Over mooie beeldspraak en het gelijk van het poldervolkDoor Marc van OostendorpDe opiniebijlage van NRC Handelsblad staat dit weekeinde in het teken van de taalvaardigheid. Eerst mag A.F.Th. van der Heijden klagen dat rockzangers niet kunnen lezen. Daarna pakt de redactie uit met twee pagina's klachten dat mensen juist niet kunnen schrijven.Wie over zulke dingen klaagt, heeft … [Lees meer...] overHet lokaal is te klein
stijl
Driewerf natuurlijk
door Jan Stroop over een verminkt katholiek gezangIn de periode dat de katholieke kerk aan vernieuwing deed, is … [Lees meer...] overDriewerf natuurlijk
Het beter ik van Simon Carmiggelt
Door Marc van Oostendorp Omdat Simon Carmiggelt vandaag honderd jaar zou zijn geworden, gaf Van Oorschot onlangs een keuze van honderd verhalen uit zijn werk: Gedundrukt. Koop dat boek vandaag, dan kan het de hele week op de woonkamer liggen en elke dag kunt u er even in snuffelen en u verheugen op aanstaande zondag wanneer u het helemaal kunt lezen.Ik vermoed dat er … [Lees meer...] overHet beter ik van Simon Carmiggelt
Zin
Gert de JagerToevallig ben ik bezig in Het boek Ont, de roman van Anton Valens waarvan de eerste zin zojuist werd bekroond met de Tzum-prijs 2013. De beste zin van 2012 is hier te vinden met de motivering van de jury. De zinnen waaruit de jury kon kiezen, staan hier. Een aardige zin wat mij betreft. Mooie motivering ook: muziek, nostalgie, paradijsvogels. Geen … [Lees meer...] overZin
Lees Renate Rubinstein!
door Jan Stroop ’t Zal Karel van het Reve wel weer geweest zijn (of W.F. Hermans) die zei dat de houdbaarheid van een schrijver niet afhangt van de inhoud van zijn verhaal maar van zijn stijl. Als iemand daar ’t bewijs van is, is ’t wel Renate Rubinstein. Terwijl ik bezig ben aan een artikel over dan in combinaties als niets dan afgunst, … [Lees meer...] overLees Renate Rubinstein!
Echte Literatuur
Door Paul DijstelbergeAlles is meetbaar - als je maar weet hoe - en wat meetbaar is, wordt vanzelf tot wetenschap. Faust wist dat, al besteedde hij er verder niet veel aandacht aan: wetenschap is uiteindelijk saai, je kan beter vriendschap sluiten met Mephisto en je overgeven aan de liefde, wijn drinken, met studenten vechten in de kroeg of omringd door helse geesten woest door … [Lees meer...] overEchte Literatuur
‘Ik ken hem oppervlakkig’
De stijl van Flair Marc van Oostendorp (45) werkt in het onderwijs en is getrouwd met Roberta. 'Maar waarom heb je nou weer een stapel vrouwenbladen gekocht', zei Roberta, terwijl ze wees op de Libelle, Margriet en Flair, die ik op onze Ikea-bank had gelegd. "Ik weet het niet," gaf ik toe. "Ik vind dat je alles moet lezen. Ik ben geïnteresseerd in tijdschriften, in hoe … [Lees meer...] over‘Ik ken hem oppervlakkig’
Een huishoudknip vol zwijggeld
De helleveeg : Spreken, zwijgen en schrijvenDoor Marc van Oostendorp'Ik had zo gedacht dat jij de toespraak doet', zegt oom Koos aan het eind van A.F.Th. van der Heijden's nieuwe roman De helleveeg tegen Albert Egberts. De vrouw van oom Koos, tante Tiny is overleden. Haar hele leven heeft zij gepraat – met een schelle stem, zoals meerdere malen wordt meegedeeld – en dwong … [Lees meer...] overEen huishoudknip vol zwijggeld
Handen af van Louis Couperus!
Door Marc van OostendorpVandaag wordt in Den Haag de taal van Couperus gevierd, en ik mag daarbij zijn. Ik ben daar heel blij en vereerd mee, want ik houd enorm van Couperus en van Den Haag en van taal en van het Den Haag van Couperus en van de taal van Couperus en de taal van Den Haag, en ga zo maar door. De dag gaat besloten worden met een discussie over het 'hertalen' … [Lees meer...] overHanden af van Louis Couperus!
De taal van Willem Frederik Hermans
Door Marc van Oostendorp We gaan een quiz doen. Welke naoorloogse Nederlandse schrijver schreef de volgende zin? "Nederlanders zijn er aan een kant van overtuigd dat in het buitenland alles beter is en aan de andere kant dol tevreden met de werkelijk allertreurigste manier waarop hun taal beheerd en geadministreerd wordt". Ja, ik weet wel, dit is een enigszins mislukte … [Lees meer...] overDe taal van Willem Frederik Hermans
Ook een slecht lied verdient een goede criticus
Door Gaston DorrenDat het k-lied te slecht geschreven was om de tand des tijds te doorstaan, was meteen al duidelijk – al had ik ook weer niet verwacht dat het zó’n kort leven beschoren zou zijn. Maar bijna even tenenkrommend als het lied zelf was de manier waarop taaladviseur Wim Daniëls gisteravond bij Pauw en Witteman de zwaktes van de tekst wilde aantonen.Hij … [Lees meer...] overOok een slecht lied verdient een goede criticus
Mooie woorden zijn een ziekte
Door Marc van OostendorpDe onlangs teruggetreden Leidse hoogleraar Jaap Goedegebuure is geloof ik niet een erg polemisch ingestelde persoon. Ik kan me niet herinneren dat er vlammende essays tegen hem geschreven zijn, of dat hij zelf auteurs kwetsend beschreven heeft. Ook in zijn academische carrière heeft hij geloof ik geen grote vijanden gemaakt.Het is dan voor de … [Lees meer...] overMooie woorden zijn een ziekte
Wie waren Tante Betje?
Er is een 'stijlfout' die Tante Betje of de tantebetjeconstructie heet. Ik kan nooit onthouden wat die fout ook weer precies is. Dat komt natuurlijk doordat de naam niets te maken heeft met wat de fout feitelijk is. (Tante Betje zou een tante zijn geweest van de taalpurist Charivarius, en zij zou de desbetreffende fout vaak hebben gemaakt.) Opzoeken is makkelijk: de … [Lees meer...] overWie waren Tante Betje?
Meet hier uw eigen stijl
Doordat ik de afgelopen week zoveel positieve gevoelens heb gehad, en over mijn lichamelijke toestand heb geschreven, én zo vaak het woordje het heb gebruikt – door dat alles weet een computer in Antwerpen dat mijn schrijfsels tot het genre van de non-fictie gerekend moeten worden.Ik heb zojuist mijn Neder-L-stukjes van de afgelopen week gevoerd aan een demoversie … [Lees meer...] overMeet hier uw eigen stijl
Drie keer knijpen
De mooiste zin van 2011 kennen we nu ook, dankzij het onvolprezen literaire weblog Tzum:Ik zou mijn moeder nog wel eens in die dikke Velsense vissersneus van haar willen knijpen, een neus die van geen ophouden wist, in tegenstelling tot mijn moeders nieren, die het begaven onder de druk van alle medicijnen – nu ja, niet echt knijpen, want een beetje zoon die … [Lees meer...] overDrie keer knijpen
Een laconiek gevoel voor taal
Lang leve Frank JansenAls er een nieuw nummer van Onze Taal in de bus ligt, hoop ik altijd dat er een artikel van Frank Jansen in staat. De Utrechtse taalkundige is onlangs zestig geworden. In het septembernummer van Onze Taal viert hij die verjaardag met een artikel over de kunst van het schrijven voor ouderen. Dat begint zo:Een tijdje geleden, toen ik nog onder de … [Lees meer...] overEen laconiek gevoel voor taal
Leve het dorre geleerdenproza
Waarom schrijven taalkundigen zo slecht? Af en toe wordt mij die vraag gesteld. Of de presuppositie van die vraag (taalkundigen schriven slecht) waar is, weet ik eigenlijk niet – de enige aanwijzing die ik heb is dat hij wel eens aan mij gesteld wordt, door mensen die verstand hebben van schrijven en die weleens, of nou ja, minstens één keer in hun leven, wat van taalkundigen … [Lees meer...] overLeve het dorre geleerdenproza
Ergernis of irritatie?
Het begon ermee dat ik gisteren in een koele kamer in de nieuwe roman van A.H,J. Dautzenberg aan het lezen was, Extra tijd. Ergens in het tweede hoofdstuk (ik lees de elektronische versie op mijn iPhone en kan daarom helaas geen paginanummer geven) staat:Het duurt niet lang voor zijn ergernis uitgroeit tot irritatie.Daar bleef mijn lezend oog haken. Een ergernis die uitgroeit … [Lees meer...] overErgernis of irritatie?
Wendy van Dijk (41) lacht niet meer
De taal van PartyEen reden waarom ik het tijdschrift Party moeilijk lezen kan, is dat de redactie iedere persoonsnaam consequent vet én schuin drukt:Ferry heeft zich (...) al laten ontvallen dat hij hoopt met Nuno iets blijvends op de bouwen voor de toekomst. Aan zijn buitenlandse avontuur met Nuno hoeft Ferry niet veel woorden vuil te maken.(Menno Smit. 'Ferry Doedens heeft … [Lees meer...] overWendy van Dijk (41) lacht niet meer
Arnon Grunberg doet zijn stijl weg
Moderne schrijvers willen niet opvallen door hun stijl. Ze willen verhalen vertellen die je zo kunt begrijpen, zonder afgeleid te worden door het taalgebruik. Neem Arnon Grunberg. Volgens de Utrechtse hoogleraar Geert Buelens zijn de grote drie van de Nederlandse literatuur – Hermans, Mulisch en Reve – inmiddels vervangen door één persoon, Grunberg. Om dit te bewijzen heeft … [Lees meer...] overArnon Grunberg doet zijn stijl weg
Taaltoets Krakkemikkig Nederlands
Het faculteitsbestuur van Rechten van de Universiteit Leiden sprak onlangs harde woorden over de ‘taaltoets Juridisch Nederlands’ die eerstejaarsstudenten enkele maanden geleden aflegden. Een meerderheid van de studenten was gezakt voor die toets en dat was onacceptabel, zei Pauline Schuyt, portefeuillehouder onderwijs, in Mare(24april 2012): ‘Eigenlijk moet je Nederlands … [Lees meer...] overTaaltoets Krakkemikkig Nederlands
Auteur Karel ende Elegast schreef meer boeken
In 1973 werd er postuum in Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde een artikel gepubliceerd van K.H. Heeroma waarin hij betoogde dat Karel ende Elegast, Moriaen en Lantsloot vander Haghedochte door één auteur geschreven zijn. Hij had hiervoor een hele lijst met overeenkomsten tussen deze drie werken aangelegd. Toch vonden velen zijn argumentatie niet overtuigend … [Lees meer...] overAuteur Karel ende Elegast schreef meer boeken
Gastblog: Wat niet vergeten mag worden…
Vanaf vandaag publiceert Neder-L ook gastblogs met commentaar van neerlandici op actuele onderwerpen. De eerste gastblog komt van Arie Verhagen, hoogleraar Nederlandse Taalkunde in Leiden. Heeft u een idee voor een bijdrage, neem dan contact op met redactie.neder.l@blogspot.com. Elk jaar schrijft het Nationaal Comité 4 en 5 mei een gedichtenwedstrijd uit onder … [Lees meer...] overGastblog: Wat niet vergeten mag worden…
Dubbele dubbelepunt
De roman Vallende ouders van A.F.Th. van der Heijden is verschenen in 1983 en is inmiddels aan zijn 26e druk toe. De uitgever heeft hem onlangs ook als digitaal boek uitgebracht. Terwijl ik die onlangs herlas viel me de volgende zin op: Maar het was al niet meer nodig: rond de zevende slag van de klok werd er gescheld: een hoog belletje tussen twee sombere gongslagen. … [Lees meer...] overDubbele dubbelepunt
Vrolijk mooie zinnen tellen
Als je ervoor in de stemming bent, kun je behoorlijk vrolijk worden van het artikel You had me at hello: How phrasing affects memorability van Cristian Danescu-Niculescu-Mizil en anderen. In dat artikel ondernemen de schrijvers een op het eerste gezicht hopeloze taak: met de computer bepalen wat een zin in een film precies zich in het geheugen doet nestelen. Als Jean-Luc Picard … [Lees meer...] overVrolijk mooie zinnen tellen