• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek

Onbegrip begrepen

Zeven kenmerken van een dialoog

30 augustus 2021 door Jan Renkema 3 Reacties

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 40) -    Laten we deze serie besluiten met een verkenning van het woord dialoog. Ik heb zeven mogelijke kenmerken verzameld. -    Dus jij gaat tot slot een monoloog houden over een dialoog? -    Onderbreek me, of zie het als toegift. Ik begin met … [Lees meer...] overZeven kenmerken van een dialoog

Debat, discussie, dialoog

28 augustus 2021 door Jan Renkema 1 Reactie

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 39) -    In een van onze eerste gesprekken gaf jij een hedendaagse versie van de Toren van Babel, en die eindigde je als volgt: Na zoveel woede kreeg de provider medelijden met de mensheid, en hij sprak: ‘Vroeger leefden de mensen in de verwarring van Babel, en heb ik vanuit Babel de … [Lees meer...] overDebat, discussie, dialoog

Communiceren

26 augustus 2021 door Jan Renkema 1 Reactie

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 38) -    Ik heb zo’n prachtig citaat over poëzie, en het geeft zo mooi het verschil tussen begrijpen en communiceren weer, dat ik graag hiermee wil beginnen. En ik kan het niet helpen dat ook deze uitspraak afkomstig is van een dichter die al twee keer eerder in onze gesprekken heeft … [Lees meer...] overCommuniceren

Begrijpen

23 augustus 2021 door Jan Renkema 2 Reacties

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 37) -    Eindelijk een concreet woord, begrijpen, met ook veel synoniemen. -    Denk jij dan dat je ‘grijpt’ naar data of informatie? Dat er zo’n proces in je hoofd plaatsvindt? -    Dat kan ik niet achterhalen. Maar er zijn ook synoniemen, zoals … [Lees meer...] overBegrijpen

Informatie en data

21 augustus 2021 door Jan Renkema Reageer

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 36) -    Hoe langer ik over het woord informatie nadenk, hoe minder ik ervan begrijp. -    Ja, dit woord past prachtig in het nadenken over taal en communicatie. Het is zo’n kaal, leeg woord, met zo weinig ‘informatieve’ betekenis. Er is een beroemd citaat over wijsheid … [Lees meer...] overInformatie en data

Verstandhouding

19 augustus 2021 door Jan Renkema 1 Reactie

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 35) -    Jij wilt ‘dieper kijken’ naar woorden die we gebruiken voor ‘taal en communicatie’, woorden zoals informatie, begrijpen enzovoort, omdat je denkt dat we daarmee meer zicht krijgen op de relatie tussen taal en communicatie. Hoe moet ik me dat precies … [Lees meer...] overVerstandhouding

‘Taal’ en ‘communicatie’?

16 augustus 2021 door Jan Renkema Reageer

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 34) -    Jij hebt veel uitspraken over taal verzameld, uit romans, uit filosofische essays of zomaar uit ingezonden brieven in kranten. Ben jij weleens uitspraken tegengekomen die je niet begreep? -    Jazeker. Wat dacht je van deze? Gelezen in een roman van Karl Ove … [Lees meer...] over‘Taal’ en ‘communicatie’?

Taal als communicatiemiddel?

14 augustus 2021 door Jan Renkema 2 Reacties

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 33) -    Waar staan we nu na zoveel gesprekken over taal en miscommunicatie? Jij blijft vooral spreken over de grenzen van de taal, en zoekt daarin ook zelf de grenzen op met wat je vertelt over non-dualiteit, relativiteit, de onzekerheidsrelatie en entropie, of je houdt een verhandeling … [Lees meer...] overTaal als communicatiemiddel?

Wat bedoel je?

12 augustus 2021 door Jan Renkema Reageer

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 32) -    De vorige keer kwamen we erop uit dat eenzelfde uiting, afhankelijk van de situatie, verschillende bedoelingen kan hebben. En nu ga jij voor het laatst nog een paar voorbeelden inbrengen? -    Zeker! Ik maakte een gesprek mee tussen twee vriendinnen A en B, en … [Lees meer...] overWat bedoel je?

Je kunt niet niet communiceren

9 augustus 2021 door Jan Renkema Reageer

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 31) -    In een gesprek kun je dingen horen, waarvan de ander kan zeggen: ‘Dat heb je mij niet horen zeggen.’ Maar dan is de communicatie al verstoord, en komt het niet zo gauw meer goed. Vat ik ons vorige gesprek zo goed samen? -    Ja, en dat lijkt een sombere … [Lees meer...] overJe kunt niet niet communiceren

Heb je me dat horen zeggen?

7 augustus 2021 door Jan Renkema Reageer

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 30) -    De vorige keer spraken we over wat er fout kan gaan bij de ‘overkomst’ van woorden: een associatie of een connotatie waar we geen weet van hebben. Maar er is nog veel meer aan de hand. Soms kunnen we ons door onze eigen houding, onze attitude, heel moeilijk voorstellen dat … [Lees meer...] overHeb je me dat horen zeggen?

De ‘overkomst’ van woorden

5 augustus 2021 door Jan Renkema Reageer

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 29) -    Jouw voorbeelden over miscommunicatie gaven al aan dat we ons vaak niet kunnen voorstellen dat we heel anders overkomen dan we denken. Als je begrepen wilt worden, moet je weten hoe iets overkomt. En als je iets wilt begrijpen, moet je soms afstand nemen van hoe het bij jou … [Lees meer...] overDe ‘overkomst’ van woorden

Woorden verwijzen, maar waarnaar?

2 augustus 2021 door Jan Renkema Reageer

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 28) -    Ik heb nog twee voorbeelden van alledaagse miscommunicatie. En ik blijf benieuwd wie nu de miscommunicatie veroorzaakt. -    We zullen zien. Kom maar op. -    Mijn eerste voorbeeld gaat weer over een conversatie in de auto, dit keer met bijna … [Lees meer...] overWoorden verwijzen, maar waarnaar?

Iedereen een beetje taalautist?

31 juli 2021 door Jan Renkema 2 Reacties

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 27) -    Nu dan eindelijk jouw voorbeelden van miscommunicatie in alledaags taalgebruik. -    Ja, ik heb wat verzameld! Ze lijken heel gezocht. Maar ze zijn mij allemaal echt overkomen. Ik heb ze steeds direct na de gesprekjes zo goed mogelijk genoteerd of … [Lees meer...] overIedereen een beetje taalautist?

Humor over misverstand

29 juli 2021 door Jan Renkema 1 Reactie

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 26) -    In taalgebruik gaat het om woorden en zinnen. Maar beter is het misschien om die uitingen te zien als blauwdruk voor het geven van betekenis aan woorden en zinnen. Hoe werkt dat concreet, zo’n blauwdruk, een ‘nog niet uitgevoerd ontwerp’? -    Huh? We zouden … [Lees meer...] overHumor over misverstand

Taal en entropie

26 juli 2021 door Jan Renkema Reageer

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 25) -    In ons vorig gesprek hadden we het over het verval van betekenis in stopwoordjes en clichés. En toen ging jij door over ‘slijtage van woorden’ en ‘waardevermindering van betekenis’, en kwam je met het begrip entropie. Leg uit! -    Ik beschreef die slijtage als … [Lees meer...] overTaal en entropie

Taal in gebruik

24 juli 2021 door Jan Renkema 1 Reactie

Onbegrip begrepen 40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 24) -    Onze drie vorige gesprekken gingen over woorden en betekenissen. En wat ik daaruit in elk geval overhoud, is dat woorden betekenis krijgen in het gebruik. Niet omdat ik er mijn betekenis in stop, maar omdat die betekenis gedeeld wordt met een ander. -    Ja, … [Lees meer...] overTaal in gebruik

Betekenissen leiden hun eigen leven

22 juli 2021 door Jan Renkema 1 Reactie

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 23) -    Kortom, een woord is geen vriendelijke gastheer voor een betekenis. Ik kan mijn eigen particuliere betekenissen niet zo maar in een woord stoppen, en ik moet dan maar genoegen nemen met een woord in zijn algemene betekenis. -    Het is eigenlijk nog vreemder. … [Lees meer...] overBetekenissen leiden hun eigen leven

Woorden zijn niet gastvrij

19 juli 2021 door Jan Renkema 3 Reacties

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 22) -    De betekenis die je bedoelt past vaak niet in het vakje van het woord dat je kiest. En gesteld dat dat toch lukt, dan moet je maar afwachten of de door jou bedoelde betekenis overkomt. Kan ik het vorige gesprek zo samenvatten? -    Ja, daarom zeggen filosofen … [Lees meer...] overWoorden zijn niet gastvrij

Jezelf verkopen aan woorden

17 juli 2021 door Jan Renkema 1 Reactie

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 21) -    Ben je een beetje bekomen van het vorige gesprek? Dat stamelen over benoemen wat onbenoembaar is? -    Een beetje. Wat ik ervan heb over gehouden is dat als je een woord kiest om iets te benoemen, je geen ander woord meer kunt kiezen. -    Dat … [Lees meer...] overJezelf verkopen aan woorden

Het onbenoembare benoemen?

15 juli 2021 door Jan Renkema 6 Reacties

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 20) -    Wat ik aan de vorige keer over de onzekerheidsrelatie van Heisenberg heb overgehouden, is zo ongeveer dit: Je wilt iets benoemen, iets in je bewustzijn, wat dat ook maar mag zijn. Maar zodra je aan dat ‘iets’ een woord geeft, zorgt dat woord ervoor dat je andere aspecten uit dat … [Lees meer...] overHet onbenoembare benoemen?

De onzekerheidsrelatie in taalgebruik

12 juli 2021 door Jan Renkema Reageer

Onbegrip begrepen 40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 19) -    Ik ben nog steeds voorbeelden aan het verzamelen van alledaagse miscommunicatie, maar het wil nog niet vlotten. Maar ik heb wel iets bijzonders ervaren toen ik op mijn eigen taalgebruik ging letten. -    Hoe bedoel je? Bedoel je dat jij vaak niet begrepen … [Lees meer...] overDe onzekerheidsrelatie in taalgebruik

Hoe communiceert een metafoor?

10 juli 2021 door Jan Renkema Reageer

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 18) -    Van de vorige keer weet ik dat een metafoor iets vervoert, en dat het soms onduidelijk is wát er wordt vervoerd. Maar er waren nog twee problemen die te maken hebben met de vraag of dat wat vervoerd wordt, wel aankomt. -    Ja, een metafoor vervoert iets. Maar … [Lees meer...] overHoe communiceert een metafoor?

Wat vervoert een metafoor?

8 juli 2021 door Jan Renkema 1 Reactie

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 17) -    Laten we teruggaan naar jouw opmerking waarmee we deze serie gesprekken begonnen, namelijk dat jij taal eigenlijk niet zo geschikt vindt voor communicatie. Ik zei het eerder misschien niet zo direct, maar ik vind taal juist heel geschikt om te … [Lees meer...] overWat vervoert een metafoor?

Een woord is maar een woord?

5 juli 2021 door Jan Renkema 3 Reacties

Onbegrip begrepen 40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 16) -    We zouden voorbeelden verzamelen waarin wordt voorgesteld om andere woorden te gebruiken met de bedoeling om iemands wereldbeeld te veranderen. Voorbeelden zoals dat je niet moet spreken over een slaaf, maar over een tot slaaf gemaakte. Waarom eigenlijk? Wat heeft dit met … [Lees meer...] overEen woord is maar een woord?

Volgende »

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

John B. Vorenkamp • Nazomer

Als je stilstaat
ziet niemand dat
je iemand zoekt.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • Twitter
  • YouTube

Agenda

7 oktober 2023: Dialectmiddag in Rijssen

7 oktober 2023: Dialectmiddag in Rijssen

4 oktober 2023

➔ Lees meer
25.10.23-24.01.24: Sprach- und Literaturlandschaften der Niederlande und Flanderns

25.10.23-24.01.24: Sprach- und Literaturlandschaften der Niederlande und Flanderns

4 oktober 2023

➔ Lees meer
Oktober 2023-januari 2024: Van en over Couperus

Oktober 2023-januari 2024: Van en over Couperus

3 oktober 2023

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1880 Nicolaas van Wijk
sterfdag
1958 Moritz Schönfeld
➔ Neerlandicikalender

Media

Grammatica en gevoel

Grammatica en gevoel

4 oktober 2023 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Echt! Mimosa beter dan Nirwana

Echt! Mimosa beter dan Nirwana

2 oktober 2023 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Podcast: Kinderen van het ABN 

Podcast: Kinderen van het ABN 

30 september 2023 Door de lage landen 2 Reacties

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • Twitter
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2023 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact