In de strijd om de ziel van “het volk” heeft radicaal rechts in heel Europa een nieuw uithangbord ontdekt: de boer. Niet de mannen en vrouwen met stikstofnormen, bankleningen en opvolgingsproblemen, maar het symbool dat de boer óók is. Overal in Europa zien we varianten van dezelfde nieuwe, romantische aandacht: de tractor als actiemiddel, de mestkar als politieke prop, het … [Lees meer...] overHet boerenbedrijf en het Vlaams Belang
politiek
Volgende week dinsdag, op de Dam
Op dinsdag 9 december moet je in Amsterdam zijn: daar organiseren WO in Actie en de vakbonden dan een demonstratie (zie bijvoorbeeld de informatie op de website van de AOb) voor het hoger onderwijs. Op 9 december wordt er vanaf 12:00 uur verzameld op de Dam. Na een kort programma is er een mars door de stad. Waarom is het nodig? Is het kabinet Schoof niet gevallen? Is de … [Lees meer...] overVolgende week dinsdag, op de Dam
Bureaucratiseren, bagatelliseren, postponeren
Confuc (23) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. De Telegraaf heeft een bericht over verpleegtehuizen. Bijna 18.000 ouderen staan op de wachtlijst maar … [Lees meer...] overBureaucratiseren, bagatelliseren, postponeren
Feeksnieuws
Nederlanders hebben een sterke, nog niet door de wetenschap verklaarde neiging om zowel de aanleiding als de oplossing van maatschappelijke problemen te zoeken in woordkeus. Het gaat al snel over de ‘toon’, bleek ook uit de affairette rond informateur Wijers en zijn ‘feeks’. Als er in de Nederlandse politiek wordt gesproken over taal, gaat het helaas zelden om de definitie … [Lees meer...] overFeeksnieuws
Van gemeentehuis naar keukentafel
Confuc (22) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Ambtenaren hebben een slecht imago als het om taalgebruik gaat. Ambtelijk taalgebruik is afstandelijk, … [Lees meer...] overVan gemeentehuis naar keukentafel
De mensen thuis
De VVD-leider Dilan Yeşilgöz is een geschikt object voor een cursus framing voor beginners. Ze legt het er voortdurend zo dik bovenop dat je niet heel doorkneed hoeft te zijn in de techniek om willekeurig welk fragment een paar frames aan te kunnen wijzen. Een coalitie kan de meest radicale partners hebben en in de taal van Yeşilgöz nog steeds 'centrumrechts' zijn, terwijl … [Lees meer...] overDe mensen thuis
Tussen bruggen en loopgraven
Waarom vertrouwen het wint van verwijten Timmermans en Klaver bewezen hun partij geen dienst door te negatief te spreken. Jettens positivisme – in lijn met retorisch onderzoek – heeft wel gewerkt. Jokkende Jetten. Palingpopulisten. Ondanks alle goede voornemens regende het ook deze verkiezingen verwijten. En wat daarbij opviel: niet zelden kwam de aanval vanuit … [Lees meer...] overTussen bruggen en loopgraven
Roeien met een pollepel
VVD-leider Dilan Yeşilgöz was nog minister van Justitie, toen ze een paniekerig whatsappje van Lale Gül erg aardig beantwoordde: ‘Snap ik helemaal!! No worries!’ De hele passage valt te lezen in het boek Ik ben vrij en de twijfelkont in mij heeft nooit kunnen beslissen of die dubbele uitroeptekens dan wel dat spreektalige Engels meer bijdragen aan de clash tussen … [Lees meer...] overRoeien met een pollepel
8 november 2025: Symposium ‘Polemiek en politiek rondom het tijdschrift Forum’
Op zaterdagmiddag 8 november 2025 wordt in de OBA Oosterdok een symposium georganiseerd over het invloedrijke tijdschrift Forum en de drie markante persoonlijkheden die ermee verbonden waren: Simon Vestdijk, Menno ter Braak en E. du Perron. Het symposium belicht niet alleen de literaire en intellectuele nalatenschap van deze drie schrijvers, maar ook hun rol als … [Lees meer...] over8 november 2025: Symposium ‘Polemiek en politiek rondom het tijdschrift Forum’
Op wie te stemmen?
Sinds 2017 heb ik bij iedere verkiezingen op een rijtje gezet wat er in de verkiezingsprogramma's stond over taal. Ik ben heel blij dat Heleen de Vries het dit jaar heeft willen doen, want ze deed het beter dan ik zou kunnen. En ik kon me er niet meer toe zetten: neutraal beschrijven hoe pakweg BBB denkt over de erkenning van streektalen. Er is de afgelopen jaren te veel … [Lees meer...] overOp wie te stemmen?
Kies voor taal
Taalbeleid in de verkiezingsprogramma's van de grootste vijftien partijen Over een weekje (29 oktober) mogen we alweer stemmen voor de Tweede Kamerverkiezingen. Bij mijn stemkeuze speelt taalbeleid uiteraard een belangrijke rol. Ik kies het liefst voor een partij die inclusief taalbeleid voorstelt, en ben daarin vast niet de enige. Daarom heb ik nagelezen wat de vijftien … [Lees meer...] overKies voor taal
Verkiezingsprogramma’s samengevat in begrijpelijke taal, ook in Turks en Arabisch
Een verkiezingsprogramma voor de aankomende Tweede Kamerverkiezingen is gemiddeld bijna 90 pagina’s lang. Voor veel kiezers is dit te lang om door te nemen. Om hen te helpen weloverwogen te kiezen heeft Stichting Kaf de verkiezingsprogramma’s weer samengevat. Elke samenvatting is opgedeeld in acht thema’s en bevat per thema de belangrijkste punten van een programma, in … [Lees meer...] overVerkiezingsprogramma’s samengevat in begrijpelijke taal, ook in Turks en Arabisch
Vraag niet wat de neerlandistiek voor jou kan doen
Zondag mocht ik in Antwerpen namens Neerlandistiek de Visser-Neerlandiaprijs in ontvangst nemen. Deze prijs is genaamd naar Hendrik Visser (1872-1943) die, zoals meerdere sprekers gisteren benadrukten, waarschuwde voor massahysterie. Het is alles bij elkaar voor liefhebbers van de taal een mooie tijd om in te leven. De waardevolle en goede dingen worden allerwegen … [Lees meer...] overVraag niet wat de neerlandistiek voor jou kan doen
Nog een noodklok voor de neerlandistiek
De Vlaamse regering gaat voortvarend te werk, met het slopen van de neerlandistiek, dat moet gezegd. Behalve de KANTL en de culturele organisatie Ons Erfdeel wordt nu ook de Bibliografie voor Nederlandse Taal- en Literatuurwetenschap, de BNTL, geraakt door draconische bezuinigingen. Van de infrastructuur voor de studie van Nederlandse taal en literatuur blijft er zo weinig … [Lees meer...] overNog een noodklok voor de neerlandistiek
Waarom zitten mHands en P-mates niet in ons zorgpakket?
Confuc (20) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Een mHand is een goedkoop alternatief voor een heel complexe medische technologie. Het is een mechanische … [Lees meer...] overWaarom zitten mHands en P-mates niet in ons zorgpakket?
De KANTL wankelt
Het gaat de laatste jaren wel hard. We waren net gewend aan het idee dat in Nederland alles wat met taal en cultuur te maken aan de kant wordt geschoven, met het nihilistische populisme dat hier de scepter zwaait, en hadden nu alle hoop daarom gevestigd op Vlaanderen – ja, in België daar weten ze cultuur nog wel te waarderen. Maar nu blijkt ook daar met de botte bijl te worden … [Lees meer...] overDe KANTL wankelt
Wie vermoordde Jacob Israël de Haan?
Wat een prachtige documentaire, The Visitor, over de vraag wie Jacob Israël de Haan in 1924 in Jeruzalem heeft doodgeschoten, en waarom. Je kunt hem hier bekijken. Het is een bijzonder complex verhaal. De Haan, die in Nederland onder andere naam had gemaakt als de schrijver van de eerste roman waarin het openlijk ging over een homoseksuele relatie, was in 1919 als zionist … [Lees meer...] overWie vermoordde Jacob Israël de Haan?
9 oktober 2025: De stem van de negentiende eeuw: erfenis en naklank van politieke redenaars en debatcultuur
Een paar weken voordat Nederland de Tweede Kamer opnieuw verkiest, spreekt Henk te Velde over politieke redenaars in de Nederlandse negentiende eeuw. In deze vijftiende Jacob van Lenneplezing zal hij laten zien hoe debatcultuur, regels voor discussie en welsprekendheid sinds 1800 bepalend zijn geweest voor de Haagse politiek en het moderne Nederland. Te Velde is auteur … [Lees meer...] over9 oktober 2025: De stem van de negentiende eeuw: erfenis en naklank van politieke redenaars en debatcultuur
De troonrede … Helaas
Confuc (19) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Waarom dwalen gedachten toch zo gauw af bij de enige toespraak in het jaar waarin de regering het volk kan … [Lees meer...] overDe troonrede … Helaas
Zijn er conservatieve neerlandici?
Het is duidelijk dat er de afgelopen jaren harde aanvallen op de wetenschap zijn uitgevoerd vanuit een bepaalde hoek van de het politieke spectrum; laten we zeggen de gezellen van Donald J. Trump in Amerika en Geert Wilders in Nederland. Die aanvallen zijn anders dan wat er al decennia gebeurt – dat sommige politici de wetenschap vooral zien als iets nutteloos' waar veel te … [Lees meer...] overZijn er conservatieve neerlandici?
Antisemitisme ontward
Meer dan de geschiedenis van een woord Sinds de Hamas-aanval op Israël van 7 oktober 2023 is de aandacht voor antisemitisme spectaculair gestegen. In het jaar daarvoor publiceerden Nederlandse nieuwsmedia bijna 3.000 stukken die het woord ‘antisemitisme’ bevatten. In het jaar erna waren dat er meer dan 8.500 (data uit Nexis Uni). Antisemitische incidenten laten zich minder … [Lees meer...] overAntisemitisme ontward
Land van redenaars en debat
Het magnum opus van Henk te Velde Iedereen die zich met de studie of praktijk van Nederlandse politieke welsprekendheid bezighoudt, krijgt op enig moment het smalende commentaar: “Bestaat die dan?” Dat en hoe die bestaat (en de afgelopen twee eeuwen bestaan heeft) is het onderwerp van de omvangrijke studie van de Leidse hoogleraar Nederlandse Geschiedenis Henk te … [Lees meer...] overLand van redenaars en debat
Mijn verkiezingsprogramma voor 2025
Een goed taalbeleid – ter inspiratie van de politiek De verkiezingsprogramma's komen er weer aan! Achter menige laptop zitten nu enthousiaste partijleden proza te smeden om het kiezersvolk binnenkort op te vergasten. Sinds 2017 lees ik in ieder geval al die programma's braaf, speciaal om te letten op wat er over taal wordt gezegd. Ik doe dat natuurlijk altijd volkomen … [Lees meer...] overMijn verkiezingsprogramma voor 2025
Taalhelden op een zomers eiland
Een reflectie op de taalbeleidsnota van minister Demir Het is lovenswaardig dat “Ieder kind taalheld”, het taalbeleidsplan van minister Demir, het belang van taalontwikkeling voor iedere leerling stevig in de verf zet. Nieuw is dat beleidsaccent echter niet: in de inleiding van het plan Demir weerklinken stevige echo’s naar “Taal, taal en nog eens taal” uit de … [Lees meer...] overTaalhelden op een zomers eiland
Kritisch gelezen leesplan van D66
Ze dachten vast: een leesplan van twintig pagina's, dat leest niemand. Hoewel D66 ongetwijfeld de beste intenties heeft met het plan Lezen voor je leven, zie ik meer haken en ogen dan in een Victoriaans korset. Maar kom op, D66, dat wil je dan budgetneutraal zien te regelen door minder administratieve taken? 'Er komt een norm voor het terugdringen van niet-lesgevende … [Lees meer...] overKritisch gelezen leesplan van D66
