taalfilosofie

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 25) -    In ons vorig gesprek hadden we het over het verval van betekenis in stopwoordjes en clichés. En toen ging jij door over ‘slijtage van woorden’ en ‘waardevermindering van betekenis’, en kwam je met het begrip entropie. Leg uit! -    Ik beschreef die slijtage als … [Lees meer...] overTaal en entropie

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 23) -    Kortom, een woord is geen vriendelijke gastheer voor een betekenis. Ik kan mijn eigen particuliere betekenissen niet zo maar in een woord stoppen, en ik moet dan maar genoegen nemen met een woord in zijn algemene betekenis. -    Het is eigenlijk nog vreemder. … [Lees meer...] overBetekenissen leiden hun eigen leven

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 22) -    De betekenis die je bedoelt past vaak niet in het vakje van het woord dat je kiest. En gesteld dat dat toch lukt, dan moet je maar afwachten of de door jou bedoelde betekenis overkomt. Kan ik het vorige gesprek zo samenvatten? -    Ja, daarom zeggen filosofen … [Lees meer...] overWoorden zijn niet gastvrij

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 21) -    Ben je een beetje bekomen van het vorige gesprek? Dat stamelen over benoemen wat onbenoembaar is? -    Een beetje. Wat ik ervan heb over gehouden is dat als je een woord kiest om iets te benoemen, je geen ander woord meer kunt kiezen. -    Dat … [Lees meer...] overJezelf verkopen aan woorden

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 20) -    Wat ik aan de vorige keer over de onzekerheidsrelatie van Heisenberg heb overgehouden, is zo ongeveer dit: Je wilt iets benoemen, iets in je bewustzijn, wat dat ook maar mag zijn. Maar zodra je aan dat ‘iets’ een woord geeft, zorgt dat woord ervoor dat je andere aspecten uit dat … [Lees meer...] overHet onbenoembare benoemen?

Onbegrip begrepen 40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 19) -    Ik ben nog steeds voorbeelden aan het verzamelen van alledaagse miscommunicatie, maar het wil nog niet vlotten. Maar ik heb wel iets bijzonders ervaren toen ik op mijn eigen taalgebruik ging letten. -    Hoe bedoel je? Bedoel je dat jij vaak niet begrepen … [Lees meer...] overDe onzekerheidsrelatie in taalgebruik

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 18) -    Van de vorige keer weet ik dat een metafoor iets vervoert, en dat het soms onduidelijk is wát er wordt vervoerd. Maar er waren nog twee problemen die te maken hebben met de vraag of dat wat vervoerd wordt, wel aankomt. -    Ja, een metafoor vervoert iets. Maar … [Lees meer...] overHoe communiceert een metafoor?

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 17) -    Laten we teruggaan naar jouw opmerking waarmee we deze serie gesprekken begonnen, namelijk dat jij taal eigenlijk niet zo geschikt vindt voor communicatie. Ik zei het eerder misschien niet zo direct, maar ik vind taal juist heel geschikt om te … [Lees meer...] overWat vervoert een metafoor?

Onbegrip begrepen 40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 16) -    We zouden voorbeelden verzamelen waarin wordt voorgesteld om andere woorden te gebruiken met de bedoeling om iemands wereldbeeld te veranderen. Voorbeelden zoals dat je niet moet spreken over een slaaf, maar over een tot slaaf gemaakte. Waarom eigenlijk? Wat heeft dit met … [Lees meer...] overEen woord is maar een woord?

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 15) -    De vorige keer legde je iets uit over de relatie tussen taal en iemands visie op de werkelijkheid, iemands wereldbeeld. En dat deed je om iets te zeggen over de beperktheid in taal. Zoiets als, bedacht ik me, enige tijd geleden wéér een discussie in de media om niet het woord … [Lees meer...] overTaal en wereldbeeld

Onbegrip begrepen 40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 14) -    Als we miscommunicatie willen begrijpen, dan moeten we goed zicht hebben op wat je eigenlijk doet als je taal gebruikt. Via taal benoem je immers iets in de werkelijkheid met een teken, en daardoor ontstaat er een relatie tussen dat teken en iets in de … [Lees meer...] overTaal en relativiteit

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 13) -    En, heb je meer voorbeelden kunnen verzamelen? -    Ja, ik heb er drie. Eerst een klein voorbeeld dat heel goed past in onze gesprekken. Ik vertelde mijn vriendin over de mythe van de Toren van Babel, en een dag later vroeg ze of ik nog iets meer wilde … [Lees meer...] overJe inleven in een foute interpretatie

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 11) – Jouw vraag, of eerder jouw verzuchting was: is taal wel geschikt voor communicatie? En tot nu toe hebben we een mythe over taalverwarring besproken en geprobeerd om te begrijpen wat het wil zeggen dat taal ook een grens aangeeft tussen ‘mijzelf’ en wat ik waarneem.– Ik denk nu dat ik het wat … [Lees meer...] overZintuigen in taal

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 10) – Wat ik aan het vorige gesprek overhoud, is de gedachte dat taal altijd een grens aanbrengt: tussen de ‘ik’ die spreekt en datgene waarover gesproken wordt. Je staat dus altijd op een of andere manier ‘buiten’ datgene waarover je het hebt. Taal brengt dus altijd een scheiding aan, en dat zou dan … [Lees meer...] overTaal als grens (II)

Onbegrip begrepen" 40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 9) – We gaan door met filosoferen over taal, nu aan de hand van mijn citatenverzameling met uitspraken over taal. Ik begin met voor mij een van de meest intrigerende, van een persoon die echt een groot taaltalent is, en die niet voor niets is benoemd tot Dichter des Vaderlands: Lieke Marsman. In 2017 … [Lees meer...] overTaal als grens (I)

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 8) – Waar staan we nu na zeven gesprekken? Jij zei in het eerste gesprek dat mensen zo vaak langs elkaar heen praten.– Ja, en toen begon jij over die Toren van Babel en de taalverwarring. Ik begrijp uit jouw verhaal dat je dan niet moet denken aan de verscheidenheid van talen in de wereld, maar aan … [Lees meer...] overTaal en communicatie

Onbegrip begrepen - 40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 7) – Laatst moest ik tanken. Ik ging afrekenen, en toen gebeurde er iets heel geks. Voor ik met een volle tank verder reed, heb ik alles direct zo duidelijk mogelijk proberen te noteren. A, dat ben ik. En B is de vrouw achter de kassa. A  Goedemiddag, even afrekenen graag.B  Dat is eh pomp 5. … [Lees meer...] overEen alledaags voorbeeld van miscommunicatie

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 6) – Hier is mijn poging voor een hedendaagse Toren van Babel. Je bracht me zelf op het idee, toen je in een eerder gesprek over onbegrip over bubbels begon. De Toren van i-BubbelOoit werd op de hele aarde één enkele taal gesproken. Toen de mensen steeds meer wilden communiceren, ontwikkelden ze een … [Lees meer...] overBabel digitaal

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 5) – Ik probeer nog steeds je mythologische benadering te volgen. De vraag is: waarom bestaan er zoveel verschillende talen? Het ‘mythische’ antwoord is: de mensheid ging niet de aarde bewonen, maar wilde in een stad met een toren tot in de hemel reiken. En dan zorgt een godheid ervoor dat ze elkaar … [Lees meer...] overWat is toch taalverwarring?

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 4) – Laten we dit vasthouden. Jij vraagt je af waarom mensen elkaar vaak niet begrijpen. En er is een mythe die dit probeert te verklaren.– Ik begrijp van de vorige keer dat die taalverwarring eigenlijk geen straf is voor die toren maar, zoals jij zegt, voor de hoogmoed van het ‘tot in de hemel … [Lees meer...] overTaalverwarring als straf voor …?

Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 3) – Je zei dat je nog iets moest vertellen over die mythe, de Toren van Babel, en de straf van de taalverwarring.– Alleen die eerste zin al: ‘Ooit werd er op de hele aarde één enkele taal gesproken.’– Ja, als dat nu zou kunnen! Geen tolken nodig in de EU. De toespraak van president Kim van Noord-Korea … [Lees meer...] overBabylonische spraakverwarring

Onbegrip begrepen: 40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 2) – Waarom wil je het nu weer hebben over die mythe over de Toren van Babel?– Jouw vraag was waarom mensen elkaar vaak niet begrijpen. En er is een beroemde mythe die daarvoor een ‘verklaring’ wil geven.– Ja, maar een mythe is toch zoiets als een sprookje. Het blijft een verzonnen verhaal dat leuk … [Lees meer...] overDe kracht van een mythe