Jeugdverhalen over joden (50) Door Ewoud Sanders ‘De goede vrijdag’ (1821)Auteur: Jan Antonie Oostkamp (1778-1845) Herkomst en drukgeschiedenis ‘De goede vrijdag’ is een verhaal in de bundel Feestgeschenkje voor de christelijke jeugd. De auteur, Jan Antonie Oostkamp, was godsdienstonderwijzer in Zwolle. Tussen 1814 en 1836 schreef hij zo’n dertig lesboeken, vooral … [Lees meer...] over‘De goede vrijdag’ (1821)

Jeugdverhalen over joden (49) Door Ewoud Sanders ‘De gevolgen van een slecht gedrag’ (1800)Auteur: Daniël Willem Stoopendaal (1776-1829) Herkomst en drukgeschiedenis Daniël Willem Stoopendaal, de auteur van dit verhaal, was de zoon van de Amsterdamse graveur Daniël Stoopendaal en diens vrouw Maria Schmidt, toneelspeelster van beroep. Daniël Willem, die zijn werk … [Lees meer...] over‘De gevolgen van een slecht gedrag’ (1800)

Jeugdverhalen over joden (48) Door Ewoud Sanders ‘God is omtrent het leeven van een Jood niet onverschillig’ (1793)Auteur: Cornelis Müller (†1793) Herkomst en drukgeschiedenis Cornelis Müller, de auteur van deze verhalen, was tussen 1791 en 1793 predikant in Zijderveld, een klein dorp in de provincie Utrecht. Aan het eind van de 18de eeuw schreef hij … [Lees meer...] over‘God is omtrent het leeven van een Jood niet onverschillig’ (1793)

Jeugdverhalen over joden (47) Door Ewoud Sanders Mozes de marskramer (1829)Auteur: J.H. Du Sart (1783-1867) Herkomst en drukgeschiedenis Over Jan Hendrik Du Sart, de schrijver van dit jeugdboek, is vrijwel niets bekend. Tussen 1807 en 1840 publiceerde hij zeker tien jeugdboeken. Voor zover ze werden besproken, werden ze positief ontvangen.         Lees-geschenk, … [Lees meer...] overMozes de marskramer (1829)

Jeugdverhalen over joden (46) Door Ewoud Sanders ‘De jood’ (1785)Auteur: Christian Gotthilf Salzmann (1744-1811) Herkomst en drukgeschiedenis Salzmann was een Duitse predikant en pedagoog. In 1784 stichtte hij op landgoed Schnepfenthal in Waltershausen (Thüringen) een eigen opvoedingsinstituut. Salzmann behoorde tot de laat-achttiende-eeuwse Duitse pedagogen die … [Lees meer...] over‘De jood’ (1785)

Jeugdverhalen over joden (45) Door Ewoud Sanders De Kleeren maken den Man (1848)Auteur: onbekend Herkomst en drukgeschiedenis De Kleeren maken den Man verscheen begin 1848 als nummer 21 in een reeks prentenboekjes van uitgeverij G.B. van Goor in Gouda. Auteur en tekenaar ervan zijn onbekend. Het boekje bevat veertien afbeeldingen – handgekleurde houtsneden – van … [Lees meer...] overDe Kleeren maken den Man (1848)

Jeugdverhalen over joden (44) Door Ewoud Sanders ‘Pietje en zijne moeder’ (1784)Auteur: waarschijnlijk Augustus Sterk (1748-1815) Herkomst en drukgeschiedenis ‘Pietje en zijne moeder’ verscheen op 11 november 1784 in het Weekblad voor Neêrlands jongelingschap. Dit tijdschrift werd samengesteld door de Lutherse predikant Augustus Sterk, toen werkzaam in Amsterdam. … [Lees meer...] over‘Pietje en zijne moeder’ (1784)

Jeugdverhalen over joden (43) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis Eereprijs voor leerzame en gehoorzame kinderen, een prijsboek dat in 1819 werd samengesteld door Jean Baptiste Didier Wibmer (1792-1836), bevat twee verhalen waarin diverse joodse straathandelaren voorkomen: ‘De voordeelige koop’ en ‘Het zware loterijbriefje’. Beide verhalen zijn van … [Lees meer...] over‘De voordeelige koop’ (1819)

Jeugdverhalen over joden (42) Door Ewoud Sanders ‘De verkeerde vrees’ (1782)Auteur: Hieronymus van Alphen (1746-1803) Keesje zag eens Joden loopen,Om wat ouds! wat ouds! te koopen;Hij werd bang, ja bleek van schrik;Hij kroop weg, en ging aan ’t huilen.Pietje spotte met dat schuilen;En zei lagchend: doe als ik! Kees zei: zoudt gij niet ontstellen,Als gij hun eens aan … [Lees meer...] over‘De verkeerde vrees’ (1782)

Jeugdverhalen over joden (41) Door Ewoud Sanders Het Volmaakte Kind (1798)Auteur: Johannes Henricus Nieuwold (1737-1812) Herkomst en drukgeschiedenis Johannes Henricus Nieuwold staat bekend als de Nederlandse Pestalozzi. Net als deze Zwitserse pedagoog was hij een onderwijshervormer.          Nieuwold begon zijn loopbaan … [Lees meer...] overHet Volmaakte Kind (1798)

Jeugdverhalen over joden (40) Door Ewoud Sanders De kleine Kindervriend (1804)Auteur: Mattheus van Heijningen Bosch (1773-1821) Herkomst en drukgeschiedenis Mattheus van Heijningen Bosch kwam uit een ‘deftig burgerlijk geslacht’ in Groningen. Tijdens zijn studie rechten in Groningen raakte hij betrokken bij de Patriottenbeweging. Dit leidde ertoe dat hij zijn … [Lees meer...] overDe kleine Kindervriend (1804)

Jeugdverhalen over joden (39) Door Ewoud Sanders Hoe raar een knikker rollen kan (1857)Auteur: onbekend Herkomst en drukgeschiedenis In diverse jeugdverhalen worden joodse straathandelaren getreiterd. Hun handel wordt door straatjongens met opzet kapotgemaakt. In het boekje Hoe raar een knikker rollen kan gaat de handel van Lijp – hij verkoopt schalen en borden – … [Lees meer...] overHoe raar een knikker rollen kan (1857)

Jeugdverhalen over Joden (37) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis De Britse schrijver Osborn W. Trenery Heighway publiceerde dit bekeringsverhaal in 1852 in Londen onder de titel Leila Ada, the Jewish Convert. An authentic Memoir. Het was meteen een succes. In 1854 beleefde het boek al een vierde druk. Het werd vertaald in onder meer het Duits, Frans, Fins … [Lees meer...] overLeila Ada (1853)

Jeugdverhalen over Joden (35) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis Nathan de kajuitsjongen, of De reis naar Jeruzalem (1849) is geschreven door Jan de Liefde (1814-1869). Halverwege de 19de eeuw was De Liefde een bekende en invloedrijke predikant. Vanaf 1848, na een studie aan het Seminarie voor Christelijke onderwijzers, leefde De Liefde van het … [Lees meer...] overNathan de kajuitsjongen, of De reis naar Jeruzalem (1849)

Jeugdverhalen over Joden (33) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis Door wie Maria, of de bekeerde Jodin is geschreven, is niet met zekerheid bekend. Het gaat om een Brits bekeringverhaal, hoogstwaarschijnlijk gepubliceerd in 1841. In 1842 verscheen de eerste Duitse vertaling. In het Nederlands is Maria’s bekeringsverhaal zeker drie maal uitgegeven: in 1844, … [Lees meer...] overMaria, of de bekeerde Jodin (1844)

Jeugdverhalen over Joden (32) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis De oorspronkelijke, Duitse versie van Thirza is volgens WorldCat geschreven door Hermann Ball uit Elberfeld. Waarschijnlijk is dit een pseudoniem, want over Ball is verder niets te vinden. Thirza, oder die Anziehungskraft des Kreuzes verscheen in 1840 in Berlijn en was meteen een … [Lees meer...] overThirza, of de aantrekkingskracht van het Kruis (1841)

Jeugdverhalen over Joden (31) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis Sophia Claymore bevat de vertaling van het hoofdstuk uit Sheer off, a Tale, een boek dat Charlotte Maria Tucker (1821-1893) schreef onder het pseudoniem A.L.O.E. (‘A Lady Of England’). Het gaat om het hoofdstuk ‘The Blind Maiden’. De eerste editie van Sheer off verscheen in 1868. Tucker … [Lees meer...] overSophia Claymore, of Liefde en vertrouwen (1895)

Jeugdverhalen over Joden (30) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis Anna Barbara van Meerten-Schilperoort (1778-1853), die op haar zestiende trouwde met een predikant, vond dat zij ‘oppervlakkig en zeer gebrekkig’ onderwijs had genoten. Gestimuleerd door haar man compenseerde ze dit met zelfstudie. Vervolgens ontwikkelde zij zich tot een vooraanstaand … [Lees meer...] overWillem, Karel en Betje (1825)

Jeugdverhalen over Joden (29) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis Het verhaal ‘Eind goed, al goed’ is geschreven door P.H.N. Bloemink (1886-1947). Bloemink was hoofd van een lagere school in Leiden en schreef diverse succesvolle leerboeken, vooral over lezen en schrijven. Daarnaast publiceerde hij verscheidene jeugdboeken en was hij vertaler. ‘Eind goed, … [Lees meer...] overEind goed, al goed (1913)

Jeugdverhalen over Joden (28) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis Prentgeschenk voor de Nederlandsche jeugd: behelzende voorstellingen uit het dagelijksche leven verscheen bij uitgeverij Mensing en Van Westreenen in Rotterdam. In welk jaar is niet met zekerheid bekend. Het wordt genoemd in de Alphabetische naamlijst van boeken 1790-1832, maar zonder jaartal. … [Lees meer...] overPrentgeschenk voor de Nederlandsche jeugd (omstreeks 1830)

Jeugdverhalen over Joden (26) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis ‘De jood Ismael’ is geschreven door Jakob Glatz (1776-1831). Glatz groeide op in Hongarije, dat toen tot het Habsburgse rijk behoorde. Tijdens zijn studie theologie schreef hij zijn eerste verhalen, gedichten en toneelstukken. Ook zette hij zich in voor de hervorming van het Hongaarse … [Lees meer...] overDe jood Ismael (1822)