Nieuw! Met dit lesmateriaal Van Dale Woord van het Jaar 2025 ontdek je samen met je leerlingen hoe we aan nieuwe woorden komen in onze taal en hoe ze verband houden met de actualiteit. Ga samen met je klas op onderzoek uit, maak zelf nieuwe woorden in de Woorddatingshow en kies jullie eigen Woord van de Klas 2025. Je kunt deze lesbrief op alle niveaus van het middelbaar … [Lees meer...] overLesbrief Nieuwe woorden in het Nederlands
nieuwe woorden
Oproep: In hoeverre zijn nieuwe woorden nieuw?
Ik wil begin januari in NRC iets schrijven over in hoeverre nieuwe woorden echt nieuw zijn. De woorden uit de jaarlijkse lijstjes van woorden van het jaar zijn allemaal “nieuwe" woorden, maar ook is duidelijk dat ze altijd (bijna altijd?) gebaseerd zijn op bestaande woorden: Nederlandse woorden, Engelse woorden, merknamen, etc. Dus “nieuw” is hier relatief. De vraag die … [Lees meer...] overOproep: In hoeverre zijn nieuwe woorden nieuw?
Knuffelcontact & waterwappie: nieuw (woorden)boek over nieuwe woorden
Eind november 2021 publiceerde het Instituut voor de Nederlandse Taal een online woordenboek dat compleet gewijd is aan nieuwe woorden. Op dezelfde dag ligt ook het bijbehorende populairwetenschappelijke boek Knuffelcontact en waterwappie. De kracht van nieuwe woorden' in de winkels. Beide boeken werden gepresenteerd in deze livestream. … [Lees meer...] overKnuffelcontact & waterwappie: nieuw (woorden)boek over nieuwe woorden
Nieuwe YouTube-reeks: Verbale parels
Voor de populaire website Scholieren.com zijn twee scholieren een YouTube-reeks begonnen over de 'bijzonderste woorden of uitdrukkingen' van de Nederlandse taal: Verbale parels. De eerste aflevering gaat over oikofobie. De makers zouden graag wat inbreng willen hebben voor hun reeks. Kennen jullie toevallig bijzondere woorden en/of uitdrukkingen die middelbare scholieren … [Lees meer...] overNieuwe YouTube-reeks: Verbale parels
Lekker genederlandst!
Door Marc van Oostendorp Er waart een spook door Nederland, het spook van "lekker genederlandst". Voor zover ik heb kunnen nagaan wordt het op allerlei plaatsen in het land gebruikt, vooral door jonge tieners. Ik kreeg een tweet doorgestuurd – als mensen over dit soort dingen beginnen op de sociale media zijn er soms vriendelijke andere mensen die mij bij de discussie … [Lees meer...] overLekker genederlandst!
Wat wurdt it nijswurd fan 2015?
Hokker wurd út de Frysktalige nijsberjochten fan 2015 is sa typearjend, moai of bysûnder dat it net fergetten wurde mei? Wy ha in stikmannich wurden út it ferline jier útsocht. Jou oan hokker wurd oft neffens jo perfoarst yn gebrûk bliuwe moat. Jo kinne ek as reaksje ûnder dit berjocht in eigen suggestje dwaan foar in nijswurd fan 2015.Op 15 jannewaris wurdt de winner … [Lees meer...] overWat wurdt it nijswurd fan 2015?
Moderne 06-relaties
Door Marc van Oostendorp Het woord 06-relatie is na twintig jaar terug! En nu met een geheel nieuwe betekenis. Ik was deze week op een bijeenkomst waar een netwerkborrel gehouden werd. Dat is op zichzelf al een interessant type evenement – iets waar je wordt aangemoedigd om terwijl je met iemand praat zoveel mogelijk om je heen te kijken of er iemand is die nog … [Lees meer...] overModerne 06-relaties
Wandelende pinautomaat was eerst een wandelende portemonnee
Door Ton den BoonOp Neder-L signaleerde Marc van Oostendorp onlangs de nieuwe uitdrukking 'wandelende pinautomaat'. Aanleiding was de PVV-campagnetaal waarin Nederland werd getypeerd als 'pinautomaat van Europa': een land dat 'gratis geld' verschaft aan andere landen, die daar dus zonder tegenprestaties van profiteren.Splinternieuw is die uitdrukking trouwens niet: eind … [Lees meer...] overWandelende pinautomaat was eerst een wandelende portemonnee
Wandelende pinautomaat
Een nieuwe uitdrukking Door Marc van Oostendorp Er is een nieuwe, nog nergens geboekstaafde uitdrukking het Nederlands binnengekomen: 'als een/de (wandelende) pinautomaat'. De PVV gebruikte hem in de verkiezingscampagne voor de Europese Unie regelmatig ('Nederland is de pinautomaat van Europa') maar is er duidelijk niet de uitvinder van. Er is heel gemakkelijk een grote … [Lees meer...] overWandelende pinautomaat
Verkiezing Van Dale Woord van het Jaar 2013
De Van Dale Woord van het Jaarverkiezing is van start gegaan. Tot en met 16 december kan er gestemd worden op het Van Dale Woord van het Jaar 2013. Van Dale nomineerde tien nieuwe woorden uit 2013 die strijden om de titel. De Woord van het Jaarverkiezing kent ook publieksnominaties. De afgelopen weken heeft het Nederlandse publiek door het insturen van nieuwe woorden in vijf … [Lees meer...] overVerkiezing Van Dale Woord van het Jaar 2013
Bijv. wanneer men helemaal krankzinnig geworden is
Over onzinwoordenDoor Marc van OostendorpHet is maar goed dat ik geen journalist ben, of zoiets, want ik ga nu iets doen wat echt niet door de beugel kan: het boekje Alfabetweter van Ronald Snijders en Fedor van Eldijk prijzen. Het is het grappigste boek dat ik de afgelopen paar jaar gelezen heb. Ik zat in de stiltecoupé en mijn medereizigers keken af en toe verstoord op … [Lees meer...] overBijv. wanneer men helemaal krankzinnig geworden is
Astro- en kosmoneuten
Door Bart FM DroogBij het samenstellen van het overzicht van in 1969 verschenen oorspronkelijk Nederlandstalige dichtbundels trof ik één werk dat verwees naar de maanlanding, elders dat jaar. Het was het boek De astronaut. Gedichten (Heideland, Hasselt) van de Vlaamse dichter Hedwig Speliers.Bij het noteren van de titel tikte ik per ongeluk: 'astroneut'. Ik … [Lees meer...] overAstro- en kosmoneuten
Marzel hebben
Door Marc van OostendorpIk dacht altijd dat mijn familie de enige was, maar deze week zei mijn rij-instructeur het ook: je hebt marzel. De uitdrukking blijkt ook goed googlebaar (al moet je er wat verwijzingen naar de rechtse Israëlische politicus Baruch Marzel voor overslaan):we hebben marzel gehad met het weer, de opkomst was top (Facebook-pagina motorclub … [Lees meer...] overMarzel hebben
Dicht bij jezelf blijven
Een zondagochtendbespiegelingDoor Marc van OostendorpHet dicht bij jezelf blijven krijgt ons langzaam in de greep. Als we niet uitkijken zijn we straks een wereld met mensen die allemaal dicht bij zichzelf zijn! Op het internet wordt er al voor gewaarschuwd. "De laatste tijd hoor ik het steeds vaker, het lijkt wel een epidemie", schreef iemand op 6 maart 2012. "Talloze coaches, … [Lees meer...] overDicht bij jezelf blijven
Stondpunt, zwombroek, atcafé
Door Marc van OostendorpHet zal wel toeval zijn, maar vrijdagavond werden er ineens twee nieuwe woorden gelanceerd op de Nederlandse tv. Eerst bracht de schrijver A.F.Th. van der Heijden het woord verschaming, waaraan hij naar eigen zeggen lijdt sinds het dodelijke ongeluk van zijn zoon:De dingen waarvan ik ooit dacht dat ze glans hadden, die verkruimelen als ik ze in mijn … [Lees meer...] overStondpunt, zwombroek, atcafé
‘Koningsdag’, ‘koorts’ en ‘klikhit’ nieuwe woorden in het Algemeen Nederlands Woordenboek
‘Koningsdag’, ‘koorts’ en ‘klikhit’ zijn drie van de 1.148 woorden die begin april zijn toegevoegd aan het Algemeen Nederlands Woordenboek (ANW). Het ANW is een digitaal woordenboek van het eigentijdse Nederlands, gratis toegankelijk voor iedereen. Op het Instituut voor Nederlandse Lexicologie (INL) vullen lexicografen het woordenboek doorlopend aan met nieuwe, actuele en … [Lees meer...] over‘Koningsdag’, ‘koorts’ en ‘klikhit’ nieuwe woorden in het Algemeen Nederlands Woordenboek
Oppoppen?
Ik erger me zelden tot nooit aan Engelse woorden in de Nederlandse taal; sterker nog, ze vallen me meestal niet eens echt op. Maar de laatste tijd kom ik in tijdschriften en kranten steeds vaker een eigenaardig woord tegen: oppoppen. Afgelopen zaterdag in Trouw weer, in de rubriek Wat doen we? (blz. 29 in de bijlage Tijd). Dit staat er: Ze poppen overal op: … [Lees meer...] overOppoppen?
De lancering van het nieuwe woord
Af en toe gaat het op radio en tv wel eens over taal. Zeker als er een oproep wordt gelanceerd, is succes gegarandeerd. Zo ook deze week, in het debatprogramma Hautekiet op Radio 1 (Vlaanderen), waar men vroeg naar dialectwoorden in het AN zouden moeten komen. Natuurlijk zal geen enkel woord op die manier aan het AN worden toegevoegd. Daar is net iets meer voor nodig dan een … [Lees meer...] overDe lancering van het nieuwe woord
Ried fan de Fryske Beweging zoekt nieuwe woorden
Door Irene Schrier Voortdurend komen er nieuwe woorden bij. Het is een leuke gewoonte om aan het eind van het jaar het Woord van het jaar te kiezen, al zijn het meestal modewoorden die op duur weer in onbruik raken. Volgens Van Dale was het woord van 2012 ‘Project X-feest’. Meer mijn smaak was de keuze van Onze Taal, ‘Plofkip’. In de categorie jongerentaal was het ‘whappen’ … [Lees meer...] overRied fan de Fryske Beweging zoekt nieuwe woorden
Nachtouder
Al bijna vier jaar schrijft de Nederlandse hoofdredacteur van Van Dale, Ton den Boon, vrijwel iedere dag een stukje op zijn weblog met steeds een nieuw 'woord van de dag'. Die woorden komen meestal uit de krant, maar inhoudelijk uit alle domeinen van het leven, al meen ik wel een lichte voorkeur voor de financiële sector te bespeuren. Aan de andere kant is die sector … [Lees meer...] overNachtouder
P(l)akkende Spelen!
De Olympische Spelen zitten er nu echt helemaal op. Onze (om maar even in Mart Smeets’ jargon -“WIJ hebben goud!”- te spreken) medaillewinnaars zijn eerst gehuldigd in Den Bosch, daarna door de premier in Den Haag en de afgelopen week nogmaals in hun woon-of geboorteplaats. Zo werden Marianne Vos in van Wijk en Aalburg, Epke Zonderland in Heerenveen en Ranomi Kromowidjojo in … [Lees meer...] overP(l)akkende Spelen!
Aankomende week
Regelmatig vervoegen mensen zich ter redactie van Neder-L met de mededeling dat ze 'de laatste tijd steeds vaker' iets horen. Dat vinden wij prettig, wij willen altijd dolgraag weten wat er de laatste tijd steeds vaker te horen is. U bent dus altijd welkom, wij schenken u koffie en thee en laten ondertussen onze assistent noteren wat u de laatste tijd zoal steeds vaker gehoord … [Lees meer...] overAankomende week
Okselhuid
Het woord van deze week voor mij was okselhuid. Ik had het nog nooit gehoord en ineens dook het overal om me heen op. Nivea heeft kennelijk een middeltje ontwikkeld waarmee we eindelijk eens aandacht kunnen besteden aan dat deel van het lichaam dat tot nu toe zo karig bedeeld bleef in onze lichaamsverzorging. Op het eerste gehoor is het een van de onsmakelijkste woorden sinds … [Lees meer...] overOkselhuid
