Een jaar lang wisselden mensen met en zonder migratiegeschiedenis verhalen en ervaringen uit over woordgebruik bij het spreken en schrijven over migratie en superdiversiteit. Kritisch, open en met veel ruimte voor twijfel spraken we over de woorden die we gebruiken en de mogelijke gevolgen. Welke woorden schuren? Welke voelen prettig aan? Waar komen die gevoeligheden … [Lees meer...] overVerschenen: Woorden in beweging
lexicon
In het Fries over bemoeizucht praten
Door Henk Wolf Het Fries en het Nederlands delen natuurlijk een heleboel idioom, maar ze hebben ook hun eigen manieren van zeggen. In het betekenisveld 'bemoeizucht' is er in het Fries veel talig moois te vinden dat ik in elk geval in het Nederlands niet ken. Hierbij een klein proefje. … [Lees meer...] overIn het Fries over bemoeizucht praten
De opslag van overledenen
Door Henk Wolf In de Trouw van vandaag viel me de volgende zin op: "[...] in Texas worden koelwagens besteld voor de opslag van overledenen." Ik vind de zin raar door de keuze voor het woord overledenen. Waarom? Om dat uit te leggen, moet ik een klein stukje filosofie bespreken. … [Lees meer...] overDe opslag van overledenen
Over lijken
Door Henk Wolf Ik heb jarenlang een abonnement gehad op een Deenstalige krant. Daarin vielen me altijd de berichtjes op van het overlijden van bekende mensen. Die-en-die 'er død', stond er dan als kop: die-en-die 'is dood'. In Nederlandse kranten zie je, dat is althans mijn indruk, doorgaans wat omfloerstere formuleringen. In z'n taalcolumn in de Trouw schrijft Ton den Boon … [Lees meer...] overOver lijken
Voor het eerst veertig
Door Henk Wolf Vindt u de onderstaande zin onlogisch? Toen ze voor het eerst veertig was, heeft ze een auto gekocht. Er zullen Nederlandstaligen zijn die deze zin raar vinden. Voor hen kan voor het eerst alleen 'de eerste van diverse malen' betekenen. En omdat een mens doorgaans maar één keer veertig wordt, is de zin voor hen inhoudelijk vreemd. Er zullen ook … [Lees meer...] overVoor het eerst veertig
Sik, soekie, noede: een gat in het Standaardnederlands
Door Henk Wolf Van Schiermonnikoog tot Poperinge delen mensen een standaardtaal waarin ze vrijwel dezelfde woorden gebruiken, bijvoorbeeld: brood, straat, rotzak, mispunt, groen, wit, veertien, achtendertig, combineren en zwemmen. Wie op Schier is opgegroeid, kan door die gemeenschappelijke taal zonder veel moeite als journalist in Poperieng aan het werk en omgekeerd. Die … [Lees meer...] overSik, soekie, noede: een gat in het Standaardnederlands
Afasie en de vorm van het menselijk geheugen
Door Marc van Oostendorp Sommige dingen hebben alle talen met elkaar gemeen terwijl eigenlijk niemand weet waarom. Het geldt onder andere voor de Wet van Zipf. Zodra je een verzameling taalmateriaal neemt van voldoende omvang, gaat dit aan deze statistische wet voldoen. Gerrit Bloothooft schreef bijvoorbeeld eerder dit jaar uitgebreid over het feit dat hij ook geldt … [Lees meer...] overAfasie en de vorm van het menselijk geheugen
Stijf in het kruis
Door Henk Wolf Op de Friese radio was jarenlang vaak het lied De ballade fan Longerhou te horen, geschreven door Wibren Altena en uitgevoerd door Doede Veeman. In dat lied, een satire op allerlei thema's uit volksverhalen, komt de volgende zin voor: Hy skeat doe fuort, wat stiif yn 't krús, dêr wie de kjeld yn sketten. Die zin zal door de meeste Nederlandstaligen, en … [Lees meer...] overStijf in het kruis
Ga lekker genieten!
Door Henk Wolf Recent plaatste iemand in de Facebookgroep 'Leraar Nederlands' een foto van een reclamebord met het opschrift 'geniet van onz Strandbok Bier'. Ik denk dat de plaatser vooral op de gekke spelling van onz of de onconventionele omgang met spaties en hoofdletters wilde wijzen, maar ik vond de gebiedende wijs geniet het opvallendst. Waarom? Omdat die op een bord bij … [Lees meer...] overGa lekker genieten!
In de klas: woordenschat – lexicon – vocabulaire
Door Roland de Bonth De mobiele telefoon is een zegen voor leerlingen die de betekenis van een woord niet kennen. Je gaat – bijvoorbeeld – naar www.vandale.nl, typt boven aan de pagina het onbekende woord in en geeft vervolgens de zoekopdracht. In een oogwenk verschijnt de betekenis van het woord op het scherm van je mobieltje. Helaas is deze manier om de betekenis van een … [Lees meer...] overIn de klas: woordenschat – lexicon – vocabulaire
Inzicht in het mentale lexicon
Door Nicoline van der Sijs Afgelopen week heeft een groep Nederlandse en Vlaamse taalkundigen, letterkundigen, historici, psycholinguïsten en taaltechnologen zich tijdens een inspirerende workshop op het Leidse Lorentz Center gebogen over de vraag hoe we door interdisciplinaire samenwerking meer inzicht kunnen krijgen in het mentale lexicon. Uitgangspunt van de discussie was … [Lees meer...] overInzicht in het mentale lexicon
