Vrijdag 18 oktober zal om 16.00 uur in café Tijl Uilenspiegel in Den Bosch een nieuw Tijl Uilenspiegel-boek gepresenteerd worden. Zes studenten Nederlands (Isis Bakkers, Evi Cau, Danee van Gogh, Celina Pikaar, Zdeněk Schijvens en Tika Vermeulen) en docent literatuurgeschiedenis Bas Jongenelen hebben van de oudste druk een wetenschappelijke editie + een vertaling in modern … [Lees meer...] over18 oktober 2024: Boekpresentatie Tijl Uilenspiegel
middeleeuwen
Iedereen Reynaert!
Iedereen heeft recht op de Reynaert! Dat is de boodschap van de titel van dit sympathiek ogende boekje. Na de talloze hertalingen voor volwassenen, de vele bewerkingen voor de jeugd, allerlei versies in stripvorm, als hoorspel op cd, als raptekst enz. is er nu ook een versie voor ‘wie het Nederlands nog maar pril aan het ontdekken is’ (flaptekst). Een versie voor … [Lees meer...] overIedereen Reynaert!
‘Antwerps Liedboek’ te zien in Antwerpen
In augustus laat Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience bezoekers kennismaken met een absoluut topwerk uit de Nederlandse taalkunde: het ‘Antwerps Liedboek’. Uitzonderlijk is het werk tijdelijk opnieuw thuis in Antwerpen, waar het in 1544 gedrukt werd door Jan Roelants. Tegelijkertijd zorgt de installatie van Teletext vzw voor een interpretatie uit de 21ste eeuw met het ‘Nieuw … [Lees meer...] over‘Antwerps Liedboek’ te zien in Antwerpen
Video: Reynaert in de wijde wereld
De middeleeuwse "Van den vos Reynaerde", alom erkend meesterwerk van de Nederlandse literatuur, geldt tegelijk als prototypische vertolking van de Vlaamse volksaard én is wereldwijd verbreid tot op vandaag. Het seminar zal beide dimensies van de tekst belichten, met speciaal accent op laatstgenoemde. Wat maakt de Middelnederlandse Reynaert toch zo breed aansprekend, en … [Lees meer...] overVideo: Reynaert in de wijde wereld
Video: Frank Willaert leest uit Beatrijs (14e eeuw)
Het verhaal van de non die met haar minnaar het klooster verlaat, vele jaren in zonde leeft, maar vervolgens verlaten en berooid weer naar het klooster terugkeert, zonder dat iemand het merkt, omdat Maria al die jaren haar plaats ingenomen heeft, was in de middeleeuwen en nadien in vele Europese talen verspreid. Maar in geen enkele taal is deze stof zo uitvoerig en zo … [Lees meer...] overVideo: Frank Willaert leest uit Beatrijs (14e eeuw)
Video: Frank Willaert leest het Kerelslied
Het Kerelslied is een van de bekendste liederen uit het Gruuthuseliedboek, dat omstreeks 1400 te Brugge tot stand kwam. Net zomin als het zo mogelijk nog bekendere Egidiuslied is het representatief voor deze verzameling liederen, die voornamelijk de liefde bezingen. Volgens recent onderzoek was het Kerelslied een spotlied dat gericht was tegen diegenen die partij hadden gekozen … [Lees meer...] overVideo: Frank Willaert leest het Kerelslied
Vertaling van ‘Vanden vos Reynaerde’
Onlangs heb ik een vertaling gemaakt van Vanden vos Reynaerde. Het is geen mooie literaire vertaling geworden, want die zijn er al en dat kan ik niet. Mijn vertaling is regel-per-regel. Dat levert niet per se heel swingend modern Nederlands op, maar wel een vertaling waarmee je de Middelnederlandse tekst kunt leren begrijpen. Die vertaling geef ik graag weg, als pdf . De pdf … [Lees meer...] overVertaling van ‘Vanden vos Reynaerde’
21 maaie 2024: Sympoasium op Pinkstertiisdei – De ‘Fryske’ Lege Lannen yn it earste millenium
Op pinkstertiisdei organisearret Tresoar in sympoasium oer de Fryske midsiuwen. Dit jier stiet de dei yn it teken fan edukaasje. It programma is tige nijsgjirrich foar professionals yn it ûnderwiis en ûnderwiisprofessionals yn spee, mar ek foar oare professionals op it mêd fan skiednis en minderheidstalen. De 'Fryske' Lege Lannen yn it earste millenium Se praten ea Frysk … [Lees meer...] over21 maaie 2024: Sympoasium op Pinkstertiisdei – De ‘Fryske’ Lege Lannen yn it earste millenium
Frank Willaert leest uit Elckerlijc (eind 15de eeuw)
De Spyeghel der Salicheyt van Elckerlyc behandelt een universeel thema: wat doe je als je plotseling met de dood wordt geconfronteerd? Dit toneelstuk uit de tweede helft van de vijftiende eeuw van een onbekende rederijker is bevolkt met allegorische personificaties die allemaal abstracte begrippen voorstellen. Elckerlyc, die dus iedere mens voorstelt, wordt door de dood … [Lees meer...] overFrank Willaert leest uit Elckerlijc (eind 15de eeuw)
Neerlandistiek in Leiden: nieuwe lezingenreeks voorjaar 2024
Tot de zomer staan er nog drie mooie lezingen gepland bij de opleiding Nederlands van de Leidse Faculteit Geesteswetenschappen. We kijken uit naar de lezing van Bram Caers over het gebruik van AI bij middeleeuwse bronnen op 18 april; op 16 mei spreekt Esther Op de Beek over geluk in de romans van Esther Gerritsen, en op 20 juni houdt Roosmaryn Pilgram een lezing over … [Lees meer...] overNeerlandistiek in Leiden: nieuwe lezingenreeks voorjaar 2024
Frank Willaert leest uit Mariken van Nieumeghen
Lang heeft men gedacht dat Mariken van Nieumeghen een toneelstuk was, waarin de dialogen werden afgewisseld met stukken proza die door een verteller werden gebracht. Maar tegenwoordig beschouwt men Mariken als een prozaroman, die met dialogen verlevendigd wordt. Mariken van Nieumeghen vertelt het verhaal van een jong meisje dat op boodschappen is uitgestuurd naar Nijmegen, bij … [Lees meer...] overFrank Willaert leest uit Mariken van Nieumeghen
Antwerps Liedboek 42 Een oudt liedeken
Het Antwerps liedboek van 1544 bevat een kostbare schat van niet minder dan 221 liederen van allerlei slag: historieliederen, liefdesliederen, ballades, dansliederen, zotte liederen, wachtersliederen enzovoort. Het liedboek zelf bevat enkel teksten, geen muziek, maar omdat de beginverzen vaak gebruikt werden als wijsaanduidingen in andere verzamelingen van meestal religieuze … [Lees meer...] overAntwerps Liedboek 42 Een oudt liedeken
De krommende kracht van het perkament
De makers van een middeleeuws perkamenten manuscript hebben moeten strijden met het perkament dat krult. Om een hanteerbaar manuscript te verkrijgen moet het manuscriptblok plat zijn. Het perkamenten blad krult naar de haarzijde: haarzijde ) vleeszijde. Een huid is aan de vleeszijde open om voedingsstoffen toe te laten tot de huid. Naar de haarzijde is de huid steeds meer … [Lees meer...] overDe krommende kracht van het perkament
Lanceloet en het hert met de witte voet
Lanceloet en het hert met de witte voet vind ik een van de tofste ridderromans. Vooral ook omdat het een kort verhaal is. Qua queeste zijn er uiteraard langere en dus betere verhalen te vinden, maar die vervelen mij op een gegeven moment. Lanceloet en het hert met de witte voet is lekker compact, en alles zit erin. Zelfs die arrogante Keye. Kortom, iedereen zou het moeten … [Lees meer...] overLanceloet en het hert met de witte voet
14-15 maart 2024: Congres Schelderegio
Naar aanleiding van de zevenhonderdste verjaardag van het Verdrag van Parijs van 1323 besteedt Project 1323 van het KZGW en UCR met wetenschappelijke en publiekshistorische evenementen aandacht aan de ontwikkeling van de Schelderegio in de middeleeuwen. Na eeuwenlange conflicten die de graven van Holland, Henegouwen en Vlaanderen met elkaar uitvochten werden de grenzen tussen … [Lees meer...] over14-15 maart 2024: Congres Schelderegio
19 april 2024: Tiele-dag ‘Boek, bid en bewonder’
Op deze Tiele-dag maken we een reis van laatmiddeleeuwse, Middelnederlandse en Latijnse psalters tot negentiende-eeuwse Nederlandse geschiedschrijving voor een Japans publiek. Op deze reis ontmoeten we niet alleen de boeken zelf, maar ook de uitgevers, vertalers, lezers en gebruikers. En zoals het bij reizen gaat, speelt de taal (Nederlands, Latijn, Japans) een cruciale rol. … [Lees meer...] over19 april 2024: Tiele-dag ‘Boek, bid en bewonder’
Reynaert in het onderwijs
In 2023 was de stad Sint-Niklaas voorzitter van het Intergemeentelijk Project (IGP) Land van Reynaert, een samenwerkingsverband tussen gemeenten uit het Waasland, Lochristi, Destelbergen en het Zeeuws-Vlaamse Hulst. In het kader van dit voorzitterschap ontwikkelde het Reynaertgenootschap (met middelen van het IGP) een brochure vol lestips voor leerkrachten uit het … [Lees meer...] overReynaert in het onderwijs
Reynaert de Vos in het Latijn
Op twaalf mei, tijdens het afscheidscollege van Frits van Oostrom, vroeg ik me af of de beide zeventiende-eeuwse volksboeken met Reynaerts historie en de Middeleeuws-latijnse vertaling van Van den vos Reynaerde al op het internet te vinden waren. Nee dus. Inmiddels staan ze alle drie op de site van de opleiding Nederlands in Leiden. Zij bevinden zich in de periferie van de … [Lees meer...] overReynaert de Vos in het Latijn
22-25 december 2023: Kerst met Reynaert in Alkmaar
Rondom kerst 2023 vindt in Fabrique Unique te Alkmaar een live-hoorspel plaats van hét meesterwerk uit de Middelnederlandse letterkunde: Reynaert de Vos. Sinds Frits van Oostrom zijn magnum opus over dit satirische 13e eeuwse dierdicht voltooide staat het weer volop in de belangstelling, en met reden. In een compleet nieuwe rijmende bewerking van Herman Link slepen hij en zijn … [Lees meer...] over22-25 december 2023: Kerst met Reynaert in Alkmaar
De positionering van de transfiguratie in de Heliand
In een eerdere bijdrage (Waar werd de Heliand geschreven?) hebben we gezien dat er aanwijzingen zijn dat de dichter van de Heliand voor zijn werk uit verschillende bronnen heeft geput. Waarschijnlijk het belangrijkste document dat daartoe behoort, is het Latijnse diatessaron dat samen met andere documenten in de Codex Fuldensis is opgenomen. Dit manuscript, dat zich in het … [Lees meer...] overDe positionering van de transfiguratie in de Heliand
Het evangelie van de Heliand (7): het symbool van de voetwassing
In de vorige bijdragen hebben we laten zien hoe treffend de dichter van de Heliand essentiële punten uit de evangeliën kan verduidelijken, zoals onvoorwaardelijke vergeving en verlossing, en liefde, ook voor mensen die niet tot je vriendenkring behoorden. Het zijn kernpunten van het evangelie en de dichter is in staat deze over te brengen naar de wereld van de Saksische … [Lees meer...] overHet evangelie van de Heliand (7): het symbool van de voetwassing
Het leven van een vrije Friese vrouw in de middeleeuwen
Hoe seach it libben fan in frije Fryske frou der út yn de midsiuwen? As ûnderdiel fan syn promoasjetrajekt hat dr. Marvin Wiegand in podcast yn trije dielen makke oer dit ûnderwerp, mei gastoptredens fan dr. Oebele Vries en dr. Han Nijdam. Marvin Wiegand promovearre yn oktober oan de Vrije Universiteit op syn proefskrift The Reception of Learned Law in Fourteenth- and … [Lees meer...] overHet leven van een vrije Friese vrouw in de middeleeuwen
Van Oostroms Reynaert
Vorige maand in Tunesië las ik het nieuwe boek van Frits van Oostrom, De Reynaert. Leven met een middeleeuws meesterwerk. En wat was het een leuk boek! Dat komt vanzelfsprekend in de eerste plaats doordat de sluwe vos een tijdloos personage is. Geen leuk personage natuurlijk, net als Tom Ripley, Richard III of Patrick Bateman. Als vos is de titelheld immers een … [Lees meer...] overVan Oostroms Reynaert
21 november 2023: Voordracht De Rijmbijbel van Jacob van Maerlant
voordracht door Bram CaersOpenbare Bibliotheek Brugge19.30 - 20.30 uur Jacob van Maerlant was een Vlaams dichter uit de dertiende eeuw en een van de belangrijkste Middelnederlandse auteurs. In december 2022 kocht de Openbare Bibliotheek Brugge een vroeg 14de-eeuws fragment van Maerlants Rijmbijbel aan. Deze bijzondere aanwinst kan je op dinsdagavond 21 november bewonderen … [Lees meer...] over21 november 2023: Voordracht De Rijmbijbel van Jacob van Maerlant
Het evangelie van de Heliand (6): botsende werelden
We begonnen deze serie bijdragen over de Heliand met de vraag hoe de dichter van dit werk in staat kon zijn om na een jaren durende gewelddadige kerstening door Karel de Grote het nieuwe, christelijke geloof meer aanschouwelijk te maken voor de Saksische bevolking, een geloof dat immers sterk verschilde van de religie die de Saksen kenden. De dichter kon dit bereiken door zijn … [Lees meer...] overHet evangelie van de Heliand (6): botsende werelden
