De romancier Arthur van Schendel was een authentieke persoonlijkheid. Hij schuwde de publiciteit en liet buitenstaanders niet toe tot zijn privéleven. IJdelheid was hem ten enenmale vreemd. Niettemin trad hij met talrijke verhalen en romans, waaronder klassiekers als Een zwerver verliefd (1904), Het fregatschip Johanna Maria (1930), De Waterman (1933) en Een Hollandsch … [Lees meer...] overVerschenen: Onveranderlijk zichzelf. Het leven van Arthur van Schendel (1874-1946)
20e eeuw
Dichter Esther Jansma (24 december 1958-23 januari 2025)
Esther Jansma was één van de bekendste dichters van Nederland en Vlaanderen en werd meerdere malen bekroond voor haar werk. Jansma was behalve dichter ook archeoloog, gespecialiseerd in de dendrochronologie. Journalist Inge ter Schure praat met haar man Wiljan van den Akker, dichter en vice-rector voor onderzoek aan de Universiteit Utrecht en faculteitshoogleraar … [Lees meer...] overDichter Esther Jansma (24 december 1958-23 januari 2025)
Een onopgemerkt ‘In Memoriam Vincent van Gogh’ door Willem Kloos
Ik heb onlangs de boekencollectie van Antiquariaat Schuhmacher bekeken, omdat deze naar de veiling ging. Onder die boeken bevonden zich talloze Tachtigers-uitgaven, een van Schuhmachers specialismen. Zie hier enkele zeer bijzondere voorbeelden! Om die reden heb ik ook vele Tachtigers weer eens wat gelezen of voor het eerst aandachtig gelezen. Zoals dit weekend de notoir … [Lees meer...] overEen onopgemerkt ‘In Memoriam Vincent van Gogh’ door Willem Kloos
Peter van Zonneveld over Tjalie Robinson/Vincent Mahieu (1993)
Neerlandicus en kenner van de Indisch-Nederlandse letterkunde Peter van Zonneveld (1948-2025) vertelt over het werk van schrijver Jan Boon, beter bekend onder de pseudoniemen Tjalie Robinson en Vincent Mahieu (1911-1974). Van Zonneveld gaat in op Boons opgroeien tussen culturen, zijn beheersing van uiteenlopende stijlen, en zijn kritiek op Hella Haasses "Oeroeg". Fragmenten uit … [Lees meer...] overPeter van Zonneveld over Tjalie Robinson/Vincent Mahieu (1993)
Nijhoff verhusseld
De naam J.A. Lindon kwam ik voor het eerst tegen toen ik The Hunting of the Snark vertaalde. Annotator Martin Gardner nam achter in zijn uitgave van Carrolls gruwelverhaal een ‘Fit the seven-and-a-halfth’ op, een extra hoofdstuk, dat door deze mysterieuze Lindon was geschreven ter aanvulling op Carrolls acht fits omdat hij het jammer vond dat … [Lees meer...] overNijhoff verhusseld
Te verschijnen: Een jaar met Simon
Over Vestdijk, een vader en de liefde voor lezen Pas wanneer iemand er niet meer is, begint het verhaal. Dat ondervindt Pauline Slot wanneer haar vader gestorven is. De laatste woorden zijn gesproken, maar wat heeft het allemaal betekend? Ze zoekt houvast bij een oude leesliefde: Simon Vestdijk, ooit een gevierd schrijver, nu grotendeels vergeten. In een jaar zal ze zijn … [Lees meer...] overTe verschijnen: Een jaar met Simon
Een cadeau voor de lezer
Hoe toepasselijk: een journalist die de biografie schrijft over een journalist die romancier werd. Trouw-redacteur Iris Pronk werkte vijf jaar aan Altijd te paard, de biografie van Renate Dorrestein (1954-2018). Ze groef zich als een molrat door de berg informatie over Dorrestein, inclusief de brieven, mails en appjes, sprak vrijwel iedereen die ze opvoert en paste - voor zover … [Lees meer...] overEen cadeau voor de lezer
Cruciale inzichten over hoe poëzie functioneert
Heel vaak wordt hij niet gelezen, de bijsluiter: te kleine lettertjes, te lang, te veel onheilstijdingen voor de doorsnee hypochonder, en al te moeilijk weer op te vouwen en opnieuw in het doosje te krijgen. En toch bevat zo’n bijsluiter cruciale info, over de aanwending met name. Het is de soms onontbeerlijke uitleg bij wat je inneemt. In die zin moeten ook de Bijsluiters … [Lees meer...] overCruciale inzichten over hoe poëzie functioneert
Te verschijnen: Bomans op z’n best
Columns, beschouwingen en brieven van Godfried Bomans. Bezorgd door Gé Vaartjes Godfried Bomans (1913-1971) schreef tussen 1945 en 1971 beschouwingen voor Elsevier en columns voor de Volkskrant. Overtuigend corrigeerde hij daarin het eenzijdige beeld dat men van hem had: dat van grappenmaker. Steeds vaker koos hij serieuze onderwerpen, waar hij wel met de … [Lees meer...] overTe verschijnen: Bomans op z’n best
J. Bernlef, Hersenschimmen (1984)
Vijftig canonteksten in de klas (30) De roman Hersenschimmen van J. Bernlef (pseudoniem van Hendrik Jan Marsman, 1937-2012) is een van de populairste boeken uit de Nederlandse literatuur van de twintigste eeuw. Hoewel hij al veel eerder begon te publiceren, werd Bernlef pas in 1984 met dit boek bekend bij het grote publiek. De roman werd in 1988 verfilmd door Heddy … [Lees meer...] overJ. Bernlef, Hersenschimmen (1984)
Publieke Intellectuelen: Annie M.G. Schmidt
‘Doe nooit wat je moeder zegt, dan komt het allemaal terecht.’ Annie M.G. Schmidt schopte tegen alles wat bekrompen en burgerlijk was. Bijna eigenhandig trok zij Nederland een nieuwe tijd in. Welke vrijheid brak Annie M.G. Schmidt met haar teksten, versjes en verhalen open? Hele generaties zijn met Annie M.G. Schmidt (1911-1995) opgegroeid. Met haar liedjes uit Ja zuster, nee … [Lees meer...] overPublieke Intellectuelen: Annie M.G. Schmidt
Honderd jaar geleden: Cahier numero 5
Met ‘Het bordeel van Ika Loch’ door Paul van Ostaijen en een frontispice van René Magritte Honderd jaar geleden verschenen de zogeheten Cahiers van de Driehoek, een geschikte gelegenheid om de uitgave van Cahier nr. 5 opnieuw manier nader te bekijken. Het eerste deel van dit artikel gaat over Cahier nr. 5 als drukwerk en over het nog onderbelicht gebleven frontispice van … [Lees meer...] overHonderd jaar geleden: Cahier numero 5
19 december 2025: KANTL-colloquium
Correspondenties met Robberechts Daniël Robberechts (1937-1992) is ‘de rabiaatste, de intelligentste en bijzonderste schrijver die de voorbije drie decennia in onze cultuur en letteren is opgedoken’ schreef Leo Pleysier ooit in NWT. Robberechts schreef verhalend, beschouwend en dagboekproza dat door de zelfbewuste en taalgerichte schriftuur gezien werd als een exponent … [Lees meer...] over19 december 2025: KANTL-colloquium
Een scherp en allesbehalve bang verstand
Om te vieren dat Hedendaagsch fetischisme dit jaar 100 jaar geleden verscheen, heb ik het herlezen. Het is een heel wonderlijk gestructureerd boek, dat eigenlijk de indruk wekt niet gestructureerd te zijn. Het eigenlijke onderwerp, de taal wordt in de eerste 70 bladzijden af en toe aangekondigd, maar komt dan voortdurend niet op gang omdat in plaats daarvan een heel … [Lees meer...] overEen scherp en allesbehalve bang verstand
Te verschijnen: Onveranderlijk zichzelf. Het leven van Arthur van Schendel (1874-1946)
De romancier Arthur van Schendel was een authentieke persoonlijkheid. Hij schuwde de publiciteit en liet buitenstaanders niet toe tot zijn privéleven. IJdelheid was hem ten enenmale vreemd. Niettemin trad hij met talrijke verhalen en romans, waaronder klassiekers als Een zwerver verliefd (1904), Het fregatschip Johanna Maria (1930), De … [Lees meer...] overTe verschijnen: Onveranderlijk zichzelf. Het leven van Arthur van Schendel (1874-1946)
Te verschijnen: Anne Frank, schrijfster
Het Achterhuis is het meest gelezen Nederlandstalige boek ter wereld. Het staat bij het grote publiek bekend als ‘het’ dagboek van Anne Frank. Minder bekend is dat achter het boek een fascinerende ontstaansgeschiedenis schuilgaat. Anne Frank, schrijfster volgt die geschiedenis vanaf het moment dat Anne haar rood-wit geruite dagboek begint, en vertelt hoe zij twee jaar later op … [Lees meer...] overTe verschijnen: Anne Frank, schrijfster
Pjeroo Roobjee
Om uit de greep van je voorgangers te blijven moet je de literatuur opnieuw uitvinden. Wie postmoderne literatuur wil schrijven zal op de schouders van de reuzen een nieuw stijlmelodietje moeten vinden. Maar dat alles ligt in elke pen verborgen. Of is het bestorven? Eenzaam tikkend, met lef, zet er de sokken in, droom onder je eigen schedel, de Hades van de literatuur, …dan … [Lees meer...] overPjeroo Roobjee
Verschenen: Literaire rechtspraak
De zuivering van het literaire veld in Nederland, 1945-1952 Gelden in het literaire domein dezelfde wetten en regels als in het normale sociale verkeer? Heeft een literaire schrijver als schrijver een verantwoordelijkheid tegenover de samenleving? Na de bevrijding van Nederland leidden deze algemene kwesties tot de prangende vraag in hoeverre men een schrijver kon … [Lees meer...] overVerschenen: Literaire rechtspraak
‘Nu sta ik tegenover de huwelijkstrouw nogal luchthartig’
Vraaggesprek met Speenhoff Ik moest vanmorgen denken dat ik me zo in de beroemde Speenhoff verdiept heb, dat ik een interview met hem kan schrijven zonder dat ik hem ooit gesproken heb. Kan ook niet want de man was al voor mijn geboorte overleden. Hij werd in 1903 een zeer bekende Nederlander die met het klimmen der jaren steeds conservatiever werd. Zijn opvattingen … [Lees meer...] over‘Nu sta ik tegenover de huwelijkstrouw nogal luchthartig’
Hans Verhagen: Verzoener van tegenstellingen
Sommige boeken nodigen uit eerst de uitgave goed te bekijken alvorens te gaan lezen. Zo valt bij het uitvouwen van de flap aan de voorzijde van Ondertussen ben ik waar ik wezen wilde: nergens, over Hans Verhagen (1939-2020) en zijn werk, van Arjan Peters (Fragment), het oog op een bloedrood schilderij met oranje zon. Aan de binnenkant zien we de boulevard van Vlissingen en het … [Lees meer...] overHans Verhagen: Verzoener van tegenstellingen
Twee vroege verhalen van Theo Thijssen herontdekt
Soms heb je gewoonweg geluk. Enkele maanden terug zat ik in een luimig avonduurtje te lezen in de biografie over Theo Thijssen (1879-1943) van Peter-Paul de Baar. Ik had me voorgenomen in mijn zomervakantie eens Kees de jongen te herlezen, samen met een paar andere romans van Thijssen, en ik dacht: laat ik eerst beginnen met zijn biografie. Ik las daarin onder andere over de … [Lees meer...] overTwee vroege verhalen van Theo Thijssen herontdekt
8 november 2025: Symposium ‘Polemiek en politiek rondom het tijdschrift Forum’
Op zaterdagmiddag 8 november 2025 wordt in de OBA Oosterdok een symposium georganiseerd over het invloedrijke tijdschrift Forum en de drie markante persoonlijkheden die ermee verbonden waren: Simon Vestdijk, Menno ter Braak en E. du Perron. Het symposium belicht niet alleen de literaire en intellectuele nalatenschap van deze drie schrijvers, maar ook hun rol als … [Lees meer...] over8 november 2025: Symposium ‘Polemiek en politiek rondom het tijdschrift Forum’
Jan Wolkers verbrandde toch zijn typoscripten?
Vier uitgaven markeren de 100ste geboortedag van Jan Wolkers De honderdste geboortedag van Jan Wolkers (26 oktober 1925-19 oktober 2007) wordt luister bijgezet met het verschijnen van De vroege romans bij Uitgeverij Meulenhoff), een pil van 1048 bladzijden met de zeven romans vanaf Kort Amerikaans (1962) tot en met De kus (1977). De zes romans … [Lees meer...] overJan Wolkers verbrandde toch zijn typoscripten?
Literaire helden in de klas: Andreas Burnier (1)
Tijdens twee inspiratiedagen over literatuuronderwijs voor (toekomstige) leraren van de tweede en derde graad secundair onderwijs stonden vier auteurs van literaire klassiekers centraal: Paul van Ostaijen, Andreas Burnier, Hugo Claus en Betje Wolff. Aan de hand van hun levensverhalen openden biografen en leraren een culturele en literaire wereld voor de leerlingen. Hun … [Lees meer...] overLiteraire helden in de klas: Andreas Burnier (1)
27 oktober 2025: Ode aan Maarten ’t Hart
Op maandagavond 27 oktober aanstaande vindt in Bibliotheek Neude te Utrecht een evenement plaats rond schrijver Maarten ’t Hart. Tijdens deze avond worden de vele kanten van deze bijzondere schrijver gevat in woorden, beelden en muziek. Bijbelbetwister, rattenexpert, beroepsjenner, orgelspeler, crossdresser, dierenvriend, veellezer, klassiekkenner, quinoaliefhebber, maar boven … [Lees meer...] over27 oktober 2025: Ode aan Maarten ’t Hart
