• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Dicht bij jezelf blijven

9 juni 2013 door Marc van Oostendorp 3 Reacties

Een zondagochtendbespiegeling

Door Marc van Oostendorp


Het dicht bij jezelf blijven krijgt ons langzaam in de greep. Als we niet uitkijken zijn we straks een wereld met mensen die allemaal dicht bij zichzelf zijn! Op het internet wordt er al voor gewaarschuwd. “De laatste tijd hoor ik het steeds vaker, het lijkt wel een epidemie”, schreef iemand op 6 maart 2012. “Talloze coaches, trainers, alternatieve en reguliere genezers bezweren me dat ik vooral dicht bij mezelf moet blijven.”

Ik luister niet zo vaak naar coaches, trainers of genezers, maar politici zeggen het ook. In het programma OBA Live van afgelopen donderdag noemt het Tweede Kamerlid Vera Bergkamp het bijvoorbeeld een paar keer als een goed voornemen ze wil als Kamerlid altijd dicht bij Vera Bergkamp blijven.

Het is een eigenaardige uitdrukking, die goed laat zien hoe raar het is om over jezelf te praten.
In eerste instantie denk je: maar je kunt toch niet anders dan dicht bij jezelf blijven? Je bent toch juist per definitie nergens ooit dichter in de buurt dan bij jezelf? ‘In de buurt’ wordt toch gedefinieerd door jezelf?

Wiedese

Dan gaat een ijzeren wet gelden: de mens wil de ander altijd begrijpen. Als het letterlijk onzin is, schakel je bijna onbewust over op een niet-letterlijke interpretatie. Of in dit geval: je accepteert niet dat Vera Bergkamp iets zegt dat nogal wiedes is, en dus bedenken we een niet wiedese betekenis. In dit geval zie de spreker meteen voor je, opgesplitst in twee personen, je en jezelf.

Jezelf is daarbij zoiets als het ‘ware’ zelf. Dat je bij jezelf moet blijven, suggereert dat  de dingen die jezelf wil van zichzelf goed en waardevol zijn. Er is kennelijk geen sprake van dat jezelf zich ooit vergist, of verkeerde dingen denkt of voelt, zodat het beter zou zijn als je maar even afstand van jezelf neemt. De reden daarvoor is vermoedelijk dat zodra je vergissing inziet, jezelf dat ook inziet. Zo groot is de afstand tussen die twee dus ook weer niet.

Ziel

Die verwarrende tweedeling van de mens is natuurlijk heel oud: jezelf kun je met zijn inherente neiging tot het goede een moderne tegenhanger van de christelijke ziel zien, zij het dat die ziel natuurlijk altijd fysiek heel dichtbij was, en Christenen bij mijn weten nooit hebben getracht bij hun ziel in de buurt te blijven. Sterker nog, de je is in het christendom juist zo verdorven dat hij beter van jezelf of de ziel kan worden afgehouden.

Er zijn ook wel andere uitdrukkingen die met eenzelfde fysieke scheiding tussen je en jezelf werken. Je moet de fout bij jezelf zoeken is daar een voorbeeld van, al is jezelf hier kennelijk niet zoiets ideaals als in onze uitdrukking: er zijn immers fouten te vinden.

Bewustzijnontwikkeling

Hoe voor de hand hij ook ligt, toch is de uitdrukking dicht bij jezelf blijven kennelijk pas heel recent. Ik schat hem op een jaar of twintig oud. Op kranten.kb.nl vond ik bijvoorbeeld:

  • “Zingen is een deel van mezelf. Om te zingen moet ik dan ook dicht bij mezelf blijven”. (Alexandra van Marken in De Telegraaf, 4-4-1989)
  • “Bewustzijnontwikkeling betekent vooral dicht bij jezelf blijven” (Reiki-master Hedy de Wolf in de Curaçaose krant Amigo, 7-5-1993)

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: nieuwe woorden, semantiek, taalkunde

Lees Interacties

Reacties

  1. Lucas Blijdschap zegt

    9 juni 2013 om 07:20

    Bodar over de ikkerigheid: http://goo.gl/Fxpql

    Beantwoorden
  2. Anoniem zegt

    10 juni 2013 om 18:06

    Beste Lucas, de url die u publiceert geeft 2 pagina's zoekresultaten waarin ik "Bodar" echt nergens terugvind – tenzij ik iets over het hoofd zie. Kunt u mij op het juiste spoor zetten? MVG, Patrick Calcoen, België..

    Beantwoorden
  3. Lucas Blijdschap zegt

    12 juni 2013 om 07:19

    Patrick, bij mij doet ie het wel, maar hier is de lange: http://www.trouw.nl/tr/nl/8564/Maand-van-de-Spiritualiteit/article/detail/3379886/2013/01/20/God-boven-de-ikken.dhtml

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Jacob Winkler Prins • Volle maan

Visschermeisjes waden langzaam mee:
Voeten scheemren onder donkere rokken
En weerspieglen in de blanke ree!

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

NON VOYAGE

Het vermoeiende van reizen is het verdringen van het meemaken.

Bron: Barbarber, december 1971

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

17 juni 2025

➔ Lees meer
3 juli 2025: afscheidssymposium Johan Koppenol

3 juli 2025: afscheidssymposium Johan Koppenol

17 juni 2025

➔ Lees meer
10 oktober 2025: De dag van de biografie 

10 oktober 2025: De dag van de biografie 

17 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

sterfdag
1962 Joseph Endepols
➔ Neerlandicikalender

Media

De internationale positie van het Engels

De internationale positie van het Engels

14 juni 2025 Door Marc van Oostendorp Reageer

➔ Lees meer
Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

11 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

10 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d