Het werkwoord 'doen' wordt in allerlei Germaanse talen en dialecten als hulpwerkwoord gebruikt, soms met een duidelijke functie, soms ook niet. Zegt een Engelsman "I didn't see her", dan is 'do' een noodzakelijk deel van de ontkenningsconstructie, maar zegt een Brabander "Doe even opruimen", dan is het al veel minder duidelijk welke functie 'doen' heeft.In het Fries in … [Lees meer...] over‘Doen’ als voorwaardelijk hulpwerkwoord in het Saterfries
hulpwerkwoord
Laat je nooit, nooit, nooit aan jezelf twijfelen
Op de Facebookgroep Leraar Nederlands plaatste gisteren iemand het bovenstaande plaatje, afkomstig van de Facebookpagina van D66. Er staat een citaat op van Sigrid Kaag: "Laat je nooit, nooit, nooit aan jezelf twijfelen." De collega die het in de groep plaatste, vond dat vreemd klinken en vroeg zich af of de zin wel goed geformuleerd was. Daarover kan natuurlijk alleen het … [Lees meer...] overLaat je nooit, nooit, nooit aan jezelf twijfelen
‘Het hoeft niet meer per se.’
De geschiedenis van hoeven Alles moet altijd veranderen en dus ontkomt ook het werkwoord hoeven daar niet aan. Het is een opmerkelijk werkwoord, bijvoorbeeld omdat het in het moderne Nederlands eigenlijk alleen kan voorkomen in zinnen waar een ontkenning voorkomt: je kunt wel zeggen 'je hoeft dat niet te doen', of 'je hoeft niets te doen' of 'niemand hoeft dat te doen', … [Lees meer...] over‘Het hoeft niet meer per se.’
Niet gevangen zijn of hebben, maar zitten: hoe zit dat?
Door Maarten Bogaards ‘Werk moet lonen voor iedereen die in de bijstand gevangen zit’, betoogt NRC eerder dit jaar in het redactioneel commentaar. Op zich geen baanbrekend standpunt, maar de formulering ervan bevat wel een interessante constructie van het Nederlands: de combinatie van een voltooid deelwoord, gevangen, met het houdingswerkwoord zitten. Zo’n soort … [Lees meer...] overNiet gevangen zijn of hebben, maar zitten: hoe zit dat?
Een foto van gaan en zullen
Door Marc van Oostendorp Een van de interessante aspecten van taalverandering is dat ze niet in één klap gebeurt. Nooit is voorgekomen dat een heel land op een ochtend opstond en eensgezind de woorden op een andere manier gebruikte. Het is eerst een klein groepje die de woorden in sommige omstandigheden anders gebruikt, en gaandeweg breidt het gebruik zich uit: meer mensen, … [Lees meer...] overEen foto van gaan en zullen
Ilja Leonard Pfeijffer als komische zitter
De taal van Ilja Leonard Pfeijffer (6) Door Marc van Oostendorp Ilja Leonard Pfeijffer is een meester van het zitten. In zijn werk wordt weliswaar af en toe ook gewandeld en op bed gelegen, maar ik geloof dat er weinig schrijvers zijn voor wie het zitten zo'n karakteristieke pose is: in het café, op het terras, naakt op de bank. Als je erop gaat letten, merk je dat ook zijn … [Lees meer...] overIlja Leonard Pfeijffer als komische zitter
Nu ga ik een ijsje voor je kopen
Zullen en gaan in het werk van Lieke Marsman Door Marc van Oostendorp Een jaar geleden dacht ik na over het werkwoord gaan; dat je best kunt zeggen 'het gaat regenen' terwijl de druppels al vallen, zolang dat maar de eerste druppels zijn. En 'ik ga dit boek lezen!' als je de eerste bladzijden tot je genomen hebt – zolang die eerste bladzijden alleen maar op … [Lees meer...] overNu ga ik een ijsje voor je kopen
Do you love me?
Sommige zinnetjes wekken wrevel of hilariteit op. Een beroemd voorbeeld is het gebruik van doen als hulpwerkwoord. ‘Ik ben gewoon timmerman en ik doe timmeren’ zegt een Heerlenaar tegen me. Dit doen bij een zelfstandig werkwoord als timmeren, lijkt een rechtstreekse vertaling uit het dialect. Vandaar dat ik vaak hoor beweren dat doen-zinnen uniek voor Limburg zijn. Een echt … [Lees meer...] overDo you love me?
