Hoe iemand spreekt, is afhankelijk van diens plaats in de samenleving. Mensen in zogeheten 'hogere' klassen spreken anders dan mensen in 'lagere' klassen, jongeren spreken anders dan ouderen, en mannen spreken anders dan vrouwen. Die drie verschillen – klasse, leeftijd, gender – zijn de traditionele criteria waarnaar wordt gekeken in de taalkundige studie van taalvariatie, de … [Lees meer...] overCreaky voice en gender
sociolinguïstiek
Representativiteit en blikvernauwing
In Taal & Tongval 74, 1 (2022) verscheen een artikel van de hand van Hans Schmeets en Leonie Cornips (S&C) dat met ongeveer dezelfde strekking onder een andere titel al eerder gepubliceerd was in Statistische Trends, een online medium van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In beide stukken presenteren de auteurs een onderzoek naar de plaats van de dialecten … [Lees meer...] overRepresentativiteit en blikvernauwing
Groetronding: dohog
Met heel kleine variaties in de uitspraak kunnen mensen heel veel zeggen. We hebben er dan ook een bijzondere antenne voor: je hoeft je r-klank maar een beetje te variëren of je bent ineens een kakker, of een Brabo. Zulke observaties zijn het domein van een terecht populaire betrekkelijk recente tak van de taalwetenschap, de sociofonetiek. Ik denk dat ik een nieuwe … [Lees meer...] overGroetronding: dohog
I logopedisti devono parlare correttamente? Il caso delle Fiandre
Per sembrare professionali, dobbiamo sicuramente parlare per bene; nelle Fiandre la variante linguistica considerata corretta è l’Algemeen Nederlands (“neerlandese generale”), noto in precedenza con la dicitura Algemeen Beschaafd Nederlands, “neerlandese generale civilizzato”: la variante del neerlandese che alcuni considerano “neutra”, disciplinata, rigorosa, rispettosa e … [Lees meer...] overI logopedisti devono parlare correttamente? Il caso delle Fiandre
Het is moeilijk te zeggen wie (nog) dialect spreekt
Beeld je even in dat je samen met nog een twintigtal andere mensen in een ruimte zit. Je gaat een lezing bijwonen en de eerste vraag die wordt gesteld luidt: wie van jullie spreekt een dialect? Nu mag je die vraag even denkbeeldig beantwoorden. Zou je je hand opsteken in zo’n situatie of niet? Misschien denk je: ik ben opgevoed in het (standaard)Nederlands en dat is ook de … [Lees meer...] overHet is moeilijk te zeggen wie (nog) dialect spreekt
Negatieve vooroordelen bij accenten van etnische minderheidsgroepen
Kandidaten met een Vlaamse naam ontvangen vaker een uitnodiging voor een sollicitatiegesprek dan kandidaten met een Turkse of Arabische naam, en ze kunnen makkelijker een huis huren. Discriminatie op basis van etnische achtergrond vindt frequent plaats op de arbeidsmarkt en huizenmarkt in diverse westerse samenlevingen, Vlaanderen incluis. Naam is echter niet het enige aspect … [Lees meer...] overNegatieve vooroordelen bij accenten van etnische minderheidsgroepen
Brugge, Bruges en Bruhhe in de play-off
Met lokale taal naar de titel? Nu de voetbalstadions weer tot de nok toe gevuld zijn met supporters kunnen clubs de steun van hun achterban opnieuw in levenden lijve ervaren. Toch vindt veel fan engagement vandaag de dag ook digitaal plaats. Voetbalclubs zijn meer dan ooit actief op sociale media, zoals Instagram en TikTok. De interactieve mogelijkheden van de sociale … [Lees meer...] overBrugge, Bruges en Bruhhe in de play-off
10 mei 2022: Studiemiddag rond taalhoudingsenquêtes
Op 10 mei 2022 organiseert de vakgroep Nederlands van de Universiteit van Luik een studiemiddag rond enquêtes die uitgevoerd zijn om de houding van taalgebruikers in Nederland en België tegenover meertaligheid te peilen. De studiemiddag wordt georganiseerd in het kader van de Koning Willem-Alexander Leerstoel voor Lage Landen- studies, die in het academisch jaar 2021-2022 is … [Lees meer...] over10 mei 2022: Studiemiddag rond taalhoudingsenquêtes
3 juni 2022: De Zwarte Prins. Over globalisering, cultuur en carnaval
De Rector Magnificus van Tilburg University nodigt u uit tot het bijwonen van de academische zitting waarin prof. dr. Sjaak Kroonhoogleraar Meertaligheid in de multiculturele samenleving, een openbaar afscheidscollege houdt, getiteld De Zwarte Prins. Over globalisering, cultuur en carnaval op vrijdag 3 juni 2022, om 16.15 uur precies, in de Aula … [Lees meer...] over3 juni 2022: De Zwarte Prins. Over globalisering, cultuur en carnaval
De illusie dat talen dingen zijn
Interessant: een nummer van het prestigieuze International Journal of the Sociology of Language dat grotendeels gevuld is door neerlandici (die vaak een band hebben met de Freie Universität Berlin). En dan gaat het niet eens specifiek over het Nederlands: in plaats daarvan wordt een nieuw analytisch concept geïntroduceerd: Taalmaken, Language Making. Dat talen lastige … [Lees meer...] overDe illusie dat talen dingen zijn
Wat vinden Duitse NVT-leerders van verschillende nationale en regionale variëteiten van het Nederlands?
Onderzoek naar taalattitudes is binnen de taalkunde allang niets nieuws meer en is sinds de jaren 60 beginnend met onderzoek van Lambert et al. (1960) uitgegroeid tot een volwaardig onderdeel van de sociolinguїstiek. In Nederland is onderzoek naar taalattitudes bijvoorbeeld door Van Bezooijen (1994), Heijmer & Vonk (2002) en Pinget et al. (2014) uitgevoerd en in Vlaanderen … [Lees meer...] overWat vinden Duitse NVT-leerders van verschillende nationale en regionale variëteiten van het Nederlands?
16 november 2021: Online première Woord x Macht x Strijd, documentaire met Jan Blommaert
Wanneer Jan Blommaert aankondigt dat er terminale kanker bij hem werd vastgesteld, besluiten enkele vrienden en sympathisanten om iets te doen. Dat iets wordt deze web documentaire: Woord X Macht X Strijd. Een magistrale masterclass over taal en ongelijkheid, tegen de achtergrond van het leven en werk van Jan Blommaert. Kijk mee naar de première van de online documentaire op 16 … [Lees meer...] over16 november 2021: Online première Woord x Macht x Strijd, documentaire met Jan Blommaert
Vlamingen passen zich aan
Mijn favoriete taalkundige experiment is dit: je laat een aantal mensen een woordenlijst voorlezen: bloem, kraan, drietjes, enzovoort. Je kunt ook aan de akoestiek van wat die mensen zeggen met de computer heel gemakkelijk en heel precies aflezen waar in de mond mensen de klinkers zeggen: dat vertoont per definitie variatie, want geen mens spreekt precies hetzelfde als enig … [Lees meer...] overVlamingen passen zich aan
Is het nou friet of patat?
Het is goudgeel, knapperig en heerlijk met mayonaise. Maar hoe noem je het? Taal- en cultuuronderzoeker Jos Swanenberg (Tilburg University) legt het uit. … [Lees meer...] overIs het nou friet of patat?
Heeft zeuren over taal zin?
Taalfouten zijn voor velen een bron van frustratie. Noemen is niet hetzelfde als heten en een olifant is groter dan een muis, niet groter als. Of overdrijven we als we ons opboeien in die zogenoemde taalverloedering? Sociolinguïst Eline Lismont vertelt of de frustraties van taalpuristen terecht zijn en waarom we sommige van die taalfouten blijven maken. … [Lees meer...] overHeeft zeuren over taal zin?
Zelfs logopedisten hoeven niet altijd standaardtaal te spreken
Ja, maar als je professioneel wil overkomen, moet je toch zeker wel netjes praten: Algemeen Beschaafd Nederlands, zoals dat vroeger heette, de taalvorm die sommigen als 'neutraal' beschouwen, beheerst, zorgvuldig, respectvol, en wat al niet. Het zal misschien het laatste bastion van die standaardtaal zijn, als mensen zich in hun persoonlijk leven allang niets meer aantrekken … [Lees meer...] overZelfs logopedisten hoeven niet altijd standaardtaal te spreken
Sociolinguïstisch onderzoek naar uitstervende mijnwerkerstaal
Door Nantke Pecht Als oud-mijnwerkers in Eisden in Belgisch Limburg met elkaar Cité-Duits spreken, zeggen ze bijvoorbeeld ich hab dich doch verzählt von de fünfte wat ich gekricht hab ‘ik heb je toch verteld van de boete die ik gekregen heb’ of für conducteur zu wer(d)e, musste er belgische sein ‘om werkleider te worden, moest hij Belg zijn.’ In de mijn was een fünfte een … [Lees meer...] overSociolinguïstisch onderzoek naar uitstervende mijnwerkerstaal
Over wat (externe taal)geschiedenis met interne taalgeschiedenis te maken heeft
Door Henk Wolf en Reitze Jonkman Afgelopen vrijdag was de webinar In’to Summerschool over de waddendialecten, georganiseerd door In’to Languages van de Radboud Universiteit. Marc van Oostendorp gaf college over de verschillende dialecten die op de Waddeneilanden worden gesproken. Hij behandelde onder andere de vraag in hoeverre die dialecten als 'Fries' dan wel als … [Lees meer...] overOver wat (externe taal)geschiedenis met interne taalgeschiedenis te maken heeft
Zeggen we straks allemaal ‘de meisje’ en ‘shtijl’?
Zeggen dat iets 'heel cool' is, verraadt meteen dat je niet meer zo hip bent. En 'hip' eigenlijk ook. Tegenwoordig moet je zeggen dat iets 'vies shtijl' is. Wat betekent dat en spreken we straks allemaal zo? Dat komt sociolinguïste Stefania Marzo (KU Leuven) allemaal uit de doeken doen. (Bekijk deze video op YouTube) … [Lees meer...] overZeggen we straks allemaal ‘de meisje’ en ‘shtijl’?
De regelmaat van regelmatige klankverandering
Het is altijd fijn als mensen heel oud worden, maar bij William Labov (1927) is dat wel heel fijn. Labov is al zijn hele carrière geïnteresseerd in taalvariatie en in taalverandering – variatie en verandering horen bij de taal als veertjes bij volgeltjes. Er is geen taal die niet varieert en er is geen taal die niet verandert. … [Lees meer...] overDe regelmaat van regelmatige klankverandering
Alles wat je zegt heeft betekenis
Een mens kan geen woord zeggen dat niets betekent: Aaaaaawaaaaaa! Nee, dat woord staat niet in het woordenboek, er valt geen definitie van te geven. En toch, als ik het op de markt roep, betekent het van alles, bijvoorbeeld dat ik het me kan permitteren om zomaar wat te roepen, of dat ik krankzinnig ben, en dat mijn stem een beetje schor is. … [Lees meer...] overAlles wat je zegt heeft betekenis
Op z’n hondjes
Door Lauren Fonteyn Het is voor een Vlaming in Nederland vaak toch een beetje alsof je op een andere planeet bent. Zo is het hier bijvoorbeeld niet de gewoonte om je hand op te steken als je iets wil bijdragen tijdens een vergadering (je moet gewoon beginnen praten met vijf tegelijk en degene die het langst het luidst kan praten wint, denk ik). Maar laatst voelde ik me toch … [Lees meer...] overOp z’n hondjes
Historical Sociolinguistics Young Researchers Forum (HSYRF-2020)
We are happy to announce the third edition of the Historical Sociolinguistics Young Researchers Forum (HSYRF-2020), which will take place at the Vrije Universiteit Brussel (VUB) on 6-7 March 2020. … [Lees meer...] overHistorical Sociolinguistics Young Researchers Forum (HSYRF-2020)
Keukenstafels
Door Henk Wolf Waar het Nederlands één woord keukentafel heeft, heeft het Fries er minimaal twee: keukentafel en keukenstafel. Die twee vormen zijn niet onderling uitwisselbaar. Een keukentafel (zonder tussen-s en met de woordklemtoon op keuken) is een willekeurige tafel die in een keuken staat of die gemaakt is om in een keuken te staan. De Ikea en de Kwantum verkopen … [Lees meer...] overKeukenstafels
Waarom is er zo vaak maar één gesprekstaal?
Door Henk Wolf Mensen hebben heel sterk de neiging zich aan elkaar aan te passen. De populaire psychologie noemt dat spiegelen, in de taalsociologie wordt het vaak accommoderen genoemd. Dat aanpassen doen we op talloze manieren: mensen nemen dezelfde lichaamshouding aan, zoeken een vergelijkbaar spreekvolume, nemen woorden van elkaar over enzovoort. Bijna iedereen heeft … [Lees meer...] overWaarom is er zo vaak maar één gesprekstaal?
