Gerbrand Bakker vindt het ‘goed’ dat het Couperus Museum gesloten is, schrijft hij in Aan mij heb je niks, zijn vierde dagboek in de privé-domein-reeks. ‘Een Belcampo-biografie. Prima,’ zegt hij, ‘als zijn boeken maar niet opnieuw verkocht worden.’ ‘Al die dode schrijvers hebben hun tijd gehad,’ stelt Bakker. De verkoop van boeken van dode schrijvers gaat ten koste van het … [Lees meer...] overLeve de dode schrijvers
21e eeuw
Verantwoordelijkheid voor de cultuur
Er is een tijd geweest – nog niet eens zo heel lang geleden – dat de twee belangrijkste dagbladen van Nederland, NRC Handelsblad en de Volkskrant, een wekelijkse culturele bijlage hadden, waarin ruimte was voor uitgebreide essays over kunst, literatuur, film enzovoorts. Op den duur waren daar ook nog eens aparte wekelijkse boekenbijlagen van afgesplitst. Misschien moet er … [Lees meer...] overVerantwoordelijkheid voor de cultuur
‘Ik noemde mijn broertje en zus niet meer bij hun nomber de cariño’
Over Verboden taal van Ruthline Margarita Het meisje Yu houdt heel veel van het Papiamentu. Helaas groeit ze op in de jaren zestig van de vorige eeuw en wordt haar op allerlei manieren duidelijk gemaakt dat die liefde ongewenst is: eerst op school op Curaçao, waar kinderen op de vingers wordt geslagen als ze de taal spreken. Later in Amsterdam, in Hulanda, als ze bij haar … [Lees meer...] over‘Ik noemde mijn broertje en zus niet meer bij hun nomber de cariño’
Groslijst: Edzard Mik, Damian
Als Damian zijn moeder ergens mee associeert, dan is het wel met harde wind, wind die nooit zal luwen en voor altijd door hem heen zal blijven gieren alsof hij uit niets dan kieren en gaten bestaat. Dit is de derde zin van de eerste pagina van Damian (2025) van Edzard Mik. Daarmee zet de schrijver de relatie tussen de protagonist en diens moeder direct op heldere wijze … [Lees meer...] overGroslijst: Edzard Mik, Damian
‘Het gore lef’ smaakt naar meer
De debuutbundel Het gore lef van Sarah Arnolds bevat voor het merendeel (zes van de zeven) korte verhalen, het derde, ‘Brand’, is echter maar liefst 62 bladzijden lang en verdeeld in meerdere hoofdstukken. Wat de verhalen gemeen hebben, is een vrij droge, luchtige stijl en een niet van humor gespeend, licht ironisch absurdisme waarin de verbazing is gevangen over hoe de … [Lees meer...] over‘Het gore lef’ smaakt naar meer
Groslijst: Bert Natter, Aan het einde van de oorlog
Horen, zien en zwijgen Waarom een eerste bespreking van mij voor Neerlandistiek over een boek waarover al heel veel gerenommeerde recensenten hun licht hebben laten schijnen? Eerlijk is eerlijk, ik heb hier over getwijfeld. Maar het regeltje op de lijst aangemelde boeken voor de Libris stond nog steeds open, de afspraak was om alle boeken te bespreken en ik had het boek … [Lees meer...] overGroslijst: Bert Natter, Aan het einde van de oorlog
Kees ’t Hart en S. Vestdijk
Elke schrijver heeft een voorganger die als een onuitwisbare stempel, én als een blinddoek werkt. Hij kijkt in zijn binnenbrein zonder zijn ogen te gebruiken. De fantasie als blindzicht vliegt alle kanten op. Hij blijft doof voor de buitenwereld. De schrijver hoort een machtige inwendige stem die hem vertelt dat alles fictie is. Net als Pinocchio raakt de schrijver verstrikt … [Lees meer...] overKees ’t Hart en S. Vestdijk
Groslijst: Gregor Verwijmeren, De Alpenfederatie
Zonder het initiatief van Neerlandistiek zou dit boek me zeer waarschijnlijk niet zijn opgevallen. Om één of andere mij onbekende reden is dit boek onbesproken gebleven in de meeste recensies, podcasts of andere vormen van boekbesprekingen. Evenmin heb ik er reclame over gezien dan wel gehoord. Ook op de nominatielijsten van de verschillende literaire prijzen ontbreekt het … [Lees meer...] overGroslijst: Gregor Verwijmeren, De Alpenfederatie
Verschenen: Taal van de laatste daad
In Taal van de laatste daad beargumenteer ik hoe Nederlandse literaire publieke intellectuelen tussen 1985 en 2015 schreven over gevoelige onderwerpen als de doodstraf, euthanasie en zelfdoding. De studie laat zien hoe schrijvers via essays, columns en opiniestukken hun ideeën deelden met een breed publiek en zo bijdroegen aan maatschappelijke discussies over leven en … [Lees meer...] overVerschenen: Taal van de laatste daad
Groslijst: Jan van Mersbergen, Eiland zonder schaduw
De schrijver Marius Groenenberg is van jongs af aan gefascineerd door New York. Zijn overgrootvader ging er naartoe als stratenmaker, op Marius’ jongenskamer hing een panoramafoto van de skyline van New York. Drie keer reist hij er naartoe. De eerste keer met vrienden, hij is dan een twintiger met schrijfambitie en vindt in de Big Apple zijn onderwerp: … [Lees meer...] overGroslijst: Jan van Mersbergen, Eiland zonder schaduw
Elk boek een Netflix- of televisieserie op papier
Over schrijver Detlev van Heest (een grootmeester van de dialoog, 2) In het boek Parkeren in Hilversum (2024) staat ‘roman’. Evenals in De verzopen katten en de Hollander (2010) en De resten van een mens (2025), terwijl deze boeken de indruk wekken autobiografisch te zijn, non-fictie. ‘Er zit voldoende onwerkelijks in,’ zegt Detlev van Heest ‘Het is antropologisch gezien … [Lees meer...] overElk boek een Netflix- of televisieserie op papier
‘Tel daarbij op dat de Engelsen een beschaafd volk zijn – van de Amerikanen zal ik nu maar niets zeggen’
Over Een tijd als deze van Sarah van der Maas De tijd van de romans over de Tweede Wereldoorlog lijkt een beetje voorbij. Er verschijnt er af en toe nog wel een – vorig jaar The Safekeep van Yaël van der Wouden – maar je kunt niet meer zeggen of klagen dat een Nederlandse roman geen roman is zonder nazi. Wat dat betreft gaat Sarah van der Maas, een jonge … [Lees meer...] over‘Tel daarbij op dat de Engelsen een beschaafd volk zijn – van de Amerikanen zal ik nu maar niets zeggen’
Groslijst: Peter Drehmanns, Sidderingen
De glorie van het verval en het verval van de glorie Precies tien jaar geleden – in 2015 – ontving schrijver-dichter-literatuurrecensent Peter Drehmanns de Halewijnprijs. Deze auteursprijs werd uitgereikt aan literair talent dat bredere belangstelling verdient op grond van onweerstaanbaarheid van gepubliceerd werk. Drehmanns is na het winnen van deze prijs niet op zijn … [Lees meer...] overGroslijst: Peter Drehmanns, Sidderingen
Sarah Arnolds – Het gore lef
Het gore lef, het debuut van Sarah Arnolds, trok afgelopen maanden veel bekijks en staat inmiddels op de longlist van de Boekenbon Literatuurprijs. Wat betekent het om in Nederland te debuteren met een verhalenbundel en wat is de essentie van een goed kort verhaal? Ook is er een ontwikkeling geweest in schrijversland: het Letterenfonds heeft haar regels voor … [Lees meer...] overSarah Arnolds – Het gore lef
Groslijst: Nelleke Noordervliet, Het bewind van de gelukkigen
Met een vreemd gevoel sloeg ik Het bewind van de gelukkigen van Nelleke Noordervliet dicht. Ik keek er naar uit dit boek te lezen en begon er enthousiast aan. Eenmaal uitgelezen dacht ik: En nu? Wat moet ik hier nu van vinden? Welk ‘punt’ wil Noordervliet maken? Ik moest het even laten bezinken. Ik besloot er een nachtje over te slapen en dan met een ‘oordeel’ te … [Lees meer...] overGroslijst: Nelleke Noordervliet, Het bewind van de gelukkigen
Hallo Bronzen Uil (uw onderbroek is vuil)
Toen in 1986 de AKO-prijs in het leven werd geroepen was dat de eerste commerciële literatuurprijs. Tot dan waren prijzen in handen van overheden of donaties van particulieren, met als uitgangspunt, linksom of rechtsom, dat de artistieke of literaire kwaliteit doorslaggevende factor was. Uiteraard werd er ook door de nieuwe commerciële prijzen, zeker in de beginjaren, hard … [Lees meer...] overHallo Bronzen Uil (uw onderbroek is vuil)
Door zijn zeef gegoten of met zijn saus bespoten?
Omtrent de middelste zin van Tom Lanoyes ReinAard Voor Peter-Arno Coppen Van snikken hoeft // Men haar nooit te verdenken, zij / Is liever strijdbaar dan bedroefd. In de middelste zin van ReinAard voert Tom Lanoye Hermelijn in Malpertuis ten tonele als ferme echtgenote van de titelheld.[1] Het is een zin die je vergeefs zult zoeken in het origineel. Geen wonder: de eerste … [Lees meer...] overDoor zijn zeef gegoten of met zijn saus bespoten?
De middelste zin van… Ons gaan allemaal
‘Met iedere zin is wel iets bijzonders aan de hand’, stelt Peter-Arno Coppen. Nu denk ik dat wanneer je zo’n beetje je hele leven aan de taal hebt geschonken, je vanzelf in iedere taaluiting iets bijzonders gaat zien. Maar of een literatuurdidacticus dat ook kan, is nog maar de vraag. Het eerste probleem waar ik me bij het vinden van de ‘middelste zin’ voor geplaatst … [Lees meer...] overDe middelste zin van… Ons gaan allemaal
De middelste zin van… Op weg naar De Hartz
Door de middelste zin heen Omdat ik al een tijdje geïntrigeerd word door de nogal idiosyncratische grammatica die Wessel te Gussinklo hanteert in zijn romancyclus over Ewout Meyster, ging ik voor deze gelegenheid op zoek naar de middelste zin van mijn favoriete deel uit de serie, Op weg naar De Hartz, uit 2020. De analyse van zo’n ongetwijfeld lange en complexe … [Lees meer...] overDe middelste zin van… Op weg naar De Hartz
De middelste zin van… De laatste liefde van mijn moeder
Het scharniermoment De tafels beneden in het restaurant waren gedekt, en zij die een kamer hadden geboekt, die zich, per geluk of per ongeluk, zoals men het wenst te bezien, boven de dampkap van de keuken bevond, voelden reeds aan het stijgende waterpeil in hun mond dat een scharniermoment op aanbreken stond. Deze middelste zin is een typische Verhulst: barok, … [Lees meer...] overDe middelste zin van… De laatste liefde van mijn moeder
De middelste zin van… Ga je erover schrijven?
Vlak voor mijn vakantie kreeg ik de vraag of ook ik iets wilde schrijven over een middelste zin van een of ander werk ter ere van het afscheid van Peter-Arno. Ik dacht toen ‘dat pak ik wel op als ik thuiskom’. Maar toen ik eenmaal met het boek van Herman Koch ‘Ga je erover schrijven’ in de zon lag, was ik toch nieuwsgierig wat de middelste zin van dit boek zou zijn. Zou het … [Lees meer...] overDe middelste zin van… Ga je erover schrijven?
Grootmeester van de dialoog (1)
In gesprek met schrijver Detlev van Heest ‘Waar romans ooit het publieke gesprek voedden, is die rol nu overgenomen door podcasts, streamingseries en influencers op sociale media,’ schreef literair agent Paul Sebes op 19 augustus in NRC Handelsblad. De Volkskrant doet er ijverig aan mee in de publicatie van hitlijsten van populaire series. ‘Vandaag [2 september] de beste … [Lees meer...] overGrootmeester van de dialoog (1)
Groslijst: Karolien Berkvens, Zo’n nacht, zo’n ochtend
Pijn als een octopus Tijdens het lezen van de eerste bladzijdes van Zo’n nacht, zo’n ochtend vraag ik me meteen af waarom het is ingestuurd voor de Libris Literatuur Prijs. Het is immers geen roman, het is non-fictie. Een waar gebeurd relaas over een raadselachtige pijn, zoals de ondertitel zegt. ‘Dit is geen droom’, zijn de eerste woorden, ook al een statement … [Lees meer...] overGroslijst: Karolien Berkvens, Zo’n nacht, zo’n ochtend
9 oktober 2025: Boekpresentatie Nachttrottoir, Robbert-Jan Henkes
Het boek is uit.Manuscript gevonden in een map.Een voorval in Sint-Petersburg.Nacht. Kou. Een drogist. Een straatlantaarn.Een flits van inzicht. In de wereld, de mens.Tijd en ruimte: opgeheven.Een schicht van inzicht, aan de grond nagelend.Iedereen is ik. Nu is hier. Altijd. Overal.Verstommend, Verstijvend. Openbarend.Niet in woorden te vatten.Of toch?In de map: stemmen, … [Lees meer...] over9 oktober 2025: Boekpresentatie Nachttrottoir, Robbert-Jan Henkes
Olifanten van Troje
Over ‘Het geschenk’ van Gaea Schoeters Ik ben geen schrijver, maar ik kan me voorstellen dat je, als je wél schrijver bent, bij sommige van je teksten – misschien ook maar heel soms – in een staat van epifanie raakt: dat je van begin tot eind zéker weet dat je iets heel goeds te pakken hebt. Misschien vergelijkbaar met Paul McCartney toen ‘Yesterday’ zich in één nacht aan … [Lees meer...] overOlifanten van Troje
