Jeugdverhalen over joden (58) Door Ewoud Sanders Auteur: Mary Howitt (1799-1888)Vertaald uit het Engels, waarschijnlijk door J.H. Laarman Herkomst en drukgeschiedenis Het verhaal ‘De diamanten ring’ is in 1842 gepubliceerd in Philarete, tijdschrift voor de jeugd. Dit weekblad werd uitgegeven door J.H. Laarman in Amsterdam. Het gaat om een vertaling van ‘The Little … [Lees meer...] over‘De diamanten ring’ (1842)

Jeugdverhalen over joden (57) Door Ewoud Sanders Auteur: George markies de Thouars (1807-1850) Herkomst en drukgeschiedenis Het gedicht ‘Brief van Leonard aan zijn zusje’ staat in het Dichtbundeltje voor de jeugd. Hoewel de titelpagina geen auteursnaam vermeldt, onthulde E.J. Potgieter in een bespreking in De Gids (zie hieronder) al snel wie de auteur was: … [Lees meer...] overGefopt door een jood en een aap (1838)

Jeugdverhalen over joden (56) Door Ewoud Sanders ‘Het vragend Koosje’ (1810) Auteur: Petronella Cornelia van Alphen (1763-1833) ’t Knaapje met dat zwart gezigt, ’t Welk mij niet verstaat; Vader! Zou het zonde zijn Als ik ’t Moortje haat? ’t Is zoo lelijk in mijn oog Met een apensnoet: Is dat Joodje ook al een mensch Met dat schoenengoed? De vader: Gij stelt … [Lees meer...] over‘Het vragend Koosje’ (1810)

Jeugdverhalen over joden (55) Door Ewoud Sanders Auteur: ‘Oom Wim’ Herkomst en drukgeschiedenis ‘Het Jodinnetje. Een oorspronkelijk Kerstverhaal’ is geschreven door ‘Oom Wim’. Wie zich van dit pseudoniem bediende, is niet bekend. Het verhaal verscheen tussen 21 december 1929 en 15 februari 1930 in zes afleveringen als feuilleton in Het Centrum, een katholiek … [Lees meer...] overHet Jodinnetje. Een oorspronkelijk Kerstverhaal (1929)

Jeugdverhalen over joden (54) Door Ewoud Sanders Uit het Duits vertaald door A.H. Schlüter (1877-1946) Herkomst en drukgeschiedenis Het jodinnetje is vertaald/bewerkt door Alberdina Hermanna Schlüter, onder haar schrijversnaam AHS/Hermanna. De oorspronkelijke titel en de naam van de orginele schrijver is niet … [Lees meer...] overHet jodinnetje (1929)

Jeugdverhalen over joden (53) Door Ewoud Sanders Auteur: George van Aalst (1897-1925)Oorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis George van Aalst groeide op in Den Haag. Hij wilde dominee worden maar het lukte hem niet om de juiste vooropleiding te behalen. Tijdens zijn korte leven (hij stierf op zijn 28ste aan tuberculose) schreef hij enkele Pietje … [Lees meer...] overHet Kerstjoodje (1924)

Jeugdverhalen over joden (52) Door Ewoud Sanders Auteur: onbekend Herkomst en drukgeschiedenis Verscheidenheden voor kinderen, een boekje dat in 1825 werd uitgegeven door J. de Lange in Deventer, bevat een zedenles die is gekoppeld aan de afbeelding van een jood die citroenen en ‘appelen-China’s’ verkoopt – een oude benaming voor sinaasappel, een vrucht die … [Lees meer...] over‘De Citroen- en Appelen China’s Jood’ (1825)

Jeugdverhalen over joden (51) Door Ewoud Sanders Auteur: Roelf Gerrit Rijkens (1795-1855) Roelf Gerrit Rijkens was de derde zoon van een onderwijzer uit Garmerwolde in Groningen. Op zijn veertiende ging hij zelf lesgeven, op een dorpsschooltje in Ommen. Een bezoekende schoolinspecteur adviseerde hem een ander beroep te kiezen: als onderwijzer zou hij het nooit ver … [Lees meer...] over‘De Jood Lévi met augurkjes’ (1822) en ‘De koopman in hoeden’ (1824)

Jeugdverhalen over joden (50) Door Ewoud Sanders ‘De goede vrijdag’ (1821)Auteur: Jan Antonie Oostkamp (1778-1845) Herkomst en drukgeschiedenis ‘De goede vrijdag’ is een verhaal in de bundel Feestgeschenkje voor de christelijke jeugd. De auteur, Jan Antonie Oostkamp, was godsdienstonderwijzer in Zwolle. Tussen 1814 en 1836 schreef hij zo’n dertig lesboeken, vooral … [Lees meer...] over‘De goede vrijdag’ (1821)

Jeugdverhalen over joden (49) Door Ewoud Sanders ‘De gevolgen van een slecht gedrag’ (1800)Auteur: Daniël Willem Stoopendaal (1776-1829) Herkomst en drukgeschiedenis Daniël Willem Stoopendaal, de auteur van dit verhaal, was de zoon van de Amsterdamse graveur Daniël Stoopendaal en diens vrouw Maria Schmidt, toneelspeelster van beroep. Daniël Willem, die zijn werk … [Lees meer...] over‘De gevolgen van een slecht gedrag’ (1800)

Jeugdverhalen over joden (48) Door Ewoud Sanders ‘God is omtrent het leeven van een Jood niet onverschillig’ (1793)Auteur: Cornelis Müller (†1793) Herkomst en drukgeschiedenis Cornelis Müller, de auteur van deze verhalen, was tussen 1791 en 1793 predikant in Zijderveld, een klein dorp in de provincie Utrecht. Aan het eind van de 18de eeuw schreef hij … [Lees meer...] over‘God is omtrent het leeven van een Jood niet onverschillig’ (1793)

Jeugdverhalen over joden (47) Door Ewoud Sanders Mozes de marskramer (1829)Auteur: J.H. Du Sart (1783-1867) Herkomst en drukgeschiedenis Over Jan Hendrik Du Sart, de schrijver van dit jeugdboek, is vrijwel niets bekend. Tussen 1807 en 1840 publiceerde hij zeker tien jeugdboeken. Voor zover ze werden besproken, werden ze positief ontvangen.         Lees-geschenk, … [Lees meer...] overMozes de marskramer (1829)

Jeugdverhalen over joden (46) Door Ewoud Sanders ‘De jood’ (1785)Auteur: Christian Gotthilf Salzmann (1744-1811) Herkomst en drukgeschiedenis Salzmann was een Duitse predikant en pedagoog. In 1784 stichtte hij op landgoed Schnepfenthal in Waltershausen (Thüringen) een eigen opvoedingsinstituut. Salzmann behoorde tot de laat-achttiende-eeuwse Duitse pedagogen die … [Lees meer...] over‘De jood’ (1785)

Jeugdverhalen over joden (45) Door Ewoud Sanders De Kleeren maken den Man (1848)Auteur: onbekend Herkomst en drukgeschiedenis De Kleeren maken den Man verscheen begin 1848 als nummer 21 in een reeks prentenboekjes van uitgeverij G.B. van Goor in Gouda. Auteur en tekenaar ervan zijn onbekend. Het boekje bevat veertien afbeeldingen – handgekleurde houtsneden – van … [Lees meer...] overDe Kleeren maken den Man (1848)

Jeugdverhalen over joden (44) Door Ewoud Sanders ‘Pietje en zijne moeder’ (1784)Auteur: waarschijnlijk Augustus Sterk (1748-1815) Herkomst en drukgeschiedenis ‘Pietje en zijne moeder’ verscheen op 11 november 1784 in het Weekblad voor Neêrlands jongelingschap. Dit tijdschrift werd samengesteld door de Lutherse predikant Augustus Sterk, toen werkzaam in Amsterdam. … [Lees meer...] over‘Pietje en zijne moeder’ (1784)

Jeugdverhalen over joden (43) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis Eereprijs voor leerzame en gehoorzame kinderen, een prijsboek dat in 1819 werd samengesteld door Jean Baptiste Didier Wibmer (1792-1836), bevat twee verhalen waarin diverse joodse straathandelaren voorkomen: ‘De voordeelige koop’ en ‘Het zware loterijbriefje’. Beide verhalen zijn van … [Lees meer...] over‘De voordeelige koop’ (1819)

Jeugdverhalen over joden (42) Door Ewoud Sanders ‘De verkeerde vrees’ (1782)Auteur: Hieronymus van Alphen (1746-1803) Keesje zag eens Joden loopen,Om wat ouds! wat ouds! te koopen;Hij werd bang, ja bleek van schrik;Hij kroop weg, en ging aan ’t huilen.Pietje spotte met dat schuilen;En zei lagchend: doe als ik! Kees zei: zoudt gij niet ontstellen,Als gij hun eens aan … [Lees meer...] over‘De verkeerde vrees’ (1782)

Jeugdverhalen over joden (41) Door Ewoud Sanders Het Volmaakte Kind (1798)Auteur: Johannes Henricus Nieuwold (1737-1812) Herkomst en drukgeschiedenis Johannes Henricus Nieuwold staat bekend als de Nederlandse Pestalozzi. Net als deze Zwitserse pedagoog was hij een onderwijshervormer.          Nieuwold begon zijn loopbaan … [Lees meer...] overHet Volmaakte Kind (1798)

Jeugdverhalen over joden (40) Door Ewoud Sanders De kleine Kindervriend (1804)Auteur: Mattheus van Heijningen Bosch (1773-1821) Herkomst en drukgeschiedenis Mattheus van Heijningen Bosch kwam uit een ‘deftig burgerlijk geslacht’ in Groningen. Tijdens zijn studie rechten in Groningen raakte hij betrokken bij de Patriottenbeweging. Dit leidde ertoe dat hij zijn … [Lees meer...] overDe kleine Kindervriend (1804)

Jeugdverhalen over joden (39) Door Ewoud Sanders Hoe raar een knikker rollen kan (1857)Auteur: onbekend Herkomst en drukgeschiedenis In diverse jeugdverhalen worden joodse straathandelaren getreiterd. Hun handel wordt door straatjongens met opzet kapotgemaakt. In het boekje Hoe raar een knikker rollen kan gaat de handel van Lijp – hij verkoopt schalen en borden – … [Lees meer...] overHoe raar een knikker rollen kan (1857)

Jeugdverhalen over Joden (37) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis De Britse schrijver Osborn W. Trenery Heighway publiceerde dit bekeringsverhaal in 1852 in Londen onder de titel Leila Ada, the Jewish Convert. An authentic Memoir. Het was meteen een succes. In 1854 beleefde het boek al een vierde druk. Het werd vertaald in onder meer het Duits, Frans, Fins … [Lees meer...] overLeila Ada (1853)

Jeugdverhalen over Joden (35) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis Nathan de kajuitsjongen, of De reis naar Jeruzalem (1849) is geschreven door Jan de Liefde (1814-1869). Halverwege de 19de eeuw was De Liefde een bekende en invloedrijke predikant. Vanaf 1848, na een studie aan het Seminarie voor Christelijke onderwijzers, leefde De Liefde van het … [Lees meer...] overNathan de kajuitsjongen, of De reis naar Jeruzalem (1849)