds vaker een kwijnend bestaan in de keukenla. Wijnproducenten stappen over op schroefdoppen of – in mindere mate – op kunststofkurken. Toch levert dat geen rust op voor de kurkeiken in Zuid-Europa en Noord-Afrika want bij de productie van schoenen is kurk – na de plateauzolen uit de … [Lees meer...] overHooggekurkt
Zaterdag 16 juni 2018, Haarlem: De knetterende achttiende eeuw
In 2018 viert de Werkgroep 18e Eeuw haar vijftigjarig jubileum. Op zaterdag 16 juni 2018 staan we stil bij dit feit met een feestelijke dag in Teylers Museum, onder de titel De knetterende achttiende eeuw. In de ochtend zal prof.dr. Wijnand Mijnhardt een lezing geven in de Gehoorzaal. In de middag nemen leden van de werkgroep het museum over. Zij vertellen over hun favoriete … [Lees meer...] overZaterdag 16 juni 2018, Haarlem: De knetterende achttiende eeuw
Hoe Willem Bilderdijk verdwijnt van De Boelelaan
Door Peter Altena Zelden zo’n bijzondere uitnodiging voor ‘een bijzondere Algemene Ledenvergadering van de Vereniging ‘Het Bilderdijk-Museum’ ontvangen. De uitnodiging viel een paar dagen geleden op de mat en ik heb de tekst zeven keer gelezen, geamuseerd en verbijsterd. Die vergadering vindt woensdag 25 april a.s. plaats in het Hoofdgebouw van de VU, zaal 6A32, 20.00-21.00 … [Lees meer...] overHoe Willem Bilderdijk verdwijnt van De Boelelaan
De vrijheydt op zijn plaats
Door Ton Harmsen Ik hoor dat het niet gemakkelijk is oude boeken aan een bibliotheek te verkopen, of zelfs te schenken: een verzamelaar die een vroeg-achttiende-eeuwse Utrechtse druk (en nog wel iets heel bijzonders, een druk voor de Leidse en Haagse Schouwburgen, die normaal in Den Haag of in Leiden hun boeken uitgeven) aanbood aan de UB van Utrecht kreeg te horen dat men … [Lees meer...] overDe vrijheydt op zijn plaats
Gedicht: Bruin boven blond & Blond boven bruin
Wat de schoonheid der Parijsche vrouwen over het algemeen aanbelangt, waaromtrent men het vrij wel eens is, dat dezelve minder lang stand houdt, dan in noordelijker landen, zoo heb ik daarover menig verschillend oordeel gehoord. Zij zijn voor het grootste gedeelte brunettes: diegene dus, welke met een onzer voortreffelijkste Dichteressen uit de vorige eeuw instemmen, waar zij … [Lees meer...] overGedicht: Bruin boven blond & Blond boven bruin
