Er is een prachtverzameling aan te leggen van reacties van boze schrijvers over hun critici. De meest klassieke is allicht die van Goethe. Hij schreef een gedicht over hoe een gast ruimhartig onthaald wordt met mooie wijnen en spijzen. De gast op zijn beurt kraakt achteraf de ontvangst totaal af. Goethes conclusie: Der Tausendsakerment!Schlagt ihn tot, den Hund! Es ist ein … [Lees meer...] overSla dood die hond, het is een recensent!
21e eeuw
Video: Wat we weten over Virginie. Stand van zaken in de Loveling-studie
Lezing door KANTL-erelid Piet Couttenier met als titel 'Wat we weten over Virginie. Stand van zaken in de Loveling-studie', op het Colloquium Virginie Loveling op zaterdag 2 december 2023 in de KANTL. … [Lees meer...] overVideo: Wat we weten over Virginie. Stand van zaken in de Loveling-studie
Langzaam dansen
In wat voor land leef ik eigenlijk? is een biografie om verdrietig van te worden. Karin Amatmoekrim portretteert er Anil Ramdas in, wiens leven nogal een curve vertoonde. Doordat de biografe zo dicht bij haar onderwerp annex personage blijft dat ze hem permanent ‘Anil’ durft te noemen, voel ik als lezer dat leven ook bewegen. Pijlsnel richting erkenning en gestaag naar … [Lees meer...] overLangzaam dansen
Over ‘Rooie’
Willem van Toorn geeft antwoord Op 7 december 1985 viel er op mijn deurmat of die van mijn school een brief van Willem van Toorn. Het was in het vierde jaar van mijn leraarschap aan het Dominicus College (Nijmegen) en in de loop van de tijd had ik er steeds meer plezier in gekregen: ‘lastige’ leerlingen bleken steeds vaker extreem begaafd en extreem ontvankelijk voor … [Lees meer...] overOver ‘Rooie’
Het eerste kwart: De maagd Marino, Yves Petry
Yves Petry heeft ooit wiskunde gestudeerd en hij lijkt daaruit de oefening van het extrapoleren te hebben opgepikt: we nemen een situatie en voeren hem steeds verder door, met een limiet in het oneindige. Hoe ziet de wereld er dan uit? Als er over de literatuur wordt beweerd dat het een manier is om je in een ander te verplaatsen, om door te dringen tot binnen diens hoofd – … [Lees meer...] overHet eerste kwart: De maagd Marino, Yves Petry
Verschenen: Themanummer Verslagen en Mededelingen over Virginie Loveling
Virginie Loveling (1836-1923) werd in 1919 verkozen tot ‘corresponderend lid’ van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren. Hoewel zij nooit 'werkend lid' werd, heeft Loveling een blijvende impact gehad op de Vlaamse literatuur. Haar leven en werk zijn niet alleen historisch relevant, maar blijven ook vandaag nog tot de verbeelding … [Lees meer...] overVerschenen: Themanummer Verslagen en Mededelingen over Virginie Loveling
Wurmen
Voor me liggen twee foedralen, zoals uitgever Het balanseer ze noemt. Zelf zou ik eerder spreken van cassettes. Op de rug van beide cassettes: F. van Dixhoorn, gedicht, hb. Het laatste als enige horizontaal gedrukt. Linksboven op wat een voorkant zou kunnen zijn: de kat van de muziekschool en het doel van de opticien. De beide titels zijn opvallend dicht tegen de zijkant … [Lees meer...] overWurmen
Minieme wolkjes
Eén poëzieproject, twee ‘gedichten’ die elk een bundel zouden kunnen worden genoemd, in de twee foedralen met het gedicht elf katernen die ook alle elf een gedicht zouden kunnen worden genoemd of anders een gedichtencyclus, op de individuele bladzijden die de lezer voor zich krijgt heel veel wit met alleen op de linker bladzijde minieme wolkjes tekst. Zo'n door wit omgeven pluk … [Lees meer...] overMinieme wolkjes
Het eerste kwart: Vinexvrouwen, Naima El Bezaz
Vinexvrouwen (2010) van Naima El Bezaz is achteraf een boek om razend over te worden. Het begint zo: Ik ben een Marokkaan in een vinexwijk. Een Marokkaan die het in de ogen van andere Marokkanen heeft gemaakt, omdat ik in een wijk woon vol blanke autochtonen. Maar die laatsten hadden wat bezorgd gekeken toen ze zagen dat er gekleurde mensen naast hen kwamen … [Lees meer...] overHet eerste kwart: Vinexvrouwen, Naima El Bezaz
Lale Gül vertelt veel en toont weinig
Over Ik ben vrij Een van de mooiste en knapste verhalen uit de naoorlogse Nederlandse literatuur is ‘De achtste plaag’ van Jan Wolkers (dat met die kip, ja). We zien hoe een jonge zoon in een verstikkend protestants milieu, ergens kort voor de Tweede Wereldoorlog, eerste Paasdag beleeft. Het is een ambachtelijk topstukje, dat het kunnen van Wolkers op zijn best toont. De … [Lees meer...] overLale Gül vertelt veel en toont weinig
Het eerste kwart: Het diner, Herman Koch
Er is een dunne lijn tussen satire en misanthropie: je kunt het gedrag van de mensen zo bespotten dat het genadeloos wordt. Dat het geweld om de hoek ligt. Zoiets geldt over het algemeen al voor het werk van Herman Koch – maar het geldt heel sterk voor Het diner, zijn bekendste en populairste boek. Paul Lohman is een geschiedenisdocent die op school niet te handhaven is … [Lees meer...] overHet eerste kwart: Het diner, Herman Koch
Schrijversmythen, met Sander Bax
De letterkundige Sander Bax schreef een nieuwe literatuurgeschiedenis, Schrijversmythen, die helemaal gecentreerd is rond de verhalen die in de Nederlandse literatuur tussen 1880 en 2020 over schrijvers zijn opgebouwd: mythes van bohemiens, van Grote Schrijvers, van publieke intellectuelen en meer. … [Lees meer...] overSchrijversmythen, met Sander Bax
Zo de ouden zongen
Zoals wel vaker het geval is wanneer ik nadenk over iets wat ik nog niet helemaal begrijp (en ik kan u verzekeren: dat gebeurt nogal eens), nam ook deze keer – om het met de woorden van de dichter Martinus Nijhoff te zeggen – het toeval een binnenweg naar het doel. Moest het, dat ik tijdens een slapeloze nacht de schakelaar van de radio omzette en midden in een uitzending van … [Lees meer...] overZo de ouden zongen
De stoel van Leo Vroman
Vromaneffect Leo Vroman, ongeboren,laat geen kikje van zich horen,tot hij zelf aan ’t baren slaaten het zoonzijn hem vergaat.Steeds als hij op niemand lijkt,heeft hij ons met zich verrijkt. Leo Vroman was, of eigenlijk ís onze intiemste dichter. Intiem met zijn lezer, intiem met de taal, intiem met het leven tot op het niveau van de biochemie. In alles wat hij schreef … [Lees meer...] overDe stoel van Leo Vroman
Elk dier een zwaailicht
In het najaar van 2006 zat ik in groep vier. Het was Kinderboekenweek, traditiegetrouw mocht ik een boek uitzoeken bij De Groningse Kinderboekhandel in de Stoeldraaiersstraat. Geen idee welk boek ik dat jaar koos, maar het geschenk dat ik erbij kreeg maakte diepe indruk op mij: Laika tussen de sterren. Het verhaal gaat over het Russische straathondje Laika dat bij wijze van … [Lees meer...] overElk dier een zwaailicht
Het eerste kwart: Marie Kessels, Ruw
Dat je lichaam bepaalt hoe je in het leven staat, is duidelijk. Maar hoe geef je dat weer in de lichaamsloze taal binnen de kaften van een roman? Als wij allemaal een ander lichaam hebben, kijken we alleen al om die reden allemaal minstens een beetje anders naar de wereld. Hoe kunnen we elkaar dan begrijpen? Gemma, de hoofdpersoon van Ruw (2009) van Marie Kessels, is niet zo … [Lees meer...] overHet eerste kwart: Marie Kessels, Ruw
Verbinden begrijpen
In zijn jongste bundel Mond vol dobbelstenen schuift Tonnus Oosterhoff zijn ongrijpbaarheid en humor terzijde voor een snerpende politieke veroordeling in minstens één gedicht. Het eindigt met deze strofe: Een mens zonder geld kan slecht zijnmaar een met geld niet rechtvaardig.Een Bill Gates die gelijk heeftblijft expressie van onrecht. De eerste … [Lees meer...] overVerbinden begrijpen
Nacht, trottoir – als Menno Wigman
Over de zelfverdoemelende dichter Menno Wigman schreef Erik Bindervoet een mooi gedicht in Over het werkelijkheidsgehalte van de werkelijkheid (De Harmonie, 2023), getiteld menno eet een eitje, waarin de schrijver-narrator tijdens een dichterstoernee de neerslachtig en melancholiek voor zich uit kijkende Wigman hoort klagen over onze collega’s. over zijn verstoorderitme. … [Lees meer...] overNacht, trottoir – als Menno Wigman
De herdefinitie ervan
Er gaat een gerucht dat Honoré de Balzac al vóór de uitvinding van het Facebookjeduimpje heeft beweerd: L’homme meurt une première fois à l’âge où il perd l’enthousiasme. Goddank stond de vertaling erbij (we sterven een eerste keer op de leeftijd waarop we ons enthousiasme verliezen). Zo is het maar net, confrère! Wel benoemt De Balzac simultaan een angst bij … [Lees meer...] overDe herdefinitie ervan
Podcast: Lezen is vurrukuluk over Yaël van der Wouden
Gevieren bespreken we een Nederlandse roman die al een hype was voordat het boek verscheen. Wij bespreken het hoe, wat en waarom, sommeren onze plus- en minpunten en komen zo tot een afgewogen oordeel over dit bijzondere boek van een veelbelovend debutant. Verder literair nieuws in vogelvlucht, persoonlijke leestips en de Tzum-prijs. De podcast 'Lezen is vurrukkulluk' … [Lees meer...] overPodcast: Lezen is vurrukuluk over Yaël van der Wouden
Het eerste kwart: Doeschka Meijsing, Over de liefde
Toen Over de liefde verscheen, vertelde de schrijfster her en der dat ze eigenlijk een essay had willen schrijven, maar dat de tekst onder haar handen tot een roman geworden was. Dat zou onder andere de essay-achtige titel van haar boek verklaren. Maar ik denk dat dit in ieder geval deels een misleidende uitspraak was. Want Over de liefde is net zo goed een essay als een … [Lees meer...] overHet eerste kwart: Doeschka Meijsing, Over de liefde
Een bakker die altijd hetzelfde brood bakt
Thomas Rosenboom was weer heel even terug! De grote romanschrijver die een jaar of tien geleden besloot dat het welletjes was. Wat doet een romancier als hij geen romans meer schrijft? Ik heb geen idee, maar Rosenboom gaf in 2019 een lezing, de Ubbo-Emmius-lezing en die is nu uitgegeven door het Artistiek Bureau (dat je eigenlijk niet kunt noemen zonder het woord 'onvolprezen … [Lees meer...] overEen bakker die altijd hetzelfde brood bakt
Stof tot nadenken
Arnon Grunberg heeft er een nieuwe baan bij. Grunberg is bij zestigplussers bekend van de mooie roman De Asielzoeker, zeventigplussers herinneren zich zijn Blauwe maandagen, poëzieliefhebbers zijn zijn enige dichtbundel totaal vergeten en er zijn allicht enkele mensen die zijn cursiefje op het voorblad van de Volkskrant nog voor de geest staat. Echter is Grunberg ook een Groot … [Lees meer...] overStof tot nadenken
Het eerste kwart: Erwin Mortier, Godenslaap
Er zijn boeken die je moet voelen en boeken die je moet begrijpen, en Godenslaap (2008) van Erwin Mortier is het allebei. Het behelst het verhaal van een heel oude vrouw die ergens aan het eind van de twintigste eeuw – of wie weet, zelfs het begin van de eenentwintigste – terugkijkt op haar jeugd, en dan vooral op de Grote Oorlog. Ze trok toen als meisje, als jonge vrouw, uit … [Lees meer...] overHet eerste kwart: Erwin Mortier, Godenslaap
Lidy van Marissing laureaat Poletprijs 2024
Het is mooi dat ik gisteren in het radioporgramma Kunststof eindelijk bekend mocht maken wat de jury al wat langer wist: na Peter Verhelst en Michael Tedja is de driejaarlijkse Sybren Poletprijs dit jaar toegekend aan romancier en dichter Lidy van Marissing. De Poletprijs is met 35.000 € een van de grootste literaire prijzen van het land en wordt gefinancierd uit een legaat van … [Lees meer...] overLidy van Marissing laureaat Poletprijs 2024
