• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

jeugdliteratuur

‘Christen! bedenk dat ook de jood uw naasten is’ (1846)

7 maart 2021 door Ewoud Sanders Reageer

Jeugdverhalen over joden (132) Door Ewoud Sanders Auteur: Pieter Jacobus Kornelis Thomson (1806-1867)Oorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis Pieter Jacobus Kornelis (officieel Cornelis) Thomson was ‘huisonderwijzer’ in Goes. In de eerste helft van de 19de eeuw schreef hij verschillende jeugdboeken, deels onder de initialen P.J.K.T. Het verhaal … [Lees meer...] over‘Christen! bedenk dat ook de jood uw naasten is’ (1846)

‘Hulp en onhulpzaamheid’ (1801)

28 februari 2021 door Ewoud Sanders Reageer

Jeugdverhalen over joden (131) Door Ewoud Sanders Auteur: Henricus (‘Hendrik’) Essenberg, Gerritsz. (1763-1804)Oorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis Hendrik Essenberg was onderwijzer in Oostvoorne. In 1795, tijdens de Bataafse Republiek, sloot hij zich aan bij een groep burgers die de plaatselijke schout en schepenen ontsloeg. Zo’n vijf jaar … [Lees meer...] over‘Hulp en onhulpzaamheid’ (1801)

‘Kleerkoop! Kleerkoop!’ (1872)

21 februari 2021 door Ewoud Sanders Reageer

Jeugdverhalen over joden (130) Door Ewoud Sanders Auteur: Willem Frederik Oostveen (1849-1890) Herkomst en drukgeschiedenis W.F. Oostveen was halverwege de 19de eeuw een geliefd schrijver van jeugdboeken. Hij schreef het lied ‘Sinterklaas is jarig’ (‘Sinterklaas is jarig!/ Ik zet mijn schoen vast klaar’) en was redacteur van het jeugdtijdschrift Ons genoegen. Hij … [Lees meer...] over‘Kleerkoop! Kleerkoop!’ (1872)

‘De Jodin’ (ca. 1863)

14 februari 2021 door Ewoud Sanders Reageer

Jeugdverhalen over joden (129) Door Ewoud Sanders Auteur: Oom Diederik Herkomst en drukgeschiedenis Wie er schuilgaat achter het pseudoniem ‘Oom Diederik’ is niet bekend. Tussen 1862 en circa 1875 schreef hij diverse jeugdboeken met onder meer vertellingen, versjes, rekenspelletjes en raadsels. Ze verschenen bij uitgeverij H.A.M. Roelants in Schiedam (en vanaf 1883 … [Lees meer...] over‘De Jodin’ (ca. 1863)

‘Godsdienstige verdraagzaamheid’ (1861)

7 februari 2021 door Ewoud Sanders 1 Reactie

Jeugdverhalen over joden (128) Door Ewoud Sanders Auteur: Adriaan van der Hoop Juniorszoon (1827-1863) Ik schaam mij, dat ’k heb meêgedaan,Nu Meester ’t ons heeft doen verstaan,Hoe schandlijk door ons werd misdreven,Toen wij dien kleinen Jood, die pasVoor de eerste maal ter schole was,Door slaan en schelden deden beven. ’k Zag nooit den Meester nog zoo kwaad;‘Is ’t … [Lees meer...] over‘Godsdienstige verdraagzaamheid’ (1861)

‘Hoogmoed komt voor den val’ (1843)

31 januari 2021 door Ewoud Sanders Reageer

Jeugdverhalen over joden (127) Door Ewoud Sanders Auteur: onbekend Herkomst en drukgeschiedenis De korte zedenles ‘Hoogmoed komt voor den val’ is te vinden in Gemeenzame Nederlandsche volksspreuken, voorgesteld in leerzame verhalen, ten dienste der lagere scholen. Dit boekje verscheen in 1843 bij uitgeverij Leepel & Brat en beleefde één druk. In totaal worden er … [Lees meer...] over‘Hoogmoed komt voor den val’ (1843)

‘Verhaal van de gevolgen der spotternij van eenen rijken knaap’ (1827)

24 januari 2021 door Ewoud Sanders Reageer

Jeugdverhalen over joden (126) Door Ewoud Sanders Auteur: Catharina Maria Dóll Egges (1776-1835) Herkomst en drukgeschiedenis Catharina Maria (‘Catootje’) Dóll Egges was de dochter van de Amsterdamse boekhandelaar en uitgever Jan Dóll en van Catharina Egges. Nadat haar vader was overleden, zette haar moeder de zaak voort. Catharina Maria redigeerde enkele … [Lees meer...] over‘Verhaal van de gevolgen der spotternij van eenen rijken knaap’ (1827)

De club ‘Van zessen klaar’ (1898)

17 januari 2021 door Ewoud Sanders 1 Reactie

Jeugdverhalen over joden (125) Door Ewoud Sanders Auteur: Cornelis Johannes Kieviet (1858-1931) Herkomst en drukgeschiedenis C. Joh. Kieviet – zoals zijn schrijversnaam luidt – schreef tussen 1890 en 1931 zo’n vijftig jeugdboeken. Hij had daar een bijzondere methode voor. ‘Elke avond schreef hij acht tot tien schoolschriftblaadjes vol met een klein en regelmatig … [Lees meer...] overDe club ‘Van zessen klaar’ (1898)

De gewelven van Arendsberg (1897)

10 januari 2021 door Ewoud Sanders Reageer

Jeugdverhalen over joden (124) Door Ewoud Sanders Auteur: Willem Hendrik Kieviet (1867-1941) Herkomst en drukgeschiedenis Willem Hendrik Kieviet is de jongere neef van de bekende jeugdboekenschrijver Cornelis Johannes Kieviet (1858-1931). Hij was evangelist bij de actieve Nederlands Evangelisch-Protestantse Vereniging en hoofdredacteur van het antirevolutionaire … [Lees meer...] overDe gewelven van Arendsberg (1897)

De balling, of Beloonde ouderliefde (1843)

3 januari 2021 door Ewoud Sanders Reageer

Jeugdverhalen over joden (123) Door Ewoud Sanders Auteur: onbekendOorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis In het voorwoord benadrukt de anonieme auteur hoe belangrijk hij het vindt dat kinderen hun ouders onbaatzuchtig liefhebben. In het verhaal wordt die liefde beloond: een vader mag dankzij de onbaatzuchtige liefde van zijn zoon terugkeren uit … [Lees meer...] overDe balling, of Beloonde ouderliefde (1843)

‘Een barmhartige Samaritaan’ (1824)

27 december 2020 door Ewoud Sanders Reageer

Jeugdverhalen over joden (122) Door Ewoud Sanders Auteur: Johann Peter Ludwig Snell (1764-1817)Vertaald uit het Duits Herkomst en drukgeschiedenis Johann Peter Ludwig Snell was predikant in Dachsenhausen in Duitsland. Daarnaast schreef hij opvoedkundige werken. Snell publiceerde het verhaaltje ‘Ein barmherziger Samariter’ in 1795 in Sittenlehr in Beyspielen (‘Moraal … [Lees meer...] over‘Een barmhartige Samaritaan’ (1824)

‘De menschlievende joden’ (1817)

20 december 2020 door Ewoud Sanders Reageer

Jeugdverhalen over joden (121) Door Ewoud Sanders Auteur: Petronella Moens (1762-1843) Herkomst en drukgeschiedenis Op vierjarige leeftijd werd Petronella Moens getroffen door kinderpokken. Zij overleefde de ziekte, maar werd er wel blind door. Die handicap weerhield haar er niet van om zich verder te ontwikkelen. Schrijven leerde ze van haar vader, familieleden en … [Lees meer...] over‘De menschlievende joden’ (1817)

‘Moet men Joden ook helpen?’ (1846)

13 december 2020 door Ewoud Sanders Reageer

Jeugdverhalen over joden (120) Door Ewoud Sanders Auteur: Jelle Mars Jzn. (1806-1887) Jakob was om geld verlegen,Want de handel liep hem tegen;Maar een brave landman schootHonderd guldens aan den Jood. Met die honderd zilvren schijven [munten]Kon hij nu weêr handel drijven;En hij won hiermeê voor ’t minst,Meer dan vijftig gulden winst. Jakob had nu eigen … [Lees meer...] over‘Moet men Joden ook helpen?’ (1846)

De schoorsteenveger (1862)

6 december 2020 door Ewoud Sanders Reageer

Jeugdverhalen over joden (119) Door Ewoud Sanders Auteur: Eduard Gerdes (1821-1898)Oorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis Eduard Gerdes behoort tot de meest gelezen jeugdboekenschrijvers uit de tweede helft van de 19de eeuw. Hij publiceerde ruim 250 jeugdboeken. Daarnaast schreef hij verschillende liederen. Zijn beroemdste lied, ‘Daar ruischt langs … [Lees meer...] overDe schoorsteenveger (1862)

‘Veracht niemand om zijnen godsdienst’ (1840)

29 november 2020 door Ewoud Sanders Reageer

Jeugdverhalen over joden (118) Door Ewoud Sanders Auteur: Georgius ‘(George’) Jacobus d’Ancona (1803-1850) ’k Zag een’ Jood met oude klêerenSchreeuwend loopen langs de straat,En twee nette jonge heeren,Riepen: Smous! – wat werd hij kwaad. En was het wel zonder reden?Foei, dat men een’ armen manTegen Godsdienst, tegen zedenToch zoo vuig bespotten kan. Laat men … [Lees meer...] over‘Veracht niemand om zijnen godsdienst’ (1840)

De Joodsche knaap (1792)

22 november 2020 door Ewoud Sanders 1 Reactie

Jeugdverhalen over joden (117) Door Ewoud Sanders Auteur: Johann Jakob Kämmerer (1754-1798)Vertaald uit het Duits Herkomst en drukgeschiedenis Kämmerer studeerde theologie aan de universiteit van Heidelberg. Na te hebben gewerkt als kapelaan en huisleraar, presenteerde hij zich in publicaties als verlicht katholiek theoloog en pedagoog. Omstreeks 1790 werd hij … [Lees meer...] overDe Joodsche knaap (1792)

‘De oude klomp’ en ‘Een valsch kwartje’ (1888)

15 november 2020 door Ewoud Sanders Reageer

Jeugdverhalen over joden (116) Door Ewoud Sanders Auteur: Pieter Louwerse (1840-1908)Oorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis Louwerse debuteerde in 1868 als medewerker van de Kinder-Courant. Hij schreef voor tijdschriften als De Kleine Huisvriend, De Kindervriend en Voor ’t Jonge Volkje. Daarnaast publiceerde hij tientallen jeugdboeken en … [Lees meer...] over‘De oude klomp’ en ‘Een valsch kwartje’ (1888)

‘Een Russische geschiedenis’ (1869)

8 november 2020 door Ewoud Sanders 1 Reactie

Jeugdverhalen over joden (115) Door Ewoud Sanders Auteur: onbekendVertaald uit het Duits Herkomst en drukgeschiedenis ‘Een Russische geschiedenis’ verscheen in 1869 in de Kinder-Courant. Weekblad voor de Nederlandsche Jeugd. In 1873 werd het, in een andere vertaling, onder de titel ‘Een Israëlietisch Marskramer’ door Pieter Beets Pz. (1827-1900) gepubliceerd in … [Lees meer...] over‘Een Russische geschiedenis’ (1869)

‘Al te kort’ (1869)

1 november 2020 door Ewoud Sanders 1 Reactie

Jeugdverhalen over joden (114) Door Ewoud Sanders Auteur: Pieter Jacob Andriessen (1815-1877)Oorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis ‘Al te kort’ is een verhaal in de bundel Nieskruid van P.J. Andriessen. Andriessen was hoofdonderwijzer in Amsterdam en schreef veel oorspronkelijke historische verhalen, vooral voor jongeren van twaalf tot zestien … [Lees meer...] over‘Al te kort’ (1869)

Sam’s tooverlantaarn (1868)

25 oktober 2020 door Ewoud Sanders Reageer

Jeugdverhalen over joden (113) Door Ewoud Sanders Auteur: onbekend In oude jeugdboeken of -tijdschriften staan geregeld Bijbelse geschiedenissen of aardrijkskundige berichten over joden. Zo vermeldt het Hollandsch penning-magazijn voor de jeugd in 1851 over de Franse stad Avignon:‘De stad telt 30.000 inwoners, waaronder eenige joden. De laatsten bewoonden voor de … [Lees meer...] overSam’s tooverlantaarn (1868)

‘Zijt verdraagzaam’ (1860)

18 oktober 2020 door Ewoud Sanders 4 Reacties

Jeugdverhalen over joden (112) Door Ewoud Sanders Auteur: onbekendMoraal: wees verdraagzaam; heb uw naaste(n) lief als uzelf Herkomst en drukgeschiedenis ‘Zijt verdraagzaam’ werd in 1860 gepubliceerd in de Kinder-Courant. Lektuur voor de Nederlandsche jeugd. Het is ondertekend door C.H.R. Het is mij niet bekend wie dit … [Lees meer...] over‘Zijt verdraagzaam’ (1860)

‘De KleerenJood’, ‘De Augurkjeskraam’ (1857)

11 oktober 2020 door Ewoud Sanders Reageer

Jeugdverhalen over joden (111) Door Ewoud Sanders Auteur: Adriaan van der Hoop Juniorszoon (1827-1863)Oorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis Over Adriaan van der Hoop Juniorszoon (jrzn.) werd gezegd dat hij al kon dichten toen hij nauwelijks kon schrijven. Zijn poëtische talent had hij van zijn vader, de Rotterdamse dichter met dezelfde naam: … [Lees meer...] over‘De KleerenJood’, ‘De Augurkjeskraam’ (1857)

Jeugdliteratuur

7 oktober 2020 door Neerlandistiek voor de klas Reageer

Minicollege Universitaire Pabo van Amsterdam Van 30 september tot en met 11 oktober is het de Kinderboekenweek. Jeugdliteratuur is een van de thema’s die terugkomen bij de Universitaire Pabo van Amsterdam. UPvA-docent Michel Couzijn vertelt in deze video waarom lezen voor en met kinderen zo belangrijk en vooral ook zo leuk is. (Bekijk deze video op YouTube) … [Lees meer...] overJeugdliteratuur

‘De Joden’ (1853)

4 oktober 2020 door Ewoud Sanders Reageer

Jeugdverhalen over joden (110) Door Ewoud Sanders Auteur: Cornelia Carolina Margaretha Luyken (1805-1872) Gesprek tusschen Vader, Jan en Koos. Jan:‘Wat ouds!’ Zoo roept het arme joodjeDoor heel de stad,‘Wie heeft er nog een voddenzoodje?Wie ruilt er wat?’ Koos:Ja, zoo, zoo roept hij alle dagen,In vreemde spraak;Maar dat de jongens hem zoo plagen,Wat dwaas … [Lees meer...] over‘De Joden’ (1853)

‘Hoe het goede zich altijd loont’ (1851)

27 september 2020 door Ewoud Sanders Reageer

Jeugdverhalen over joden (109) Door Ewoud Sanders Auteur: onbekendMoraal: wie goed doet, goed ontmoet Herkomst en drukgeschiedenis Het verhaal ‘Hoe het goede zich altijd loont’ werd in 1851 gepubliceerd in het Hollandsch penning-magazijn voor de jeugd. Aangezien het verhaal is gesitueerd in het Duitse Rijnland, is het waarschijnlijk uit het Duits vertaald. Het is … [Lees meer...] over‘Hoe het goede zich altijd loont’ (1851)

« Vorige
Volgende »

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Sint Nicolaas

Zie eens, Mietje! wat al lekkers
U, Sint Nicolaas al bragt;
Omdat ge’ als gehoorzaam Meisje,
Uw verpligting hebt volbragt.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

De koeien schemeren door de heg,
het paard is uit taaitaai gesneden,
in ieder duindal ligt dun sneeuw.

De branding vlecht een veren zee
waar zon over omhoog stijgt, licht waarin
geen plaats om uit te vliegen is.

Bron: Uit de hoge boom geschreven, 1967

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

2 januari 2026: Vlekflits

2 januari 2026: Vlekflits

5 december 2025

➔ Lees meer
11 december 2025: Anne Frank, schrijfster

11 december 2025: Anne Frank, schrijfster

3 december 2025

➔ Lees meer
11 december 2025: Proefcollege Nederlands

11 december 2025: Proefcollege Nederlands

2 december 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1946 Dick Wortel
➔ Neerlandicikalender

Media

Dichter Esther Jansma (24 december 1958-23 januari 2025)

Dichter Esther Jansma (24 december 1958-23 januari 2025)

2 december 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De postkoloniale podcast met Remco Raben over Pramoedya Ananta Toer

De postkoloniale podcast met Remco Raben over Pramoedya Ananta Toer

30 november 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Peter van Zonneveld over Tjalie Robinson/Vincent Mahieu (1993)

Peter van Zonneveld over Tjalie Robinson/Vincent Mahieu (1993)

29 november 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact